Proverbs 18
1 A man who isolates himself pursues selfishness, and defies all sound judgment.
Kadtong nagalain sa iyang kaugalingon nagapangita sa iyang kaugalingong tinguha, Ug nakiglantugi batok sa tanang halalum nga kaalam.
2 A fool has no delight in understanding, but only in revealing his own opinion.
Ang usa ka buang walay kalipay diha sa pagsabut, Apan mao lamang nga ang iyang kasingkasing magabutyag sa iyang kaugalingon.
3 When wickedness comes, contempt also comes, and with shame comes disgrace.
Kong ang dautan moabut, modangat usab ang pagyubit, Ug uban sa pakaulaw, modangat ang pagtamay.
4 The words of a man’s mouth are like deep waters. The fountain of wisdom is like a flowing brook.
Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo maingon sa halalum nga mga tubig; Ang tubod sa atabay sa kaalam maingon sa usa ka sapa nga nagaagay.
5 To be partial to the faces of the wicked is not good, nor to deprive the innocent of justice.
Ang pagtamud sa pagkatawo sa usa ka tawong dautan dili maayo, Ni ang pagsalikway sa matarung diha sa paghukom.
6 A fool’s lips come into strife, and his mouth invites beatings.
Ang mga ngabil sa buang magadala kaniya ngadto sa pagkabingkil, Ug ang iyang baba magapanawag sa mga labud.
7 A fool’s mouth is his destruction, and his lips are a snare to his soul.
Ang baba sa usa ka buang maoy iyang kalaglagan, Ug ang iyang mga ngabil maoy lit-ag sa iyang kalag.
8 The words of a gossip are like dainty morsels: they go down into a person’s innermost parts.
Ang mga pulong sa usa ka witwitan maingon sa usa ka malalim nga mga hungit nga kalan-on, Ug sila manganaug ngadto sa kinahiladmang mga dapit.
9 One who is slack in his work is brother to him who is a master of destruction.
Siya usab nga tapulan sa iyang buhat Igsoon niadtong usa ka malaglagon.
10 Yahweh’s name is a strong tower: the righteous run to him, and are safe.
Ang ngalan ni Jehova maoy usa ka malig-ong torre; Ang matarung magadalagan nganha niana ug may kaluwasan.
11 The rich man’s wealth is his strong city, like an unscalable wall in his own imagination.
Ang bahandi sa usa ka adunahan nga tawo maoy iyang malig-on nga ciudad, Ug kini ingon sa usa ka hataas nga kuta sa iyang kaugalingong hunahuna.
12 Before destruction the heart of man is proud, but before honor is humility.
Sa dili pa ang pagkalaglag mapahitas-on ang kasingkasing sa tawo; Ug sa dili pa ang kadungganan magauna ang pagkamapainubsanon.
13 He who answers before he hears, that is folly and shame to him.
Kadtong magahatag ug tubag sa wala pa niya madungog, Maoy usa ka binuang ug kaulawan alang kaniya.
14 A man’s spirit will sustain him in sickness, but a crushed spirit, who can bear?
Ang espiritu sa usa ka tawo maoy modasig sa iyang kaluya; Apan sa usa ka masulub-on nga espiritu kinsa ang makaantus?
15 The heart of the discerning gets knowledge. The ear of the wise seeks knowledge.
Ang kasingkasing sa buotan magabaton sa kahibalo; Ug ang igdulungog sa manggialamon magapangita sa kahibalo.
16 A man’s gift makes room for him, and brings him before great men.
Ang hatag sa usa ka tawo magahimo ug dapit alang kaniya, Ug magadala kaniya sa atubangan sa mga dagkung tawo.
17 He who pleads his cause first seems right— until another comes and questions him.
Kadtong magalaban sa iyang katungod sa sinugdan daw matarung; Apan ang iyang isigkatawo moabut ug magasusi kaniya.
18 The lot settles disputes, and keeps strong ones apart.
Ang pagpapalad magapahunong sa mga pagkabingkil, Ug magapabulag sa taliwala sa mga gamhanan.
19 A brother offended is more difficult than a fortified city. Disputes are like the bars of a fortress.
Ang usa ka igsoon nga mahiubos labi pang magahi nga dag-on kay sa usa ka malig-on nga ciudad; Ug ang maong mga pagkabingkil sama sa mga trangka sa usa ka castillo.
20 A man’s stomach is filled with the fruit of his mouth. With the harvest of his lips he is satisfied.
Ang tiyan sa usa ka tawo pagabusgon sa bunga sa iyang baba; Uban sa abut sa iyang mga ngabil siya pagatagbawon.
21 Death and life are in the power of the tongue; those who love it will eat its fruit.
Kamatayon ug kinabuhi maoy anaa sa gahum sa dila; Ug kadtong mahagugma niini magakaon sa bunga niana.
22 Whoever finds a wife finds a good thing, and obtains favor of Yahweh.
Bisan kinsa nga makakaplag ug usa ka asawa nakakaplag sa kaayohan. Ug makabaton sa kalooy ni Jehova.
23 The poor plead for mercy, but the rich answer harshly.
Ang kabus magagamit sa mga pagpangaliyupo; Apan ang adunahan magatubag sa pagsingka.
24 A man of many companions may be ruined, but there is a friend who sticks closer than a brother.
Kadtong makahigala ug daghan magahimo niini alang sa iyang kaugalingong kadaut; Apan adunay usa ka higala nga mopabilin labaw pa kay sa usa ka igsoon.
