Mark 4
1 Once more He began to teach by the side of the Lake, and a vast multitude of people came together to listen to Him. He therefore went on board the boat and sat there, a little way from the land; and all the people were on the shore close to the water.
I znowu zaczął nauczać nad morzem. Zgromadził się wokół niego wielki tłum, tak że wszedłszy do łodzi, siedział [w niej] na morzu, a wszyscy ludzie byli na brzegu.
2 Then He proceeded to teach them many lessons in figurative language; and in His teaching He said,
A on nauczał ich wielu rzeczy w przypowieściach i mówił do nich w swojej nauce:
3 "Listen: the sower goes out to sow.
Słuchajcie! Oto siewca wyszedł siać.
4 As he sows, some of the seed falls by the way-side, and the birds come and peck it up.
A gdy siał, jedno padło przy drodze, a ptaki niebieskie przyleciały i wydziobały je.
5 Some falls on the rocky ground where it finds but little earth, and it shoots up quickly because it has no depth of soil;
Inne padło na [miejsca] skaliste, gdzie nie miało wiele ziemi, i szybko wzeszło, bo ziemia nie była głęboka.
6 but when the sun is risen, it is scorched, and through having no root it withers away.
A gdy słońce wzeszło, wypaliło je, a ponieważ nie miało korzenia, uschło.
7 Some, again, falls among the thorns; and the thorns spring up and stifle it, so that it yields no crop.
Inne zaś padło między ciernie, a ciernie wyrosły i zagłuszyły je, i nie wydało owocu.
8 But some of the seed falls into good ground, and gives a return: it comes up and increases, and yields thirty, sixty, or a hundred-fold."
A inne padło na dobrą ziemię i wydało bujnie wschodzący i rosnący owoc: jedno trzydziestokrotny, inne sześćdziesięciokrotny, a jeszcze inne stokrotny.
9 "Listen," He added, "every one who has ears to listen with!"
I mówił im: Kto ma uszy do słuchania, niech słucha.
10 When He was alone, the Twelve and the others who were about Him requested Him to explain His figurative language.
A gdy był sam, pytali go ci, którzy przy nim byli z dwunastoma, o tę przypowieść.
11 "To you," He replied, "has been entrusted the secret truth concerning the Kingdom of God; but to those others outside your number all this is spoken in figurative language;
A on im odpowiedział: Wam dano poznać tajemnicę królestwa Bożego. Tym zaś, którzy są na zewnątrz, wszystko podaje się w przypowieściach;
12 that "'They may look and look but not see, and listen and listen but not understand, lest perchance they should return and be pardoned.'"
Aby patrząc, patrzyli, a nie widzieli i słysząc, słyszeli, a nie zrozumieli, by się czasem nie nawrócili i nie były im przebaczone grzechy.
13 "Do you all miss the meaning of this parable?" He added; "how then will you understand the rest of my parables?"
I powiedział do nich: Nie rozumiecie tej przypowieści? Jakże więc zrozumiecie wszystkie [inne] przypowieści?
14 "What the sower sows is the Message.
Siewca sieje słowo.
15 Those who receive the seed by the way-side are those in whom the Message is sown, but, when they have heard it, Satan comes at once and carries away the Message sown in them.
A ci przy drodze są tymi, którym sieje się słowo, ale gdy usłyszą, zaraz przychodzi szatan i wybiera słowo zasiane w ich sercach.
16 In the same way those who receive the seed on the rocky places are those who, when they have heard the Message, at once accept it joyfully,
Podobnie ci, którzy zostali posiani na miejscach skalistych, są tymi, którzy, gdy usłyszą słowo, natychmiast je z radością przyjmują;
17 but they have no root within them. They last for a time; then, when suffering or persecution comes because of the Message, they are immediately overthrown.
Jednak nie mają w sobie korzenia, lecz trwają do czasu. Potem, gdy przychodzi ucisk albo prześladowanie z powodu słowa, zaraz się gorszą.
18 Others there are who receive the seed among the thorns: these are they who have heard the Message,
A ci, którzy zostali posiani między cierniami, są tymi, którzy słuchają słowa;
19 but worldly cares and the deceitfulness of wealth and the excessive pursuit of other objects come in and stifle the Message, and it becomes unfruitful. (aiōn g165)
Lecz troski tego świata, ułuda bogactwa i żądze innych rzeczy wchodzą i zagłuszają słowo, i staje się bezowocne. (aiōn g165)
20 Those, on the other hand, who have received the seed on the good ground, are all who hear the Message and welcome it, and yield a return of thirty, sixty, or a hundred fold."
Ci zaś, którzy zostali posiani na dobrej ziemi, są tymi, którzy słuchają słowa, przyjmują [je] i przynoszą owoc: jedni trzydziestokrotny, inni sześćdziesięciokrotny, a jeszcze inni stokrotny.
