Proverbs 30
1 The words of Agur the son of Jakeh, the revelation: the man says to Ithiel, to Ithiel and Ucal:
Vortoj de Agur, filo de Jake. Profeta parolo de tiu viro al Itiel, al Itiel kaj Ukal.
2 “Surely I am the most ignorant man, and don’t have a man’s understanding.
Mi estas la plej malklera homo, Kaj homan prudenton mi ne posedas.
3 I have not learnt wisdom, neither do I have the knowledge of the Holy One.
Kaj mi ne lernis saĝon, Kaj pri la Sanktulo mi ne havas ekkonon.
4 Who has ascended up into heaven, and descended? Who has gathered the wind in his fists? Who has bound the waters in his garment? Who has established all the ends of the earth? What is his name, and what is his son’s name, if you know?
Kiu leviĝis en la ĉielon, kaj malleviĝis? Kiu kolektis la venton en siajn mankavojn? Kiu ligis la akvon en la veston? Kiu aranĝis ĉiujn limojn de la tero? Kia estas lia nomo? kaj kia estas la nomo de lia filo? Ĉu vi scias?
5 “Every word of God is flawless. He is a shield to those who take refuge in him.
Ĉiu diro de Dio estas pura; Li estas ŝildo por tiuj, kiuj Lin fidas.
6 Don’t you add to his words, lest he reprove you, and you be found a liar.
Ne aldonu al Liaj vortoj, Por ke Li ne punu vin, kaj por ke vi ne aperu mensoganto.
7 “Two things I have asked of you. Don’t deny me before I die.
Du aferojn mi petis de Vi; Ne rifuzu al mi, antaŭ ol mi mortos:
8 Remove far from me falsehood and lies. Give me neither poverty nor riches. Feed me with the food that is needful for me,
Falsaĵon kaj mensogaĵon forigu de mi; Malriĉecon kaj riĉecon ne donu al mi; Nutru min per tiom da pano, kiom mi bezonas.
9 lest I be full, deny you, and say, ‘Who is the LORD?’ or lest I be poor, and steal, and so dishonour the name of my God.
Ĉar alie mi eble trosatiĝus kaj neus, kaj dirus: Kiu estas la Eternulo? Aŭ eble mi malriĉiĝus kaj ŝtelus, Kaj malbonuzus la nomon de mia Dio.
10 “Don’t slander a servant to his master, lest he curse you, and you be held guilty.
Ne kalumniu sklavon antaŭ lia sinjoro, Por ke li ne malbenu vin kaj vi ne fariĝu kulpulo.
11 There is a generation that curses their father, and doesn’t bless their mother.
Estas generacio, kiu malbenas sian patron Kaj ne benas sian patrinon;
12 There is a generation that is pure in their own eyes, yet are not washed from their filthiness.
Generacio, kiu estas pura en siaj okuloj Kaj tamen ne laviĝis de siaj malpuraĵoj;
13 There is a generation, oh how lofty are their eyes! Their eyelids are lifted up.
Generacio, kiu tiel alte tenas siajn okulojn Kaj tiel levas siajn palpebrojn;
14 There is a generation whose teeth are like swords, and their jaws like knives, to devour the poor from the earth, and the needy from amongst men.
Generacio, kies dentoj estas glavoj kaj kies makzeloj estas tranĉiloj, Por formanĝi la malriĉulojn de la tero kaj la mizerulojn inter la homoj.
15 “The leech has two daughters: ‘Give, give.’ “There are three things that are never satisfied; four that don’t say, ‘Enough!’:
Hirudo havas du filinojn, kiuj krias: Donu, donu; Ili tri neniam satiĝas. Kvar objektoj ne diras: Sufiĉe:
16 Sheol, the barren womb, the earth that is not satisfied with water, and the fire that doesn’t say, ‘Enough!’ (Sheol h7585)
Ŝeol; senfrukta ventro; la tero ne satiĝas de akvo; kaj la fajro ne diras: Sufiĉe. (Sheol h7585)
17 “The eye that mocks at his father, and scorns obedience to his mother, the ravens of the valley shall pick it out, the young eagles shall eat it.
Okulon, kiu mokas la patron Kaj malŝatas obeadon al la patrino, Elpikos korvoj ĉe la rivero kaj formanĝos aglidoj.
18 “There are three things which are too amazing for me, four which I don’t understand:
Tri aferoj estas nekompreneblaj por mi, Kaj kvaran mi ne scias:
19 The way of an eagle in the air, the way of a serpent on a rock, the way of a ship in the middle of the sea, and the way of a man with a maiden.
La vojon de aglo en la aero; La vojon de serpento sur roko; La vojon de ŝipo meze de la maro; Kaj la vojon de viro ĉe virgulino.
20 “So is the way of an adulterous woman: She eats and wipes her mouth, and says, ‘I have done nothing wrong.’
Tia estas la vojo de virino adultanta: Ŝi manĝas, viŝas la buŝon, Kaj diras: Mi faris nenian pekon.
21 “For three things the earth trembles, and under four, it can’t bear up:
Sub tri objektoj tremas la tero, Kaj kvar ĝi ne povas porti:
22 For a servant when he is king, a fool when he is filled with food,
Sklavon, kiam li fariĝis reĝo; Malsaĝulon, kiam li tro satiĝis de pano;
23 for an unloved woman when she is married, and a servant who is heir to her mistress.
Malamatan virinon, kiam ŝi edziniĝis, Kaj sklavinon, kiam ŝi elpelis sian sinjorinon.
24 “There are four things which are little on the earth, but they are exceedingly wise:
Kvar estas malgranduloj sur la tero, Kaj tamen ili estas tre saĝaj:
25 The ants are not a strong people, yet they provide their food in the summer.
La formikoj, popolo ne forta, Tamen ili en somero pretigas al si manĝaĵon;
26 The hyraxes are but a feeble folk, yet make they their houses in the rocks.
La hirakoj, popolo senforta, Tamen ili faras siajn domojn en la roko;
27 The locusts have no king, yet they advance in ranks.
La akridoj ne havas reĝon, Kaj tamen ili ĉiuj eliras en vicoj;
28 You can catch a lizard with your hands, yet it is in kings’ palaces.
La lacerto kroĉiĝas per siaj manoj, Tamen ĝi estas en reĝaj palacoj.
29 “There are three things which are stately in their march, four which are stately in going:
Ekzistas tri, kiuj bone iras, Kaj kvar, kiuj marŝas bele:
30 The lion, which is mightiest amongst animals, and doesn’t turn away for any;
La leono, plej forta el la bestoj, Cedas al neniu;
31 the greyhound; the male goat; and the king against whom there is no rising up.
Cervo kun bonaj lumboj; virkapro; Kaj reĝo, kiun neniu povas kontraŭstari.
32 “If you have done foolishly in lifting up yourself, or if you have thought evil, put your hand over your mouth.
Se vi agis malsaĝe pro via fiereco, Kaj se vi intencis malbonon, Tiam metu la manon sur la buŝon.
33 For as the churning of milk produces butter, and the wringing of the nose produces blood, so the forcing of wrath produces strife.”
Ĉar batado de lakto produktas buteron, Ekbato de nazo aperigas sangon, Kaj incitado de kolero kaŭzas malpacon.
