Proverbs 14
1 A wijs womman bildith hir hous; and an unwijs womman schal distrie with hondis an hous bildid.
Bilge kadın evini yapar, Ahmak kadın evini kendi eliyle yıkar.
2 A man goynge in riytful weie, and dredinge God, is dispisid of hym, that goith in a weie of yuel fame.
Doğru yolda yürüyen, RAB'den korkar, Yoldan sapan, RAB'bi hor görür.
3 The yerde of pride is in the mouth of a fool; the lippis of wijs men kepen hem.
Ahmağın sözleri sırtına kötektir, Ama bilgenin dudakları kendisini korur.
4 Where oxis ben not, the cratche is void; but where ful many cornes apperen, there the strengthe of oxe is opyn.
Öküz yoksa yemlik boş kalır, Çünkü bol ürünü sağlayan öküzün gücüdür.
5 A feithful witnesse schal not lie; a gileful witnesse bringith forth a leesing.
Güvenilir tanık yalan söylemez, Yalancı tanıksa yalan solur.
6 A scornere sekith wisdom, and he fyndith not; the teching of prudent men is esy.
Alaycı bilgeliği arasa da bulamaz, Akıllı içinse bilgi edinmek kolaydır.
7 Go thou ayens a man a fool; and he schal not knowe the lippis of prudence.
Akılsız kişiden uzak dur, Çünkü sana öğretecek bir şeyi yok.
8 The wisdom of a fel man is to vndirstonde his weie; and the vnwarnesse of foolis errith.
İhtiyatlı kişinin bilgeliği, ne yapacağını bilmektir, Akılsızların ahmaklığıysa aldanmaktır.
9 A fool scorneth synne; grace schal dwelle among iust men.
Ahmaklar suç sunusuyla alay eder, Dürüstler ise iyi niyetlidir.
10 The herte that knowith the bittirnesse of his soule; a straunger schal not be meddlid in the ioie therof.
Yürek kendi acısını bilir, Sevinciniyse kimse paylaşmaz.
11 The hous of wickid men schal be don awei; the tabernaclis of iust men schulen buriowne.
Kötü kişinin evi yerle bir edilecek, Doğru kişinin konutuysa bayındır olacak.
12 Sotheli a weie is, that semeth iust to a man; but the laste thingis therof leden forth to deth.
Öyle yol var ki, insana düz gibi görünür, Ama sonu ölümdür.
13 Leiyyng schal be medlid with sorewe; and morenyng ocupieth the laste thingis of ioye.
Gülerken bile yürek sızlayabilir, Sevinç bitince acı yine görünebilir.
14 A fool schal be fillid with hise weies; and a good man schal be aboue hym.
Yüreği dönek olan tuttuğu yolun, İyi kişi de yaptıklarının ödülünü alacaktır.
15 An innocent man bileueth to eche word; a felle man biholdith hise goyngis.
Saf kişi her söze inanır, İhtiyatlı olansa attığı her adımı hesaplar.
16 A wijs man dredith, and bowith awei fro yuel; a fool skippith ouer, and tristith.
Bilge kişi korktuğu için kötülükten uzaklaşır, Akılsızsa büyüklük taslayıp kendine güvenir.
17 A man vnpacient schal worche foli; and a gileful man is odiouse.
Çabuk öfkelenen ahmakça davranır, Düzenbazdan herkes nefret eder.
18 Litle men of wit schulen holde foli; and felle men schulen abide kunnyng.
Saf kişilerin mirası akılsızlıktır, İhtiyatlı kişilerin tacı ise bilgidir.
19 Yuel men schulen ligge bifor goode men; and vnpitouse men bifor the yatis of iust men.
Alçaklar iyilerin önünde, Kötüler doğruların kapısında eğilirler.
20 A pore man schal be hateful, yhe, to his neiybore; but many men ben frendis of riche men.
Komşusu bile yoksulu sevmez, Oysa zenginin dostu çoktur.
21 He that dispisith his neiybore, doith synne; but he that doith merci to a pore man, schal be blessid. He that bileueth in the Lord, loueth merci;
Komşuyu hor görmek günahtır, Ne mutlu mazluma lütfedene!
22 thei erren that worchen yuel. Merci and treuthe maken redi goodis;
Kötülük tasarlayan yolunu şaşırmaz mı? Oysa iyilik tasarlayan sevgi ve sadakat kazanır.
23 abundaunce `schal be in ech good werk. Sotheli where ful many wordis ben, there nedynesse is ofte.
Her emek kazanç getirir, Ama boş lakırdı yoksulluğa götürür.
24 The coroun of wise men is the richessis of hem; the fooli of foolis is vnwarnesse.
Bilgelerin tacı servetleridir, Akılsızlarsa ahmaklıklarıyla tanınır.
25 A feithful witnesse delyuereth soulis; and a fals man bringith forth leesyngis.
Dürüst tanık can kurtarır, Yalancı tanık aldatıcıdır.
26 In the drede of the Lord is triste of strengthe; and hope schal be to the sones of it.
RAB'den korkan tam güvenliktedir, RAB onun çocuklarına da sığınak olacaktır.
27 The drede of the Lord is a welle of lijf; that it bowe awei fro the fallyng of deth.
RAB korkusu yaşam kaynağıdır, İnsanı ölüm tuzaklarından uzaklaştırır.
28 The dignite of the king is in the multitude of puple; and the schenschipe of a prince is in the fewnesse of puple.
Kralın yüceliği halkının çokluğuna bağlıdır, Halk yok olursa hükümdar da mahvolur.
29 He that is pacient, is gouerned bi myche wisdom; but he that is vnpacient, enhaunsith his foli.
Geç öfkelenen akıllıdır, Çabuk sinirlenen ahmaklığını gösterir.
30 Helthe of herte is the lijf of fleischis; enuye is rot of boonys.
Huzurlu yürek bedenin yaşam kaynağıdır, Hırs ise insanı için için yer bitirir.
31 He that falsli chalengith a nedi man, dispisith his maker; but he that hath merci on a pore man, onourith that makere.
Muhtacı ezen, Yaradanı'nı hor görüyor demektir. Yoksula acıyansa Yaradan'ı yüceltir.
32 A wickid man is put out for his malice; but a iust man hopith in his deth.
Kötü kişi uğradığı felaketle yıkılır, Doğru insanın ölümde bile sığınacak yeri var.
33 Wisdom restith in the herte of a wijs man; and he schal teche alle vnlerned men.
Bilgelik akıllı kişinin yüreğinde barınır, Akılsızlar arasında bile kendini belli eder.
34 Riytfulnesse reisith a folc; synne makith puplis wretchis.
Doğruluk bir ulusu yüceltir, Oysa günah herhangi bir halk için utançtır.
35 A mynystre vndurstondynge is acceptable to a kyng; a mynystre vnprofitable schal suffre the wrathfulnesse of him.
Kral sağduyulu kulunu beğenir, Utanç getirene öfkelenir.
