Matthew 15
1 Then there came to Jesus a party of Pharisees and Scribes from Jerusalem, who inquired,
Tedy przystąpili do Jezusa z Jeruzalemu nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie, mówiąc:
2 "Why do your disciples transgress the tradition of the Elders by not washing their hands before meals?"
Czemu uczniowie twoi przestępują ustawę starszych? albowiem nie umywają rąk swych, gdy mają jeść chleb.
3 "Why do you, too," He retorted, "transgress God's commands for the sake of your tradition?
A on odpowiadając, rzekł im: Czemuż i wy przestępujecie przykazanie Boże dla ustawy waszej?
4 For God said, 'Honour thy father and thy mother'; and 'Let him who reviles father or mother be certainly put to death';
Albowiem Bóg przykazał, mówiąc: Czcij ojca twego i matkę; i kto by złorzeczył ojcu albo matce, śmiercią niechaj umrze.
5 but you--this is what you say: 'If a man says to his father or mother, That is consecrated, whatever it is, which otherwise you should have received from me--
Ale wy powiadacie: Kto by rzekł ojcu albo matce: Dar, którykolwiek jest ode mnie, tobie pożyteczny będzie; a nie uczciłby ojca swego albo matki swojej, bez winy będzie.
6 he shall be absolved from honouring his father'; and so you have abrogated God's Word for the sake of your tradition.
I wzruszyliście przykazania Boże dla ustawy waszej.
7 Hypocrites! well did Isaiah prophesy of you,
Obłudnicy! dobrze o was prorokował Izajasz, mówiąc:
8 "'This is a People who honour Me with their lips, while their heart is far away from Me;
Lud ten przybliża się do mnie usty swemi, i wargami czci mię; ale serce ich daleko jest ode mnie.
9 but it is in vain they worship Me, while they lay down precepts which are mere human rules.'"
Lecz próżno mię czczą, nauczając nauk, które są przykazania ludzkie.
10 Then, when He had called the people to Him, Jesus said, "Hear and understand.
A zawoławszy do siebie ludu, rzekł im: Słuchajcie, a rozumiejcie.
11 It is not what goes into a man's mouth that defiles him; but it is what comes out of his mouth--that defiles a man."
Nie to, co wchodzi w usta, pokala człowieka; ale co wychodzi z ust, to pokala człowieka.
12 Then His disciples came and said to Him, "Do you know that the Pharisees were greatly shocked when they heard those words?"
Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, rzekli mu: Wiesz, iż Faryzeuszowie, usłyszawszy tę mowę, zgorszyli się?
13 "Every plant," He replied, "which my Heavenly Father has not planted will be rooted up.
A on odpowiadając rzekł: Wszelki szczep, którego nie szczepił Ojciec mój niebieski, wykorzeniony będzie.
14 Leave them alone. They are blind guides of the blind; and if a blind man leads a blind man, both will fall into some pit."
Zaniechajcie ich; ślepi są wodzowie ślepych, a ślepy jeźliby ślepego prowadził, obadwa w dół wpadną.
15 "Explain to us this figurative language," said Peter.
A odpowiadając Piotr, rzekł mu: Wyłóż nam to podobieństwo.
16 "Are even you," He answered, "still without intellingence?
I rzekł Jezus: Jeszczeż i wy bezrozumni jesteście?
17 Do you not understand that whatever enters the mouth passes into the stomach and is afterwards ejected from the body?
Jeszczeż nie rozumiecie, iż wszystko, co wchodzi w usta, w brzuch idzie, i do wychodu bywa wyrzucono?
18 But the things that come out of the mouth proceed from the heart, and it is these that defile the man.
Ale co z ust pochodzi, z serca wychodzi, a toć pokala człowieka.
19 For out of the heart proceed wicked thoughts, murder, adultery, fornication, theft, perjury, impiety of speech.
Albowiem z serca wychodzą złe myśli, mężobójstwa, cudzołóstwa, wszeteczeństwa, złodziejstwa, fałszywe świadectwa, bluźnierstwa.
20 These are the things which defile the man; but eating with unwashed hands does not defile."
Toć jest, co pokala człowieka: ale jeść nieumytemi rękoma, toć nie pokala człowieka.
21 Leaving that place, Jesus withdrew into the vicinity of Tyre and Sidon.
A wyszedłszy Jezus stamtąd, ustąpił w strony Tyru i Sydonu.
