< Acts 2 >
1 And whanne the daies of Pentecost weren fillid, alle the disciplis weren togidre in the same place.
อปรญฺจ นิสฺตาโรตฺสวาตฺ ปรํ ปญฺจาศตฺตเม ทิเน สมุปสฺถิเต สติ เต สรฺเวฺว เอกาจิตฺตีภูย สฺถาน เอกสฺมินฺ มิลิตา อาสนฺฯ
2 And sodeynli ther was maad a sown fro heuene, as of a greet wynde comynge, and it fillide al the hous where thei saten.
เอตสฺมินฺเนว สมเย'กสฺมาทฺ อากาศาตฺ ปฺรจณฺฑาตฺยุคฺรวาโย: ศพฺทวทฺ เอก: ศพฺท อาคตฺย ยสฺมินฺ คฺฤเห ต อุปาวิศนฺ ตทฺ คฺฤหํ สมสฺตํ วฺยาปฺโนตฺฯ
3 And diuerse tungis as fier apperiden to hem, and it sat on ech of hem.
ตต: ปรํ วหฺนิศิขาสฺวรูปา ชิหฺวา: ปฺรตฺยกฺษีภูย วิภกฺตา: สตฺย: ปฺรติชโนรฺทฺเธฺว สฺถคิตา อภูวนฺฯ
4 And alle weren fillid with the Hooli Goost, and thei bigunnen to speke diuerse langagis, as the Hooli Goost yaf to hem for to speke.
ตสฺมาตฺ สรฺเวฺว ปวิเตฺรณาตฺมนา ปริปูรฺณา: สนฺต อาตฺมา ยถา วาจิตวานฺ ตทนุสาเรณานฺยเทศียานำ ภาษา อุกฺตวนฺต: ฯ
5 And ther weren in Jerusalem dwellinge Jewis, religiouse men, of ech nacioun that is vndur heuene.
ตสฺมินฺ สมเย ปฺฤถิวีสฺถสรฺวฺวเทเศโภฺย ยิหูทียมตาวลมฺพิโน ภกฺตโลกา ยิรูศาลมิ ปฺราวสนฺ;
6 And whanne this vois was maad, the multitude cam togidere, and thei weren astonyed in thouyt, for ech man herde hem spekinge in his langage.
ตสฺยา: กถายา: กึวทนฺตฺยา ชาตตฺวาตฺ สรฺเวฺว โลกา มิลิตฺวา นิชนิชภาษยา ศิษฺยาณำ กถากถนํ ศฺรุตฺวา สมุทฺวิคฺนา อภวนฺฯ
7 And alle weren astonyed, and wondriden, and seiden togidere, Whether not alle these that speken ben men of Galyle,
สรฺวฺเวอว วิสฺมยาปนฺนา อาศฺจรฺยฺยานฺวิตาศฺจ สนฺต: ปรสฺปรํ อุกฺตวนฺต: ปศฺยต เย กถำ กถยนฺติ เต สรฺเวฺว คาลีลียโลกา: กึ น ภวนฺติ?
8 and hou herden we ech man his langage in which we ben borun?
ตรฺหิ วยํ ปฺรเตฺยกศ: สฺวสฺวชนฺมเทศียภาษาภิ: กถา เอเตษำ ศฺฤณุม: กิมิทํ?
9 Parthi, and Medi, and Elamyte, and thei that dwellen at Mesopotami, Judee, and Capodosie, and Ponte,
ปารฺถี-มาที-อรามฺนหรยิมฺเทศนิวาสิมโน ยิหูทา-กปฺปทกิยา-ปนฺต-อาศิยา-
10 and Asie, Frigie, and Pamfilie, Egipt, and the parties of Libie, that is aboue Sirenen, and `comelingis Romayns, and Jewis,
ผฺรุคิยา-ปมฺผุลิยา-มิสรนิวาสิน: กุรีณีนิกฏวรฺตฺติลูพียปฺรเทศนิวาสิโน โรมนคราทฺ อาคตา ยิหูทียโลกา ยิหูทียมตคฺราหิณ: กฺรีตียา อราพียาทโย โลกาศฺจ เย วยมฺ
11 and proselitis, men of Crete, and of Arabie, we han herd hem spekynge in oure langagis the grete thingis of God.
