Proverbs 26
1 Like snow in summer, and as rain in harvest, so honor is not fitting for a fool.
Vinh dự đến với người khờ dại, cũng hiếm như mưa ngày mùa, như tuyết tháng hạ.
2 Like a fluttering sparrow, like a darting swallow, so the undeserved curse doesn’t come to rest.
Lời nguyền rủa vô cớ chẳng tới đâu, như chim sẻ bay đi, chim én liệng lại.
3 A whip is for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the back of fools!
Roi dành cho ngựa, cương cho lừa, đòn vọt cho lưng đứa ngu si.
4 Don’t answer a fool according to his folly, lest you also be like him.
Đừng đối đáp người khờ dại như sự khờ dại của nó, kẻo con cũng giống như nó.
5 Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own eyes.
Phải dùng lý luận ngớ ngẩn đáp người khờ dại, để nó đừng thấy như là nó khôn.
6 One who sends a message by the hand of a fool is cutting off feet and drinking violence.
Dùng một đần truyền tin tức, chẳng khác gì tự đầu độc, tự chặt chân.
7 Like the legs of the lame that hang loose, so is a parable in the mouth of fools.
Châm ngôn trong miệng người khờ dại, khác nào chân bại trong thân thể người què.
8 As one who binds a stone in a sling, so is he who gives honor to a fool.
Ca tụng người khờ dại như cột đá vào ná.
9 Like a thorn bush that goes into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fools.
Châm ngôn trong miệng người ngu dại, như cành gai trong tay người say.
10 As an archer who wounds all, so is he who hires a fool or he who hires those who pass by.
Mướn người dại, người lang thang làm lụng, họ sẽ như người cầm cung bắn phá tứ tung.
11 As a dog that returns to his vomit, so is a fool who repeats his folly.
Người ngu lặp lại điều khờ dại nó đã trót làm, như chó mửa ra rồi liếm lại.
12 Do you see a man wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.
Một người tự phụ cho mình là khôn, còn tệ hại hơn một người đần độn.
13 The sluggard says, “There is a lion in the road! A fierce lion roams the streets!”
Người lười biếng nói rằng: “Có con sư tử ngoài đường! Một con sư tử gầm thét ngoài phố!”
14 As the door turns on its hinges, so does the sluggard on his bed.
Cửa xoay trên bản lề thể nào, người lười biếng cũng xoay trở trên giường thể ấy.
15 The sluggard buries his hand in the dish. He is too lazy to bring it back to his mouth.
Người biếng nhác đặt tay mình vào đĩa, nhưng rồi thôi, không đưa lên miệng mình.
16 The sluggard is wiser in his own eyes than seven men who answer with discretion.
Tuy nhiên, hắn tự cho rằng mình khôn ngoan hơn bảy người thông sáng khác.
17 Like one who grabs a dog’s ears is one who passes by and meddles in a quarrel not his own.
Người đi ngoài đường thấy đám cãi nhau, vô cớ mà can thiệp, khác nào kéo tai con chó vậy.
18 Like a madman who shoots torches, arrows, and death,
Người nào lừa gạt bạn mình rồi nói rằng: “Tôi chỉ đùa thôi.”
19 is the man who deceives his neighbor and says, “Am I not joking?”
Cũng như người điên ném than lửa, bắn tên gây chết chóc.
20 For lack of wood a fire goes out. Without gossip, a quarrel dies down.
Không có lửa nếu không củi, không dầu, không bất bình nếu không nói hành, nói xấu.
21 As coals are to hot embers, and wood to fire, so is a contentious man to kindling strife.
Người nhanh giận nhạy chuyện rầy rà, như than, như củi, mau cháy bùng ra.
22 The words of a whisperer are as dainty morsels, they go down into the innermost parts.
Lời rỉ tai như của ngon vật lạ, nuốt vào, thỏa lòng mát dạ.
23 Like silver dross on an earthen vessel are the lips of a fervent one with an evil heart.
Lời hoa mỹ che đậy lòng độc ác, như lớp men bóng bẩy bao ngoài bình đất rẻ tiền.
24 A malicious man disguises himself with his lips, but he harbors evil in his heart.
Người quỷ quyệt dùng lời xảo trá, nhưng trong lòng chất chứa gian manh.
25 When his speech is charming, don’t believe him, for there are seven abominations in his heart.
Khi nó nói lời dịu ngọt đừng tin, vì lòng nó chứa bảy điều gớm ghiếc.
26 His malice may be concealed by deception, but his wickedness will be exposed in the assembly.
Chúng nói nhân nói nghĩa đủ điều, nhưng bộ mặt thật sẽ phô bày nơi công chúng.
27 Whoever digs a pit shall fall into it. Whoever rolls a stone, it will come back on him.
Ai gài bẫy sẽ rơi vào bẫy, lăn đá hại người, lại bị đá đè nát thân.
28 A lying tongue hates those it hurts; and a flattering mouth works ruin.
Nói dối, nói nịnh người nó chẳng thương, gây nên tai hại khôn lường?
