Luke 11
1 At one place where He was praying, when He rose from His knees one of His disciples said to Him, "Master, teach us to pray, just as John taught his disciples."
I stało się, gdy on był na niektórem miejscu, modląc się, że gdy przestał, rzekł do niego jeden z uczniów jego, Panie! naucz nas modlić się, tak jako i Jan nauczył uczniów swoich.
2 So He said to them, "When you pray, say, 'Father may Thy name be kept holy; let Thy Kingdom come;
I rzekł im: Gdy się modlicie, mówcie: Ojcze nasz, któryś jest w niebiesiech! Święć się imię twoje; przyjdź królestwo twoje; bądź wola twoja, jako w niebie tak i na ziemi.
3 give us day after day our bread for the day;
Chleba naszego powszedniego daj nam na każdy dzień.
4 and forgive us our sins, for we ourselves also forgive every one who fails in his duty to us; and bring us not into temptation.'"
I odpuść nam grzechy nasze; bo też i my odpuszczamy każdemu winowajcy naszemu. A nie wwódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw od złego.
5 And He said to them, "Which of you shall have a friend and shall go to him in the middle of the night and say, "'Friend, lend me three loaves of bread;
Zatem rzekł do nich: Któż z was mieć będzie przyjaciela, i pójdzie do niego o północy i rzecze mu: Przyjacielu! pożycz mi trzech chlebów;
6 for a friend of mine has just come to my house from a distance, and I have nothing for him to eat'?
Albowiem przyjaciel mój przyszedł z drogi do mnie, a nie mam, co przed niego położyć.
7 "And he from indoors shall answer, "'Do not pester me. The door is now barred, and I am here in bed with my children. I cannot get up and give you bread.'
A on będąc w domu, odpowiedziałby mówiąc: Nie uprzykrzaj mi się; już są drzwi zamknięte, a dziatki moje są ze mną w pokoju; nie mogę wstać, abym ci dał.
8 "I tell you that even if he will not rise and give him the loaves because he is his friend, at any rate because of his persistency he will rouse himself and give him as many as he requires.
Powiadam wam: Chociażby mu nie dał wstawszy, przeto że jest przyjacielem jego, wszakże dla niewstydliwego nalegania jego wstawszy, da mu, ile potrzebuje.
9 "So I say to you, 'Ask, and what you ask for shall be given to you; seek, and you shall find; knock, and the door shall be opened to you.'
I jać wam powiadam: Proście, a będzie wam dano; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a będzie wam otworzono.
10 For every one who asks, receives; and he who seeks, finds; and to him who knocks, the door shall be opened.
Każdy bowiem, kto prosi, bierze, a kto szuka, znajduje, a temu, co kołacze, będzie otworzono.
11 And what father is there among you, who, if his son asks for a slice of bread, will offer him a stone? or if he asks for a fish, will instead of a fish offer him a snake?
A któryż jest z was ojciec, którego gdyby prosił syn o chleb, izali mu da kamień? Albo prosiłby o rybę, izali mu zamiast ryby da węża?
12 or if he asks for an egg, will offer him a scorpion?
Albo prosiłliby o jaje, izali mu da niedźwiadka?
13 If you then, with all your human frailty, know how to give your children gifts that are good for them, how much more certainly will your Father who is in Heaven give the Holy Spirit to those who ask Him!"
Ponieważ tedy wy, będąc złymi, umiecie dobre dary dawać dzieciom waszym: jakoż daleko więcej Ojciec wasz niebieski da Ducha Świętego tym, którzy go oń proszą?
14 On once occasion He was expelling a dumb demon; and when the demon was gone out the dumb man could speak, and the people were astonished.
Tedy wyganiał dyjabła, który był niemy. I stało się, gdy wyszedł on dyjabeł, przemówił niemy; i dziwował się lud.
15 But some among them said, "It is by the power of Baal-zebul, the Prince of the demons, that he expels the demons."
Ale niektórzy z nich mówili: Przez Beelzebuba, książęcia dyjabelskiego, wygania dyjabły.
16 Others, to put Him to the test, asked Him for a sign in the sky.
Drudzy zasię kusząc go, żądali znamienia od niego z nieba.
17 And, knowing their thoughts, He said to them, "Every kingdom in which civil war rages goes to ruin: family attacks family and is overthrown.
Ale on widząc myśli ich, rzekł im: Każde królestwo rozdzielone samo przeciwko sobie pustoszeje, a dom na dom upada.
18 And if Satan really has engaged in fierce conflict with himself, how shall his kingdom stand?--because you say that I expel demons by the power of Baal-zebul.
A jeźliżeć i szatan rozdzielony jest przeciwko sobie, jakoż się ostoi królestwo jego? albowiem powiadacie, iż ja przez Beelzebuba wyganiam dyjabły.
19 And if it is by the power of Baal-zebul that I expel the demons, by whom do your disciples expel them? They therefore shall be your judges.