อสฺมากํ นิชนิชภาษาภิเรเตษามฺ อีศฺวรียมหากรฺมฺมวฺยาขฺยานํ ศฺฤณุม: ฯ
12 And alle weren astonyed, and wondriden, `and seiden togidere, What wole this thing be?
อิตฺถํ เต สรฺวฺเวอว วิสฺมยาปนฺนา: สนฺทิคฺธจิตฺตา: สนฺต: ปรสฺปรมูจุ: , อสฺย โก ภาว: ?
13 And othere scorneden, and seiden, For these men ben ful of must.
อปเร เกจิตฺ ปริหสฺย กถิตวนฺต เอเต นวีนทฺรากฺษารเสน มตฺตา อภวนฺฯ
14 But Petre stood with the enleuene, and reiside vp his vois, and spak to hem, Ye Jewis, and alle that dwellen at Jerusalem, be this knowun to you, and with eris perseyue ye my wordis.
ตทา ปิตร เอกาทศภิ รฺชไน: สากํ ติษฺฐนฺ ตาโลฺลกานฺ อุจฺไจ: การมฺ อวทตฺ, เห ยิหูทียา เห ยิรูศาลมฺนิวาสิน: สรฺเวฺว, อวธานํ กฺฤตฺวา มทียวากฺยํ พุธฺยธฺวํฯ
15 For not as ye wenen, these ben dronkun, whanne it is the thridde our of the dai;
อิทานีมฺ เอกยามาทฺ อธิกา เวลา นาสฺติ ตสฺมาทฺ ยูยํ ยทฺ อนุมาถ มานวา อิเม มทฺยปาเนน มตฺตาสฺตนฺนฯ
16 but this it is, that was seid bi the prophete Johel,
กินฺตุ โยเยลฺภวิษฺยทฺวกฺไตฺรตทฺวากฺยมุกฺตํ ยถา,
17 And it schal be in the laste daies, the Lord seith, Y schal helde out my spirit on ech fleisch; and youre sones and youre douytris schulen prophesie, and youre yonge men schulen se visiouns, and youre eldris schulen dreme sweuenes.
อีศฺวร: กถยามาส ยุคานฺตสมเย ตฺวหมฺฯ วรฺษิษฺยามิ สฺวมาตฺมานํ สรฺวฺวปฺราณฺยุปริ ธฺรุวมฺฯ ภาวิวากฺยํ วทิษฺยนฺติ กนฺยา: ปุตฺราศฺจ วสฺตุต: ฯ ปฺรตฺยาเทศญฺจ ปฺราปฺสฺยนฺติ ยุษฺมากํ ยุวมานวา: ฯ ตถา ปฺราจีนโลกาสฺตุ สฺวปฺนานฺ ทฺรกฺษฺยนฺติ นิศฺจิตํฯ
18 And on my seruauntis and myn handmaidens in tho daies Y schal schede out of my spirit, and thei schulen prophecie.
วรฺษิษฺยามิ ตทาตฺมานํ ทาสทาสีชโนปิริฯ เตไนว ภาวิวากฺยํ เต วทิษฺยนฺติ หิ สรฺวฺวศ: ฯ
19 And Y schal yyue grete wondris in heuene aboue, and signes in erthe bynethe, blood, and fier, and heete of smoke.
อูรฺทฺธฺวเสฺถ คคเณ ไจว นีจเสฺถ ปฺฤถิวีตเลฯ โศณิตานิ พฺฤหทฺภานูนฺ ฆนธูมาทิกานิ จฯ จิหฺนานิ ทรฺศยิษฺยามิ มหาศฺจรฺยฺยกฺริยาสฺตถาฯ
20 The sunne schal be turned in to derknessis, and the moone in to blood, bifor that the greet and the opyn dai of the Lord come.
