Acts 7
1 The high priest said, “Are these things so?”
తతః పరం మహాయాజకః పృష్టవాన్, ఏషా కథాం కిం సత్యా?
2 He said, “Brothers and fathers, listen. The God of glory appeared to our father Abraham when he was in Mesopotamia, before he lived in Haran,
తతః స ప్రత్యవదత్, హే పితరో హే భ్రాతరః సర్వ్వే లాకా మనాంసి నిధద్ధ్వం| అస్మాకం పూర్వ్వపురుష ఇబ్రాహీమ్ హారణ్నగరే వాసకరణాత్ పూర్వ్వం యదా అరామ్-నహరయిమదేశే ఆసీత్ తదా తేజోమయ ఈశ్వరో దర్శనం దత్వా
3 and said to him, ‘Get out of your land and away from your relatives, and come into a land which I will show you.’
తమవదత్ త్వం స్వదేశజ్ఞాతిమిత్రాణి పరిత్యజ్య యం దేశమహం దర్శయిష్యామి తం దేశం వ్రజ|
4 Then he came out of the land of the Chaldaeans and lived in Haran. From there, when his father was dead, God moved him into this land where you are now living.
అతః స కస్దీయదేశం విహాయ హారణ్నగరే న్యవసత్, తదనన్తరం తస్య పితరి మృతే యత్ర దేశే యూయం నివసథ స ఏనం దేశమాగచ్ఛత్|
5 He gave him no inheritance in it, no, not so much as to set his foot on. He promised that he would give it to him for a possession, and to his offspring after him, when he still had no child.
కిన్త్వీశ్వరస్తస్మై కమప్యధికారమ్ అర్థాద్ ఏకపదపరిమితాం భూమిమపి నాదదాత్; తదా తస్య కోపి సన్తానో నాసీత్ తథాపి సన్తానైః సార్ద్ధమ్ ఏతస్య దేశస్యాధికారీ త్వం భవిష్యసీతి తమ్ప్రత్యఙ్గీకృతవాన్|
6 God spoke in this way: that his offspring would live as aliens in a strange land, and that they would be enslaved and mistreated for four hundred years.
ఈశ్వర ఇత్థమ్ అపరమపి కథితవాన్ తవ సన్తానాః పరదేశే నివత్స్యన్తి తతస్తద్దేశీయలోకాశ్చతుఃశతవత్సరాన్ యావత్ తాన్ దాసత్వే స్థాపయిత్వా తాన్ ప్రతి కువ్యవహారం కరిష్యన్తి|
7 ‘I will judge the nation to which they will be in bondage,’ said God, ‘and after that they will come out and serve me in this place.’
అపరమ్ ఈశ్వర ఏనాం కథామపి కథితవాన్, యే లోకాస్తాన్ దాసత్వే స్థాపయిష్యన్తి తాల్లోకాన్ అహం దణ్డయిష్యామి, తతః పరం తే బహిర్గతాః సన్తో మామ్ అత్ర స్థానే సేవిష్యన్తే|
8 He gave him the covenant of circumcision. So Abraham became the father of Isaac, and circumcised him the eighth day. Isaac became the father of Jacob, and Jacob became the father of the twelve patriarchs.
పశ్చాత్ స తస్మై త్వక్ఛేదస్య నియమం దత్తవాన్, అత ఇస్హాకనామ్ని ఇబ్రాహీమ ఏకపుత్రే జాతే, అష్టమదినే తస్య త్వక్ఛేదమ్ అకరోత్| తస్య ఇస్హాకః పుత్రో యాకూబ్, తతస్తస్య యాకూబోఽస్మాకం ద్వాదశ పూర్వ్వపురుషా అజాయన్త|
9 “The patriarchs, moved with jealousy against Joseph, sold him into Egypt. God was with him
తే పూర్వ్వపురుషా ఈర్ష్యయా పరిపూర్ణా మిసరదేశం ప్రేషయితుం యూషఫం వ్యక్రీణన్|
10 and delivered him out of all his afflictions, and gave him favor and wisdom before Pharaoh, king of Egypt. He made him governor over Egypt and all his house.
