Matthew 23
1 Thanne Jhesus spac to the puple, and to hise disciplis,
τοτε {VAR1: [ο] } {VAR2: ο } ιησους ελαλησεν τοις οχλοις και τοις μαθηταις αυτου
2 and seide, On the chayere of Moises, scribis and Farisees han sete.
λεγων επι της μωυσεως καθεδρας εκαθισαν οι γραμματεις και οι φαρισαιοι
3 Therfor kepe ye, and do ye alle thingis, what euer thingis thei seien to you. But nyle ye do aftir her werkis; for thei seien, and don not.
παντα ουν οσα εαν ειπωσιν υμιν ποιησατε και τηρειτε κατα δε τα εργα αυτων μη ποιειτε λεγουσιν γαρ και ου ποιουσιν
4 And thei bynden greuouse chargis, and that moun not be borun, and putten on schuldris of men; but with her fyngur thei wolen not moue hem.
δεσμευουσιν δε φορτια βαρεα {VAR2: [και δυσβαστακτα] } και επιτιθεασιν επι τους ωμους των ανθρωπων αυτοι δε τω δακτυλω αυτων ου θελουσιν κινησαι αυτα
5 Therfor thei don alle her werkis `that thei be seen of men; for thei drawen abrood her filateries, and magnifien hemmes.
παντα δε τα εργα αυτων ποιουσιν προς το θεαθηναι τοις ανθρωποις πλατυνουσιν γαρ τα φυλακτηρια αυτων και μεγαλυνουσιν τα κρασπεδα
6 And thei louen the first sittyng placis in soperis, and the first chaieris in synagogis;
φιλουσιν δε την πρωτοκλισιαν εν τοις δειπνοις και τας πρωτοκαθεδριας εν ταις συναγωγαις
7 and salutaciouns in chepyng, and to be clepid of men maystir.
και τους ασπασμους εν ταις αγοραις και καλεισθαι υπο των ανθρωπων ραββι
8 But nyle ye be clepid maister; for oon is youre maystir, and alle ye ben britheren.
υμεις δε μη κληθητε ραββι εις γαρ εστιν υμων ο διδασκαλος παντες δε υμεις αδελφοι εστε
9 And nyle ye clepe to you a fadir on erthe, for oon is your fadir, that is in heuenes.
και πατερα μη καλεσητε υμων επι της γης εις γαρ εστιν υμων ο πατηρ ο ουρανιος
10 Nether be ye clepid maistris, for oon is youre maister, Crist.
μηδε κληθητε καθηγηται οτι καθηγητης υμων εστιν εις ο χριστος
11 He that is grettest among you, schal be youre mynystre.
ο δε μειζων υμων εσται υμων διακονος
12 For he that hieth himself, schal be mekid; and he that mekith hym silf, schal be enhaunsid.
οστις δε υψωσει εαυτον ταπεινωθησεται και οστις ταπεινωσει εαυτον υψωθησεται
13 But wo to you, scribis and Farisees, ipocritis, that closen the kyngdom of heuenes bifore men; and ye entren not, nether suffren men entrynge to entre.
ουαι δε υμιν γραμματεις και φαρισαιοι υποκριται οτι κλειετε την βασιλειαν των ουρανων εμπροσθεν των ανθρωπων υμεις γαρ ουκ εισερχεσθε ουδε τους εισερχομενους αφιετε εισελθειν
14 Wo to you, scribis and Farisees, ipocritis, that eten the housis of widowis, and preien bi longe preier; for this thing ye schulen take more doom.
15 Wo to you, scribis and Farisees, ypocritis, that goon aboute the see and the loond, to make o prosilite; and whanne he is maad, ye maken hym a sone of helle, double more than ye ben. (Geenna g1067)
ουαι υμιν γραμματεις και φαρισαιοι υποκριται οτι περιαγετε την θαλασσαν και την ξηραν ποιησαι ενα προσηλυτον και οταν γενηται ποιειτε αυτον υιον γεεννης διπλοτερον υμων (Geenna g1067)
16 Wo to you, blynde lederis, that seien, Who euer swerith bi the temple of God, it is `no thing; but he that swerith in the gold of the temple, is dettoure.
ουαι υμιν οδηγοι τυφλοι οι λεγοντες ος αν ομοση εν τω ναω ουδεν εστιν ος δ αν ομοση εν τω χρυσω του ναου οφειλει
17 Ye foolis and blynde, for what is grettere, the gold, or the temple that halewith the gold?
μωροι και τυφλοι τις γαρ μειζων εστιν ο χρυσος η ο ναος ο αγιασας τον χρυσον
18 And who euer swerith in the auter, it is no thing; but he that swerith in the yifte that is on the auter, owith.
και ος αν ομοση εν τω θυσιαστηριω ουδεν εστιν ος δ αν ομοση εν τω δωρω τω επανω αυτου οφειλει
19 Blynde men, for what is more, the yifte, or the auter that halewith the yifte?
τυφλοι τι γαρ μειζον το δωρον η το θυσιαστηριον το αγιαζον το δωρον
20 Therfor he that swerith in the auter, swerith in it, and in alle thingis that ben ther on.
ο ουν ομοσας εν τω θυσιαστηριω ομνυει εν αυτω και εν πασιν τοις επανω αυτου
21 And he that swerith in the temple, swerith in it, and in hym that dwellith in the temple.
και ο ομοσας εν τω ναω ομνυει εν αυτω και εν τω κατοικουντι αυτον
22 And he that swerith in heuene, swerith in the trone of God, and in hym that sittith ther on.
και ο ομοσας εν τω ουρανω ομνυει εν τω θρονω του θεου και εν τω καθημενω επανω αυτου
23 Wo to you, scribis and Farisees, ypocritis, that tithen mynte, anete, and cummyn, and han left tho thingis that ben of more charge of the lawe, doom, and merci, and feith. And it bihofte to do these thingis, and not to leeue tho.
