Deuteronomy 5
1 Moses called to all Israel, and said to them, “Hear, Israel, the statutes and the ordinances which I speak in your ears today, that you may learn them, and observe to do them.”
Gitawag ni Moises ang tanang Israelita ug giingnan sila, “Paminaw, Israel, sa mga balaod ug sa mga kasugoan nga akong isulti kaninyo karong adlawa, aron inyo silang tun-an ug tipigan.
2 The LORD our God made a covenant with us in Horeb.
Si Yahweh nga atong Dios naghimo ug kasabotan kanato didto sa Horeb.
3 The LORD didn’t make this covenant with our fathers, but with us, even us, who are all of us here alive today.
Wala himoa ni Yahweh kini nga kasabotan uban sa atong mga katigulangan, apan uban kanato, kanatong tanan nga buhi karon.
4 The LORD spoke with you face to face on the mountain out of the middle of the fire,
Nakigsulti si Yahweh kaninyo nawong sa nawong didto sa bukid taliwala sa kalayo.
5 (I stood between the LORD and you at that time, to show you the LORD’s word; for you were afraid because of the fire, and didn’t go up onto the mountain) saying,
(Nagtindog ako taliwala kaninyo ug kang Yahweh nianang panahona, sa pagpahayag sa iyang pulong diha kaninyo; kay nahadlok man kamo tungod sa kalayo, ug wala kamo mitungas sa bukid). Miingon si Yahweh,
6 “I am the LORD your God, who brought you out of the land of Egypt, out of the house of bondage.
'Ako si Yahweh nga inyong Dios, nga nagdala kaninyo pagawas sa yuta sa Ehipto, gawas sa balay sa pagkaulipon.
7 “You shall have no other gods before me.
Dili kamo magbaton ug laing mga dios sa akong atubangan.
8 “You shall not make a carved image for yourself—any likeness of what is in heaven above, or what is in the earth beneath, or that is in the water under the earth.
Dili kamo maghimo alang sa inyong kaugalingon ug kinulit nga hulagway o laing panagway sa bisan unsa ibabaw sa langit, ni ilawom sa kalibotan, ni sa ilalom sa tubig.
9 You shall not bow yourself down to them, nor serve them, for I, the LORD your God, am a jealous God, visiting the iniquity of the fathers on the children and on the third and on the fourth generation of those who hate me
Dili kamo moyukbo kanila o moalagad kanila, kay Ako, si Yahweh nga inyong Dios, siluso nga Dios. Silotan ko ang mga katigulangan pinaagi sa pagdalag silot sa ilang mga kabataan, ngadto sa ikatulo ug ikaupat sa ilang kaliwatan niadtong nasuko kanako,
10 and showing loving kindness to thousands of those who love me and keep my commandments.
ipakita ko ang matinud-anon nga kasabotan ngadto sa liboan, niadtong nahigugma kanako ug nagtuman sa akong mga sugo.
11 “You shall not misuse the name of the LORD your God; for the LORD will not hold him guiltless who misuses his name.
Dili ninyo pagagamiton ang ngalan ni Yahweh nga inyong Dios sa pagpasipala, kay alang kang Yahweh isipon niyang makasasala ang naggamit sa iyang pangalan sa pagpasipala.
12 “Observe the Sabbath day, to keep it holy, as the LORD your God commanded you.
Hinumdomi ang Adlaw nga Igpapahulay ug balaana kini, ingon sa gimando ni Yahweh nga inyong Dios kaninyo.
13 You shall labor six days, and do all your work;
Sulod sa unom ka adlaw makabuhat kamo sa tanan ninyong buluhaton;
14 but the seventh day is a Sabbath to the LORD your God, in which you shall not do any work—neither you, nor your son, nor your daughter, nor your male servant, nor your female servant, nor your ox, nor your donkey, nor any of your livestock, nor your stranger who is within your gates; that your male servant and your female servant may rest as well as you.
apan ang ika pito nga adlaw mao ang Adlaw nga Igpapahulay alang kang Yahweh nga inyong Dios. Niining adlawa dili kamo magbuhat sa bisan unsang buluhaton—dili gayod, ni ang inyong anak nga lalaki, ang inyong anak nga babaye, ni ang inyong sulugoon nga lalaki, ni ang inyong sulugoon nga babaye, ni ang inyong torong baka, ni ang inyong asno, ni bisan ang inyong mga baka, bisan kinsa nga langyaw nga anaa sa sulod sa inyong mga ganghaan. Buhaton kini aron ang inyong lalaki nga sulugoon ug ang inyong babaye nga sulugoon makapahulay ingon man kamo.
15 You shall remember that you were a servant in the land of Egypt, and the LORD your God brought you out of there by a mighty hand and by an outstretched arm. Therefore the LORD your God commanded you to keep the Sabbath day.
Hinumdomi nga nahimo kamong mga sulugoon sa yuta sa Ehipto, ug si Yahweh nga inyong Dios nagdala kaninyo pagawas gikan didto pinaagi sa kusgan niya nga kamot ug pinaagi sa iyang bukton. Busa si Yahweh nga iyong Dios nagmando kaninyo nga tumanon ang adlaw nga Igpapahulay.
16 “Honor your father and your mother, as the LORD your God commanded you, that your days may be long and that it may go well with you in the land which the LORD your God gives you.
Tahora ninyo ang inyong amahan ug ang inyong inahan, ingon nga gimando ni Yahweh nga inyong Dios nga inyong pagabuhaton, aron mabuhi kamo sa taas nga higayon sa yuta nga ihatag ni Yahweh nga inyong Dios, aron nga maayo ang inyong dangatan.