కిన్త్వీశ్వరస్తస్య సహాయో భూత్వా సర్వ్వస్యా దుర్గతే రక్షిత్వా తస్మై బుద్ధిం దత్త్వా మిసరదేశస్య రాజ్ఞః ఫిరౌణః ప్రియపాత్రం కృతవాన్ తతో రాజా మిసరదేశస్య స్వీయసర్వ్వపరివారస్య చ శాసనపదం తస్మై దత్తవాన్|
11 Now a famine came over all the land of Egypt and Canaan, and great affliction. Our fathers found no food.
తస్మిన్ సమయే మిసర-కినానదేశయో ర్దుర్భిక్షహేతోరతిక్లిష్టత్వాత్ నః పూర్వ్వపురుషా భక్ష్యద్రవ్యం నాలభన్త|
12 But when Jacob heard that there was grain in Egypt, he sent out our fathers the first time.
కిన్తు మిసరదేశే శస్యాని సన్తి, యాకూబ్ ఇమాం వార్త్తాం శ్రుత్వా ప్రథమమ్ అస్మాకం పూర్వ్వపురుషాన్ మిసరం ప్రేషితవాన్|
13 On the second time Joseph was made known to his brothers, and Joseph’s family was revealed to Pharaoh.
తతో ద్వితీయవారగమనే యూషఫ్ స్వభ్రాతృభిః పరిచితోఽభవత్; యూషఫో భ్రాతరః ఫిరౌణ్ రాజేన పరిచితా అభవన్|
14 Joseph sent and summoned Jacob his father and all his relatives, seventy-five souls.
అనన్తరం యూషఫ్ భ్రాతృగణం ప్రేష్య నిజపితరం యాకూబం నిజాన్ పఞ్చాధికసప్తతిసంఖ్యకాన్ జ్ఞాతిజనాంశ్చ సమాహూతవాన్|
15 Jacob went down into Egypt and he died, himself and our fathers;
తస్మాద్ యాకూబ్ మిసరదేశం గత్వా స్వయమ్ అస్మాకం పూర్వ్వపురుషాశ్చ తస్మిన్ స్థానేఽమ్రియన్త|
16 and they were brought back to Shechem and laid in the tomb that Abraham bought for a price in silver from the children of Hamor of Shechem.
తతస్తే శిఖిమం నీతా యత్ శ్మశానమ్ ఇబ్రాహీమ్ ముద్రాదత్వా శిఖిమః పితు ర్హమోరః పుత్రేభ్యః క్రీతవాన్ తత్శ్మశానే స్థాపయాఞ్చక్రిరే|
17 “But as the time of the promise came close which God had sworn to Abraham, the people grew and multiplied in Egypt,
తతః పరమ్ ఈశ్వర ఇబ్రాహీమః సన్నిధౌ శపథం కృత్వా యాం ప్రతిజ్ఞాం కృతవాన్ తస్యాః ప్రతిజ్ఞాయాః ఫలనసమయే నికటే సతి ఇస్రాయేల్లోకా సిమరదేశే వర్ద్ధమానా బహుసంఖ్యా అభవన్|
18 until there arose a different king who didn’t know Joseph.
శేషే యూషఫం యో న పరిచినోతి తాదృశ ఏకో నరపతిరుపస్థాయ
19 The same took advantage of our race and mistreated our fathers, and forced them to abandon their babies, so that they wouldn’t stay alive.
అస్మాకం జ్ఞాతిభిః సార్ద్ధం ధూర్త్తతాం విధాయ పూర్వ్వపురుషాన్ ప్రతి కువ్యవహరణపూర్వ్వకం తేషాం వంశనాశనాయ తేషాం నవజాతాన్ శిశూన్ బహి ర్నిరక్షేపయత్|
20 At that time Moses was born, and was exceedingly handsome to God. He was nourished three months in his father’s house.
