Mark 1
1 The bigynnyng of the gospel of Jhesu Crist, the sone of God.
αρχη του ευαγγελιου ιησου χριστου {VAR2: [υιου θεου] }
2 As it is writun in Ysaie, the prophete, Lo! Y sende myn aungel bifor thi face, that schal make thi weie redi bifor thee.
καθως γεγραπται εν τω ησαια τω προφητη ιδου αποστελλω τον αγγελον μου προ προσωπου σου ος κατασκευασει την οδον σου
3 The vois of a crier in desert, Make ye redi the weie of the Lord, make ye hise paththis riyt.
φωνη βοωντος εν τη ερημω ετοιμασατε την οδον κυριου ευθειας ποιειτε τας τριβους αυτου
4 Joon was in desert baptisynge, and prechynge the baptym of penaunce, in to remissioun of synnes.
εγενετο ιωαννης {VAR1: ο } {VAR2: [ο] } βαπτιζων εν τη ερημω {VAR2: και } κηρυσσων βαπτισμα μετανοιας εις αφεσιν αμαρτιων
5 And al the cuntre of Judee wente out to hym, and alle men of Jerusalem; and thei weren baptisid of hym in the flom Jordan, `and knoulechiden her synnes.
και εξεπορευετο προς αυτον πασα η ιουδαια χωρα και οι ιεροσολυμιται παντες και εβαπτιζοντο υπ αυτου εν τω ιορδανη ποταμω εξομολογουμενοι τας αμαρτιας αυτων
6 And Joon was clothid with heeris of camels, and a girdil of skyn was about hise leendis; and he ete hony soukis, and wilde hony, and prechide,
και ην ο ιωαννης ενδεδυμενος τριχας καμηλου και ζωνην δερματινην περι την οσφυν αυτου και εσθιων ακριδας και μελι αγριον
7 and seide, A stronger than Y schal come aftir me, and Y am not worthi to knele doun, and vnlace his schoone.
και εκηρυσσεν λεγων ερχεται ο ισχυροτερος μου οπισω {VAR1: [μου] } {VAR2: μου } ου ουκ ειμι ικανος κυψας λυσαι τον ιμαντα των υποδηματων αυτου
8 Y haue baptisid you in watir; but he schal baptise you in the Hooli Goost.
εγω εβαπτισα υμας υδατι αυτος δε βαπτισει υμας {VAR2: εν } πνευματι αγιω
9 And it was don in tho daies, Jhesus cam fro Nazareth of Galilee, and was baptisid of Joon in Jordan.
και εγενετο εν εκειναις ταις ημεραις ηλθεν ιησους απο ναζαρετ της γαλιλαιας και εβαπτισθη εις τον ιορδανην υπο ιωαννου
10 And anoon he wente up of the watir, and saye heuenes opened, and the Hooli Goost comynge doun as a culuer, and dwellynge in hym.
και ευθυς αναβαινων εκ του υδατος ειδεν σχιζομενους τους ουρανους και το πνευμα ως περιστεραν καταβαινον εις αυτον
11 And a vois was maad fro heuenes, Thou art my loued sone, in thee Y am plesid.
και φωνη {VAR1: [εγενετο] } {VAR2: εγενετο } εκ των ουρανων συ ει ο υιος μου ο αγαπητος εν σοι ευδοκησα
12 And anoon the Spirit puttide hym forth in to deseert.
και ευθυς το πνευμα αυτον εκβαλλει εις την ερημον
13 And he was in deseert fourti daies and fourti nyytis, and was temptid of Sathanas, and he was with beestis, and aungels mynystriden to hym.
και ην εν τη ερημω τεσσερακοντα ημερας πειραζομενος υπο του σατανα και ην μετα των θηριων και οι αγγελοι διηκονουν αυτω
14 But aftir that Joon was takun, Jhesus cam in to Galilee, and prechide the gospel of the kyngdoom of God,
{VAR1: και μετα } {VAR2: μετα δε } το παραδοθηναι τον ιωαννην ηλθεν ο ιησους εις την γαλιλαιαν κηρυσσων το ευαγγελιον του θεου
15 and seide, That the tyme is fulfillid, and the kyngdoom of God schal come nyy; do ye penaunce, and bileue ye to the gospel.
