< Galatians 4 >
1 But Y seie, as long tyme as the eir is a litil child, he dyuersith no thing fro a seruaunt, whanne he is lord of alle thingis;
λεγω δε εφ οσον χρονον ο κληρονομος νηπιος εστιν ουδεν διαφερει δουλου κυριος παντων ων
2 but he is vndur keperis and tutoris, in to the tyme determyned of the fadir.
αλλα υπο επιτροπους εστιν και οικονομους αχρι της προθεσμιας του πατρος
3 So we, whanne we weren litle children, we serueden vndur the elementis of the world.
ουτως και ημεις οτε ημεν νηπιοι υπο τα στοιχεια του κοσμου ημεθα δεδουλωμενοι
4 But aftir that the fulfilling of tyme cam, God sente his sone,
οτε δε ηλθεν το πληρωμα του χρονου εξαπεστειλεν ο θεος τον υιον αυτου γενομενον εκ γυναικος γενομενον υπο νομον
5 maad of a womman, maad vndur the lawe, that he schulde ayenbie hem that weren vndur the lawe, that we schulden vnderfonge the adopcioun of sones.
ινα τους υπο νομον εξαγοραση ινα την υιοθεσιαν απολαβωμεν
6 And for ye ben Goddis sones, God sente his spirit in to youre hertis, criynge, Abba, fadir.
οτι δε εστε υιοι εξαπεστειλεν ο θεος το πνευμα του υιου αυτου εις τας καρδιας ημων κραζον αββα ο πατηρ
7 And so ther is not now a seruaunt, but a sone; and if he is a sone, he is an eir bi God.
ωστε ουκετι ει δουλος αλλα υιος ει δε υιος και κληρονομος δια θεου
8 But thanne ye vnknowynge God, serueden to hem that in kynde weren not goddis.
αλλα τοτε μεν ουκ ειδοτες θεον εδουλευσατε τοις φυσει μη ουσιν θεοις
9 But now whanne ye han knowe God, and ben knowun of God, hou ben ye turned eftsoone to the febil and nedi elementis, to the whiche ye wolen eft serue?
νυν δε γνοντες θεον μαλλον δε γνωσθεντες υπο θεου πως επιστρεφετε παλιν επι τα ασθενη και πτωχα στοιχεια οις παλιν ανωθεν {VAR1: δουλευσαι } {VAR2: δουλευειν } θελετε
10 Ye taken kepe to daies, and monethis, and tymes, and yeris.
ημερας παρατηρεισθε και μηνας και καιρους και ενιαυτους
11 But Y drede you, lest without cause Y haue trauelid among you.
φοβουμαι υμας μη πως εικη κεκοπιακα εις υμας
12 Be ye as Y, for Y am as ye. Britheren, Y biseche you, ye han hurt me no thing.
γινεσθε ως εγω οτι καγω ως υμεις αδελφοι δεομαι υμων ουδεν με ηδικησατε
13 But ye knowen, that bi infirmyte of fleisch Y haue prechid to you now bifore;
οιδατε δε οτι δι ασθενειαν της σαρκος ευηγγελισαμην υμιν το προτερον
14 and ye dispiseden not, nether forsoken youre temptacioun in my fleisch, but ye resseyueden me as an aungel of God, as `Crist Jhesu.
και τον πειρασμον υμων εν τη σαρκι μου ουκ εξουθενησατε ουδε εξεπτυσατε αλλα ως αγγελον θεου εδεξασθε με ως χριστον ιησουν
15 Where thanne is youre blessyng? For Y bere you witnesse, that if it myyte haue be don. ye wolden haue put out youre iyen, and haue yyuen hem to me.
