Matthew 23
1 Then Jesus addressed the crowds and His disciples.
अनन्तरं यीशु र्जननिवहं शिष्यांश्चावदत्,
2 "The Scribes," He said, "and the Pharisees sit in the chair of Moses.
अध्यापकाः फिरूशिनश्च मूसासने उपविशन्ति,
3 Therefore do and observe everything that they command you; but do not imitate their lives, for though they tell others what to do, they do not do it themselves.
अतस्ते युष्मान् यद्यत् मन्तुम् आज्ञापयन्ति, तत् मन्यध्वं पालयध्वञ्च, किन्तु तेषां कर्म्मानुरूपं कर्म्म न कुरुध्वं; यतस्तेषां वाक्यमात्रं सारं कार्य्ये किमपि नास्ति।
4 Heavy and cumbrous burdens they bind together and load men's shoulders with them, while as for themselves, not with one finger do they choose to lift them.
ते दुर्व्वहान् गुरुतरान् भारान् बद्व्वा मनुष्याणां स्कन्धेपरि समर्पयन्ति, किन्तु स्वयमङ्गुल्यैकयापि न चालयन्ति।
5 And everything they do they do with a view to being observed by men; for they widen their phylacteries and make the tassels large,
केवलं लोकदर्शनाय सर्व्वकर्म्माणि कुर्व्वन्ति; फलतः पट्टबन्धान् प्रसार्य्य धारयन्ति, स्ववस्त्रेषु च दीर्घग्रन्थीन् धारयन्ति;
6 and love the best seats at a dinner party or in the synagogues,
भोजनभवन उच्चस्थानं, भजनभवने प्रधानमासनं,
7 and like to be bowed to in places of public resort, and to be addressed by men as 'Rabbi.'
हट्ठे नमस्कारं गुरुरिति सम्बोधनञ्चैतानि सर्व्वाणि वाञ्छन्ति।
8 "As for you, do not accept the title of 'Rabbi,' for one alone is your Teacher, and you are all brothers.
किन्तु यूयं गुरव इति सम्बोधनीया मा भवत, यतो युष्माकम् एकः ख्रीष्टएव गुरु
9 And call no one on earth your Father, for One alone is your Father--the Heavenly Father.
र्यूयं सर्व्वे मिथो भ्रातरश्च। पुनः पृथिव्यां कमपि पितेति मा सम्बुध्यध्वं, यतो युष्माकमेकः स्वर्गस्थएव पिता।
10 And do not accept the name of 'leader,' for your Leader is one alone--the Christ.
यूयं नायकेति सम्भाषिता मा भवत, यतो युष्माकमेकः ख्रीष्टएव नायकः।
11 He who is the greatest among you shall be your servant;
अपरं युष्माकं मध्ये यः पुमान् श्रेष्ठः स युष्मान् सेविष्यते।
12 and one who exalts himself shall be abased, while one who abases himself shall be exalted.
यतो यः स्वमुन्नमति, स नतः करिष्यते; किन्तु यः कश्चित् स्वमवनतं करोति, स उन्नतः करिष्यते।
13 "But alas for you, Scribes and Pharisees, hypocrites, for you lock the door of the Kingdom of the Heavens against men; you yourselves do not enter, nor do you allow those to enter who are seeking to do so.
हन्त कपटिन उपाध्यायाः फिरूशिनश्च, यूयं मनुजानां समक्षं स्वर्गद्वारं रुन्ध, यूयं स्वयं तेन न प्रविशथ, प्रविविक्षूनपि वारयथ। वत कपटिन उपाध्यायाः फिरूशिनश्च यूयं छलाद् दीर्घं प्रार्थ्य विधवानां सर्व्वस्वं ग्रसथ, युष्माकं घोरतरदण्डो भविष्यति।
हन्त कपटिन उपाध्यायाः फिरूशिनश्च, यूयमेकं स्वधर्म्मावलम्बिनं कर्त्तुं सागरं भूमण्डलञ्च प्रदक्षिणीकुरुथ,
15 "Alas for you, Scribes and Pharisees, hypocrites, for you scour sea and land in order to win one convert--and when he is gained, you make him twice as much a son of Gehenna as yourselves. (Geenna g1067)
कञ्चन प्राप्य स्वतो द्विगुणनरकभाजनं तं कुरुथ। (Geenna g1067)
16 "Alas for you, you blind guides, who say, "'Whoever swears by the Sanctuary it is nothing; but whoever swears by the gold of the Sanctuary, is bound by the oath.'
