< Matthew 5 >

1 Seeing the multitude of people, Jesus went up the Hill. There He seated Himself, and when His disciples came to Him,
خوشابحالها و گروهی بسیار دیده، بر فراز کوه آمد و وقتی که او بنشست شاگردانش نزد اوحاضر شدند.۱
2 He proceeded to teach them, and said:
آنگاه دهان خود را گشوده، ایشان را تعلیم داد و گفت:۲
3 "Blessed are the poor in spirit, for to them belongs the Kingdom of the Heavens.
«خوشابحال مسکینان در روح، زیرا ملکوت آسمان از آن ایشان است.۳
4 "Blessed are the mourners, for they shall be comforted.
خوشابحال ماتمیان، زیرا ایشان تسلی خواهند یافت.۴
5 "Blessed are the meek, for they as heirs shall obtain possession of the earth.
خوشابحال حلیمان، زیرا ایشان وارث زمین خواهند شد.۵
6 "Blessed are those who hunger and thirst for righteousness, for they shall be completely satisfied.
خوشابحال گرسنگان و تشنگان عدالت، زیراایشان سیر خواهندشد.۶
7 "Blessed are the compassionate, for they shall receive compassion.
خوشابحال رحم کنندگان، زیرا بر ایشان رحم کرده خواهدشد.۷
8 "Blessed are the pure in heart, for they shall see God.
خوشابحال پاک دلان، زیرا ایشان خدا راخواهند دید.۸
9 "Blessed are the peacemakers, for it is they who will be recognized as sons of God.
خوشابحال صلح کنندگان، زیراایشان پسران خدا خوانده خواهند شد.۹
10 "Blessed are those who have borne persecution in the cause of Righteousness, for to them belongs the Kingdom of the Heavens.
خوشابحال زحمت کشان برای عدالت، زیراملکوت آسمان از آن ایشان است.۱۰
11 "Blessed are you when they have insulted and persecuted you, and have said every cruel thing about you falsely for my sake.
خوشحال باشید چون شما را فحش گویند و جفا رسانند، وبخاطر من هر سخن بدی بر شما کاذبانه گویند.۱۱
12 Be joyful and triumphant, because your reward is great in the Heavens; for so were the Prophets before you persecuted.
خوش باشید و شادی عظیم نمایید، زیرا اجر شما در آسمان عظیم است زیرا که به همینطور بر انبیای قبل از شما جفامی رسانیدند.۱۲
13 "You are the salt of the earth; but if salt has become tasteless, in what way can it regain its saltness? It is no longer good for anything but to be thrown away and trodden on by the passers by.
«شما نمک جهانید! لیکن اگر نمک فاسدگردد، به کدام چیز باز نمکین شود؟ دیگر مصرفی ندارد جز آنکه بیرون افکنده، پایمال مردم شود.۱۳
14 You are the light of the world; a town cannot be hid if built on a hill-top.
شما نور عالمید. شهری که بر کوهی بنا شود، نتوان پنهان کرد.۱۴
15 Nor is a lamp lighted to be put under a bushel, but on the lampstand; and then it gives light to all in the house.
و چراغ را نمی افروزند تا آن را زیر پیمانه نهند، بلکه تا بر چراغدان گذارند؛ آنگاه به همه کسانی که در خانه باشند، روشنایی می‌بخشد.۱۵
16 Just so let your light shine before all men, in order that they may see your holy lives and may give glory to your Father who is in Heaven.
همچنین بگذارید نور شما بر مردم بتابد تا اعمال نیکوی شما را دیده، پدر شما را که در آسمان است تمجید نمایند.۱۶
17 "Do not for a moment suppose that I have come to abrogate the Law or the Prophets: I have not come to abrogate them but to give them their completion.
«گمان مبرید که آمده‌ام تا تورات یا صحف انبیا را باطل سازم. نیامده‌ام تا باطل نمایم بلکه تاتمام کنم.۱۷
18 Solemnly I tell you that until Heaven and earth pass away, not one iota or smallest detail will pass away from the Law until all has taken place.
زیرا هر آینه به شما می‌گویم، تاآسمان و زمین زایل نشود، همزه یا نقطه‌ای ازتورات هرگز زایل نخواهد شد تا همه واقع شود.۱۸
19 Whoever therefore breaks one of these least commandments and teaches others to break them, will be called the least in the Kingdom of the Heavens; but whoever practises them and teaches them, he will be acknowledged as great in the Kingdom of the Heavens.
