< Luke 18 >
1 He also spoke a parable to them that they must always pray and not give up,
ବାଙ୍ଗି ନଃହେଳି ସଃବୁବଃଳ୍ ପାର୍ତ୍ନା କଃର୍ତାର୍ ଜେ ଲଳା, ଇ କଃତା ଜିସୁ ସେମଃନ୍କେ ଗଟ୍ କଃତା କୟ୍ ବୁଜାୟ୍ଲା,
2 saying, “There was a judge in a certain city who didn’t fear God and didn’t respect man.
“ଗଟ୍ ଗଃଳେ ଗଟ୍ ବିଚାର୍କଃରୁ ରିଲା, ସେ ଇସ୍ୱର୍କେ ନଃଡିର୍ତି ରିଲା କି ଲକ୍ମଃନ୍କେ ହେଁ ନଃମାନ୍ତି ରିଲା ।
3 A widow was in that city, and she often came to him, saying, ‘Defend me from my adversary!’
ସେ ଗଃଳେ ଗଟେକ୍ ରାଣ୍ଡି ରିଲି, ସେ ରାଣ୍ଡି ତର୍କେ ତର୍ ତାର୍ ହାକ୍ ଜାୟ୍କଃରି କଃଉତିରିଲି, ମର୍ ସଃତ୍ରୁର୍ ଅନ୍ୟାୟ୍ର୍ ବିଚାର୍ କଃରି ମକେ ନ୍ୟାୟ୍ ଦେ ।
4 He wouldn’t for a while; but afterward he said to himself, ‘Though I neither fear God nor respect man,
ଆର୍ ସେ ବିଚାର୍କଃରୁ ମାନାୟ୍ ସେ ରାଣ୍ଡିକେ ଉହ୍କାର୍ କଃରୁକେ ରାଜି ଅଃଉଁକେ ନଃଚ୍ତିରିଲା; ମଃତର୍ ହଃଚେ ସେ ମଃନେ ମଃନେ କୟ୍ଲା, ‘ଜଦି ମୁଁୟ୍ ଇସ୍ୱର୍କେ ନଃଡିରୁଲେ କି ନଃର୍ମଃନ୍କେ ମାନ୍ତି ନଃକେରୁଲେ,
5 yet because this widow bothers me, I will defend her, or else she will wear me out by her continual coming.’”
ଅୟ୍ଲେକ୍ ହେଁ ଇ ରାଣ୍ଡି ମକ୍ କଃସ୍ଟ୍ ଦେଉଁଲି ଇତାର୍ ଗିନେ ମୁଁୟ୍ ତାର୍ ସଃତ୍ରୁର୍ ବିଚାର୍ କଃରି ତାକ୍ ନ୍ୟାୟ୍ ଅଃଦିକାର୍ ଦଃୟ୍ନ୍ଦ୍; ନୟ୍ଲେକ୍ ସେ ସଃବୁବଃଳ୍ ଆସି ମକ୍ ବିସାଉଁକ୍ ନଃଦେୟ୍ ।’”
6 The Lord said, “Listen to what the unrighteous judge says.
ସେତାକ୍ ମାପ୍ରୁ କୟ୍ଲା, “ଇ ଅଃନ୍ୟାୟ୍ ବିଚାର୍କଃରୁ କାୟ୍ରି କଃଉଁଲା ସେରି ସୁଣା ।
7 Won’t God avenge his chosen ones who are crying out to him day and night, and yet he exercises patience with them?
ତଃବେ ଇସ୍ୱରାର୍ ଜୁୟ୍ ବାଚ୍ଲାର୍ ଲକ୍ମଃନ୍ ଦିନ୍ରାତି ତାର୍ ତଃୟ୍ହୁଣି ଉହ୍କାର୍ ହାଉଁକେ ତାକେ କୁଦ୍ତିରେତି, ତଃବେ ସେ କି ସେମଃନ୍କେ କଃଲା ନ୍ୟାୟ୍ ବିଚାର୍ ନଃକେରେ?
8 I tell you that he will avenge them quickly. Nevertheless, when the Son of Man comes, will he find faith on the earth?”
