Luke 23
1 And al the multitude of hem arysen, and ledden hym to Pilat.
και ανασταν απαν το πληθοσ αυτων ηγαγον αυτον επι τον πιλατον
2 And thei bigunnen to accuse hym, and seiden, We han foundun this turnynge vpsodoun oure folk, and forbedynge tributis to be youun to the emperour, and seiynge that hym silf is Crist and kyng.
ηρξαντο δε κατηγορειν αυτου λεγοντεσ τουτον ευρομεν διαστρεφοντα το εθνοσ και κωλυοντα καισαρι φορουσ διδοναι λεγοντα εαυτον χριστον βασιλεα ειναι
3 And Pilat axide hym, and seide, Art thou kyng of Jewis? And he answeride, and seide, Thou seist.
ο δε πιλατοσ επηρωτησεν αυτον λεγων συ ει ο βασιλευσ των ιουδαιων ο δε αποκριθεισ αυτω εφη συ λεγεισ
4 And Pilat seide to the princis of prestis, and to the puple, Y fynde no thing of cause in this man.
ο δε πιλατοσ ειπεν προσ τουσ αρχιερεισ και τουσ οχλουσ ουδεν ευρισκω αιτιον εν τω ανθρωπω τουτω
5 And thei woxen stronger, and seiden, He moueth the puple, techynge thorou al Judee, bigynnynge fro Galile til hidir.
οι δε επισχυον λεγοντεσ οτι ανασειει τον λαον διδασκων καθ ολησ τησ ιουδαιασ αρξαμενοσ απο τησ γαλιλαιασ εωσ ωδε
6 And Pilat herynge Galile axide, if he were a man of Galile.
πιλατοσ δε ακουσασ γαλιλαιαν επηρωτησεν ει ο ανθρωποσ γαλιλαιοσ εστιν
7 And whanne he knewe that he was of the powere of Eroude, he sente hym to Eroude; which was at Jerusalem in tho daies.
και επιγνουσ οτι εκ τησ εξουσιασ ηρωδου εστιν ανεπεμψεν αυτον προσ ηρωδην οντα και αυτον εν ιεροσολυμοισ εν ταυταισ ταισ ημεραισ
8 And whanne Eroude siy Jhesu, he ioyede ful myche; for long tyme he coueitide to se hym, for he herde many thingis of hym, and hopide to see sum tokene `to be don of hym.
ο δε ηρωδησ ιδων τον ιησουν εχαρη λιαν ην γαρ θελων εξ ικανου ιδειν αυτον δια το ακουειν πολλα περι αυτου και ηλπιζεν τι σημειον ιδειν υπ αυτου γινομενον
9 And he axide hym in many wordis; and he answeride no thing to hym.
επηρωτα δε αυτον εν λογοισ ικανοισ αυτοσ δε ουδεν απεκρινατο αυτω
10 And the princis of preestis and the scribis stoden, stidfastli accusynge hym.
ειστηκεισαν δε οι αρχιερεισ και οι γραμματεισ ευτονωσ κατηγορουντεσ αυτου
11 But Eroude with his oost dispiside hym, and scornede hym, and clothide with a white cloth, and sente hym ayen to Pilat.
εξουθενησασ δε αυτον ο ηρωδησ συν τοισ στρατευμασιν αυτου και εμπαιξασ περιβαλων αυτον εσθητα λαμπραν ανεπεμψεν αυτον τω πιλατω