22 Here a Canaanitish woman of the district came out and persistently cried out, "Sir, Son of David, pity me; my daughter is cruelly harassed by a demon."
A oto niewiasta Chananejska z onych granic wyszedłszy, wołała, mówiąc do niego: Zmiłuj się nade mną Panie, synu Dawidowy! córka moja ciężko bywa od dyjabła dręczona.
23 But He answered her not a word. Then the disciples interposed, and begged Him, saying, "Send her away because she keeps crying behind us."
A on jej nie odpowiedział i słowa. Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, prosili go, mówiąc: Odpraw ją, boć woła za nami.
24 "I have only been sent to the lost sheep of the house of Israel," He replied.
A on odpowiadając rzekł: Nie jestem posłany, tylko do owiec, które zginęły z domu Izraelskiego.
25 Then she came and threw herself at His feet and entreated Him. "O Sir, help me," she said.
Lecz ona przystąpiwszy, pokłoniła mu się, mówiąc: Panie, ratuj mię!
26 "It is not right," He said, "to take the children's bread and throw it to the dogs."
A on odpowiadając rzekł: Niedobra jest brać chleb dziecinny, a miotać szczeniętom.
27 "Be it so, Sir," she said, "for even the dogs eat the scraps which fall from their masters' tables."
A ona rzekła: Tak jest, Panie! a wszakże i szczenięta jedzą odrobiny, które padają z stołu panów ich.
28 "O woman," replied Jesus, "great is your faith: be it done to you as you desire." And from that moment her daughter was restored to health.
Tedy odpowiadając Jezus rzekł jej: O niewiasto! wielka jest wiara twoja; niechaj ci się stanie, jako chcesz. I uzdrowiona jest córka jej od onejże godziny.
29 Again, moving thence, Jesus went along by the Lake of Galilee; and ascending the hill, He sat down there.
A Jezus poszedłszy stamtąd, przyszedł nad morze Galilejskie, a wstąpiwszy na górę, siedział tam.
30 Soon great crowds came to Him, bringing with them those who were crippled in feet or hands, blind or dumb, and many besides, and they hastened to lay them at His feet. And He cured them,
I przyszedł do niego wielki lud, mając z sobą chrome, ślepe, nieme, ułomne i inszych wiele, i kładli je u nóg Jezusowych, i uzdrawiał je,
31 so that the people were amazed to see the dumb speaking, the maimed with their hands perfect, the lame walking, and the blind seeing; and they gave the glory to the God of Israel.
Tak iż się on lud dziwował, widząc, że niemi mówią, ułomni uzdrowieni są, chromi chodzą, a ślepi widzą; i wielbili Boga Izraelskiego.
32 But Jesus called His disciples to Him and said, "My heart yearns over this mass of people, for it is now the third day that they have been with me and they have nothing to eat. I am unwilling to send them away hungry, lest they should faint on the road."
Lecz Jezus zwoławszy uczniów swoich, rzekł: Żal mi tego ludu; albowiem już trzy dni przy mnie trwają, a nie mają, co by jedli, a nie chcę ich rozpuścić głodnych, by snać nie pomdleli na drodze.
33 "Where can we," asked the disciples, "get bread enough in this remote place to satisfy so vast a multitude?"
Tedy mu rzekli uczniowie jego: Skądże byśmy wzięli tak wiele chleba na tej puszczy, abyśmy tak wielki lud nasycili?
34 "How many loaves have you?" Jesus asked. "Seven," they said, "and a few small fish."
I rzekł im Jezus: Wieleż macie chlebów? A oni rzekli: Siedm, i trochę rybek.
35 So He bade all the people sit down on the ground,
Tedy rozkazał ludowi, aby siedli na ziemi.
36 and He took the seven loaves and the fish, and after giving thanks He broke them up and then distributed them to the disciples, and they to the people.
A wziąwszy one siedm chlebów i one ryby, uczyniwszy dzięki, łamał i dał uczniom swoim, a uczniowie ludowi.
37 And they all ate and were satisfied. The broken portions that remained over they took up--seven full hampers.
I jedli wszyscy i nasyceni są, i zebrali, co zbyło ułomków, siedm koszów pełnych.
38 Those who ate were 4,000 adult men, without reckoning women and children.
A było tych, którzy jedli, cztery tysiące mężów, oprócz niewiast i dziatek.
39 He then dismissed the people, went on board the boat, and came into the district of Magadan.
Tedy rozpuściwszy lud, wstąpił w łódź, i przyszedł na granice Magdalańskie.