ମୁଁୟ୍ ତୁମିମଃନ୍କେ କଃଉଁଲେ, ସେ ବେଗି ସେମଃନ୍କେ ଅୟ୍ରିଲାର୍ ନ୍ୟାୟ୍ ବିଚାର୍ କଃରେଦ୍, ମଃତର୍ ନଃରାର୍ ହୟ୍ସି ଆସି ହୁର୍ତିବିଏ କାୟ୍ରି ବିସ୍ୱାସ୍ ଦଃକେଦ୍?”
9 He also spoke this parable to certain people who were convinced of their own righteousness, and who despised all others:
ନିଜ୍ ନିଜ୍କେ ଦଃର୍ମିଲକ୍ ବଃଲି ଦଃକାୟ୍ ଅୟ୍ ଆସ୍ର କଃରି ସଃବ୍କେ ହିନ୍ମାନ୍ କଃର୍ତିରିଲା କଃତି ଲକ୍ମଃନ୍କେ ଜିସୁ ଇ କଃତା ହେଁ କୟ୍ଲା,
10 “Two men went up into the temple to pray; one was a Pharisee, and the other was a tax collector.
“ଦୁୟ୍ ଲକ୍ ପାର୍ତ୍ନା କଃରୁକେ ମନ୍ଦିରେ ଗଃଲାୟ୍, ଗଟେକ୍ ପାରୁସି ଆର୍ ଗଟ୍ଲକ୍ ରିବ୍ନି ।”
11 The Pharisee stood and prayed by himself like this: ‘God, I thank you that I am not like the rest of men: extortionists, unrighteous, adulterers, or even like this tax collector.
“ପାରୁସି ଟିଆଅୟ୍ ଅଃହ୍ଣାର୍ ଚଃମେ ଇ ରଃକମ୍ ପାର୍ତ୍ନା କଃରୁକେ ଦଃର୍ଲା, ଏ ଇସ୍ୱର୍ ମୁଁୟ୍ ତର୍ ଦଃର୍ମ୍ଗୁଣ୍ କଃତା କଃଉଁଲେ ଜେ, ମୁଁୟ୍ ବିନ୍ ସଃବୁ ଲକାର୍ ହର୍ ଅଃଦଃର୍ମି, ହଃଟ୍କାର୍, ଦାରିକାମ୍ କଃର୍ତା ଲକ୍ କି ଇ ରିବ୍ନି ହର୍ ହେଁ ନାୟ୍;
12 I fast twice a week. I give tithes of all that I get.’
ମୁଁୟ୍ ଆଟ୍ଦିନ୍କେ ଦୁୟ୍ ତର୍ ଉହାସ୍ କଃରୁଲେ, ଆର୍ ମୁଁୟ୍ ମର୍ ସଃବୁ ଆଉଣିର୍ ଦଃସ୍ବାଗାର୍ ବାଗେକ୍ ଦେଉଁଲେ ।”
13 But the tax collector, standing far away, wouldn’t even lift up his eyes to heaven, but beat his chest, saying, ‘God, be merciful to me, a sinner!’
“ମଃତର୍ ରିବ୍ନି ଦୁରିକ୍ ଟିଆ ଅୟ୍ ସଃର୍ଗ୍ହାକ୍ ଦଃକୁକ୍ ହେଁ ସାସ୍ ନଃକେଲା, ମଃତର୍ ତାର୍ ବୁକେ ମାରିଅୟ୍ କଃଉଁକେ ଦଃର୍ଲା, ଏ ଇସ୍ୱର୍, ମୁଁୟ୍ ହାହି ମକ୍ ଦଃୟା କଃର୍ ।
14 I tell you, this man went down to his house justified rather than the other; for everyone who exalts himself will be humbled, but he who humbles himself will be exalted.”