12 And Eroude and Pilat weren maad freendis fro that dai; for bifor thei weren enemyes togidre.
εγενοντο δε φιλοι ο τε πιλατοσ και ο ηρωδησ εν αυτη τη ημερα μετ αλληλων προυπηρχον γαρ εν εχθρα οντεσ προσ εαυτουσ
13 And Pilat clepide togider the princis of prestis and the maiestratis of the puple, and seide to hem,
πιλατοσ δε συγκαλεσαμενοσ τουσ αρχιερεισ και τουσ αρχοντασ και τον λαον
14 Ye han brouyt to me this man, as turnynge awey the puple, and lo! Y axynge bifor you fynde no cause in this man of these thingis, in whiche ye accusen hym;
ειπεν προσ αυτουσ προσηνεγκατε μοι τον ανθρωπον τουτον ωσ αποστρεφοντα τον λαον και ιδου εγω ενωπιον υμων ανακρινασ ουδεν ευρον εν τω ανθρωπω τουτω αιτιον ων κατηγορειτε κατ αυτου
15 nether Eroude, for he hath sent hym ayen to vs, and lo! no thing worthi of deth is don to hym.
αλλ ουδε ηρωδησ ανεπεμψα γαρ υμασ προσ αυτον και ιδου ουδεν αξιον θανατου εστιν πεπραγμενον αυτω
16 And therfor Y schal amende hym, and delyuere hym.
παιδευσασ ουν αυτον απολυσω
17 But he moste nede delyuer to hem oon bi the feest dai.
αναγκην δε ειχεν απολυειν αυτοισ κατα εορτην ενα
18 And al the puple criede togidir, and seide, Do `awei hym, and delyuer to vs Barabas;
ανεκραξαν δε παμπληθει λεγοντεσ αιρε τουτον απολυσον δε ημιν βαραββαν
19 which was sent `in to prisoun for disturblyng maad in the cite, and for mansleynge.
οστισ ην δια στασιν τινα γενομενην εν τη πολει και φονον βεβλημενοσ εισ φυλακην
20 And eftsoone Pilat spak to hem, and wolde delyuer Jhesu.
παλιν ουν ο πιλατοσ προσεφωνησεν θελων απολυσαι τον ιησουν
21 And thei vndurcrieden, and seiden, Crucifie, crucifie hym.
οι δε επεφωνουν λεγοντεσ σταυρωσον σταυρωσον αυτον
22 And the thridde tyme he seide to hem, For what yuel hath this don? Y fynde no cause of deeth in hym; therfor Y schal chastise hym, and Y schal delyuer.
ο δε τριτον ειπεν προσ αυτουσ τι γαρ κακον εποιησεν ουτοσ ουδεν αιτιον θανατου ευρον εν αυτω παιδευσασ ουν αυτον απολυσω
23 And thei contynueden with greet voicis axynge, that he schulde be crucified; and the voicis of hem woxen stronge.
οι δε επεκειντο φωναισ μεγαλαισ αιτουμενοι αυτον σταυρωθηναι και κατισχυον αι φωναι αυτων και των αρχιερεων
24 And Pilat demyde her axyng to be don.
ο δε πιλατοσ επεκρινεν γενεσθαι το αιτημα αυτων
25 And he delyueride to hem hym, that for mansleyng and sedicioun was sent in to prisoun, whom thei axiden; but he bitook Jhesu to her wille.
απελυσεν δε τον δια στασιν και φονον βεβλημενον εισ την φυλακην ον ητουντο τον δε ιησουν παρεδωκεν τω θεληματι αυτων
26 And whanne thei ledden hym, thei token a man, Symon of Syrenen, comynge fro the toun, and thei leiden on hym the cross to bere aftir Jhesu.
και ωσ απηγαγον αυτον επιλαβομενοι σιμωνοσ τινοσ κυρηναιου ερχομενου απ αγρου επεθηκαν αυτω τον σταυρον φερειν οπισθεν του ιησου
27 And there suede hym myche puple, and wymmen that weiliden, and bymorneden hym.
ηκολουθει δε αυτω πολυ πληθοσ του λαου και γυναικων αι και εκοπτοντο και εθρηνουν αυτον
28 And Jhesus turnede to hem, and seide, Douytris of Jerusalem, nyle ye wepe on me, but wepe ye on youre silf and on youre sones.
