Luke 8
1 Shortly after this He visited town after town, and village after village, proclaiming His Message and telling the Good News of the Kingdom of God. The Twelve were with Him,
Ug sa wala madugay tapus niini, siya miadto sa mga kalungsuran ug kabalangayan, nga nagwali ug nagsangyaw sa maayong balita mahitungod sa gingharian sa Dios. Ug mikuyog kaniya ang Napulog-Duha
2 and certain women whom He had delivered from evil spirits and various diseases--Mary of Magdala, out of whom seven demons had come,
ug ang pipila ka mga babaye nga nangaayo gikan sa mga dautang espiritu ug sa mga sakit, nga mao sila si Maria, ang ginganlag Magdalena, nga gigulaan ganig pito ka yawa,
3 and Joanna the wife of Chuza, Herod's steward, and Susanna, and many other women, all of whom contributed to the support of Jesus and His Apostles.
ug si Juana, ang asawa ni Cusa nga piniyalan ni Herodes, ug si Susana, ug ang daghan pang kababayen-an nga nanag-alagad kanila pinaagi sa ilang katigayonan.
4 And when a great crowd was assembling, and was receiving additions from one town after another, He spoke a parable to them.
Ug sa nagkatapok ang usa ka dakung panon sa katawhan ug sa diha nga ang mga tawo nanagpanugok kaniya gikan sa tagsatagsa ka lungsod, siya misulti kanila pinaagi niining usa ka sambingay:
5 "The sower," He said, "goes out to sow his seed; and as he sows, some of the seed falls by the way-side, and is trodden upon, or the birds of the air come and peck it up.
"Usa ka magpupugas miadto aron sa pagsabud sa iyang mga binhi. Ug sa nagsabud siya, may mga binhi nga diha mahulog sa daplin sa dalan, ug kini gitunobtunoban ug gipanagtuka sa mga langgam sa kalangitan.
6 Another part drops upon the rock, and after growing up it withers away for want of moisture.
Ug ang ubang binhi diha mahulog sa ibabaw sa bato; ug sa nakapanurok na, kini nangalaya kay wala may kaumog.
7 Another part falls among the thorns, and the thorns grow up with it and stifle it.
Ug ang uban diha mahulog sa kasampinitan; ug ang mga sampinit mitubo uban niini ug milumos niini.
8 But some of the seed falls into good ground, and grows up and yields a return of a hundred for one." While thus speaking, He cried aloud and said, "Listen, every one who has ears to listen with!"
Ug ang uban diha mahulog sa maayong yuta ug mitubo ug namungag usa ka gatus ka pilo." Sa nakasulti na siya niini, siya miingon sa makusog nga tingog, "Ang mga may dalunggan nga makadungog kinahanglan magapatalinghug."
9 The disciples proceeded to ask Him what this parable meant.
Ug sa gipangutana siya sa iyang mga tinun-an kon unsa ang kahulogan sa maong sambingay,
10 "To you," He replied, "it is granted to know the secrets of the Kingdom of God; but all others are taught by parables, in order that they may see and yet not see, and may hear and yet not understand.
"siya miingon, " Kaninyo gitugot ang pagpakasabut sa mga tinagoan mahitungod sa gingharian sa Dios; apan alang sa uban kini ipaagi sa mga sambingay aron nga sa magatutok sila, dili sila makakita; ug sa magapamati sila, dili sila makasabut.
11 The meaning of the parable is as follows. The seed is God's Message.
Ang kahulogan sa sambingay mao kini: Ang binhi mao ang pulong sa Dios.
12 Those by the way-side are those who have heard, and then the Devil comes and carries away the Message from their hearts, lest they should believe and be saved.
Ang diha sa daplin sa dalan mao ang mga nakadungog; apan unya motungha ang yawa ug ang pulong iyang sakmiton gikan sa ilang mga kasing-kasing aron dili sila managpanoo ug dili maluwas.
13 Those on the rock are the people who on hearing the Message receive it joyfully; but they have no root: for a time they believe, but when trial comes they fall away.
Ug ang diha sa ibabaw sa bato mao kadto sila nga sa ilang pagkadungog sa pulong, kini ilang pagadawaton uban sa kalipay; apan sila walay gamut, sila motoo sa makadiyot, ug unya sa panahon sa pagsulay sila mobiya sa pagtoo.
14 That which fell among the thorns means those who have heard, but as they go on their way, the Message is stifled by the anxieties, wealth and gaieties of time, and they yield nothing in perfection.