ఏతస్మిన్ సమయే మూసా జజ్ఞే, స తు పరమసున్దరోఽభవత్ తథా పితృగృహే మాసత్రయపర్య్యన్తం పాలితోఽభవత్|
21 When he was abandoned, Pharaoh’s daughter took him up and reared him as her own son.
కిన్తు తస్మిన్ బహిర్నిక్షిప్తే సతి ఫిరౌణరాజస్య కన్యా తమ్ ఉత్తోల్య నీత్వా దత్తకపుత్రం కృత్వా పాలితవతీ|
22 Moses was instructed in all the wisdom of the Egyptians. He was mighty in his words and works.
తస్మాత్ స మూసా మిసరదేశీయాయాః సర్వ్వవిద్యాయాః పారదృష్వా సన్ వాక్యే క్రియాయాఞ్చ శక్తిమాన్ అభవత్|
23 But when he was forty years old, it came into his heart to visit his brothers, the children of Israel.
స సమ్పూర్ణచత్వారింశద్వత్సరవయస్కో భూత్వా ఇస్రాయేలీయవంశనిజభ్రాతృన్ సాక్షాత్ కర్తుం మతిం చక్రే|
24 Seeing one of them suffer wrong, he defended him and avenged him who was oppressed, striking the Egyptian.
తేషాం జనమేకం హింసితం దృష్ట్వా తస్య సపక్షః సన్ హింసితజనమ్ ఉపకృత్య మిసరీయజనం జఘాన|
25 He supposed that his brothers understood that God, by his hand, was giving them deliverance; but they didn’t understand.
తస్య హస్తేనేశ్వరస్తాన్ ఉద్ధరిష్యతి తస్య భ్రాతృగణ ఇతి జ్ఞాస్యతి స ఇత్యనుమానం చకార, కిన్తు తే న బుబుధిరే|
26 “The day following, he appeared to them as they fought, and urged them to be at peace again, saying, ‘Sirs, you are brothers. Why do you wrong one another?’
తత్పరే ఽహని తేషామ్ ఉభయో ర్జనయో ర్వాక్కలహ ఉపస్థితే సతి మూసాః సమీపం గత్వా తయో ర్మేలనం కర్త్తుం మతిం కృత్వా కథయామాస, హే మహాశయౌ యువాం భ్రాతరౌ పరస్పరమ్ అన్యాయం కుతః కురుథః?
27 But he who did his neighbor wrong pushed him away, saying, ‘Who made you a ruler and a judge over us?
తతః సమీపవాసినం ప్రతి యో జనోఽన్యాయం చకార స తం దూరీకృత్య కథయామాస, అస్మాకముపరి శాస్తృత్వవిచారయితృత్వపదయోః కస్త్వాం నియుక్తవాన్?
28 Do you want to kill me as you killed the Egyptian yesterday?’
హ్యో యథా మిసరీయం హతవాన్ తథా కిం మామపి హనిష్యసి?
29 Moses fled at this saying, and became a stranger in the land of Midian, where he became the father of two sons.
తదా మూసా ఏతాదృశీం కథాం శ్రుత్వా పలాయనం చక్రే, తతో మిదియనదేశం గత్వా ప్రవాసీ సన్ తస్థౌ, తతస్తత్ర ద్వౌ పుత్రౌ జజ్ఞాతే|
30 “When forty years were fulfilled, an angel of the Lord appeared to him in the wilderness of Mount Sinai, in a flame of fire in a bush.
అనన్తరం చత్వారింశద్వత్సరేషు గతేషు సీనయపర్వ్వతస్య ప్రాన్తరే ప్రజ్వలితస్తమ్బస్య వహ్నిశిఖాయాం పరమేశ్వరదూతస్తస్మై దర్శనం దదౌ|
31 When Moses saw it, he wondered at the sight. As he came close to see, the voice of the Lord came to him,
మూసాస్తస్మిన్ దర్శనే విస్మయం మత్వా విశేషం జ్ఞాతుం నికటం గచ్ఛతి,
32 ‘I am the God of your fathers: the God of Abraham, the God of Isaac, and the God of Jacob.’ Moses trembled and dared not look.