στραφεισ δε προσ αυτασ ο ιησουσ ειπεν θυγατερεσ ιερουσαλημ μη κλαιετε επ εμε πλην εφ εαυτασ κλαιετε και επι τα τεκνα υμων
29 For lo! daies schulen come, in whiche it schal be seid, Blessid be bareyn wymmen, and wombis that han not borun children, and the tetis that han not youun souke.
οτι ιδου ερχονται ημεραι εν αισ ερουσιν μακαριαι αι στειραι και κοιλιαι αι ουκ εγεννησαν και μαστοι οι ουκ εθηλασαν
30 Thanne thei schulen bigynne to seie to mounteyns, Falle ye doun on vs, and to smale hillis, Keuere ye vs.
τοτε αρξονται λεγειν τοισ ορεσιν πεσετε εφ ημασ και τοισ βουνοισ καλυψατε ημασ
31 For if in a greene tre thei don these thingis, what schal be don in a drie?
οτι ει εν τω υγρω ξυλω ταυτα ποιουσιν εν τω ξηρω τι γενηται
32 Also othere twei wickid men weren led with hym, to be slayn.
ηγοντο δε και ετεροι δυο κακουργοι συν αυτω αναιρεθηναι
33 And `aftir that thei camen in to a place, that is clepid of Caluerie, there thei crucifieden hym, and the theues, oon on the riyt half, and `the tother on the left half.
και οτε απηλθον επι τον τοπον τον καλουμενον κρανιον εκει εσταυρωσαν αυτον και τουσ κακουργουσ ον μεν εκ δεξιων ον δε εξ αριστερων
34 But Jhesus seide, Fadir, foryyue hem, for thei witen not what thei doon.
ο δε ιησουσ ελεγεν πατερ αφεσ αυτοισ ου γαρ οιδασιν τι ποιουσιν διαμεριζομενοι δε τα ιματια αυτου εβαλον κληρον
35 And thei departiden his clothis, and kesten lottis. And the puple stood abidynge; and the princis scorneden hym with hem, and seiden, Othere men he maad saaf; make he hym silf saaf, if this be Crist, the chosun of God.
και ειστηκει ο λαοσ θεωρων εξεμυκτηριζον δε και οι αρχοντεσ συν αυτοισ λεγοντεσ αλλουσ εσωσεν σωσατω εαυτον ει ουτοσ εστιν ο χριστοσ ο του θεου εκλεκτοσ
36 And the knyytis neiyeden, and scorneden hym, and profreden vynegre to hym,
ενεπαιζον δε αυτω και οι στρατιωται προσερχομενοι και οξοσ προσφεροντεσ αυτω
37 and seiden, If thou art king of Jewis, make thee saaf.
και λεγοντεσ ει συ ει ο βασιλευσ των ιουδαιων σωσον σεαυτον
38 And the superscripcioun was writun ouer hym with Greke lettris, and of Latyn, and of Ebreu, This is the kyng of Jewis.
ην δε και επιγραφη γεγραμμενη επ αυτω γραμμασιν ελληνικοισ και ρωμαικοισ και εβραικοισ ουτοσ εστιν ο βασιλευσ των ιουδαιων
39 And oon of these theues that hangiden, blasfemyde hym, and seide, If thou art Crist, make thi silf saaf and vs.
εισ δε των κρεμασθεντων κακουργων εβλασφημει αυτον λεγων ει συ ει ο χριστοσ σωσον σεαυτον και ημασ
40 But `the tothir answerynge, blamyde hym, and seide, Nether thou dredist God, that art in the same dampnacioun?
αποκριθεισ δε ο ετεροσ επετιμα αυτω λεγων ουδε φοβη συ τον θεον οτι εν τω αυτω κριματι ει
41 And treuli we iustli, for we han resseiued worthi thingis to werkis; but this dide no thing of yuel.
και ημεισ μεν δικαιωσ αξια γαρ ων επραξαμεν απολαμβανομεν ουτοσ δε ουδεν ατοπον επραξεν
