John 18
1 Whanne Jhesus hadde seid these thingis, he wente out with hise disciplis ouer the strond of Cedron, where was a yerd, in to which he entride, and hise disciplis.
Að svo mæltu, fór Jesús ásamt lærisveinum sínum yfir Kedronlækinn og kom í grasgarð sem þar er.
2 And Judas, that bitrayede hym, knew the place, for ofte Jhesus cam thidur with hise disciplis.
Júdas, sá sem sveik hann, vissi um þennan stað, því að oft hafði Jesús farið þangað áður með lærisveinum sínum.
3 Therfor whanne Judas hadde takun a cumpany of knyytis, and mynystris of the bischopis and of the Fariseis, he cam thidur with lanternys, and brondis, and armeris.
Júdas lagði af stað ásamt flokki hermanna og lögreglu, sem æðstu prestarnir og farísearnir sendu með honum. Skyndilega birtust þeir, í grasgarðinum, vopnaðir, með lugtir og logandi blys.
4 And so Jhesus witynge alle thingis that weren to come on hym, wente forth, and seide to hem, Whom seken ye?
Jesú var fullljóst hvað til stóð og verða mundi. Hann gekk því fram til að taka á móti þeim og spurði: „Að hverjum leitið þið?“„Jesú frá Nasaret, “svöruðu þeir. „Ég er hann!“sagði Jesús.
5 Thei answeriden to hym, Jhesu of Nazareth. Jhesus seith to hem, Y am. And Judas that bitraiede hym, stood with hem.
6 And whanne he seide to hem, Y am, thei wenten abak, and fellen doun on the erthe.
Um leið og hann sagði þetta hopuðu þeir á hæl og féllu til jarðar!
7 And eft he axide hem, Whom seken ye? And thei seiden, Jhesu of Nazareth.
Hann spurði aftur: „Hvers leitið þið?“Og aftur svöruðu þeir: „Jesú frá Nasaret.“
8 He answeride to hem, Y seide to you, that Y am; therfor if ye seken me, suffre ye these to go awei.
„Ég sagði ykkur að ég væri hann, “sagði Jesús, „og fyrst þið eruð aðeins að leita að mér, leyfið þá hinum að fara.“
9 That the word which he seide schulde be fulfillid, For Y loste not ony of hem, whiche thou `hast youun to me.
Þetta sagði hann til að spádómurinn rættist, sem sagði: „Ég gætti allra þeirra sem þú gafst mér.“
10 Therfor Symount Petre hadde a swerd, and drow it out, and smoot the seruaunt of the bischop, and kittide of his riyt eer. And the name of the seruaunt was Malcus.
Allt í einu dró Símon Pétur upp sverð og hjó hægra eyrað af Malkusi, þjóni æðsta prestsins.
11 Therfor Jhesus seide to Petre, Putte thou thi swerd in to thi schethe; wolt thou not, that Y drynke the cuppe, that my fadir yaf to me?
Þá sagði Jesús við Pétur: „Slíðraðu sverðið! Á ég ekki að drekka bikarinn sem faðirinn hefur rétt mér?“
12 Therfor the cumpenye of knyytis, and the tribune, and the mynystris of the Jewis, token Jhesu, and bounden hym,
Hermennirnir, ásamt foringja sínum og lögreglu, handtóku nú Jesú og bundu hann.
13 and ledden hym first to Annas; for he was fadir of Caifas wijf, that was bischop of that yeer.
Fyrst fóru þeir með hann til Annasar, tengdaföður Kaífasar, sem það árið var æðsti prestur.
14 And it was Caifas, that yaf counsel to the Jewis, that it spedith, that o man die for the puple.
Kaífas var sá sem sagt hafði við hina forystumennina: „Betra er að einn deyi fyrir alla.“
15 But Symount Petre suede Jhesu, and another disciple; and thilke disciple was knowun to the bischop. And he entride with Jhesu, in to the halle of the bischop;
Símon Pétur fylgdi í humátt á eftir, auk annars lærisveins, sem kunnugur var æðsta prestinum. Þeim lærisveini var nú leyft að koma inn í garðinn ásamt Jesú,
16 but Petre stood at the dore with outforth. Therfor `the tother disciple, that was knowun to the bischop, wente out, and seide to the womman that kepte the dore, and brouyte in Petre.
en Pétur varð að standa utan við hliðið. Hinn lærisveinninn talaði við dyravörðinn, sem þá leyfði Pétri að koma inn.