ఏతస్మిన్ సమయే, అహం తవ పూర్వ్వపురుషాణామ్ ఈశ్వరోఽర్థాద్ ఇబ్రాహీమ ఈశ్వర ఇస్హాక ఈశ్వరో యాకూబ ఈశ్వరశ్చ, మూసాముద్దిశ్య పరమేశ్వరస్యైతాదృశీ విహాయసీయా వాణీ బభూవ, తతః స కమ్పాన్వితః సన్ పున ర్నిరీక్షితుం ప్రగల్భో న బభూవ|
33 The Lord said to him, ‘Take off your sandals, for the place where you stand is holy ground.
పరమేశ్వరస్తం జగాద, తవ పాదయోః పాదుకే మోచయ యత్ర తిష్ఠసి సా పవిత్రభూమిః|
34 I have surely seen the affliction of my people who are in Egypt, and have heard their groaning. I have come down to deliver them. Now come, I will send you into Egypt.’
అహం మిసరదేశస్థానాం నిజలోకానాం దుర్ద్దశాం నితాన్తమ్ అపశ్యం, తేషాం కాతర్య్యోక్తిఞ్చ శ్రుతవాన్ తస్మాత్ తాన్ ఉద్ధర్త్తుమ్ అవరుహ్యాగమమ్; ఇదానీమ్ ఆగచ్ఛ మిసరదేశం త్వాం ప్రేషయామి|
35 “This Moses whom they refused, saying, ‘Who made you a ruler and a judge?’—God has sent him as both a ruler and a deliverer by the hand of the angel who appeared to him in the bush.
కస్త్వాం శాస్తృత్వవిచారయితృత్వపదయో ర్నియుక్తవాన్, ఇతి వాక్యముక్త్వా తై ర్యో మూసా అవజ్ఞాతస్తమేవ ఈశ్వరః స్తమ్బమధ్యే దర్శనదాత్రా తేన దూతేన శాస్తారం ముక్తిదాతారఞ్చ కృత్వా ప్రేషయామాస|
36 This man led them out, having worked wonders and signs in Egypt, in the Red Sea, and in the wilderness for forty years.
స చ మిసరదేశే సూఫ్నామ్ని సముద్రే చ పశ్చాత్ చత్వారింశద్వత్సరాన్ యావత్ మహాప్రాన్తరే నానాప్రకారాణ్యద్భుతాని కర్మ్మాణి లక్షణాని చ దర్శయిత్వా తాన్ బహిః కృత్వా సమానినాయ|
37 This is that Moses who said to the children of Israel, ‘The Lord our God will raise up a prophet for you from among your brothers, like me.’
ప్రభుః పరమేశ్వరో యుష్మాకం భ్రాతృగణస్య మధ్యే మాదృశమ్ ఏకం భవిష్యద్వక్తారమ్ ఉత్పాదయిష్యతి తస్య కథాయాం యూయం మనో నిధాస్యథ, యో జన ఇస్రాయేలః సన్తానేభ్య ఏనాం కథాం కథయామాస స ఏష మూసాః|
38 This is he who was in the assembly in the wilderness with the angel that spoke to him on Mount Sinai, and with our fathers, who received living revelations to give to us,
మహాప్రాన్తరస్థమణ్డలీమధ్యేఽపి స ఏవ సీనయపర్వ్వతోపరి తేన సార్ద్ధం సంలాపినో దూతస్య చాస్మత్పితృగణస్య మధ్యస్థః సన్ అస్మభ్యం దాతవ్యని జీవనదాయకాని వాక్యాని లేభే|
39 to whom our fathers wouldn’t be obedient, but rejected him and turned back in their hearts to Egypt,
అస్మాకం పూర్వ్వపురుషాస్తమ్ అమాన్యం కత్వా స్వేభ్యో దూరీకృత్య మిసరదేశం పరావృత్య గన్తుం మనోభిరభిలష్య హారోణం జగదుః,
40 saying to Aaron, ‘Make us gods that will go before us, for as for this Moses who led us out of the land of Egypt, we don’t know what has become of him.’