42 And he seide to Jhesu, Lord, haue mynde of me, whanne thou comest `in to thi kyngdom.
και ελεγεν τω ιησου μνησθητι μου κυριε οταν ελθησ εν τη βασιλεια σου
43 And Jhesus seide to hym, Treuli Y seie to thee, this dai thou schalt be with me in paradise.
και ειπεν αυτω ο ιησουσ αμην λεγω σοι σημερον μετ εμου εση εν τω παραδεισω
44 And it was almest the sixte our, and derknessis weren maad in al the erthe `in to the nynthe our.
ην δε ωσει ωρα εκτη και σκοτοσ εγενετο εφ ολην την γην εωσ ωρασ ενατησ
45 And the sun was maad derk, and the veile of the temple was to-rent atwo.
και εσκοτισθη ο ηλιοσ και εσχισθη το καταπετασμα του ναου μεσον
46 And Jhesus criynge with a greet vois, seide, Fadir, in to thin hoondis Y bitake my spirit. And he seiynge these thingis, yaf vp the goost.
και φωνησασ φωνη μεγαλη ο ιησουσ ειπεν πατερ εισ χειρασ σου παραθησομαι το πνευμα μου και ταυτα ειπων εξεπνευσεν
47 And the centurien seynge that thing that was don, glorifiede God, and seide, Verili this man was iust.
ιδων δε ο εκατονταρχοσ το γενομενον εδοξασεν τον θεον λεγων οντωσ ο ανθρωποσ ουτοσ δικαιοσ ην
48 And al the puple of hem that weren there togidir at this spectacle, and sayn tho thingis that weren don, smyten her brestis, and turneden ayen.
και παντεσ οι συμπαραγενομενοι οχλοι επι την θεωριαν ταυτην θεωρουντεσ τα γενομενα τυπτοντεσ εαυτων τα στηθη υπεστρεφον
49 But alle his knowun stoden afer, and wymmen that sueden hym fro Galile, seynge these thingis.
ειστηκεισαν δε παντεσ οι γνωστοι αυτου μακροθεν και γυναικεσ αι συνακολουθησασαι αυτω απο τησ γαλιλαιασ ορωσαι ταυτα
50 And lo! a man, Joseph bi name, of Aramathie, a cite of Judee, that was a decurien, a good man and a iust,
και ιδου ανηρ ονοματι ιωσηφ βουλευτησ υπαρχων ανηρ αγαθοσ και δικαιοσ
51 this man concentide not to the counseil and to the dedis of hem; and he abood the kyngdom of God.
ουτοσ ουκ ην συγκατατεθειμενοσ τη βουλη και τη πραξει αυτων απο αριμαθαιασ πολεωσ των ιουδαιων οσ και προσεδεχετο και αυτοσ την βασιλειαν του θεου
52 This Joseph cam to Pilat, and axide the bodi of Jhesu,
ουτοσ προσελθων τω πιλατω ητησατο το σωμα του ιησου
53 and took it doun, and wlappide it in a cleene lynen cloth, and leide hym in a graue hewun, in which not yit ony man hadde be leid.
και καθελων αυτο ενετυλιξεν αυτο σινδονι και εθηκεν αυτο εν μνηματι λαξευτω ου ουκ ην ουδεπω ουδεισ κειμενοσ
54 And the dai was the euen of the halidai, and the sabat bigan to schyne.
και ημερα ην παρασκευη σαββατον επεφωσκεν
55 And the wymmen suynge, that camen with hym fro Galile, sayn the graue, and hou his bodi was leid.
κατακολουθησασαι δε γυναικεσ αιτινεσ ησαν συνεληλυθυιαι αυτω εκ τησ γαλιλαιασ εθεασαντο το μνημειον και ωσ ετεθη το σωμα αυτου
56 And thei turneden ayen, and maden redi swete smellynge spicis, and oynementis; but in the sabat thei restiden, aftir the comaundement.
υποστρεψασαι δε ητοιμασαν αρωματα και μυρα και το μεν σαββατον ησυχασαν κατα την εντολην
