< Luke 2 >
1 Now in those days, a decree went out from Caesar Augustus that all the world should be enrolled.
Tymczasem August, rzymski cezar, wydał dekret o powszechnym spisie ludności w swoim państwie.
2 This was the first enrollment made when Quirinius was governor of Syria.
Był to pierwszy taki spis od chwili, gdy Kwiryniusz został gubernatorem Syrii.
3 All went to enroll themselves, everyone to his own city.
Wszyscy udawali się więc do swoich rodzinnych miejscowości, aby dać się tam zapisać.
4 Joseph also went up from Galilee, out of the city of Nazareth, into Judea, to David’s city, which is called Bethlehem, because he was of the house and family of David,
Józef musiał wyruszyć z Nazaretu w Galilei do Betlejem w Judei, rodzinnego miasta króla Dawida. Pochodził bowiem z jego rodu.
5 to enroll himself with Mary, who was pledged to be married to him as wife, being pregnant.
Wybrał się więc w drogę wraz z Marią, swoją narzeczoną, która była już w zaawansowanej ciąży.
6 While they were there, the day had come for her to give birth.
Gdy tam dotarli, nadszedł czas porodu
7 She gave birth to her firstborn son. She wrapped him in bands of cloth and laid him in a feeding trough, because there was no room for them in the inn.
i Maria urodziła swojego pierwszego Syna. Owinęła Go w pieluszki i położyła w stajennym żłobie, gdyż nie było już dla nich miejsca w tamtejszym zajeździe.
8 There were shepherds in the same country staying in the field, and keeping watch by night over their flock.
Tej właśnie nocy, na pobliskich łąkach pasterze pilnowali owiec.
9 Behold, an angel of the Lord stood by them, and the glory of the Lord shone around them, and they were terrified.
Nagle stanął pośród nich anioł, a wokół zajaśniała chwała Pana. Bardzo się przestraszyli,
10 The angel said to them, “Don’t be afraid, for behold, I bring you good news of great joy which will be to all the people.
lecz anioł rzekł: —Nie bójcie się! Przynoszę wam radosną nowinę, która dotyczy wszystkich ludzi.
11 For there is born to you today, in David’s city, a Savior, who is Christ the Lord.
Dzisiaj w Betlejem narodził się Zbawiciel, długo oczekiwany Mesjasz i Pan!
12 This is the sign to you: you will find a baby wrapped in strips of cloth, lying in a feeding trough.”
Oto jak Go rozpoznacie: Ujrzycie Niemowlę owinięte w pieluszki, leżące w żłobie.
13 Suddenly, there was with the angel a multitude of the heavenly army praising God and saying,
W tym momencie pojawiło się całe mnóstwo aniołów, którzy wielbili Boga:
14 “Glory to God in the highest, on earth peace, good will toward men.”
—Chwała Bogu w niebie, a na ziemi pokój tym, których On kocha!
15 When the angels went away from them into the sky, the shepherds said to one another, “Let’s go to Bethlehem, now, and see this thing that has happened, which the Lord has made known to us.”
Gdy aniołowie powrócili do nieba, pasterze powiedzieli: —Chodźmy do Betlejem i zobaczmy ten cud, o którym usłyszeliśmy.
16 They came with haste and found both Mary and Joseph, and the baby was lying in the feeding trough.
Pobiegli do miasteczka i odnaleźli Marię z Józefem. Zobaczyli też leżące w żłobie Niemowlę.
17 When they saw it, they publicized widely the saying which was spoken to them about this child.
A wszystkim napotkanym ludziom opowiadali o tym, co przeżyli i co anioł mówił o Dziecku.
18 All who heard it wondered at the things which were spoken to them by the shepherds.
Słuchający ich nie mogli wyjść z podziwu,
19 But Mary kept all these sayings, pondering them in her heart.
a Maria zachowywała to wszystko w swoim sercu i wiele o tym rozmyślała.