ମୁଁୟ୍ ତୁମିମଃନ୍କେ କଃଉଁଲେ, ପାରୁସି ନଃୟ୍ ମଃତର୍ ରିବ୍ନି ମାପ୍ରୁର୍ ଆକାୟ୍ ଦଃର୍ମି ଗଃଣାଅୟ୍ଲା ଲକ୍ ବଃଲି ଅଃହ୍ଣାର୍ ଗଃରେ ଗଃଲା; କାୟ୍ତାକ୍ବଃଲେକ୍ ଜୁୟ୍ଲକ୍ ଅଃହ୍ଣାକ୍ ବଃଡ୍ ବଃଲି ଦଃକାୟ୍ ଅୟ୍ଦ୍, ତାକ୍ ମାପ୍ରୁ ସାନ୍ କଃରେଦ୍, ମଃତର୍ ଜୁୟ୍ଲକ୍ ନିଜ୍କେ ସାନ୍ କଃରେଦ୍, ତାକ୍ ମାପ୍ରୁ ବଃଡ୍ କଃରେଦ୍ ।”
15 They were also bringing their babies to him, that he might touch them. But when the disciples saw it, they rebuked them.
ଜିସୁ ଜଃନ୍କଃରି ସାନ୍ ସାନ୍ ହିଲାମଃନ୍କେ ଚୁୟ୍ଦ୍, ଇତାର୍ ଗିନେ କଃତେକ୍ ଲକ୍ମଃନ୍ ତାକାର୍ ହିଲାମଃନ୍କେ ଜିସୁର୍ ଲଃଗେ ଆଣୁକେ ଦଃର୍ଲାୟ୍; ମଃତର୍ ଚେଲାମଃନ୍ ସେରି ଦଃକି ହିଲାମଃନ୍କେ ଆଣା ନାୟ୍ ବଃଲି ଲକ୍ମଃନ୍କେ ଦଃକା ଦିଲାୟ୍ ।
16 Yeshua summoned them, saying, “Allow the little children to come to me, and don’t hinder them, for God’s Kingdom belongs to such as these.
ମଃତର୍ ଜିସୁ ସେମଃନ୍କେ ତାର୍ ଚଃମେ କୁଦିକଃରି କୟ୍ଲା, “ସାନ୍ ହିଲାମଃନ୍କେ ମର୍ ହାକ୍ ଆସୁକ୍ ଦିଆସ୍ ଆର୍ ସେମଃନ୍କେ ମଃନା କଃରା ନାୟ୍; ବଃଲେକ୍ ମାପ୍ରୁର୍ ରାଇଜ୍ ଇ ରଃକମ୍ ହିଲାମଃନାର୍ ।
17 Most certainly, I tell you, whoever doesn’t receive God’s Kingdom like a little child, he will in no way enter into it.”
ମୁଁୟ୍ ତୁମିମଃନ୍କେ ସଃତ୍ କଃଉଁଲେ, ଜୁୟ୍ଲକ୍ ସାନ୍ହିଲା ହର୍ ମାପ୍ରୁର୍ ରାଇଜ୍କେ ନଃଦେରେ, ତଃବେ ସେ କଃବେ ହେଁ ସେତି ହୁରୁକ୍ ନାହାରେ ।”
18 A certain ruler asked him, saying, “Good Rabbi, what shall I do to inherit eternal life?” (aiōnios )
ଗଟ୍ ଜିହୁଦିମଃନାର୍ ମୁଳିକା ଜିସୁକେ ହଃଚାର୍ଲା, “ଏ ସଃତ୍ ଗୁରୁ, ଅଃମ୍ବର୍ ଜିବନାର୍ ଅଃଦିକାରି ଅଃଉଁକେ ମୁଁୟ୍ କାୟ୍ରି କଃରିନ୍ଦ୍?” (aiōnios )
19 Yeshua asked him, “Why do you call me good? No one is good, except one: God.
ସେତାକ୍ ଜିସୁ ତାକ୍ କୟ୍ଲା, “ତୁୟ୍ ମକ୍ ସଃତ୍ ବଃଲି କାୟ୍ତାକ୍ କଃଉଁଲିସ୍? ଏକ୍ଲାକେ ଚାଡି, ବଃଲେକ୍, ଇସ୍ୱର୍କେ ଚାଡି ସଃତ୍ କେ ହେଁ ନାୟ୍ ।
20 You know the commandments: ‘Don’t commit adultery,’ ‘Don’t murder,’ ‘Don’t steal,’ ‘Don’t give false testimony,’ ‘Honor your father and your mother.’”