17 And the damysel, kepere of the dore, seide to Petre, Whether thou art also of this mannys disciplis? He seide, Y am not.
Þjónustustúlkan, sem gætti dyranna, sneri sér að Pétri og spurði: „Ert þú ekki einn af lærisveinum Jesú?“„Nei!“svaraði hann, „það er ég ekki.“
18 And the seruantis and mynystris stooden at the coolis, for it was coold, and thei warmyden hem; and Petre was with hem, stondynge and warmynge hym.
Lögreglan og þjónustufólkið í húsinu stóðu umhverfis eld sem kveiktur hafði verið, því að kalt var í veðri. Stóð Pétur þar ásamt þeim og vermdi sig.
19 And the bischop axide Jhesu of hise disciplis, and of his techyng.
Inni í húsinu var æðsti presturinn að hefja rannsókn í máli Jesú. Spurði hann Jesú um fylgjendur hans og hvað hann hefði kennt þeim.
20 Jhesus answerde to hym, Y haue spokun opynli to the world; Y tauyte euermore in the synagoge, and in the temple, whider alle the Jewis camen togidere, and in hiddlis Y spak no thing.
„Það er öllum ljóst, “svaraði Jesús, „því ég predikaði reglulega í samkomuhúsunum og musterinu. Allir leiðtogar Gyðinga hafa hlustað á mig. Það sem ég kenndi, kenndi ég opinberlega.
21 What axist thou me? axe hem that herden, what Y haue spokun to hem; lo! thei witen, what thingis Y haue seid.
Hvers vegna spyrðu mig þessarar spurningar? Spyrðu heldur þá sem hafa hlustað á mál mitt. Hér eru til dæmis nokkrir þeirra. Þeir vita hvað ég hef sagt.“
22 Whanne he hadde seid these thingis, oon of the mynystris stondynge niy, yaf a buffat to Jhesu, and seide, Answerist thou so to the bischop?
Einn af hermönnunum, sem þarna stóð, sló þá Jesú og spurði hranalega: „Svarar þú æðsta prestinum svona?“
23 Jhesus answeride to hym, If Y haue spokun yuel, bere thou witnessyng of yuel; but if Y seide wel, whi smytist thou me?
„Ef þetta eru ósannindi, þá skaltu sanna það, “svaraði Jesús, „en ef það er satt, hvers vegna slærðu mig þá?“
24 And Annas sente hym boundun to Caifas, the bischop.
Eftir þetta sendi Annas Jesú, í böndum, til Kaífasar æðsta prests.
25 And Symount Petre stood, and warmyde him; and thei seiden to hym, Whether also thou art his disciple? He denyede, and seide, Y am not.
Á meðan þetta fór fram, stóð Pétur við eldinn og nú fékk hann aftur að heyra sömu spurninguna: „Ert þú ekki einn af lærisveinum hans?“„Nei, alls ekki, “svaraði Pétur.
26 Oon of the bischops seruantis, cosyn of hym, whos eere Petre kitte of, seide, Say Y thee not in the yerd with hym?
Þá spurði einn af þjónum æðsta prestsins – en sá var skyldur manninum sem Pétur hjó af eyrað: „Sá ég þig ekki úti í garðinum með Jesú?“
27 And Petre eftsoone denyede, and anoon the cok crew.
En Pétur neitaði enn og um leið galaði hani.
28 Thanne thei ledden Jhesu to Cayfas, in to the moot halle; and it was eerli, and thei entriden not in to the moot halle, that thei schulden not be defoulid, but that thei schulden ete pask.