ουαι υμιν γραμματεις και φαρισαιοι υποκριται οτι αποδεκατουτε το ηδυοσμον και το ανηθον και το κυμινον και αφηκατε τα βαρυτερα του νομου την κρισιν και το ελεος και την πιστιν ταυτα {VAR1: δε } {VAR2: [δε] } εδει ποιησαι κακεινα μη {VAR1: αφειναι } {VAR2: αφιεναι }
24 Blynde lederis, clensinge a gnatte, but swolewynge a camel.
οδηγοι τυφλοι {VAR2: οι } διυλιζοντες τον κωνωπα την δε καμηλον καταπινοντες
25 Woo to you, scribis and Farisees, ypocritis, that clensen the cuppe and the plater with outforth; but with ynne ye ben ful of raueyne and vnclennesse.
ουαι υμιν γραμματεις και φαρισαιοι υποκριται οτι καθαριζετε το εξωθεν του ποτηριου και της παροψιδος εσωθεν δε γεμουσιν εξ αρπαγης και ακρασιας
26 Thou blynde Farisee, clense the cuppe and the plater with ynneforth, that that that is with outforth be maad clene.
φαρισαιε τυφλε καθαρισον πρωτον το εντος του ποτηριου {VAR1: [και της παροψιδος] } ινα γενηται και το εκτος αυτου καθαρον
27 Wo to you, scribis and Farisees, ipocritis, that ben lijk to sepulcris whitid, whiche with outforth semen faire to men; but with ynne thei ben fulle of boonus of deed men, and of al filthe.
ουαι υμιν γραμματεις και φαρισαιοι υποκριται οτι παρομοιαζετε ταφοις κεκονιαμενοις οιτινες εξωθεν μεν φαινονται ωραιοι εσωθεν δε γεμουσιν οστεων νεκρων και πασης ακαθαρσιας
28 So ye with outforth semen iust to men; but with ynne ye ben ful of ypocrisy and wickidnesse.
ουτως και υμεις εξωθεν μεν φαινεσθε τοις ανθρωποις δικαιοι εσωθεν δε εστε μεστοι υποκρισεως και ανομιας
29 Wo to you, scribis and Farisees, ipocritis, that bilden sepulcris of profetis, and maken faire the birielis of iust men,
ουαι υμιν γραμματεις και φαρισαιοι υποκριται οτι οικοδομειτε τους ταφους των προφητων και κοσμειτε τα μνημεια των δικαιων
30 and seien, If we hadden be in the daies of oure fadris, we schulden not haue be her felowis in the blood of prophetis.
και λεγετε ει ημεθα εν ταις ημεραις των πατερων ημων ουκ αν ημεθα αυτων κοινωνοι εν τω αιματι των προφητων
31 And so ye ben in witnessyng to you silf, that ye ben the sones of hem that slowen the prophetis.
ωστε μαρτυρειτε εαυτοις οτι υιοι εστε των φονευσαντων τους προφητας
32 And fulfille ye the mesure of youre fadris.
και υμεις πληρωσατε το μετρον των πατερων υμων
οφεις γεννηματα εχιδνων πως φυγητε απο της κρισεως της γεεννης (Geenna g1067)
34 Therfor lo! Y sende to you profetis, and wise men, and scribis; and of hem ye schulen sle and crucifie, and of hem ye schulen scourge in youre sinagogis, and schulen pursue fro cite in to citee;
δια τουτο ιδου εγω αποστελλω προς υμας προφητας και σοφους και γραμματεις εξ αυτων αποκτενειτε και σταυρωσετε και εξ αυτων μαστιγωσετε εν ταις συναγωγαις υμων και διωξετε απο πολεως εις πολιν
35 that al the iust blood come on you, that was sched on the erthe, fro the blood of iust Abel to the blood of Zacarie, the sone of Barachie, whom ye slowen bitwixe the temple and the auter.
οπως ελθη εφ υμας παν αιμα δικαιον εκχυννομενον επι της γης απο του αιματος αβελ του δικαιου εως του αιματος ζαχαριου υιου βαραχιου ον εφονευσατε μεταξυ του ναου και του θυσιαστηριου
36 Treuli Y seie to you, alle these thingis schulen come on this generacioun.
αμην λεγω υμιν ηξει ταυτα παντα επι την γενεαν ταυτην
37 Jerusalem, Jerusalem, that sleest prophetis, and stoonest hem that ben sent to thee, hou ofte wolde Y gadere togidere thi children, as an henne gaderith togidir her chikenes vndir hir wengis, and thou woldist not.
ιερουσαλημ ιερουσαλημ η αποκτεινουσα τους προφητας και λιθοβολουσα τους απεσταλμενους προς αυτην ποσακις ηθελησα επισυναγαγειν τα τεκνα σου ον τροπον ορνις επισυναγει τα νοσσια {VAR1: [αυτης] } {VAR2: αυτης } υπο τας πτερυγας και ουκ ηθελησατε
38 Lo! youre hous schal be left to you desert.
ιδου αφιεται υμιν ο οικος υμων {VAR2: ερημος }
39 And Y seie to you, ye schulen not se me fro hennus forth, til ye seien, Blessid is he, that cometh in the name of the Lord.
λεγω γαρ υμιν ου μη με ιδητε απ αρτι εως αν ειπητε ευλογημενος ο ερχομενος εν ονοματι κυριου