ମାପ୍ରୁର୍ ବିଦି ସଃବୁ ତ ତକେ ଜାଣା, ଦାରି କଃରା ନାୟ୍, ନଃର୍ ଅଃତ୍ୟା କଃରା ନାୟ୍, ଚର୍ କଃରା ନାୟ୍, ଲକାର୍ ବିରଦେ ମିଚ୍ ସାକି ଦିଆସ୍ ନାୟ୍, ଆର୍ ଅଃହ୍ଣାର୍ ଆୟାଉବାକ୍ ଆର୍ଦ୍ନା କଃରା ।”
21 He said, “I have observed all these things from my youth up.”
ସେମାନାୟ୍ କୟ୍ଲା, “ଇସଃବୁ ମୁଁୟ୍ ବେଣ୍ଡ୍ୟାବଃଳ୍ହୁଣି ମାନି କଃରି ଆସିଆଚି ।”
22 When Yeshua heard these things, he said to him, “You still lack one thing. Sell all that you have and distribute it to the poor. Then you will have treasure in heaven; then come, follow me.”
ଜିସୁ ଇରି ସୁଣି ତାକ୍ କୟ୍ଲା, “ତର୍ ଆରେକ୍ ଗଟେକ୍ କାମ୍ କଃରୁକେ ବାକି ଆଚେ; ତୁୟ୍ ଅଃହ୍ଣାର୍ ସଃର୍ନେ ଦଃନ୍ବିତ୍ ବିକିକଃରି ଗଃରିବ୍ମଃନ୍କେ ବାଟିଦେସ୍ ଆର୍ ତୁୟ୍ ସଃର୍ଗେ ଦଃନ୍ ହାଉସି; ଆରେକ୍ ମର୍ ହଃଚେ ହଃଚେ ଆଉ ।”
23 But when he heard these things, he became very sad, for he was very rich.
ମଃତର୍ ସେ ଇସଃବୁ କଃତା ସୁଣିକଃରି ବଃଡେ ଦୁକ୍ ଅୟ୍ଲା, କାୟ୍ତାକ୍ବଃଲେକ୍ ସେ ବଃଡେ ମାଜନ୍ ରିଲା ।
24 Yeshua, seeing that he became very sad, said, “How hard it is for those who have riches to enter into God’s Kingdom!
ସେତାକ୍ ସେ ଦୁକ୍ ଅୟ୍ଲାର୍ ଦଃକି ଜିସୁ କୟ୍ଲା, “ଜୁୟ୍ ଲକ୍ମଃନାର୍ ଦଃନ୍ ଆଚେ ସେମଃନ୍ କଃଡେ କଃସ୍ଟେ ଇସ୍ୱରାର୍ ରାଇଜେ ଜାତି ।
25 For it is easier for a camel to enter in through a needle’s eye than for a rich man to enter into God’s Kingdom.”
କାୟ୍ତାକ୍ବଃଲେକ୍ ଗଟ୍ ମାଜନ୍ ଲକ୍ ଇସ୍ୱରାର୍ ରାଇଜେ ଜାତା ବାଟା, ସୁତ୍ଲିର୍ କାଣାବାଟ୍ ଅୟ୍ ଉଟ୍ ଚିଙ୍ଗୁଳ୍ତାର୍ ଉସାସ୍ ।”
26 Those who heard it said, “Then who can be saved?”
ଜୁୟ୍ ଲକ୍ମଃନ୍ ଇସଃବୁ କଃତା ସୁଣ୍ଲାୟ୍, ସେମଃନ୍ ଜିସୁକେ କୟ୍ଲାୟ୍, “ତଃବେ କେ ମୁକ୍ତି ଅଃଉଁ ହାରେ?”