Rannsókn Kaífasar í máli Jesú lauk árla morguns og að því loknu var farið með hann til hallar rómverska landstjórans. Sjálfir vildu ákærendur hans ekki fara þangað inn, því að þá hefðu þeir „óhreinkast“, að eigin sögn, og þar með ekki mátt neyta páskalambsins.
29 Therfor Pilat wente out with outforth to hem, and seide, What accusyng brynge ye ayens this man?
Pílatus landstjóri fór því út til þeirra og spurði: „Hvað hafið þið á móti þessum manni? Hver er ákæra ykkar?“
30 Thei answeriden, and seiden to hym, If this were not a mysdoere, we hadden not bitakun hym to thee.
„Ef hann væri ekki afbrotamaður, hefðum við ekki handtekið hann.“svöruðu þeir hvassyrtir.
31 Thanne Pilat seith to hem, Take ye hym, and deme ye him, after youre lawe. And the Jewis seiden to hym, It is not leueful to vs to sle ony man;
„Farið þá með hann og dæmið hann sjálfir, eftir ykkar eigin lögum, “sagði Pílatus. „En við höfum ekki leyfi til að taka mann af lífi, “svöruðu þeir, „þú verður að gefa okkur leyfi til þess.“
32 that the word of Jhesu schulde be fulfillid, whiche he seide, signifiynge bi what deth he schulde die.
Með þessum orðum rættist spádómur Jesú, um hvernig dauða hans bæri að.
33 Therfor eftsoone Pilat entride in to the moot halle, and clepide Jhesu, and seide to hym, Art thou kyng of Jewis?
Pílatus fór þá aftur inn í höllina og lét leiða Jesú fram fyrir sig. „Ert þú konungur Gyðinga?“spurði hann.
34 Jhesus answerde, and seide to hym, Seist thou this thing of thi silf, ether othere han seid to thee of me?
„Hvað áttu við með orðinu „konungur“?“spurði Jesús, „leggur þú í það skilning Rómverja eða Gyðinga?“
35 Pilat answeride, Whether Y am a Jewe? Thi folc and bischops bitoken thee to me; what hast thou don?
„Er ég þá Gyðingur?“spurði Pílatus byrstur. „Samlandar þínir og æðstu prestarnir komu með þig hingað. En hvers vegna gerðu þeir það? Hvað hefur þú aðhafst?“
36 Jhesus answeride, My kingdom is not of this world; if my kingdom were of this world, my mynystris schulden stryue, that Y schulde not be takun to the Jewis; but now my kingdom is not here.
„Ríki mitt er ekki af þessum heimi, “svaraði Jesús. „Ef svo væri, hefðu fylgjendur mínir barist þegar leiðtogar Gyðinga handtóku mig. Nei, mitt ríki er ekki af þessum heimi.“
37 And so Pilat seide to hym, Thanne `thou art a king. Jhesus answeride, Thou seist, that Y am a king. To this thing Y am borun, and to this Y `am comun in to the world, to bere witnessing to treuthe. Eche that is of treuthe, herith my vois.
„Þú ert þá konungur?“spurði Pílatus. „Já, “svaraði Jesús, „til þess fæddist ég. Ég kom til að flytja heiminum sannleikann. Þeir sem elska sannleikann fylgja mér.“
38 Pilat seith to hym, What is treuthe? And whanne he hadde seid this thing, eft he wente out to the Jewis, and seide to hem, Y fynde no cause in hym.
„Hvað er sannleikur?“sagði þá Pílatus. Síðan fór hann aftur út til fólksins og sagði: „Þessi maður er ekki sekur um neinn glæp.
39 But it is a custom to you, that Y delyuere oon to you in pask; therfor wole ye that Y delyuere to you the kyng of Jewis?
Það er venja hjá ykkur að biðja mig að sleppa einhverjum fanga um páskana og ég skal gjarnan láta lausan „konung Gyðinga“, ef þið viljið.“
40 Alle crieden eftsoone, and seiden, Not this, but Baraban. And Barabas was a theef.
En mannfjöldinn hrópaði á móti og sagði: „Nei! Ekki hann, heldur Barrabas!“En Barrabas var ræningi.