20 The shepherds returned, glorifying and praising God for all the things that they had heard and seen, just as it was told them.
Pasterze zaś powrócili do swoich stad, wielbiąc Boga za to, że usłyszeli i zobaczyli dokładnie to, co im zapowiedział anioł.
21 When eight days were fulfilled for the circumcision of the child, his name was called Jesus, which was given by the angel before he was conceived in the womb.
Po ośmiu dniach, podczas ceremonii obrzezania, nadano Dziecku imię Jezus, zgodnie z tym, co nakazał anioł, zanim jeszcze się poczęło.
22 When the days of their purification according to the law of Moses were fulfilled, they brought him up to Jerusalem to present him to the Lord
Gdy zakończył się okres poporodowego oczyszczenia, ustalony w Prawie Mojżesza, rodzice zanieśli Jezusa do Jerozolimy, aby Go poświęcić Panu.
23 (as it is written in the law of the Lord, “Every male who opens the womb shall be called holy to the Lord”),
W Prawie napisano bowiem: „Każdego pierwszego syna poświęcicie Panu”.
24 and to offer a sacrifice according to that which is said in the law of the Lord, “A pair of turtledoves, or two young pigeons.”
Złożyli też ofiarę oczyszczenia, którą według Prawa mogła być para synogarlic lub dwa młode gołębie.
25 Behold, there was a man in Jerusalem whose name was Simeon. This man was righteous and devout, looking for the consolation of Israel, and the Holy Spirit was on him.
A mieszkał wtedy w Jerozolimie niejaki Symeon. Był to człowiek prawy, bardzo pobożny i posłuszny Duchowi Świętemu. Nieustannie oczekiwał nadejścia upragnionego przez Żydów Mesjasza.
26 It had been revealed to him by the Holy Spirit that he should not see death before he had seen the Lord’s Christ.
Duch Święty objawił mu, że nie umrze, dopóki Go nie ujrzy.
27 He came in the Spirit into the temple. When the parents brought in the child, Jesus, that they might do concerning him according to the custom of the law,
Tego właśnie dnia Symeon, kierowany przez Ducha, przyszedł do świątyni. Gdy więc rodzice przynieśli Jezusa, by zgodnie z Prawem poświęcić Go Panu,
28 then he received him into his arms and blessed God, and said,
spotkali Symeona. On zaś wziął Dziecko na ręce i uwielbił Boga, mówiąc:
29 “Now you are releasing your servant, Master, according to your word, in peace;
—Teraz, Wszechmocny Panie, mogę spokojnie umrzeć.
30 for my eyes have seen your salvation,
Zobaczyłem bowiem Zbawiciela,
31 which you have prepared before the face of all peoples;
którego dałeś wszystkim ludom.
32 a light for revelation to the nations, and the glory of your people Israel.”
On jest światłem dla narodów i chwałą Twojego ludu, Izraela!
33 Joseph and his mother were marveling at the things which were spoken concerning him.
Słysząc te słowa o Jezusie, Józef i Maria zdumieli się.
34 Simeon blessed them, and said to Mary, his mother, “Behold, this child is appointed for the falling and the rising of many in Israel, and for a sign which is spoken against.
Symeon zaś pobłogosławił ich i rzekł do Marii: —Ten Chłopiec stanie się przyczyną kontrowersji w Izraelu: jedni Go odrzucą, ściągając na siebie zgubę, a inni z radością Go przyjmą.
35 Yes, a sword will pierce through your own soul, that the thoughts of many hearts may be revealed.”
W ten sposób wyjdą na jaw najskrytsze ludzkie myśli. Twoją zaś duszę przeniknie miecz cierpienia.