27 But he said, “The things which are impossible with men are possible with God.”
ମଃତର୍ ଜିସୁ କୟ୍ଲା, “ଜାୟ୍ରି ମାନାୟ୍ମଃନାର୍ ଆତେ ନାୟ୍, ସେରି ଇସ୍ୱରାର୍ ତଃୟ୍ ଅୟ୍ଦ୍ ।”
28 Peter said, “Look, we have left everything and followed you.”
ସେତାକ୍ ପିତର୍ କୟ୍ଲା, “ଦୁକ୍, ଅଃମିମଃନ୍ ଅଃହ୍ଣା ଅଃହ୍ଣାର୍ ସଃର୍ନେ ଦଃନ୍ବିତ୍ ଚାଡିକଃରି ତର୍ ହଃଚେ ହଃଚେ ଆୟ୍ଲୁ ଆଚୁ ।”
29 He said to them, “Most certainly I tell you, there is no one who has left house, or wife, or brothers, or parents, or children, for God’s Kingdom’s sake,
ଜିସୁ ସେମଃନ୍କେ କୟ୍ଲା, “ମୁଁୟ୍ ତୁମିମଃନ୍କେ ସଃତ୍ କଃରି କଃଉଁଲେ, ଜୁୟ୍ ଲକ୍ମଃନ୍ ଇସ୍ୱରାର୍ ରାଇଜ୍ ଗିନେ ଗଃର୍ କି ଡକୁର୍ସିକେ, ବାୟ୍ କି ଉବାଆୟା କି ହିଲାଟକି ଚାଡି ଆଚ୍ତି,
30 who will not receive many times more in this time, and in the world to come, eternal life.” (aiōn , aiōnios )
ଇ ହୁରେ ବୁତେକ୍ଗୁଣ୍ ଆର୍ ସେ ଜୁଗେ ଅଃମ୍ବର୍ ଜିବନ୍ ନଃହାୟ୍, ଇବାନ୍ୟା ଲକ୍ କେହେଁ ନାୟ୍ ।” (aiōn , aiōnios )
31 He took the twelve aside and said to them, “Behold, we are going up to Jerusalem, and all the things that are written through the prophets concerning the Son of Man will be completed.
ତାର୍ହଃଚେ ଜିସୁ ବାରଗଟ୍ ଚେଲାମଃନ୍କେ ଅଃଲ୍ଗା କଃରି ସେମଃନ୍କେ କୟ୍ଲା, “ଦଃକା ଅଃମିମଃନ୍ ଜିରୁସାଲମେ ଜଃଉଁଲୁ, ଆର୍ ନଃରାର୍ ହୟ୍ସିର୍ କଃତା ବାବ୍ବାଦିମଃନ୍ ଜୁୟ୍ ସଃବୁ ବିସୟ୍ ଲେକି ଆଚ୍ତି, ସେରିସଃବୁ ହୁର୍ନ୍ ଅୟ୍ଦ୍;
32 For he will be delivered up to the Gentiles, will be mocked, treated shamefully, and spit on.
କାୟ୍ତାକ୍ବଃଲେକ୍ ସେ ଅଜିଉଦିମଃନାର୍ ଆତେ ସଃହ୍ରି ଅୟ୍ଦ୍, ଆରେକ୍ ସେମଃନ୍ ତାକ୍ ଟାହ୍ରା କଃର୍ତି, ତାକ୍ ଇନସ୍ତା କଃରି ତାର୍ ଉହ୍ରେ ଲାଳ୍ ତୁକ୍ତି ।
33 They will scourge and kill him. On the third day, he will rise again.”
ତାକେ ସାଟ୍ଣି ସଃଙ୍ଗ୍ ମାଡ୍ମାରି ମଃର୍ନେ ମାର୍ତି; ମଃତର୍ ସେ ତିନି ଦିନାର୍ ତଃଳେ ଜିବନ୍ ହାୟ୍ ଉଟେଦ୍ ।”
34 They understood none of these things. This saying was hidden from them, and they didn’t understand the things that were said.
ମଃତର୍ ଚେଲାମଃନ୍ ଇସଃବୁ କଃତା ମୁଳ୍କେ ବୁଜୁ ନଃହାର୍ଲାୟ୍; ଇ କଃତା ସେମଃନାର୍ ତଃୟ୍ହୁଣି ଲୁକ୍ଣେ ରିଲି, ଆର୍ ଜାୟ୍ ଜାୟ୍ରି କଃଉଆ ଅଃଉତି ରିଲି, ସେସଃବୁ ସେମଃନ୍ ବୁଜୁ ନଃହାର୍ତିରିଲାୟ୍ ।