అస్మాకమ్ అగ్రేఽగ్రే గన్తుమ్ అస్మదర్థం దేవగణం నిర్మ్మాహి యతో యో మూసా అస్మాన్ మిసరదేశాద్ బహిః కృత్వానీతవాన్ తస్య కిం జాతం తదస్మాభి ర్న జ్ఞాయతే|
41 They made a calf in those days, and brought a sacrifice to the idol, and rejoiced in the works of their hands.
తస్మిన్ సమయే తే గోవత్సాకృతిం ప్రతిమాం నిర్మ్మాయ తాముద్దిశ్య నైవేద్యముత్మృజ్య స్వహస్తకృతవస్తునా ఆనన్దితవన్తః|
42 But God turned away and gave them up to serve the army of the sky, as it is written in the book of the prophets, ‘Did you offer to me slain animals and sacrifices forty years in the wilderness, O house of Israel?
తస్మాద్ ఈశ్వరస్తేషాం ప్రతి విముఖః సన్ ఆకాశస్థం జ్యోతిర్గణం పూజయితుం తేభ్యోఽనుమతిం దదౌ, యాదృశం భవిష్యద్వాదినాం గ్రన్థేషు లిఖితమాస్తే, యథా, ఇస్రాయేలీయవంశా రే చత్వారింశత్సమాన్ పురా| మహతి ప్రాన్తరే సంస్థా యూయన్తు యాని చ| బలిహోమాదికర్మ్మాణి కృతవన్తస్తు తాని కిం| మాం సముద్దిశ్య యుష్మాభిః ప్రకృతానీతి నైవ చ|
43 You took up the tabernacle of Moloch, the star of your god Rephan, the figures which you made to worship, so I will carry you away beyond Babylon.’
కిన్తు వో మోలకాఖ్యస్య దేవస్య దూష్యమేవ చ| యుష్మాకం రిమ్ఫనాఖ్యాయా దేవతాయాశ్చ తారకా| ఏతయోరుభయో ర్మూర్తీ యుష్మాభిః పరిపూజితే| అతో యుష్మాంస్తు బాబేలః పారం నేష్యామి నిశ్చితం|
44 “Our fathers had the tabernacle of the testimony in the wilderness, even as he who spoke to Moses commanded him to make it according to the pattern that he had seen;
అపరఞ్చ యన్నిదర్శనమ్ అపశ్యస్తదనుసారేణ దూష్యం నిర్మ్మాహి యస్మిన్ ఈశ్వరో మూసామ్ ఏతద్వాక్యం బభాషే తత్ తస్య నిరూపితం సాక్ష్యస్వరూపం దూష్యమ్ అస్మాకం పూర్వ్వపురుషైః సహ ప్రాన్తరే తస్థౌ|
45 which also our fathers, in their turn, brought in with Joshua when they entered into the possession of the nations whom God drove out before the face of our fathers to the days of David,
పశ్చాత్ యిహోశూయేన సహితైస్తేషాం వంశజాతైరస్మత్పూర్వ్వపురుషైః స్వేషాం సమ్ముఖాద్ ఈశ్వరేణ దూరీకృతానామ్ అన్యదేశీయానాం దేశాధికృతికాలే సమానీతం తద్ దూష్యం దాయూదోధికారం యావత్ తత్ర స్థాన ఆసీత్|
46 who found favor in the sight of God, and asked to find a habitation for the God of Jacob.
స దాయూద్ పరమేశ్వరస్యానుగ్రహం ప్రాప్య యాకూబ్ ఈశ్వరార్థమ్ ఏకం దూష్యం నిర్మ్మాతుం వవాఞ్ఛ;
47 But Solomon built him a house.
కిన్తు సులేమాన్ తదర్థం మన్దిరమ్ ఏకం నిర్మ్మితవాన్|
48 However, the Most High doesn’t dwell in temples made with hands, as the prophet says,
తథాపి యః సర్వ్వోపరిస్థః స కస్మింశ్చిద్ హస్తకృతే మన్దిరే నివసతీతి నహి, భవిష్యద్వాదీ కథామేతాం కథయతి, యథా,
49 ‘heaven is my throne, and the earth a footstool for my feet. What kind of house will you build me?’ says the Lord. ‘Or what is the place of my rest?