Ug bahin sa mga nahulog sa kasampinitan, kini sila mao kadtong makadungog; apan sa magapadayon sila sa pagpanaw, sila pagalumsan sa mga kabalaka ug sa mga bahandi ug sa mga kalipayan sa kinabuhi, ug sila dili kahinggan ug bunga.
15 But as for that in the good ground, it means those who, having listened to the Message with open minds and in a right spirit, hold it fast, and patiently yield a return.
Ug bahin niadtong diha sa maayong yuta, kini mao kadto sila nga sa ilang pagka-dungog sa pulong mosagop niini diha sa maminatud-on ug maayong kasingkasing, ug magapamunga uban sa pailub.
16 "When any one lights a lamp, he does not cover it with a vessel or hide it under a couch; he puts it on a lampstand, that people who enter the room may see the light.
"Walay tawo nga tapus makadagkot sa suga iya kining pagatakloban ug tadyaw o ibutang ilalum sa katri, hinonoa igabutang niya kini ibabaw sa tongtonganan aron sila nga managsulod makakita sa kahayag.
17 There is nothing hidden, which shall not be openly seen; nor anything secret, which shall not be known and come into the light of day.
Kay walay butang nahisalipdan nga dili igapadayag, ug walay butang natago nga dili mahibaloan ug mabutyag.
18 Be careful, therefore, how you hear; for whoever has anything, to him more shall be given, and whoever has nothing, even that which he thinks he has shall be taken away from him."
"Busa kinahanglan magbantay kamo sa inyong pagpamati; kay siya nga adunay iya pagahatagan ug labaw pa, apan siya nga walay iya pagakuhaan bisan pa sa mga butang nga iyang ginadahum nga anaa kaniya."
19 Then came to Him His mother and His brothers, but could not get near Him for the crowd.
Unya nangabut kaniya ang iyang inahan ug mga igsoong lalaki, apan sila wala makaduol kaniya tungod sa panon sa katawhan.
20 But He was told, "Your mother and brothers are standing on the edge of the crowd, and want to see you."
Ug siya giingnan, "Ang imong inahan ug ang imong mga igsoong lalaki atua nanagbarug didto sa gawas, buot makigkita kanimo."
21 "My mother and my brothers," He replied, "are these who hear God's Message and obey it."
Apan siya mitubag kanila, "Ang akong inahan ug ang akong mga igsoon mao kadtong magapatalinghug sa pulong sa Dios ug magatuman niini."
22 One day He went on board a boat--both He and his disciples; and He said to them, "Let us cross over to the other side of the Lake." So they set sail.
Usa ka adlaw niana misakay siya sa sakayan uban sa iyang mga tinun-an, ug siya miingon kanila, "Manabok kita ngadto sa usang daplin sa lanaw." Ug sila migikan.
23 During the passage He fell asleep, and there came down a squall of wind on the Lake, so that the boat began to fill and they were in deadly peril.
Ug sa naglawig na sila, si Jesus nahikatulog. Ug unya miabut sa lanaw ang makusog nga unos, ug ang ilang sakayan nagkapuno sa tubig, ug sila diha sa katalagman.
24 So they came and woke Him, crying, "Rabbi, Rabbi, we are drowning." Then He roused Himself and rebuked the wind and the surging of the water, and they ceased and there was a calm.
Ug siya giduol ug gipukaw nila nga nanag-ingon, "Magtutudlo, Magtutudlo, mangamatay na kita!" Ug siya nagmata ug iyang gibadlong ang hangin ug ang mabangis nga mga balud, ug kini mihunong ug ang kalinaw mibanus.
25 "Where is your faith?" He asked them. But they were filled with terror and amazement, and said to one another, "Who then is this? for He gives orders both to wind and waves, and they obey Him."
Unya miingon siya kanila, "Hain ba diay ang inyong pagsalig?" Ug nangahadlok sila ug nahibulong sila nga nanag-ingon sa usa ug usa, "Kinsa ba diay kini siya, nga mosugo bisan sa hangin ug tubig, ug mopatoo man sila kaniya?"
26 Then they put in to shore in the country of the Gerasenes, which lies opposite to Galilee.
Unya miabut sila sa kayutaan sa mga Gerasenhon, nga diha sa atbang sa Galilea.
27 Here, on landing, He was met by one of the townsmen who was possessed by demons--for a long time he had not put on any garment, nor did he live in a house, but in the tombs.
Ug sa paghikawas niya sa yuta, gisugat siya sa usa ka tawong giyawaan nga gikan sa lungsod. Sulod sa hataas nga panahon siya wala na magsul-ob ug mga bisti, ug wala siya magpuyog balay kondili diha sa mga lubong.