มหาภยานกไสฺยว ตทฺทินสฺย ปเรศิตุ: ฯ ปุราคมาทฺ รวิ: กฺฤษฺโณ รกฺตศฺจนฺโทฺร ภวิษฺยต: ฯ
21 And it schal be, ech man which euere schal clepe to help the name of the Lord, schal be saaf.
กินฺตุ ย: ปรเมศสฺย นามฺนิ สมฺปฺรารฺถยิษฺยเตฯ เสอว มนุโช นูนํ ปริตฺราโต ภวิษฺยติ๚
22 Ye men of Israel, here ye these wordis. Jhesu of Nazareth, a man preued of God bifor you bi vertues, and wondris, and tokenes, which God dide bi hym in the myddil of you,
อโต เห อิสฺราเยลฺวํศียโลกา: สรฺเวฺว กถายาเมตสฺยามฺ มโน นิธทฺธฺวํ นาสรตีโย ยีศุรีศฺวรสฺย มโนนีต: ปุมานฺ เอตทฺ อีศฺวรสฺตตฺกฺฤไตราศฺจรฺยฺยาทฺภุตกรฺมฺมภิ รฺลกฺษไณศฺจ ยุษฺมากํ สากฺษาเทว ปฺรติปาทิตวานฺ อิติ ยูยํ ชานีถฯ
23 as ye witen, ye turmentiden, and killiden hym bi the hoondis of wyckid men, bi counseil determyned and bitakun bi the forknouwyng of God.
ตสฺมินฺ ยีเศา อีศฺวรสฺย ปูรฺวฺวนิศฺจิตมนฺตฺรณานิรูปณานุสาเรณ มฺฤเตฺยา สมรฺปิเต สติ ยูยํ ตํ ธฺฤตฺวา ทุษฺฏโลกานำ หไสฺต: กฺรุเศ วิธิตฺวาหตฯ
24 Whom God reiside, whanne sorewis of helle weren vnboundun, bi that that it was impossible that he were holdun of it.
กินฺตฺวีศฺวรสฺตํ นิธนสฺย พนฺธนานฺโมจยิตฺวา อุทสฺถาปยตฺ ยต: ส มฺฤตฺยุนา พทฺธสฺติษฺฐตีติ น สมฺภวติฯ
25 For Dauid seith of hym, Y saiy afer the Lord bifore me euermore, for he is on my riythalf, that Y be not mouyd.
เอตสฺตินฺ ทายูทปิ กถิตวานฺ ยถา, สรฺวฺวทา มม สากฺษาตฺตํ สฺถาปย ปรเมศฺวรํฯ สฺถิเต มทฺทกฺษิเณ ตสฺมินฺ สฺขลิษฺยามิ ตฺวหํ นหิฯ
26 For this thing myn herte ioiede, and my tunge made ful out ioye, and more ouere my fleisch schal reste in hope.
อานนฺทิษฺยติ ตทฺเธโต รฺมามกีนํ มนสฺตุ ไวฯ อาหฺลาทิษฺยติ ชิหฺวาปิ มทียา ตุ ตไถว จฯ ปฺรตฺยาศยา ศรีรนฺตุ มทียํ ไวศยิษฺยเตฯ
27 For thou schalt not leeue my soule in helle, nethir thou schalt yiue thin hooli to se corrupcioun. (Hadēs )
ปรโลเก ยโต เหโตสฺตฺวํ มำ ไนว หิ ตฺยกฺษฺยสิฯ สฺวกียํ ปุณฺยวนฺตํ ตฺวํ กฺษยิตุํ ไนว ทาสฺยสิฯ เอวํ ชีวนมารฺคํ ตฺวํ มาเมว ทรฺศยิษฺยสิฯ (Hadēs )
28 Thou hast maad knowun to me the weies of lijf, thou schalt fille me in myrthe with thi face.
สฺวสมฺมุเข ย อานนฺโท ทกฺษิเณ สฺวสฺย ยตฺ สุขํฯ อนนฺตํ เตน มำ ปูรฺณํ กริษฺยสิ น สํศย: ๚
29 Britheren, be it leueful boldli to seie to you of the patriark Dauid, for he is deed and biried, and his sepulcre is among vs in to this dai.