పరేశో వదతి స్వర్గో రాజసింహాసనం మమ| మదీయం పాదపీఠఞ్చ పృథివీ భవతి ధ్రువం| తర్హి యూయం కృతే మే కిం ప్రనిర్మ్మాస్యథ మన్దిరం| విశ్రామాయ మదీయం వా స్థానం కిం విద్యతే త్విహ|
50 Didn’t my hand make all these things?’
సర్వ్వాణ్యేతాని వస్తూని కిం మే హస్తకృతాని న||
51 “You stiff-necked and uncircumcised in heart and ears, you always resist the Holy Spirit! As your fathers did, so you do.
హే అనాజ్ఞాగ్రాహకా అన్తఃకరణే శ్రవణే చాపవిత్రలోకాః యూయమ్ అనవరతం పవిత్రస్యాత్మనః ప్రాతికూల్యమ్ ఆచరథ, యుష్మాకం పూర్వ్వపురుషా యాదృశా యూయమపి తాదృశాః|
52 Which of the prophets didn’t your fathers persecute? They killed those who foretold the coming of the Righteous One, of whom you have now become betrayers and murderers.
యుష్మాకం పూర్వ్వపురుషాః కం భవిష్యద్వాదినం నాతాడయన్? యే తస్య ధార్మ్మికస్య జనస్యాగమనకథాం కథితవన్తస్తాన్ అఘ్నన్ యూయమ్ అధూనా విశ్వాసఘాతినో భూత్వా తం ధార్మ్మికం జనమ్ అహత|
53 You received the law as it was ordained by angels, and didn’t keep it!”
యూయం స్వర్గీయదూతగణేన వ్యవస్థాం ప్రాప్యాపి తాం నాచరథ|
54 Now when they heard these things, they were cut to the heart, and they gnashed at him with their teeth.
ఇమాం కథాం శ్రుత్వా తే మనఃసు బిద్ధాః సన్తస్తం ప్రతి దన్తఘర్షణమ్ అకుర్వ్వన్|
55 But he, being full of the Holy Spirit, looked up steadfastly into heaven and saw the glory of God, and Jesus standing on the right hand of God,
కిన్తు స్తిఫానః పవిత్రేణాత్మనా పూర్ణో భూత్వా గగణం ప్రతి స్థిరదృష్టిం కృత్వా ఈశ్వరస్య దక్షిణే దణ్డాయమానం యీశుఞ్చ విలోక్య కథితవాన్;
56 and said, “Behold, I see the heavens opened and the Son of Man standing at the right hand of God!”
పశ్య, మేఘద్వారం ముక్తమ్ ఈశ్వరస్య దక్షిణే స్థితం మానవసుతఞ్చ పశ్యామి|
57 But they cried out with a loud voice and stopped their ears, then rushed at him with one accord.
తదా తే ప్రోచ్చైః శబ్దం కృత్వా కర్ణేష్వఙ్గులీ ర్నిధాయ ఏకచిత్తీభూయ తమ్ ఆక్రమన్|
58 They threw him out of the city and stoned him. The witnesses placed their garments at the feet of a young man named Saul.
పశ్చాత్ తం నగరాద్ బహిః కృత్వా ప్రస్తరైరాఘ్నన్ సాక్షిణో లాకాః శౌలనామ్నో యూనశ్చరణసన్నిధౌ నిజవస్త్రాణి స్థాపితవన్తః|
59 They stoned Stephen as he called out, saying, “Lord Jesus, receive my spirit!”
అనన్తరం హే ప్రభో యీశే మదీయమాత్మానం గృహాణ స్తిఫానస్యేతి ప్రార్థనవాక్యవదనసమయే తే తం ప్రస్తరైరాఘ్నన్|
60 He kneeled down and cried with a loud voice, “Lord, don’t hold this sin against them!” When he had said this, he fell asleep.
తస్మాత్ స జానునీ పాతయిత్వా ప్రోచ్చైః శబ్దం కృత్వా, హే ప్రభే పాపమేతద్ ఏతేషు మా స్థాపయ, ఇత్యుక్త్వా మహానిద్రాం ప్రాప్నోత్|