21 He went on to say, "Is the lamp brought in in order to be put under the bushel or under the bed? Is it not rather in order that it may be placed on the lampstand?
Ponadto mówił im: Czy przynosi się świecę, aby wstawić ją pod naczynie albo pod łóżko? Czy [nie po to], aby ją postawić na świeczniku?
22 Why, there is nothing hidden except with a view to its being ultimately disclosed, nor has anything been made a secret but that it may at last come to light.
Nie ma bowiem nic tajemnego, co by nie miało być ujawnione ani nic ukrytego, co by nie miało wyjść na jaw.
23 Listen, every one who has ears to listen with!"
Jeśli ktoś ma uszy do słuchania, niech słucha.
24 He also said to them, "Take care what you hear. With what measure you measure, it will be measured to you, and that with interest.
I powiedział do nich: Uważajcie na to, czego słuchacie. Jaką miarą mierzycie, [taką] będzie wam odmierzone, a wam, którzy słuchacie, zostanie [jeszcze] dodane.
25 For those who have will have more given them; and from those who have not, even what they have will be taken away."
Kto bowiem ma, będzie mu dodane, a kto nie ma, zostanie mu zabrane nawet to, co ma.
26 Another saying of His was this: "The Kingdom of God is as if a man scattered seed over the ground:
I mówił: Z królestwem Bożym jest tak, jak gdyby człowiek wrzucił ziarno w ziemię.
27 he spends days and nights, now awake, now asleep, while the seed sprouts and grows tall, he knows not how.
Czy śpi, czy wstaje, we dnie i w nocy, ziarno wschodzi i rośnie, a on nie wie [jak].
28 Of itself the land produces the crop-- first the blade, then the ear; afterwards the perfect grain is seen in the ear.
Bo ziemia sama z siebie wydaje plon, najpierw źdźbło, potem kłos, a potem pełne ziarno w kłosie.
29 But no sooner is the crop ripe, than he sends the reapers, because the time of harvest has come."
A gdy plon dojrzeje, [on] zaraz zapuszcza sierp, bo nadeszło żniwo.
30 Another saying of His was this: "How are we to picture the Kingdom of God? or by what figure of speech shall we represent it?
Powiedział jeszcze: Do czego przyrównamy królestwo Boże albo jaką przypowieścią je wyrazimy?
31 It is like a mustard-seed, which, when sown in the earth, is the smallest of all the seeds in the world;
Jest jak ziarno gorczycy, które, gdy zostaje wsiane w ziemię, jest najmniejsze ze wszystkich nasion na ziemi.
32 yet when sown it springs up and becomes larger than all the herbs, and throws out great branches, so that the birds build under its shadow."
Lecz wsiane wyrasta i staje się większe od wszystkich jarzyn, i wypuszcza wielkie gałęzie, tak że ptaki niebieskie mogą się gnieździć w jego cieniu.
33 With many such parables He used to speak the Message to them according to their capacity for receiving it.
I w wielu takich przypowieściach mówił im słowo, stosownie do tego, jak mogli słuchać.
34 But except in figurative language He spoke nothing to them; while to His own disciples He expounded everything, in private.
A bez przypowieści nie mówił do nich. Na osobności zaś wykładał wszystko swoim uczniom.
35 The same day, in the evening, He said to them, "Let us cross to the other side."
Tego samego dnia, gdy nastał wieczór, powiedział do nich: Przeprawmy się na drugą stronę.
36 So they got away from the crowd, and took Him--as He was--in the boat; and other boats accompanied Him.
A gdy odprawili tłum, wzięli go ze sobą, tak jak był w łodzi. Towarzyszyły mu też inne łódki.
37 But a heavy squall came on, and the waves were now dashing into the boat, so that it was fast filling.
Wtedy zerwał się gwałtowny wicher i fale uderzały w łódź, tak że już się napełniała.
38 But He Himself was in the stern asleep, with His head on the cushion: so they woke Him. "Rabbi," they cried, "is it nothing to you that we are drowning?"
A on spał w tyle łodzi na wezgłowiu. Obudzili go więc i mówili do niego: Nauczycielu, nie obchodzi cię, że giniemy?
39 So He roused Himself and rebuked the wind, and said to the waves, "Silence! Be still!" The wind sank, and a perfect calm set in.
Wówczas wstał, zgromił wiatr i powiedział do morza: Milcz i uspokój się! I ustał wiatr, i nastała wielka cisza.
40 "Why are you so timid?" He asked; "have you still no faith?"
Wtedy powiedział do nich: Czemu się tak boicie? Jak [to jest, że] nie macie wiary?
41 Then they were filled with terror, and began to say to one another, "Who is this, then? For even wind and sea obey Him."
I ogarnął ich wielki strach, i mówili jeden do drugiego: Kim on jest, że nawet wiatr i morze są mu posłuszne?
