Mark 4
1 Once more He began to teach by the side of the Lake, and a vast multitude of people came together to listen to Him. He therefore went on board the boat and sat there, a little way from the land; and all the people were on the shore close to the water.
Unya misugod na usab si Jesus sa pagpanudlo didto sa lapyahan sa lanaw. Ug midugok ngadto kaniya ang usa ka dakung panon sa katawhan, nga tungod niana misakay siya ug milingkod sa usa ka sakayan diha sa lanaw; ug ang tibuok panon diha sa mamala sa lapyahan sa lanaw.
2 Then He proceeded to teach them many lessons in figurative language; and in His teaching He said,
Ug iyang gitudloan sila sa daghang mga butang pinaagig mga sambingay, ug sa iyang pagpanudlo siya miingon kanila,
3 "Listen: the sower goes out to sow.
"Paminaw kamo! Usa ka magpupugas miadto aron sa pagsabud ug binhi.
4 As he sows, some of the seed falls by the way-side, and the birds come and peck it up.
Ug sa nagsabud siya, may mga binhi nga diha mahulog sa daplin sa dalan ug ang mga langgam nanugok ug ilang gipanagtuka kini.
5 Some falls on the rocky ground where it finds but little earth, and it shoots up quickly because it has no depth of soil;
Ug may ubang mga binhi nga diha mahulog sa kabatoan, diin dili daghan ang yuta, ug kini migitib dayon sanglit kini wala may giladmon diha sa yuta;
6 but when the sun is risen, it is scorched, and through having no root it withers away.
ug unya sa pagsubang sa Adlaw, kini nalawos; ug kay wala may gamut, kini nalaya.
7 Some, again, falls among the thorns; and the thorns spring up and stifle it, so that it yields no crop.
Ug may ubang mga binhi nga diha mahulog sa kasampinitan, ug ang mga sampinit mitubo ug milumos niini, ug wala kini makapamunga.
8 But some of the seed falls into good ground, and gives a return: it comes up and increases, and yields thirty, sixty, or a hundred-fold."
"Ug ang ubang mga binhi diha mahulog sa maayong yuta, ug kini namunga nga nagtubo ug milambo ug nagpaanig katloan ka pilo, ug kan-oman ka pilo, ug usa ka gatus ka pilo."
9 "Listen," He added, "every one who has ears to listen with!"
Ug siya miingon, "Ang may mga dalunggan nga makadungog, kinahanglan magpatalinghug."
10 When He was alone, the Twelve and the others who were about Him requested Him to explain His figurative language.
Ug sa diha nga nag-inusara siya, ang mga nanag-alirong kaniya kauban sa Napulog-Duha nangutana kaniya mahitungod sa mga sambingay.
11 "To you," He replied, "has been entrusted the secret truth concerning the Kingdom of God; but to those others outside your number all this is spoken in figurative language;
Ug siya miingon kanila, "Kaninyo gihatag ang tinagoan mahitungod sa gingharian sa Dios; apan kanila nga anaa sa gawas, ang tanan ipaagig mga sambingay;
12 that "'They may look and look but not see, and listen and listen but not understand, lest perchance they should return and be pardoned.'"
"aron nga sila sa pagkatinuod magatutok apan dili makakita, ug sa pagkatinuod magapaminaw apan dili makasabut, basi unyag managpamalik sila pag-usab ug pasayloon."
13 "Do you all miss the meaning of this parable?" He added; "how then will you understand the rest of my parables?"
Ug siya miingon kanila, "Wala ba diay kamo makasabut niining sambingaya? Nan, unsaon man diay ninyo pagpakasabut sa tanang mga sambingay?
14 "What the sower sows is the Message.
Ang gisabud sa magpupugas mao ang pulong.
15 Those who receive the seed by the way-side are those in whom the Message is sown, but, when they have heard it, Satan comes at once and carries away the Message sown in them.
Ug mao kini sila ang diha sa daplin sa dalan nga gisaburan sa pulong; sa ilang pagkadungog niini, si Satanas mitungha dayon ug iyang gisakmit ang pulong nga gikasabud kanila.
16 In the same way those who receive the seed on the rocky places are those who, when they have heard the Message, at once accept it joyfully,
Ug ingon man usab, mao kini sila ang gikasabud diha sa kabatoan, nga sa pagkadungog nila sa pulong, kini dihadiha ilang pagadawaton uban sa kalipay.
17 but they have no root within them. They last for a time; then, when suffering or persecution comes because of the Message, they are immediately overthrown.
Ug sila walay gamut diha sa ilang kaugalingon, hinoon magapabilin silag makadiyot; unya, inig-abut sa kasakitan o pagpanglutos tungod sa pulong, sila mobiya dayon gikan sa pagtoo.
18 Others there are who receive the seed among the thorns: these are they who have heard the Message,
Ug ang uban mao ang gikasabud diha sa kasampinitan; kini sila mao kadtong makadungog sa pulong,
19 but worldly cares and the deceitfulness of wealth and the excessive pursuit of other objects come in and stifle the Message, and it becomes unfruitful. (aiōn g165)
apan ang kabalaka dinhi sa kalibutan ug ang kalipay tungod sa mga bahandi, ug ang kaibog alang sa ubang mga butang, mosulod ug magalumos sa pulong, ug kini dili makapamunga. (aiōn g165)
20 Those, on the other hand, who have received the seed on the good ground, are all who hear the Message and welcome it, and yield a return of thirty, sixty, or a hundred fold."
Apan ang mga gikasabud diha sa maayong yuta mao kadtong makadungog sa pulong ug magadawat niini ug mamunga, sa katloan ka pilo, ug kan-oman ka pilo, ug usa ka gatus ka pilo."