{VAR1: [και λεγων] } {VAR2: και λεγων } οτι πεπληρωται ο καιρος και ηγγικεν η βασιλεια του θεου μετανοειτε και πιστευετε εν τω ευαγγελιω
16 And as he passide bisidis the see of Galilee, he say Symount, and Andrew, his brother, castynge her nettis in to the see; for thei weren fisscheris.
και παραγων παρα την θαλασσαν της γαλιλαιας ειδεν σιμωνα και ανδρεαν τον αδελφον σιμωνος αμφιβαλλοντας εν τη θαλασση ησαν γαρ αλιεις
17 And Jhesus seide to hem, Come ye aftir me; Y schal make you to be maad fisscheris of men.
και ειπεν αυτοις ο ιησους δευτε οπισω μου και ποιησω υμας γενεσθαι αλιεις ανθρωπων
18 And anoon thei leften the nettis, and sueden hym.
και ευθυς αφεντες τα δικτυα ηκολουθησαν αυτω
19 And he yede forth fro thennus a litil, and siy James of Zebedee, and Joon, his brother, in a boot makynge nettis.
και προβας ολιγον ειδεν ιακωβον τον του ζεβεδαιου και ιωαννην τον αδελφον αυτου και αυτους εν τω πλοιω καταρτιζοντας τα δικτυα
20 And anoon he clepide hem; and thei leften Zebedee, her fadir, in the boot with hiryd seruauntis, and thei suweden hym.
και ευθυς εκαλεσεν αυτους και αφεντες τον πατερα αυτων ζεβεδαιον εν τω πλοιω μετα των μισθωτων απηλθον οπισω αυτου
21 And thei entriden in to Capharnaum, and anoon in the sabatys he yede in to a synagoge, and tauyte hem.
και εισπορευονται εις καφαρναουμ και ευθυς τοις σαββασιν εισελθων εις την συναγωγην εδιδασκεν
22 And thei wondriden on his teching; for he tauyte hem, as he that hadde power, and not as scribis.
και εξεπλησσοντο επι τη διδαχη αυτου ην γαρ διδασκων αυτους ως εξουσιαν εχων και ουχ ως οι γραμματεις
23 And in the synagoge of hem was a man in an vnclene spirit, and he criede out,
και ευθυς ην εν τη συναγωγη αυτων ανθρωπος εν πνευματι ακαθαρτω και ανεκραξεν
24 and seide, What to vs and to thee, thou Jhesu of Nazareth? hast thou come to distrie vs? Y woot that thou art the hooli of God.
λεγων τι ημιν και σοι ιησου ναζαρηνε ηλθες απολεσαι ημας οιδα σε τις ει ο αγιος του θεου
25 And Jhesus thretenede hym, and seide, Wex doumbe, and go out of the man.
και επετιμησεν αυτω ο ιησους {VAR1: [λεγων] } {VAR2: λεγων } φιμωθητι και εξελθε εξ αυτου
26 And the vnclene spirit debreidynge hym, and criynge with greet vois, wente out fro hym.
και σπαραξαν αυτον το πνευμα το ακαθαρτον και φωνησαν φωνη μεγαλη εξηλθεν εξ αυτου
27 And alle men wondriden, so that thei souyten with ynne hem silf, and seiden, What thing is this? what newe doctrine is this? for in power he comaundith to vnclene spiritis, and thei obeyen to hym.
και εθαμβηθησαν απαντες ωστε συζητειν {VAR1: αυτους } {VAR2: προς εαυτους } λεγοντας τι εστιν τουτο διδαχη καινη κατ εξουσιαν και τοις πνευμασιν τοις ακαθαρτοις επιτασσει και υπακουουσιν αυτω
28 And the fame of hym wente forth anoon in to al the cuntree of Galilee.
και εξηλθεν η ακοη αυτου ευθυς πανταχου εις ολην την περιχωρον της γαλιλαιας
29 And anoon thei yeden out of the synagoge, and camen into the hous of Symount and of Andrewe, with James and Joon.
και ευθυς εκ της συναγωγης εξελθοντες ηλθον εις την οικιαν σιμωνος και ανδρεου μετα ιακωβου και ιωαννου
30 And the modir of Symountis wijf lay sijk in fyueris; and anoon thei seien to hym of hyr.
η δε πενθερα σιμωνος κατεκειτο πυρεσσουσα και ευθυς λεγουσιν αυτω περι αυτης
31 And he cam nyy, and areride hir, and whanne he hadde take hir hoond, anoon the feuer lefte hir, and sche seruede hem.
και προσελθων ηγειρεν αυτην κρατησας της χειρος και αφηκεν αυτην ο πυρετος και διηκονει αυτοις
32 But whanne the euentid was come, and the sonne was gon doun, thei brouyten to hym alle that weren of male ese, and hem that hadden fendis.
