Matthew 15
1 Then there came to Jesus a party of Pharisees and Scribes from Jerusalem, who inquired,
Tiam alvenis al Jesuo el Jerusalem Fariseoj kaj skribistoj, dirante:
2 "Why do your disciples transgress the tradition of the Elders by not washing their hands before meals?"
Kial viaj disĉiploj transpaŝas la tradicion de la antaŭuloj? ĉar ili ne lavas siajn manojn, kiam ili manĝas panon.
3 "Why do you, too," He retorted, "transgress God's commands for the sake of your tradition?
Kaj li responde diris al ili: Kial vi ankaŭ transpaŝas la ordonon de Dio per via tradicio?
4 For God said, 'Honour thy father and thy mother'; and 'Let him who reviles father or mother be certainly put to death';
Ĉar Dio diris: Respektu vian patron kaj vian patrinon; kaj: Kiu malbenas sian patron aŭ sian patrinon, tiu nepre mortu.
5 but you--this is what you say: 'If a man says to his father or mother, That is consecrated, whatever it is, which otherwise you should have received from me--
Sed vi diras: Se iu diros al sia patro aŭ al sia patrino: Oferdono estu tio, per kio vi povus profiti de mi,
6 he shall be absolved from honouring his father'; and so you have abrogated God's Word for the sake of your tradition.
tiu ne devas respekti sian patron aŭ sian patrinon. Kaj vi vantigis la vorton de Dio per via tradicio.
7 Hypocrites! well did Isaiah prophesy of you,
Ho hipokrituloj, bone profetis Jesaja pri vi, dirante:
8 "'This is a People who honour Me with their lips, while their heart is far away from Me;
Ĉi tiu popolo honoras Min per siaj lipoj, Sed ilia koro estas malproksime de Mi.
9 but it is in vain they worship Me, while they lay down precepts which are mere human rules.'"
Sed vane ili Min adoras, Instruante kiel doktrinojn ordonojn de homoj.
10 Then, when He had called the people to Him, Jesus said, "Hear and understand.
Kaj alvokinte al si la homamason, li diris al ili: Aŭskultu kaj komprenu:
11 It is not what goes into a man's mouth that defiles him; but it is what comes out of his mouth--that defiles a man."
Ne tio, kio eniras en la buŝon, profanas la homon; sed kio eliras el la buŝo, tio profanas la homon.
12 Then His disciples came and said to Him, "Do you know that the Pharisees were greatly shocked when they heard those words?"
Tiam veninte, la disĉiploj diris al li: Ĉu vi scias, ke la Fariseoj ofendiĝis, kiam ili aŭdis tiun diron?
13 "Every plant," He replied, "which my Heavenly Father has not planted will be rooted up.
Sed li responde diris: Ĉiu kreskaĵo, kiun mia ĉiela Patro ne plantis, estos elradikigita.
14 Leave them alone. They are blind guides of the blind; and if a blind man leads a blind man, both will fall into some pit."
Lasu ilin; ili estas blindaj kondukantoj de blinduloj. Kaj se blindulo kondukos blindulon, ambaŭ falos en fosaĵon.
15 "Explain to us this figurative language," said Peter.
Kaj Petro responde diris al li: Klarigu al ni tiun parabolon.
16 "Are even you," He answered, "still without intellingence?
Kaj li diris: Ĉu vi ankaŭ estas eĉ ankoraŭ sen kompreno?
17 Do you not understand that whatever enters the mouth passes into the stomach and is afterwards ejected from the body?
Ĉu vi ne konscias, ke ĉio, eniranta en la buŝon, pasas en la ventron kaj estas elĵetata en apartan lokon?
18 But the things that come out of the mouth proceed from the heart, and it is these that defile the man.
Sed tio, kio eliras el la buŝo, elvenas el la koro, kaj profanas la homon.
19 For out of the heart proceed wicked thoughts, murder, adultery, fornication, theft, perjury, impiety of speech.
Ĉar el la koro eliras malvirtaj pensoj, mortigoj, adultoj, malĉastaĵoj, ŝteloj, falsatestoj, blasfemoj:
20 These are the things which defile the man; but eating with unwashed hands does not defile."
jen tio, kio profanas la homon, sed manĝi kun manoj nelavitaj ne profanas la homon.
21 Leaving that place, Jesus withdrew into the vicinity of Tyre and Sidon.
Kaj elirinte de tie, Jesuo foriris en la regionojn apud Tiro kaj Cidon.
22 Here a Canaanitish woman of the district came out and persistently cried out, "Sir, Son of David, pity me; my daughter is cruelly harassed by a demon."