پس هر‌که یکی از این احکام کوچکترین رابشکند و به مردم چنین تعلیم دهد، در ملکوت آسمان کمترین شمرده شود. اما هر‌که بعمل آورد و تعلیم نماید، او در ملکوت آسمان بزرگ خوانده خواهد شد.۱۹
20 For I assure you that unless your righteousness greatly surpasses that of the Scribes and the Pharisees, you will certainly not find entrance into the Kingdom of the Heavens.
زیرا به شما می‌گویم، تاعدالت شما بر عدالت کاتبان و فریسیان افزون نشود، به ملکوت آسمان هرگز داخل نخواهیدشد.۲۰
21 "You have heard that it was said to the ancients, 'Thou shalt not commit murder', and whoever commits murder will be answerable to the magistrate.
«شنیده‌اید که به اولین گفته شده است “قتل مکن و هر‌که قتل کند سزاوار حکم شود.”۲۱
22 But I say to you that every one who becomes angry with his brother shall be answerable to the magistrate; that whoever says to his brother 'Raca,' shall be answerable to the Sanhedrin; and that whoever says, 'You fool!' shall be liable to the Gehenna of Fire. (Geenna g1067)
لیکن من به شما می‌گویم، هر‌که به برادر خود بی‌سبب خشم گیرد، مستوجب حکم باشد و هر‌که برادرخود را راقا گوید، مستوجب قصاص باشد و هرکه احمق گوید، مستحق آتش جهنم بود. (Geenna g1067)۲۲
23 If therefore when you are offering your gift upon the altar, you remember that your brother has a grievance against you,
پس هرگاه هدیه خود را به قربانگاه ببری و آنجا به‌خاطرت آید که برادرت بر تو حقی دارد،۲۳
24 leave your gift there before the altar, and go and make friends with your brother first, and then return and proceed to offer your gift.
هدیه خود را پیش قربانگاه واگذار و رفته، اول با برادرخویش صلح نما و بعد آمده، هدیه خود رابگذران.۲۴
25 Come to terms without delay with your opponent while you are yet with him on the way to the court; for fear he should obtain judgement from the magistrate against you, and the magistrate should give you in custody to the officer and you be thrown into prison.
با مدعی خود مادامی که با وی در راه هستی صلح کن، مبادا مدعی، تو را به قاضی سپارد و قاضی، تو را به داروغه تسلیم کند و در زندان افکنده شوی.۲۵
26 I solemnly tell you that you will certainly not be released till you have paid the very last farthing.
هرآینه به تو می‌گویم، که تا فلس آخر را ادا نکنی، هرگز از آنجا بیرون نخواهی آمد.۲۶
27 "You have heard that it was said, 'Thou shalt not commit adultery.'
«شنیده‌اید که به اولین گفته شده است “زنامکن.”۲۷
28 But I tell you that whoever looks at a woman and cherishes lustful thoughts has already in his heart become guilty with regard to her.
لیکن من به شما می‌گویم، هر کس به زنی نظر شهوت اندازد، همان دم در دل خود با او زناکرده است.۲۸
29 If therefore your eye, even the right eye, is a snare to you, tear it out and away with it; it is better for you that one member should be destroyed rather than that your whole body should be thrown into Gehenna. (Geenna g1067)
پس اگر چشم راستت تو رابلغزاند، قلعش کن و از خود دور انداز زیرا تو رابهتر آن است که عضوی از اعضایت تباه گردد، ازآنکه تمام بدنت در جهنم افکنده شود. (Geenna g1067)۲۹
30 And if your right hand is a snare to you, cut it off and away with it; it is better for you that one member should be destroyed rather than that your whole body should go into Gehenna. (Geenna g1067)
و اگردست راستت تو را بلغزاند، قطعش کن و از خوددور انداز، زیرا تو را مفیدتر آن است که عضوی ازاعضای تو نابود شود، از آنکه کل جسدت دردوزخ افکنده شود. (Geenna g1067)۳۰
31 "It was also said, 'If any man puts away his wife, let him give her a written notice of divorce.'