เห ภฺราตโร'สฺมากํ ตสฺย ปูรฺวฺวปุรุษสฺย ทายูท: กถำ สฺปษฺฏํ กถยิตุํ มามฺ อนุมนฺยธฺวํ, ส ปฺราณานฺ ตฺยกฺตฺวา ศฺมศาเน สฺถาปิโตภวทฺ อทฺยาปิ ตตฺ ศฺมศานมฺ อสฺมากํ สนฺนิเธา วิทฺยเตฯ
30 Therfore whanne he was a prophete, and wiste, that with a greet ooth God hadde sworn to hym, that of the fruyt of his leende schulde oon sitte on his seete,
ผลโต เลากิกภาเวน ทายูโท วํเศ ขฺรีษฺฏํ ชนฺม คฺราหยิตฺวา ตไสฺยว สึหาสเน สมุเวษฺฏุํ ตมุตฺถาปยิษฺยติ ปรเมศฺวร: ศปถํ กุตฺวา ทายูท: สมีป อิมมฺ องฺคีการํ กฺฤตวานฺ,
31 he seynge afer spak of the resurreccioun of Crist, for nether he was left in helle, nether his fleisch saiy corrupcioun. (Hadēs )
อิติ ชฺญาตฺวา ทายูทฺ ภวิษฺยทฺวาที สนฺ ภวิษฺยตฺกาลียชฺญาเนน ขฺรีษฺโฏตฺถาเน กถามิมำ กถยามาส ยถา ตสฺยาตฺมา ปรโลเก น ตฺยกฺษฺยเต ตสฺย ศรีรญฺจ น เกฺษษฺยติ; (Hadēs )
32 God reiside this Jhesu, to whom we alle ben witnessis.
อต: ปรเมศฺวร เอนํ ยีศุํ ศฺมศานาทฺ อุทสฺถาปยตฺ ตตฺร วยํ สรฺเวฺว สากฺษิณ อาสฺมเหฯ
33 Therfor he was enhaunsid bi the riythoond of God, and thorouy the biheest of the Hooli Goost that he took of the fadir, he schedde out this spirit, that ye seen and heren.
ส อีศฺวรสฺย ทกฺษิณกเรโณนฺนตึ ปฺราปฺย ปวิตฺร อาตฺมิน ปิตา ยมงฺคีการํ กฺฤตวานฺ ตสฺย ผลํ ปฺราปฺย ยตฺ ปศฺยถ ศฺฤณุถ จ ตทวรฺษตฺฯ
34 For Dauid stiede not in to heuene; but he seith, The Lord seide to my Lord,
ยโต ทายูทฺ สฺวรฺคํ นารุโรห กินฺตุ สฺวยมฺ อิมำ กถามฺ อกถยทฺ ยถา, มม ปฺรภุมิทํ วากฺยมวทตฺ ปรเมศฺวร: ฯ
35 Sitte thou on my riyt half, til Y putte thin enemyes a stool of thi feet.
ตว ศตฺรูนหํ ยาวตฺ ปาทปีฐํ กโรมิ นฯ ตาวตฺ กาลํ มทีเย ตฺวํ ทกฺษวารฺศฺว อุปาวิศฯ
36 Therfor moost certeynli wite al the hous of Israel, that God made hym bothe Lord and Crist, this Jhesu, whom ye crucefieden.
อโต ยํ ยีศุํ ยูยํ กฺรุเศ'หต ปรเมศฺวรสฺตํ ปฺรภุตฺวาภิษิกฺตตฺวปเท นฺยยุํกฺเตติ อิสฺราเยลียา โลกา นิศฺจิตํ ชานนฺตุฯ
37 Whanne thei herden these thingis, thei weren compunct in herte; and thei seiden to Petre and othere apostlis, Britheren, what schulen we do?
เอตาทฺฤศีํ กถำ ศฺรุตฺวา เตษำ หฺฤทยานำ วิทีรฺณตฺวาตฺ เต ปิตราย ตทนฺยเปฺรริเตภฺยศฺจ กถิตวนฺต: , เห ภฺราตฺฤคณ วยํ กึ กริษฺยาม: ?
38 And Petre seide to hem, Do ye penaunce, and eche of you be baptisid in the name of Jhesu Crist, in to remissioun of youre synnes; and ye schulen take the yifte of the Hooli Goost.