17 “You shall not murder.
Dili kamo mopatay.
18 “You shall not commit adultery.
Dili kamo manapaw.
19 “You shall not steal.
Dili kamo mangawat.
20 “You shall not give false testimony against your neighbor.
Dili kamo magsaksi ug bakak batok sa inyong mga silingan.
21 “You shall not covet your neighbor’s wife. Neither shall you desire your neighbor’s house, his field, or his male servant, or his female servant, his ox, or his donkey, or anything that is your neighbor’s.”
Ayaw kaibog sa asawa sa imong silingan, ayaw kaibog sa balay sa imong silingan, sa iyang uma, ni sa iyang sulugoon nga lalaki, ni sa iyang sulugoon nga babaye, ni sa iyang torong baka, o sa iyang asno, o sa bisa unsa nga gipanag-iya sa imong silingan.'
22 The LORD spoke these words to all your assembly on the mountain out of the middle of the fire, of the cloud, and of the thick darkness, with a great voice. He added no more. He wrote them on two stone tablets, and gave them to me.
Kining mga pulonga gisulti ni Yahweh sa makusog nga tingog sa tanan ninyong mga panagtigom didto sa bukid taliwala sa kalayo, ug sa panganod, ug sa baga nga kangitngit; wala nay daghang mga pulong nga iyang gidugang. Ug gisulat niya kini sa duha ka mga papan nga bato ug gihatag kini kanako.
23 When you heard the voice out of the middle of the darkness, while the mountain was burning with fire, you came near to me, even all the heads of your tribes, and your elders;
Nahitabo kini, sa dihang nadungog ninyo ang tingog taliwala sa kangitngit, samtang ang bukid nagdilaab, nga kamo niduol kanako—ang tanan ninyong mga pangulo ug ang mga kadagkoan sa inyong mga tribo.
24 and you said, “Behold, the LORD our God has shown us his glory and his greatness, and we have heard his voice out of the middle of the fire. We have seen today that God does speak with man, and he lives.
Miingon kamo, 'Tan-awa, si Yahweh nga atong Dios nagpakita kanato sa iyang himaya ug sa iyang pagkagamhanan, ug atong nadungog ang iyang tingog taliwala sa kalayo; nakita nato karon nga sa dihang nakigsulti ang Dios sa katawhan, mabuhi sila.
25 Now therefore, why should we die? For this great fire will consume us. If we hear the LORD our God’s voice any more, then we shall die.
Apan nganong kinahanglan man kitang mamatay? Kay kining dakong kalayo molamoy kanato; kung atong nadungog ang tingog ni Yahweh nga atong Dios, kita mamatay.
26 For who is there of all flesh who has heard the voice of the living God speaking out of the middle of the fire, as we have, and lived?
Kay kinsa ba gawas kanato ang anaa sa tanan nga unod nga nakadungog sa buhing Dios nga nagsulti taliwala sa kalayo, nga nagpabiling buhi, sama sa atong nabuhat?
27 Go near, and hear all that the LORD our God shall say, and tell us all that the LORD our God tells you; and we will hear it, and do it.”
Alang kanimo, kinahanglan nga moadto ka ug maminaw sa tanan nga isulti ni Yahweh nga atong Dios; ug soblia sa pagsulti kanamo ang tanan nga isulti ni Yahweh nga atong Dios kanimo; maminaw kami niini ug motuman.'
28 The LORD heard the voice of your words when you spoke to me; and the LORD said to me, “I have heard the voice of the words of this people which they have spoken to you. They have well said all that they have spoken.
Nadungog ni Yahweh ang inyong mga pulong sa dihang nakigsulti kamo kanako. Miingon siya kanako, 'Akong nadungog ang mga pulong niining mga katawhan, kung unsa ang ilang gisulti kanimo. Kung unsa man ang ilang gisulti nga maayo.
29 Oh that there were such a heart in them that they would fear me and keep all my commandments always, that it might be well with them and with their children forever!
O, nga aduna untay kasingkasing diha kanila, nga magadayeg sila kanako ug kanunay nga magtuman sa akong kasugoan, nga kini mahimong makaayo kanila ug sa ilang mga anak hangtod sa hangtod!
30 “Go tell them, ‘Return to your tents.’
Lakaw ingna sila, “Balik sa inyong mga tolda.”
31 But as for you, stand here by me, and I will tell you all the commandments, and the statutes, and the ordinances, which you shall teach them, that they may do them in the land which I give them to possess.”
Apan alang kanimo, barog dinhi sa akong duol, ug sultihan ko ikaw sa tanang kasugoan, sa mga balaod, ug sa tanang mando nga imong itudlo kanila, aron ilang tumanon didto sa yuta nga akong ihatag kanila nga panag-iyahon.'
32 You shall observe to do therefore as the LORD your God has commanded you. You shall not turn away to the right hand or to the left.
Busa tumana ninyo ang gisugo ni Yahweh nga inyong Dios; dili kamo motipas sa tuo o sa wala.
33 You shall walk in all the way which the LORD your God has commanded you, that you may live and that it may be well with you, and that you may prolong your days in the land which you shall possess.
Magalakaw kamo sa tanang mga dalan nga gimando ni Yahweh kaninyo nga inyong Dios, aron nga mabuhi kamo, ug makaayo kini kaninyo, ug mahimo pa nga motaas ang inyong mga adlaw didto sa yuta nga inyong panag-iyahon.