वत अन्धपथदर्शकाः सर्व्वे, यूयं वदथ, मन्दिरस्य शपथकरणात् किमपि न देयं; किन्तु मन्दिरस्थसुवर्णस्य शपथकरणाद् देयं।
17 "Blind fools! Why, which is greater? --the gold, or the Sanctuary which has made the gold holy?
हे मूढा हे अन्धाः सुवर्णं तत्सुवर्णपावकमन्दिरम् एतयोरुभयो र्मध्ये किं श्रेयः?
18 And you say, "'Whoever swears by the altar, it is nothing; but whoever swears by the offering lying on it is bound by the oath.'
अन्यच्च वदथ, यज्ञवेद्याः शपथकरणात् किमपि न देयं, किन्तु तदुपरिस्थितस्य नैवेद्यस्य शपथकरणाद् देयं।
19 "You are blind! Why, which is greater? --the offering, or the altar which makes the offering holy?
हे मूढा हे अन्धाः, नैवेद्यं तन्नैवेद्यपावकवेदिरेतयोरुभयो र्मध्ये किं श्रेयः?
20 He who swears by the altar swears both by it and by everything on it;
अतः केनचिद् यज्ञवेद्याः शपथे कृते तदुपरिस्थस्य सर्व्वस्य शपथः क्रियते।
21 he who swears by the Sanctuary swears both by it and by Him who dwells in it;
केनचित् मन्दिरस्य शपथे कृते मन्दिरतन्निवासिनोः शपथः क्रियते।
22 and he who swears by Heaven swears both by the throne of God and by Him who sits upon it.
केनचित् स्वर्गस्य शपथे कृते ईश्वरीयसिंहासनतदुपर्य्युपविष्टयोः शपथः क्रियते।
23 "Alas for you, Scribes and Pharisees, hypocrites, for you pay the tithe on mint, dill, and cumin, while you have neglected the weightier requirements of the Law--just judgement, mercy, and faithful dealing. These things you ought to have done, and yet you ought not to have left the others undone.
हन्त कपटिन उपाध्यायाः फिरूशिनश्च, यूयं पोदिनायाः सितच्छत्राया जीरकस्य च दशमांशान् दत्थ, किन्तु व्यवस्थाया गुरुतरान् न्यायदयाविश्वासान् परित्यजथ; इमे युष्माभिराचरणीया अमी च न लंघनीयाः।
24 You blind guides, straining out the gnat while you gulp down the camel!
हे अन्धपथदर्शका यूयं मशकान् अपसारयथ, किन्तु महाङ्गान् ग्रसथ।
25 "Alas for you, Scribes and Pharisees, hypocrites, for you wash clean the outside of the cup or dish, while within they are full of greed and self-indulgence.
हन्त कपटिन उपाध्यायाः फिरूशिनश्च, यूयं पानपात्राणां भोजनपात्राणाञ्च बहिः परिष्कुरुथ; किन्तु तदभ्यन्तरं दुरात्मतया कलुषेण च परिपूर्णमास्ते।
26 Blind Pharisee, first wash clean the inside of the cup or dish, and then the outside will be clean also.
हे अन्धाः फिरूशिलोका आदौ पानपात्राणां भोजनपात्राणाञ्चाभ्यन्तरं परिष्कुरुत, तेन तेषां बहिरपि परिष्कारिष्यते।
27 "Alas for you, Scribes and Pharisees, hypocrites, for you are just like whitewashed sepulchres, the outside of which pleases the eye, though inside they are full of dead men's bones and of all that is unclean.
हन्त कपटिन उपाध्यायाः फिरूशिनश्च, यूयं शुक्लीकृतश्मशानस्वरूपा भवथ, यथा श्मशानभवनस्य बहिश्चारु, किन्त्वभ्यन्तरं मृतलोकानां कीकशैः सर्व्वप्रकारमलेन च परिपूर्णम्;
28 The same is true of you: outwardly you seem to the human eye to be good and honest men, but, within, you are full of insincerity and disregard of God's Law.