28 When he saw Jesus, he cried out and fell down before Him, and said in a loud voice, "What have you to do with me, Jesus, Son of God Most High? Do not torture me, I beseech you."
Ug sa pagkakita niya kang Jesus, siya misiyagit ug mihapa sa iyang atubangan, ug sa makusog nga tingog miingon, "Unsay imong labut kanako, Jesus, Anak sa Labing Halangdong Dios? Magpakiluoy ako kanimo, ayaw intawon ako pagsakita."
29 For already He had been commanding the foul spirit to come out of the man. For many a time it had seized and held him, and they had repeatedly put him in chains and fetters and kept guard over him, but he used to break the chains to pieces, and, impelled by the demon, to escape into the Desert.
Kay si Jesus misugo man ugod sa mahugawng espiritu sa paggula gikan sa tawo (Kay sa makadaghan siya pagadakpon niini; siya gipabantayan ug gitalikalaan ug giposasan, apan ang mga gapus iya rang pamugtoon, ug siya giabog sa yawa ngadto sa mga dapit nga awaaw.)
30 "What is your name?" Jesus asked him. "Legion," he replied--because a great number of demons had entered into him;
Unya si Jesus nangutana kaniya, "Kinsa may imong ngalan?" Ug siya mitubag, "Legion"; kay daghan man ugod ang mga yawa nga nahisulod kaniya.
Ug kini sila nangamuyo kaniya nga unta dili niya sila paadtoon ngadto sa kahiladman. (Abyssos g12)
32 Now there was a great herd of swine there feeding on the hill-side; and the demons begged Him to give them leave to go into them, and He gave them leave.
Ug didtoy usa ka dakung panon sa mga baboy nga nanag-ungad diha sa bakilid sa bungtod; ug ang mga yawa nangamuyo kaniya nga unta pasudlon sila niini. Ug iyang gitugotan sila.
33 The demons came out of the man and left him, and entered into the swine; and the herd rushed violently over the cliff into the Lake and were drowned.
Unya ang mga yawa nanggula gikan sa tawo ug misulod sa mga baboy, ug ang panon mihaguros pagdulhog sa pangpang ngadto sa lanaw ug nangalumos.
34 The swineherds, seeing what had happened, fled and reported it both in town and country;
Ug nanalagan ang mga magbalantay sa mga baboy sa pagkakita nila sa nahitabo, ug ilang gisugilon kini sa lungsod ug sa kabalangayan.
35 whereupon the people came out to see what had happened. They came to Jesus, and they found the man from whom the demons had gone out sitting at the feet of Jesus, clothed and in his right mind; and they were terrified.
Unya ang mga tawo nangadto sa pagtan-aw sa nahitabo ug miabut sila kang Jesus. Ug ang tawo nga gigulaan sa mga yawa ilang nakita nga naglingkod sa tiilan ni Jesus, nagsinina na ug maayo nag pamuot; ug sila nangahadlok.
36 And those who had seen it told them how the demoniac was cured.
Ug gisuginlan sila sa mga nakakita niini giunsa sa pag-ayo ang tawo nga giyawaan.
37 Then the whole population of the Gerasenes and of the adjacent districts begged Him to depart from them; for their terror was great. So He went on board and returned.
Unya ang tanang mga tawo sa kasikbit nga kayutaan sa mga Gerasenhon mihangyo kang Jesus sa pagpahawa gikan kanila; kay sila giabut man ugod ug dakung kahadlok. Busa siya misakay sa sakayan ug mipauli.
38 But the man from whom the demons had gone out earnestly asked permission to go with Him; but He sent him away.
Ug ang tawo gigulaan sa mga yawa nangamuyo nga unta makakuyog siya kaniya; apan gipalakaw siya niya nga nag-ingon,
39 "Return home," He said, "and tell there all that God has done for you." So he went and published through the whole town all that Jesus had done for him.
"Pumauli ka sa imong balay, ug isugilon mo unsa ka daku ang nahimo sa Dios alang kanimo." Ug milakaw siya nga nagmantala sa tibuok lungsod unsa ka daku sa nahimo ni Jesus alang kaniya.
40 Now when Jesus was returning, the people gave Him a warm welcome; for they had all been looking out for Him.
Ug sa paghibalik ni Jesus gidawat siya sa panon sa katawhan uban sa kahinangop, kay silang tanan nanagpaabut man ugod kaniya.
