Proverbs 20
1 Wine is a mocker and beer is a brawler. Whoever is led astray by them is not wise.
| شەراب گاڵتەجاڕە و مەستی غەڵبەغەڵب دەکات، ئەوەی پێی وێڵ بێت دانا نییە. |
2 The terror of a king is like the roaring of a lion. He who provokes him to anger forfeits his own life.
| هەڵچوونی پاشا وەک نەڕەی شێرە، ئەوەی تووڕەیی بکات لە دژی گیانی خۆی تاوان دەکات. |
3 It is an honour for a man to keep aloof from strife, but every fool will be quarrelling.
| وازهێنان لە ناکۆکی ڕێزدارییە بۆ پیاو، بەڵام هەموو گێلێک هەڵیدەگیرسێنێت. |
4 The sluggard will not plough by reason of the winter; therefore he shall beg in harvest, and have nothing.
| لە زستاندا تەمبەڵ زەوی ناکێڵێت، بۆیە لە کاتی دروێنەدا داوای بەرهەم دەکات و دەستی ناکەوێت. |
5 Counsel in the heart of man is like deep water, but a man of understanding will draw it out.
| پلان لە دڵی مرۆڤدا ئاوێکی قووڵە، بەڵام تێگەیشتوو دەریدەهێنێت. |
6 Many men claim to be men of unfailing love, but who can find a faithful man?
| زۆر کەس بانگەشەی خۆشەویستی نەگۆڕ دەکەن، بەڵام کەسی جێگای متمانە کێ دەیدۆزێتەوە؟ |
7 A righteous man walks in integrity. Blessed are his children after him.
| کەسی ڕاستودروست بە ڕێگای تەواوی خۆیدا دەڕوات، دوای خۆی خۆزگە بە منداڵەکانی دەخوازرێت. |
8 A king who sits on the throne of judgement scatters away all evil with his eyes.
| پاشای دانیشتوو لەسەر تەختی دادوەری، بە چاوەکانی هەموو خراپەیەک شەن دەکات. |
9 Who can say, “I have made my heart pure. I am clean and without sin”?
| کێیە دەڵێت: «دڵی خۆمم بێگەرد ڕاگرت، پاک بوومەوە لە گوناهم»؟ |
10 Differing weights and differing measures, both of them alike are an abomination to the LORD.
| دوو کێش و دوو پێوانەی لاسەنگ، هەردووکیان قێزەونن لەلای یەزدان. |
11 Even a child makes himself known by his doings, whether his work is pure, and whether it is right.
| تەنانەت منداڵیش بە کردارەکانی دەناسرێت، ئاخۆ کردەوەکەی پاک و ڕاستە. |
12 The hearing ear, and the seeing eye, the LORD has made even both of them.
| گوێ کە دەبیستێت و چاو کە دەبینێت، یەزدان دروستکەری هەردووکیانە. |
13 Don’t love sleep, lest you come to poverty. Open your eyes, and you shall be satisfied with bread.
| حەز لە خەو مەکە نەوەک هەژار بیت، چاوت کراوە بێت و تێر نان بە. |
14 “It’s no good, it’s no good,” says the buyer; but when he is gone his way, then he boasts.
| کڕیار دەڵێت: «خراپە، خراپە!» بەڵام کە ڕۆیشت شانازی پێوە دەکات. |
15 There is gold and abundance of rubies, but the lips of knowledge are a rare jewel.
| زێڕ هەیە و یاقووت زۆرە، بەڵام لێوی زانیاری گەوهەرێکی بەهادارە. |
16 Take the garment of one who puts up collateral for a stranger; and hold him in pledge for a wayward woman.
| ئەگەر کەسێک بووە کەفیلی نامۆیەک کەواکەی لێ وەربگرە، بۆ بێگانەیەکیش بارمتەی لێ وەربگرە. |
17 Fraudulent food is sweet to a man, but afterwards his mouth is filled with gravel.
| بەتامە بۆ مرۆڤ نانی بە فێڵ، بەڵام دواتر دەمی پڕ دەبێت لە چەو. |
18 Plans are established by advice; by wise guidance you wage war!
| پلانەکان بە ئامۆژگاری دێنە دی، بە ڕاوێژ بجەنگە. |
19 He who goes about as a tale-bearer reveals secrets; therefore don’t keep company with him who opens wide his lips.
| دەمشڕ نهێنی ئاشکرا دەکات، بۆیە تێکەڵی چەنەباز مەبە. |
20 Whoever curses his father or his mother, his lamp shall be put out in blackness of darkness.
| ئەوەی نەفرەت لە دایک و باوکی بکات، لەناو جەرگەی تاریکیدا چرای دەکوژرێتەوە. |
21 An inheritance quickly gained at the beginning won’t be blessed in the end.
| میراتێک لە سەرەتای ژیان و بە زوویی دەست بکەوێت لە کۆتاییدا بێ بەرەکەت دەبێت. |
22 Don’t say, “I will pay back evil.” Wait for the LORD, and he will save you.
| مەڵێ: «خراپە بە خراپە دەدەمەوە.» چاوەڕێی یەزدان بکە ڕزگارت دەکات. |
23 The LORD detests differing weights, and dishonest scales are not pleasing.
| یەزدان قێزی لە بەکارهێنانی دوو کێشی جیاواز دەبێتەوە، تەرازووی لاسەنگ باش نییە. |
24 A man’s steps are from the LORD; how then can man understand his way?
| هەنگاوەکانی مرۆڤ لە یەزدانەوەیە، ئیتر مرۆڤ چۆن لە ڕێگای خۆی تێدەگات؟ |
25 It is a snare to a man to make a rash dedication, then later to consider his vows.
| تەڵەیە بۆ مرۆڤ بە سەرەڕۆیی نەزرێک تەرخان بکات، ئینجا پاش نەزرەکە پرسوڕا بکات. |
26 A wise king winnows out the wicked, and drives the threshing wheel over them.
| پاشای دانا بەدکاران شەن دەکات، بە جەنجەڕ بەسەریاندا دێت. |
27 The spirit of man is the LORD’s lamp, searching all his innermost parts.
| چرای یەزدان ڕۆحی مرۆڤ دەپشکنێت، هەروەها هەموو ناخی دەروونیش. |
28 Love and faithfulness keep the king safe. His throne is sustained by love.
| خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی پاشا دەپارێزن، بە خۆشەویستی نەگۆڕ تەختی دەچەسپێت. |
29 The glory of young men is their strength. The splendour of old men is their grey hair.
| شانازی لاوان هێزیانە، ڕیش سپیێتیش شکۆمەندی پیرانە. |
30 Wounding blows cleanse away evil, and beatings purge the innermost parts.
| برینی لێدان خراپە پاک دەکاتەوە، لێدانی قامچیش ناخی دەروون. |