तथैव यूयमपि लोकानां समक्षं बहिर्धार्म्मिकाः किन्त्वन्तःकरणेषु केवलकापट्याधर्म्माभ्यां परिपूर्णाः।
29 "Alas for you, Scribes and Pharisees, hypocrites, for you repair the sepulchres of the Prophets and keep in order the tombs of the righteous,
हा हा कपटिन उपाध्यायाः फिरूशिनश्च, यूयं भविष्यद्वादिनां श्मशानगेहं निर्म्माथ, साधूनां श्मशाननिकेतनं शोभयथ
30 and your boast is, "'If we had lived in the time of our forefathers, we should not have been implicated with them in the murder of the Prophets.'
वदथ च यदि वयं स्वेषां पूर्व्वपुरुषाणां काल अस्थास्याम, तर्हि भविष्यद्वादिनां शोणितपातने तेषां सहभागिनो नाभविष्याम।
31 "So that you bear witness against yourselves that you are descendants of those who murdered the Prophets.
अतो यूयं भविष्यद्वादिघातकानां सन्ताना इति स्वयमेव स्वेषां साक्ष्यं दत्थ।
32 Fill up the measure of your forefathers' guilt.
अतो यूयं निजपूर्व्वपुरुषाणां परिमाणपात्रं परिपूरयत।
रे भुजगाः कृष्णभुजगवंशाः, यूयं कथं नरकदण्डाद् रक्षिष्यध्वे। (Geenna g1067)
34 "For this reason I am sending to you Prophets and wise men and Scribes. Some of them you will put to death--nay, crucify; some of them you will flog in your synagogues and chase from town to town;
पश्यत, युष्माकमन्तिकम् अहं भविष्यद्वादिनो बुद्धिमत उपाध्यायांश्च प्रेषयिष्यामि, किन्तु तेषां कतिपया युष्माभि र्घानिष्यन्ते, क्रुशे च घानिष्यन्ते, केचिद् भजनभवने कषाभिराघानिष्यन्ते, नगरे नगरे ताडिष्यन्ते च;
35 that all the innocent blood shed upon earth may come on you, from the blood of righteous Abel to the blood of Zechariah the son of Berechiah whom you murdered between the Sanctuary and the altar.
तेन सत्पुरुषस्य हाबिलो रक्तपातमारभ्य बेरिखियः पुत्रं यं सिखरियं यूयं मन्दिरयज्ञवेद्यो र्मध्ये हतवन्तः, तदीयशोणितपातं यावद् अस्मिन् देशे यावतां साधुपुरुषाणां शोणितपातो ऽभवत् तत् सर्व्वेषामागसां दण्डा युष्मासु वर्त्तिष्यन्ते।
36 I tell you in solemn truth that all these things will come upon the present generation.
अहं युष्मान्त तथ्यं वदामि, विद्यमानेऽस्मिन् पुरुषे सर्व्वे वर्त्तिष्यन्ते।
37 "O Jerusalem, Jerusalem! thou who murderest the Prophets and stonest those who have been sent to thee! how often have I desired to gather thy children to me, just as a hen gathers her chickens under her wings, and you would not come!
हे यिरूशालम् हे यिरूशालम् नगरि त्वं भविष्यद्वादिनो हतवती, तव समीपं प्रेरितांश्च पाषाणैराहतवती, यथा कुक्कुटी शावकान् पक्षाधः संगृह्लाति, तथा तव सन्तानान् संग्रहीतुं अहं बहुवारम् ऐच्छं; किन्तु त्वं न सममन्यथाः।
38 See, your house will now be left to you desolate!
पश्यत यष्माकं वासस्थानम् उच्छिन्नं त्यक्ष्यते।
39 For I tell you that you will never see me again until you say, 'Blessed be He who comes in the name of the Lord.'"
अहं युष्मान् तथ्यं वदामि, यः परमेश्वरस्य नाम्नागच्छति, स धन्य इति वाणीं यावन्न वदिष्यथ, तावत् मां पुन र्न द्रक्ष्यथ।