41 Just then there came a man named Jair, a Warden of the Synagogue, who threw himself at the feet of Jesus, and entreated Him to come to his house;
Ug dihay tawong miabut nga ginganlan si Jairo, nga usa ka punoan sa sinagoga; ug sa nakahapa siya sa tiilan ni Jesus, siya nangamuyo kaniya sa pag-adto sa iyang balay,
42 for he had an only daughter, about twelve years old, and she was dying. And as He went, the dense throng crowded on Him.
kay siya may bugtong man nga anak nga babaye, nga may napulog-duha ka tuig ang idad, ug kini siya himalatyon.
43 And a woman who for twelve years had been afflicted with haemorrhage--and had spent on doctors all she had, but none of them had been able to cure her--
Ug ang usa ka babaye nga gitalinug-an sulod na sa napulog-duha ka tuig, nga nahutdan na sa iyang tanang katigayonan nga gigasto alang sa mga mananambal, ug dili na arang maayo pa ni bisan kinsa,
44 came close behind Him and touched the tassel of His robe; and instantly her flow of blood stopped.
miduol sa iyang luyo ug mihikap sa borlas sa iyang sapot; ug dihadiha mitang-on ang iyang talinugo.
45 "Who is it touched me?" Jesus asked. And when all denied having done so, Peter and the rest said, "Rabbi, the crowds are hemming you in and pressing on you."
Ug si Jesus miingon, "Kinsa ba ang naghikap kanako?" Ug sa nangambut ang tanan, si Pedro ug sila nga mga kauban niya miingon, "Magtutudlo, ang kadaghanan nagalibut kanimo ug nagadutdot kanimo!"
46 "Some one has touched me," Jesus replied, "for I feel that power has gone out from me."
Apan si Jesus miingon, "May mihikap kanako, kay gibati ko nga may gahum nga migula kanako."
47 Then the woman, perceiving that she had not escaped notice, came trembling, and throwing herself down at His feet she stated before all the people the reason why she had touched Him and how she was instantly cured.
Ug sa pagtan-aw sa babaye nga wala man diay siya malilong, siya miduol nga nagkurog, ug sa naghapa siya sa iyang atubangan, gisugilon niya sa atubangan sa tanang tawo ang hinung-dan sa iyang paghikap kaniya ug ang iyang pagkaayo dihadiha.
48 "Daughter," said He, "your faith has cured you; go, and be at peace."
Ug si Jesus miingon kaniya, "Anak, ang imong pagsalig nakapaayo kanimo. Lumakaw ka nga malinawon."
49 While He was still speaking, some one came to the Warden of the Synagogue from his house and said, "Your daughter is dead; trouble the Rabbi no further."
Samtang nagsulti pa siya, dihay usa ka tawo nga miabut gikan sa balay sa punoan sa sinagoga ug miingon kaniya, "Ang imong anak patay na; ayaw na lang paghagoa ang Magtutudlo."
50 Jesus heard the words and said to him, "Have no fear. Only believe, and she shall be restored to life."
Apan sa pagkadungog ni Jesus niini, siya miingon kang Jairo, "Ayaw kahadlok; sumalig ka lamang ug mahiulian ra siya."
51 So He came to the house, but allowed no one to go in with Him but Peter and John and James and the girl's father and mother.
Ug sa paghiabut niya sa balay, wala siyay gitugotan sa pagsulod uban kaniya gawas kang Pedro ug kang Juan ug kang Santiago ug sa amahan ug inahan sa bata.
52 The people were all weeping aloud and beating their breasts for her; but He said, "Leave off wailing; for she is not dead, but asleep."
Ug ang tanan nagpanghilak ug nagminatay tungod kaniya. Apan si Jesus miingon, "Ayaw na kamo paghilak, kay siya wala mamatay kondili nagakatulog."
53 And they jeered at Him, knowing that she was dead.
Ug siya gikataw-an nila nga nasayud nga kini patay na.
54 He, however, took her by the hand and called aloud, "Child, awake!"
Apan iyang gigunitan siya diha sa kamot ug iyang gisangpit nga nag-ingon, "Inday, bumangon ka."
55 And her spirit returned, and instantly she stood up; and He directed them to give her some food.
Ug mibalik kaniya ang iyang espiritu, ug siya mibangon dihadiha; ug si Jesus misugo nga hatagan kini siyag makaon.
56 Her parents were astounded; but He forbad them to mention the matter to any one.
Ug nahibulong ang iyang mga ginikanan; apan gitugon sila ni Jesus nga walay bisan kinsa nga ilang suginlan sa nahitabo.