36 There was one Anna, a prophetess, the daughter of Phanuel, of the tribe of Asher (she was of a great age, having lived with a husband seven years from her virginity,
Tego dnia była również w świątyni prorokini Anna, córka Fanuela, z rodu Asera. Została ona wdową po siedmiu latach małżeństwa,
37 and she had been a widow for about eighty-four years), who didn’t depart from the temple, worshiping with fastings and petitions night and day.
a obecnie miała już osiemdziesiąt cztery lata—była więc w podeszłym wieku. Przez cały czas nie opuszczała jednak świątyni—dniem i nocą służyła bowiem Bogu, modląc się i powstrzymując się od posiłków.
38 Coming up at that very hour, she gave thanks to the Lord, and spoke of him to all those who were looking for redemption in Jerusalem.
Gdy spotkała Marię z małym Jezusem, zaczęła wychwalać Boga. Potem zaś wszystkim mieszkańcom Jerozolimy, którzy oczekiwali przyjścia Zbawiciela, mówiła, że Mesjasz już się narodził.
39 When they had accomplished all things that were according to the law of the Lord, they returned into Galilee, to their own city, Nazareth.
Po spełnieniu wszystkich wymogów Bożego Prawa, rodzice Jezusa powrócili do rodzinnego Nazaretu w Galilei.
40 The child was growing, and was becoming strong in spirit, being filled with wisdom, and the grace of God was upon him.
Z upływem czasu Chłopiec dorastał, nabierał sił i stawał się coraz mądrzejszy, a Bóg nieustannie mu błogosławił.
41 His parents went every year to Jerusalem at the feast of the Passover.
Jego rodzice każdego roku udawali się do Jerozolimy na święto Paschy.
42 When he was twelve years old, they went up to Jerusalem according to the custom of the feast;
Gdy Jezus ukończył dwanaście lat, zabrali Go ze sobą.
43 and when they had fulfilled the days, as they were returning, the boy Jesus stayed behind in Jerusalem. Joseph and his mother didn’t know it,
Po skończonych uroczystościach wszyscy udali się w drogę powrotną, ale Jezus został w Jerozolimie. Początkowo rodzice tego nie zauważyli.
44 but supposing him to be in the company, they went a day’s journey; and they looked for him among their relatives and acquaintances.
Szukali Go wśród krewnych i przyjaciół, bo sądzili, że idzie gdzieś w tłumie.
45 When they didn’t find him, they returned to Jerusalem, looking for him.
Gdy Go nie znaleźli, wrócili do Jerozolimy, by tam kontynuować poszukiwania.
46 After three days they found him in the temple, sitting in the middle of the teachers, both listening to them and asking them questions.
Dopiero po trzech dniach odnaleźli Jezusa. Siedział w świątyni, w gronie nauczycieli Prawa Mojżesza. Słuchał ich i zadawał im pytania,
47 All who heard him were amazed at his understanding and his answers.
a wszystkich obecnych zadziwiał swoimi wypowiedziami i mądrością.
48 When they saw him, they were astonished; and his mother said to him, “Son, why have you treated us this way? Behold, your father and I were anxiously looking for you.”
Rodzice byli zaskoczeni tym widokiem. —Synu—powiedziała matka—dlaczego tak postąpiłeś? Szukaliśmy Cię z ojcem i bardzo się niepokoiliśmy.
49 He said to them, “Why were you looking for me? Didn’t you know that I must be in my Father’s house?”
—Dlaczego Mnie szukaliście?—zapytał. —Nie wiedzieliście, że powinienem zajmować się sprawami mojego Ojca?
50 They didn’t understand the saying which he spoke to them.
Ale oni nie zrozumieli, co chciał przez to powiedzieć.
51 And he went down with them and came to Nazareth. He was subject to them, and his mother kept all these sayings in her heart.
Wrócił razem z nimi do Nazaretu i był im posłuszny, a Jego matka wszystko to zachowywała w swoim sercu.
52 And Jesus increased in wisdom and stature, and in favor with God and men.
Jezus zaś rósł i nabierał mądrości, ciesząc się przychylnością Boga i ludzi.