που ουν ο μακαρισμος υμων μαρτυρω γαρ υμιν οτι ει δυνατον τους οφθαλμους υμων εξορυξαντες εδωκατε μοι
16 Am Y thanne maad an enemye to you, seiynge to you the sothe?
ωστε εχθρος υμων γεγονα αληθευων υμιν
17 Thei louen not you wel, but thei wolen exclude you, that ye suen hem.
ζηλουσιν υμας ου καλως αλλα εκκλεισαι υμας θελουσιν ινα αυτους ζηλουτε
18 But sue ye the good euermore in good, and not oneli whanne Y am present with you.
καλον δε ζηλουσθαι εν καλω παντοτε και μη μονον εν τω παρειναι με προς υμας
19 My smale children, whiche Y bere eftsoones, til that Crist be fourmed in you,
{VAR1: τεκνια } {VAR2: τεκνα } μου ους παλιν ωδινω μεχρις ου μορφωθη χριστος εν υμιν
20 and Y wolde now be at you, and chaunge my vois, for Y am confoundid among you.
ηθελον δε παρειναι προς υμας αρτι και αλλαξαι την φωνην μου οτι απορουμαι εν υμιν
21 Seie to me, ye that wolen be vndir the lawe, `han ye not red the lawe?
λεγετε μοι οι υπο νομον θελοντες ειναι τον νομον ουκ ακουετε
22 For it is writun, that Abraham hadde two sones, oon of a seruaunt, and oon of a fre womman.
γεγραπται γαρ οτι αβρααμ δυο υιους εσχεν ενα εκ της παιδισκης και ενα εκ της ελευθερας
23 But he that was of the seruaunt, was borun after the flesh; but he that was of the fre womman, by a biheeste.
αλλ ο {VAR1: [μεν] } {VAR2: μεν } εκ της παιδισκης κατα σαρκα γεγεννηται ο δε εκ της ελευθερας δι επαγγελιας
24 The whiche thingis ben seid bi an othir vndirstonding. For these ben two testamentis; oon in the hille of Synai, gendringe in to seruage, which is Agar.
ατινα εστιν αλληγορουμενα αυται γαρ εισιν δυο διαθηκαι μια μεν απο ορους σινα εις δουλειαν γεννωσα ητις εστιν αγαρ
25 For Syna is an hille that is in Arabie, which hille is ioyned to it that is now Jerusalem, and seruith with hir children.
το δε αγαρ σινα ορος εστιν εν τη αραβια συστοιχει δε τη νυν ιερουσαλημ δουλευει γαρ μετα των τεκνων αυτης
26 But that Jerusalem that is aboue, is fre, whiche is oure modir.
η δε ανω ιερουσαλημ ελευθερα εστιν ητις εστιν μητηρ ημων
27 For it is writun, Be glad, thou bareyn, that berist not; breke out and crye, that bringist forth no children; for many sones ben of hir that is left of hir hosebonde, more than of hir that hath an hosebonde.
γεγραπται γαρ ευφρανθητι στειρα η ου τικτουσα ρηξον και βοησον η ουκ ωδινουσα οτι πολλα τα τεκνα της ερημου μαλλον η της εχουσης τον ανδρα
28 For, britheren, we ben sones of biheeste aftir Isaac;
{VAR1: ημεις } {VAR2: υμεις } δε αδελφοι κατα ισαακ επαγγελιας τεκνα {VAR1: εσμεν } {VAR2: εστε }
29 but now as this that was borun after the fleisch pursuede him that was aftir the spirit, so now.
αλλ ωσπερ τοτε ο κατα σαρκα γεννηθεις εδιωκεν τον κατα πνευμα ουτως και νυν
30 But what seith the scripture? Caste out the seruaunt and hir sone, for the sone of the seruaunt schal not be eir with the sone of the fre wijf.
αλλα τι λεγει η γραφη εκβαλε την παιδισκην και τον υιον αυτης ου γαρ μη κληρονομησει ο υιος της παιδισκης μετα του υιου της ελευθερας
31 And so, britheren, we ben not sones of the seruaunt, but of the fre wijf, bi which fredom Crist hath maad vs fre.
διο αδελφοι ουκ εσμεν παιδισκης τεκνα αλλα της ελευθερας