ตต: ปิตร: ปฺรตฺยวททฺ ยูยํ สรฺเวฺว สฺวํ สฺวํ มน: ปริวรฺตฺตยธฺวํ ตถา ปาปโมจนารฺถํ ยีศุขฺรีษฺฏสฺย นามฺนา มชฺชิตาศฺจ ภวต, ตสฺมาทฺ ทานรูปํ ปริตฺรมฺ อาตฺมานํ ลปฺสฺยถฯ
39 For the biheest is to you, and to youre sones, and to alle that ben fer, which euer oure Lord God hath clepid.
ยโต ยุษฺมากํ ยุษฺมตฺสนฺตานานาญฺจ ทูรสฺถสรฺวฺวโลกานาญฺจ นิมิตฺตมฺ อรฺถาทฺ อสฺมากํ ปฺรภุ: ปรเมศฺวโร ยาวโต ลากานฺ อาหฺวาสฺยติ เตษำ สรฺเวฺวษำ นิมิตฺตมฺ อยมงฺคีการ อาเสฺตฯ
40 Also with othere wordis ful many he witnesside to hem, and monestide hem, and seide, Be ye sauyd fro this schrewid generacioun.
เอตทนฺยาภิ รฺพหุกถาภิ: ปฺรมาณํ ทตฺวากถยตฺ เอเตโภฺย วิปถคามิโภฺย วรฺตฺตมานโลเกภฺย: สฺวานฺ รกฺษตฯ
41 Thanne thei that resseyueden his word weren baptisid, and in that dai soulis weren encreesid, aboute thre thousinde;
ตต: ปรํ เย สานนฺทาสฺตำ กถามฺ อคฺฤหฺลนฺ เต มชฺชิตา อภวนฺฯ ตสฺมินฺ ทิวเส ปฺราเยณ ตฺรีณิ สหสฺราณิ โลกาเสฺตษำ สปกฺษา: สนฺต:
42 and weren lastynge stabli in the teching of the apostlis, and in comynyng of the breking of breed, in preieris.
เปฺรริตานามฺ อุปเทเศ สงฺคเตา ปูปภญฺชเน ปฺรารฺถนาสุ จ มน: สํโยคํ กฺฤตฺวาติษฺฐนฺฯ
43 And drede was maad to ech man. And many wondris and signes weren don bi the apostlis in Jerusalem, and greet drede was in alle.
เปฺรริไต รฺนานาปฺรการลกฺษเณษุ มหาศฺจรฺยฺยกรฺมมสุ จ ทรฺศิเตษุ สรฺวฺวโลกานำ ภยมุปสฺถิตํฯ
44 And alle that bileueden weren togidre, and hadden alle thingis comyn.
วิศฺวาสการิณ: สรฺวฺว จ สห ติษฺฐนต: ฯ เสฺวษำ สรฺวฺวา: สมฺปตฺตี: สาธารเณฺยน สฺถาปยิตฺวาภุญฺชตฯ
45 Thei selden possessiouns and catel, and departiden tho thingis to alle men, as it was nede to ech.
ผลโต คฺฤหาณิ ทฺรวฺยาณิ จ สรฺวฺวาณิ วิกฺรีย สรฺเวฺวษำ สฺวสฺวปฺรโยชนานุสาเรณ วิภชฺย สรฺเวฺวโภฺย'ททนฺฯ
46 And ech dai thei dwelliden stabli with o wille in the temple, and braken breed aboute housis, and token mete with ful out ioye and symplenesse of herte,
สรฺวฺว เอกจิตฺตีภูย ทิเน ทิเน มนฺทิเร สนฺติษฺฐมานา คฺฤเห คฺฤเห จ ปูปานภญฺชนฺต อีศฺวรสฺย ธนฺยวาทํ กุรฺวฺวนฺโต โลไก: สมาทฺฤตา: ปรมานนฺเทน สรลานฺต: กรเณน โภชนํ ปานญฺจกุรฺวฺวนฺฯ
47 and herieden togidere God, and hadden grace to al the folk. And the Lord encreside hem that weren maad saaf, ech dai in to the same thing.
ปรเมศฺวโร ทิเน ทิเน ปริตฺราณภาชไน รฺมณฺฑลีมฺ อวรฺทฺธยตฺฯ