35 As he came near Jericho, a certain blind man sat by the road, begging.
ଜିସୁ ଜିରିହର୍ ଲଃଗେ ଅଃଉତି ରିଲା ବଃଳ୍ ଗଟେକ୍ କାଣା ମାନାୟ୍ ବାଟ୍ଲଃଗେ ବଃସିକଃରି ବିକ୍ ମାଗ୍ତିରିଲା ।
36 Hearing a multitude going by, he asked what this meant.
ସେ କାଣା ଲକ୍ମଃନ୍ଦା ଉଲ୍ଗାଟ୍ ଅୟ୍ ଜାତାର୍ ସୁଣିକଃରି, “କଃତା କାୟ୍ରି?” ବଃଲି ହଃଚାରୁକ୍ ଦଃର୍ଲା ।
37 They told him that Yeshua of Nazareth was passing by.
ଲକ୍ମଃନ୍ ତାକ୍ କୟ୍ଲାୟ୍, “ନାଜରିତ୍ ଜିସୁ ଇ ବାଟ୍ ଅୟ୍ ଜଃଉଁଲା ।”
38 He cried out, “Yeshua, you son of David, have mercy on me!”
ସେତାକ୍ କାଣା ବଃଡ୍ ଟଣ୍ଡେ ଅୟ୍ କୟ୍ଲା, “ଏ ଦାଉଦାର୍ ହୟ୍ସି ଜିସୁ ମକ୍ ଦଃୟା କଃର୍ ।”
39 Those who led the way rebuked him, that he should be quiet; but he cried out all the more, “You son of David, have mercy on me!”
ମଃତର୍ ଆଗାଳି ଜାତିରିଲା ଲକ୍ମଃନ୍ ତାକ୍ ତୁନ୍ ହାଳୁକ୍ ଦଃକା ଦେଉଁକେ ଦଃର୍ଲାୟ୍, ମଃତର୍ ସେ ଆରେକ୍ ଅଃଦିକ୍ ବଃଡ୍ ଟଣ୍ଡେ କଃଉଁକେ ଦଃର୍ଲା “ଏ ଦାଉଦାର୍ ହୟ୍ସି, ମକ୍ ଦଃୟା କଃର୍ ।”
40 Standing still, Yeshua commanded him to be brought to him. When he had come near, he asked him,
ସେତାକ୍ ଜିସୁ ସେତି ତେବିକଃରି ତାକେ ମର୍ ହାକ୍ ଆଣା ବଃଲି କୟ୍ଲା; ଆରେକ୍ ସେ ଚଃମେ ହଚ୍ଲାକ୍, ଜିସୁ ତାକ୍ ହଃଚାର୍ଲା,
41 “What do you want me to do?” He said, “Lord, that I may see again.”
“ମୁଁୟ୍ ତର୍ ଗିନେ କାୟ୍ରି କଃରିନ୍ଦ୍ ବଃଲି ତୁୟ୍ ମଃନ୍ କଃରୁଲିସ୍?” ସେ କୟ୍ଲା, “ଏ ମାପ୍ରୁ ମୁଁୟ୍ ଜଃନ୍କଃରିକି ଆରେକ୍ ଦଃକୁକ୍ ହାରିନ୍ଦ୍ ।”
42 Yeshua said to him, “Receive your sight. Your faith has healed you.”
ଜିସୁ ତାକ୍ କୟ୍ଲା, “ତଃବେ ଦଃକ୍! ତର୍ ବିସ୍ୱାସ୍ ତକେ ଉଜ୍ କଃରିଆଚେ ।”
43 Immediately he received his sight and followed him, glorifying God. All the people, when they saw it, praised God.
ସେଦାହ୍ରେ ସେ ଆକି ହାୟ୍ ଇସ୍ୱରାର୍ ଗୁଣ୍ କଃତା କୟ୍ କୟ୍ କଃରି ଜିସୁର୍ ହଃଚେ ହଃଚେ ଜଃଉଁକେ ଦଃର୍ଲା ଆର୍ ସଃବୁଲକ୍ ସେରି ଦଃକିକଃରି ମାପ୍ରୁର୍ ଗୁଣ୍ଗିତ୍ କୟ୍ଲାୟ୍ ।