οψιας δε γενομενης οτε {VAR1: εδυσεν } {VAR2: εδυ } ο ηλιος εφερον προς αυτον παντας τους κακως εχοντας και τους δαιμονιζομενους
33 And al the citee was gaderid at the yate.
και ην ολη η πολις επισυνηγμενη προς την θυραν
34 And he heelide many, that hadden dyuerse sijknessis, and he castide out many feendis, and he suffride hem not to speke, for thei knewen hym.
και εθεραπευσεν πολλους κακως εχοντας ποικιλαις νοσοις και δαιμονια πολλα εξεβαλεν και ουκ ηφιεν λαλειν τα δαιμονια οτι ηδεισαν αυτον {VAR1: [χριστον ειναι] }
35 And he roos ful eerli, and yede out, and wente in to a desert place, and preiede there.
και πρωι εννυχα λιαν αναστας εξηλθεν {VAR1: [και απηλθεν] } {VAR2: και απηλθεν } εις ερημον τοπον κακει προσηυχετο
36 And Symount suede hym, and thei that weren with hym.
και κατεδιωξεν αυτον σιμων και οι μετ αυτου
37 And whanne thei hadden founde hym, thei seiden to hym, That alle men seken thee.
και ευρον αυτον και λεγουσιν αυτω οτι παντες ζητουσιν σε
38 And he seide to hem, Go we in to the next townes and citees, that Y preche also there, for her to Y cam.
και λεγει αυτοις αγωμεν αλλαχου εις τας εχομενας κωμοπολεις ινα και εκει κηρυξω εις τουτο γαρ εξηλθον
39 And he prechide in the synagogis of hem, and in al Galilee, and castide out feendis.
και ηλθεν κηρυσσων εις τας συναγωγας αυτων εις ολην την γαλιλαιαν και τα δαιμονια εκβαλλων
40 And a leprouse man cam to hym, and bisouyte, `and knelide, and seide, If thou wolt, thou maist clense me.
και ερχεται προς αυτον λεπρος παρακαλων αυτον [και γονυπετων] {VAR2: και } λεγων αυτω οτι εαν θελης δυνασαι με καθαρισαι
41 And Jhesus hadde mercy on hym, and streiyte out his hoond, and towchyde hym, and seide to hym, I wole, be thou maad cleene.
και σπλαγχνισθεις εκτεινας την χειρα αυτου ηψατο και λεγει αυτω θελω καθαρισθητι
42 And whanne he hadde seide this, anoon the lepre partyde awey fro hym, and he was clensyd.
και ευθυς απηλθεν απ αυτου η λεπρα και εκαθαρισθη
43 And Jhesus thretenede hym, and anoon Jhesus putte hym out,
και εμβριμησαμενος αυτω ευθυς εξεβαλεν αυτον
44 and seyde to hym, Se thou, seye to no man; but go, schewe thee to the pryncys of prestys, and offre for thi clensynge in to wytnessyng to hem, tho thingis that Moyses bad.
και λεγει αυτω ορα μηδενι μηδεν ειπης αλλα υπαγε σεαυτον δειξον τω ιερει και προσενεγκε περι του καθαρισμου σου α προσεταξεν μωυσης εις μαρτυριον αυτοις
45 And he yede out, and bigan to preche, and publische the word, so that now he myyte not go opynli in to the citee, but be withoutforth in desert placis; and thei camen to hym on alle sidis.
ο δε εξελθων ηρξατο κηρυσσειν πολλα και διαφημιζειν τον λογον ωστε μηκετι αυτον δυνασθαι φανερως εις πολιν εισελθειν αλλ εξω επ ερημοις τοποις {VAR1: [ην] } {VAR2: ην } και ηρχοντο προς αυτον παντοθεν