«و گفته شده است هر‌که از زن خودمفارقت جوید، طلاق نامه‌ای بدو بدهد.۳۱
32 But I tell you that every man who puts away his wife except on the ground of unfaithfulness causes her to commit adultery, and whoever marries her when so divorced commits adultery.
لیکن من به شما می‌گویم، هر کس بغیر علت زنا، زن خود را از خود جدا کند باعث زنا کردن اومی باشد، و هر‌که زن مطلقه را نکاح کند، زنا کرده باشد.۳۲
33 "Again, you have heard that it was said to the ancients, 'Thou shalt not swear falsely, but shalt perform thy vows to the Lord.'
«باز شنیده‌اید که به اولین گفته شده است که “قسم دروغ مخور، بلکه قسم های خود را به خداوند وفا کن.”۳۳
34 But I tell you not to swear at all; neither by Heaven, for it is God's throne;
لیکن من به شما می‌گویم، هرگز قسم مخورید، نه به آسمان زیرا که عرش خداست،۳۴
35 nor by the earth, for it is the footstool under His feet; nor by Jerusalem, for it is the City of the Great King.
و نه به زمین زیرا که پای انداز اواست، و نه به ارشلیم زیرا که شهر پادشاه عظیم است،۳۵
36 And do not swear by your head, for you cannot make one hair white or black.
و نه به‌سر خود قسم یاد کن، زیرا که مویی را سفید یا سیاه نمی توانی کرد.۳۶
37 But let your language be, 'Yes, yes,' or 'No, no.' Anything in excess of this comes from the Evil one.
بلکه سخن شما بلی بلی و نی نی باشد زیرا که زیاده براین از شریر است.۳۷
38 "You have heard that it was said, 'Eye for eye, tooth for tooth.'
«شنیده‌اید که گفته شده است.”چشمی به چشمی و دندانی به دندانی “۳۸
39 But I tell you not to resist a wicked man, but if any one strikes you on the right cheek, turn the other to him as well.
لیکن من به شمامی گویم، با شریر مقاومت مکنید بلکه هر‌که بررخساره راست تو طپانچه زند، دیگری را نیز به سوی او بگردان،۳۹
40 If any one wishes to go to law with you and to deprive you of your under garment, let him take your outer one also.
و اگر کسی خواهد با تو دعواکند و قبای تو را بگیرد، عبای خود را نیز بدوواگذار،۴۰
41 And whoever shall compel you to convey his goods one mile, go with him two.
و هرگاه کسی تو را برای یک میل مجبور سازد، دو میل همراه او برو.۴۱
42 To him who asks, give: from him who would borrow, turn not away.
هر کس ازتو سوال کند، بدو ببخش و از کسی‌که قرض از توخواهد، روی خود را مگردان.»۴۲
43 "You have heard that it was said, 'Thou shalt love thy neighbour and hate thine enemy.'
«شنیده‌اید که گفته شده است “همسایه خورا محبت نما و با دشمن خود عداوت کن.”۴۳
44 But I command you all, love your enemies, and pray for your persecutors;
امامن به شما می‌گویم که دشمنان خود را محبت نمایید و برای لعن کنندگان خود برکت بطلبید و به آنانی که از شما نفرت کنند، احسان کنید و به هرکه به شما فحش دهد و جفا رساند، دعای خیرکنید،۴۴
45 that so you may become true sons of your Father in Heaven; for He causes His sun to rise on the wicked as well as the good, and sends rain upon those who do right and those who do wrong.
تا پدر خود را که در آسمان است پسران شوید، زیرا که آفتاب خود را بر بدان و نیکان طالع می‌سازد و باران بر عادلان و ظالمان می‌باراند.۴۵
46 For if you love only those who love you, what reward have you earned? Do not even the tax-gatherers do that?
زیرا هرگاه آنانی را محبت نمایید که شما رامحبت می‌نمایند، چه اجر دارید؟ آیا باجگیران چنین نمی کنند؟۴۶
47 And if you salute only your near relatives, what praise is due to you? Do not even the Gentiles do the same?
و هرگاه برادران خود را فقطسلام گویید چه فضیلت دارید؟ آیا باجگیران چنین نمی کنند؟۴۷
48 You however are to be complete in goodness, as your Heavenly Father is complete.
پس شما کامل باشید چنانکه پدر شما که در آسمان است کامل است.۴۸

< Matthew 5 >