21 He went on to say, "Is the lamp brought in in order to be put under the bushel or under the bed? Is it not rather in order that it may be placed on the lampstand?
" Ug siya miingon kanila, " Kuhaon ba ang suga aron ibutang kini sa ilalum sa gantangan o sa ilalum sa katri, ug dili hinoon sa ibabaw sa tongtonganan?
22 Why, there is nothing hidden except with a view to its being ultimately disclosed, nor has anything been made a secret but that it may at last come to light.
Kay walay nahisalipdan nga dili igapadayag, o natago nga dili igabutyag.
23 Listen, every one who has ears to listen with!"
"Kon ang bisan kinsa may mga dalunggan nga makadungog, kinahanglan siya magpatalinghug."
24 He also said to them, "Take care what you hear. With what measure you measure, it will be measured to you, and that with interest.
"Ug siya miingon kanila, " Kinahanglan magbantay kamo sa inyong pagapamatian; ang takus nga inyong igahatag mao usab ang takus nga inyong pagadawaton, ug labaw pa gani unya ang igahatag kaninyo.
25 For those who have will have more given them; and from those who have not, even what they have will be taken away."
Kay siya nga adunay iya pagahatagan ug labaw pa, apan siya nga walay iya pagakuhaan sa bisan unsa nga anaa kaniya.
26 Another saying of His was this: "The Kingdom of God is as if a man scattered seed over the ground:
"Ug siya miingon, " Ang gingharian sa Dios sama sa usa ka tawo nga magasabud ug binhi diha sa yuta,
27 he spends days and nights, now awake, now asleep, while the seed sprouts and grows tall, he knows not how.
ug unya matulog siya sa gabii ug mobangon sa adlaw, ug ang binhi mogitib ug motubo sa paagi nga dili niya mahibaloan.
28 Of itself the land produces the crop-- first the blade, then the ear; afterwards the perfect grain is seen in the ear.
Ang yuta, pinaagi sa kaugalingon niini, nagahatag ug abut: ang nahauna mao ang dahon, unya ang uhay, ug unya ang bus-ok nga lugas sa uhay.
29 But no sooner is the crop ripe, than he sends the reapers, because the time of harvest has come."
Apan inigkahinog na sa uhay, dihadiha iyang gamiton ang galab kay ang ting-ani nahiabut na."
30 Another saying of His was this: "How are we to picture the Kingdom of God? or by what figure of speech shall we represent it?
Ug siya miingon, "Sa unsa ba ikapanig-ingon nato ang ngingharian sa Dios, o unsa bang sambingaya ang atong gamiton alang niini?
31 It is like a mustard-seed, which, when sown in the earth, is the smallest of all the seeds in the world;
Kini samag liso sa mustasa nga sa pagpugas niini diha sa yuta, kini mao ang labing gamay sa tanang mga liso dinhi sa yuta;
32 yet when sown it springs up and becomes larger than all the herbs, and throws out great branches, so that the birds build under its shadow."
apan sa ikapugas na, kini motubo ug mahimong labing daku sa tanang mga tanum nga utanon, ug manglipang ang dagkung mga sanga niini, nga tungod niana ang mga langgam sa kalangitan makahimo sa ilang batuganan diha sa iyang landong."
33 With many such parables He used to speak the Message to them according to their capacity for receiving it.
Ug pinaagi sa daghang mga sambingay nga sama niini, ang pulong gisulti ni Jesus ngadto kanila, sumala sa ilang katakus sa pagsabut niini.
34 But except in figurative language He spoke nothing to them; while to His own disciples He expounded everything, in private.
Ug siya wala magsulti kanila nga dili pinaagig sambingay, apan sa tago gisaysay niya ang tanan ngadto sa iyang kaugalingong mga tinun-an.
35 The same day, in the evening, He said to them, "Let us cross to the other side."
Ug sa maong adlaw, sa pagkahapon na kaayo, siya miingon kanila, "Manabok kita ngadto sa usang daplin."
36 So they got away from the crowd, and took Him--as He was--in the boat; and other boats accompanied Him.
Ug sa namahawa sila sa panon sa katawhan, ilang gidala siya uban kanila sa sakayan diin diha na siyang daan. Ug dihay ubang mga sakayan nga mikuyog kaniya.
37 But a heavy squall came on, and the waves were now dashing into the boat, so that it was fast filling.
Ug unya miabut ang usa ka makusog nga unos, ug ang mga balud mitabontabon sa sakayan, nga tungod niana ang sakayan nagkapuno na sa tubig.
38 But He Himself was in the stern asleep, with His head on the cushion: so they woke Him. "Rabbi," they cried, "is it nothing to you that we are drowning?"
Apan siya didto sa ulin nagkatulog nga nag-unlan. Ug siya gipukaw nila nga nag-ingon, "Magtutudlo, wala ka ba lang magkabana nga mangalumos kita?"
39 So He roused Himself and rebuked the wind, and said to the waves, "Silence! Be still!" The wind sank, and a perfect calm set in.
Ug siya nagmata ug iyang gibadlong ang hangin, ug miingon siya sa lanaw, "Hilum! Hunong!" Ug ang hangin milunay, ug miabut ang dakung kalinaw.
40 "Why are you so timid?" He asked; "have you still no faith?"
Ug siya miingon kanila, "Nganong nalisang man kamo? Wala ba kamoy pagsalig?"
41 Then they were filled with terror, and began to say to one another, "Who is this, then? For even wind and sea obey Him."
Ug giabut silag dakung kahadlok, ug nasig-ingon ang usa sa usa, "Kinsa man diay kini siya, nga bisan pa ang hangin ug ang lanaw mopatoo man kaniya?"
