Proverbs 26
1 Like snow in summer, and as rain in harvest, so honor is not fitting for a fool.
Jak śnieg w lecie i jak deszcz we żniwa, tak głupiemu nie przystoi chwała.
2 Like a fluttering sparrow, like a darting swallow, so the undeserved curse doesn’t come to rest.
Jak ptak się tuła [i] jak jaskółka lata, tak nie przyjdzie niezasłużone przekleństwo.
3 A whip is for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the back of fools!
Bicz na konia, wędzidło na osła, a kij na grzbiet głupiego.
4 Don’t answer a fool according to his folly, lest you also be like him.
Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.
5 Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own eyes.
Odpowiedz głupiemu według jego głupoty, aby nie był mądry we własnych oczach.
6 One who sends a message by the hand of a fool is cutting off feet and drinking violence.
Kto powierza głupiemu posłannictwo, odcina sobie nogi i pije na własną szkodę.
7 Like the legs of the lame that hang loose, so is a parable in the mouth of fools.
[Jak] nierówne są nogi chromego, tak przysłowie w ustach głupich.
8 As one who binds a stone in a sling, so is he who gives honor to a fool.
Jaki jest ten, kto przywiązuje kamień do procy, taki ten, kto oddaje cześć głupiemu.
9 Like a thorn bush that goes into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fools.
Jak cierń wbija się w rękę pijaka, tak przysłowie w ustach głupców.
10 As an archer who wounds all, so is he who hires a fool or he who hires those who pass by.
Wielki [Bóg] stworzył wszystko i odpłaca głupiemu, odpłaca również przestępcom.
11 As a dog that returns to his vomit, so is a fool who repeats his folly.
[Jak] pies powraca do swoich wymiocin, tak głupi powtarza swoją głupotę.
12 Do you see a man wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.
Widzisz człowieka, co mądry w swoich oczach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
13 The sluggard says, “There is a lion in the road! A fierce lion roams the streets!”
Leniwy mówi: Lew na drodze, lew na ulicach.
14 As the door turns on its hinges, so does the sluggard on his bed.
Jak drzwi się obracają na swoich zawiasach, tak leniwy na swoim łóżku.
15 The sluggard buries his hand in the dish. He is too lazy to bring it back to his mouth.
Leniwy kryje rękę pod pachę, a ciężko mu ją podnosić do ust.
16 The sluggard is wiser in his own eyes than seven men who answer with discretion.
Leniwy uważa się za mądrzejszego niż siedmiu odpowiadających rozsądnie.
17 Like one who grabs a dog’s ears is one who passes by and meddles in a quarrel not his own.
Kto przechodzi i wtrąca się w cudzy spór, jest jak ten, który łapie psa za uszy.
18 Like a madman who shoots torches, arrows, and death,
Jak szalony wypuszcza iskry, strzały i śmierć;
19 is the man who deceives his neighbor and says, “Am I not joking?”
Taki jest każdy, kto zwodzi swego bliźniego i mówi: Czy nie żartowałem?
20 For lack of wood a fire goes out. Without gossip, a quarrel dies down.
Gdy nie ma drew, ogień gaśnie; tak gdy nie ma plotkarza, ustaje spór.
21 As coals are to hot embers, and wood to fire, so is a contentious man to kindling strife.
Jak węgiel dla żaru i drwa do ognia, tak kłótliwy człowiek do wzniecenia sporu.
22 The words of a whisperer are as dainty morsels, they go down into the innermost parts.
Słowa plotkarzy są [jak] rany; przenikają do głębi wnętrzności.
23 Like silver dross on an earthen vessel are the lips of a fervent one with an evil heart.
Palące wargi i złe serce [są jak] gliniana skorupa pokryta żużlem srebrnym.
24 A malicious man disguises himself with his lips, but he harbors evil in his heart.
Ten, kto nienawidzi, udaje wargami, lecz w sercu knuje podstęp.
25 When his speech is charming, don’t believe him, for there are seven abominations in his heart.
Gdy mówi miłym głosem, nie wierz mu, bo siedem obrzydliwości ma w swoim sercu.
26 His malice may be concealed by deception, but his wickedness will be exposed in the assembly.
Nienawiść [człowieka] bywa pokryta podstępem, [ale] jego niegodziwość będzie odkryta na zgromadzeniu.
27 Whoever digs a pit shall fall into it. Whoever rolls a stone, it will come back on him.
Kto kopie dół, wpadnie w niego; kto kamień toczy, na niego się on obróci.
28 A lying tongue hates those it hurts; and a flattering mouth works ruin.
Kłamliwy język nienawidzi [tych, których] uciska, a usta pochlebcze prowadzą do zguby.