Kaj jen virino Kanaana, veninte el tiuj limlandoj, kriis, dirante: Ho Sinjoro, filo de David, kompatu min; mia filino estas terure turmentata de demono.
23 But He answered her not a word. Then the disciples interposed, and begged Him, saying, "Send her away because she keeps crying behind us."
Sed li ne respondis al ŝi eĉ unu vorton. Kaj alveninte, liaj disĉiploj petis lin, dirante: Forsendu ŝin, ĉar ŝi krias post ni.
24 "I have only been sent to the lost sheep of the house of Israel," He replied.
Kaj li responde diris: Mi ne estas sendita, krom al la perditaj ŝafoj el la domo de Izrael.
25 Then she came and threw herself at His feet and entreated Him. "O Sir, help me," she said.
Sed ŝi venis kaj adorkliniĝis al li, dirante: Sinjoro, helpu min.
26 "It is not right," He said, "to take the children's bread and throw it to the dogs."
Sed li responde diris: Ne decas preni la panon de la infanoj kaj ĵeti ĝin al la hundetoj.
27 "Be it so, Sir," she said, "for even the dogs eat the scraps which fall from their masters' tables."
Sed ŝi diris: Jes, Sinjoro; ĉar eĉ la hundetoj manĝas el la panpecetoj, kiuj falas de la tablo de iliaj sinjoroj.
28 "O woman," replied Jesus, "great is your faith: be it done to you as you desire." And from that moment her daughter was restored to health.
Tiam responde Jesuo diris al ŝi: Ho virino, granda estas via fido; estu al vi, kiel vi volas. Kaj ŝia filino estis sanigita de post tiu horo.
29 Again, moving thence, Jesus went along by the Lake of Galilee; and ascending the hill, He sat down there.
Kaj transirinte de tie, Jesuo venis apud la maron de Galileo; kaj suprenirinte sur la monton, li sidiĝis tie.
30 Soon great crowds came to Him, bringing with them those who were crippled in feet or hands, blind or dumb, and many besides, and they hastened to lay them at His feet. And He cured them,
Kaj alvenis al li grandaj homamasoj, havante kun si homojn lamajn, blindajn, mutajn, kriplajn, kun multaj aliaj, kaj metis ilin apud liajn piedojn; kaj li sanigis ilin;
31 so that the people were amazed to see the dumb speaking, the maimed with their hands perfect, the lame walking, and the blind seeing; and they gave the glory to the God of Israel.
tiel ke la homamaso miris, vidante mutulojn parolantaj, kriplulojn sanaj, kaj lamulojn piedirantaj, kaj blindulojn vidantaj; kaj ili gloris la Dion de Izrael.
32 But Jesus called His disciples to Him and said, "My heart yearns over this mass of people, for it is now the third day that they have been with me and they have nothing to eat. I am unwilling to send them away hungry, lest they should faint on the road."
Kaj Jesuo, alvokinte al si siajn disĉiplojn, diris: Mi kortuŝiĝas pro la homamaso, ĉar jam tri tagojn ili restas ĉe mi, kaj nenion havas manĝi; kaj mi ne volas forsendi ilin fastantaj, por ke ili ne laciĝu sur la vojo.
33 "Where can we," asked the disciples, "get bread enough in this remote place to satisfy so vast a multitude?"
Kaj la disĉiploj diris al li: De kie ni povas ricevi en la dezerto tiom da panoj, por satigi tiom da homoj?
34 "How many loaves have you?" Jesus asked. "Seven," they said, "and a few small fish."
Kaj Jesuo diris al ili: Kiom da panoj vi havas? Kaj ili diris: Sep, kaj kelkajn malgrandajn fiŝojn.
35 So He bade all the people sit down on the ground,
Kaj li ordonis al la homamaso sidiĝi sur la tero;
36 and He took the seven loaves and the fish, and after giving thanks He broke them up and then distributed them to the disciples, and they to the people.
kaj li prenis la sep panojn kaj la fiŝojn; kaj doninte dankon, li dispecigis ilin, kaj donis al la disĉiploj, kaj la disĉiploj al la homamasoj.
37 And they all ate and were satisfied. The broken portions that remained over they took up--seven full hampers.
Kaj ĉiuj manĝis kaj satiĝis; kaj oni kolektis da postrestintaj fragmentoj sep korbegojn plenajn.
38 Those who ate were 4,000 adult men, without reckoning women and children.
Kaj la manĝantoj estis kvar mil viroj, krom virinoj kaj infanoj.
39 He then dismissed the people, went on board the boat, and came into the district of Magadan.
Kaj forsendinte la homamasojn, li eniris en la ŝipeton, kaj venis en la regionojn de Magadan.