A jeźliż ja przez Beelzebuba wyganiam dyjabły, synowie wasi przez kogoż wyganiają? Przetoż oni będą sędziami waszymi.
20 But if it is by the power of God that I drive out the demons, it is evident that the Kingdom of God has come upon you.
Ale jeźliż ja palcem Bożym wyganiam dyjabły, zaisteć przyszło do was królestwo Boże.
21 "Whenever a strong man, fully armed and equipped, is guarding his own castle, he enjoys peaceful possession of his property;
Gdy mocarz uzbrojony strzeże pałacu swego, w pokoju są majętności jego;
22 but as soon as another stronger than he attacks him and overcomes him, he takes away that complete armour of his in which he trusted, and distributes the plunder he has collected.
Ale gdy mocniejszy nadeń nadszedłszy, zwycięży go, odejmuje wszystko oręże jego, w którem ufał, a łupy jego rozdaje.
23 Whoever is not with me is against me, and whoever is not gathering with me is scattering abroad.
Kto nie jest ze mną, przeciwko mnie jest; a kto nie zbiera ze mną, rozprasza.
24 "When a foul spirit has left a man, it roams about in the Desert, seeking a resting-place; but, unable to find any, it says, 'I will return to the house I have left;"
Gdy duch nieczysty wychodzi od człowieka, przechadza się po miejscach suchych, szukając odpocznienia, a nie znalazłszy, mówi: Wrócę się do domu mego, skądem wyszedł.
25 and when it comes, it finds the house swept clean and in good order.
A przyszedłszy znajduje umieciony i ochędożony.
26 Then it goes and brings with it seven other spirits more malignant than itself, and they enter and dwell there; and in the end that man's condition becomes worse than it was at first.
Tedy idzie i bierze z sobą siedm innych duchów gorszych niżeli sam, a wszedłszy mieszkają tam, i bywają rzeczy ostatnie człowieka onego gorsze, niżeli pierwsze.
27 As He thus spoke a woman in the crowd called out in a loud voice, "Blessed is the mother who carried you, and the breasts that you have sucked."
I stało się, gdy on to mówił, że wyniósłszy głos niektóra niewiasta z ludu, rzekła mu: Błogosławiony żywot, który cię nosił, i piersi, któreś ssał!
28 "Nay rather," He replied, "they are blessed who hear God's Message and carefully keep it."
Ale on rzekł: Owszem błogosławieni są, którzy słuchają słowa Bożego i strzegą go.
29 Now when the crowds came thronging upon Him, He proceeded to say, "The present generation is a wicked generation: it requires some sign, but no sign shall be given to it except that of Jonah.
A gdy się lud gromadził, począł mówić: Rodzaj ten rodzaj zły jest; znamienia szuka, ale mu znamię nie będzie dane, tylko ono znamię Jonasza proroka.
30 For just as Jonah became a sign to the men of Nineveh, so the Son of Man will be a token to the present generation.
Albowiem jako Jonasz był za znamię Niniwczykom, tak będzie i Syn człowieczy temu rodzajowi.
31 The Queen of the South will awake at the Judgement together with the men of the present generation, and will condemn them; because she came from the extremity of the earth to hear the wisdom of Solomon; but mark! One greater than Solomon is here.
Królowa z południa stanie na sądzie z mężami rodzaju tego, i potępi je; bo przyjechała od kończyn ziemi, aby słuchała mądrości Salomonowej; a oto tu więcej, niżeli Salomon.
32 There will stand up men of Nineveh at the Judgement together with the present generation, and will condemn it; because they repented at the preaching of Jonah; and mark! One greater than Jonah is here.
Mężowie Niniwiccy staną na sądzie z tym rodzajem i potępią go, przeto że pokutowali na kazanie Jonaszowe; a oto tu więcej, niżeli Jonasz.
33 "When any one lights a lamp, he never puts it in the cellar or under the bushel, but on the lampstand, that people who come in may see the light.
A nikt świecę zapaliwszy, nie stawia jej w skrytości, ani pod korzec, ale na świecznik, aby ci, którzy wchodzą, światło widzieli.
34 The lamp of the body is the eye. When your eyesight is good, your whole body also is lighted up; but when it is defective, your body is darkened.
Świecą ciała jest oko; jeźliby tedy oko twoje było szczere, i ciało twoje wszystko będzie jasne; a jeźliby złe było, i ciało twoje ciemne będzie.
35 Consider therefore whether the light that is in you is anything but mere darkness.
Patrzajże tedy, aby światło, które jest w tobie, nie było ciemnością.
36 If, however, your whole body is penetrated with light, and has no part dark, it will be so lighted, all of it, as when the lamp with its bright shining gives you light."
Jeźli tedy wszystko ciało twoje jasne będzie, nie mając jakiej cząstki zaćmionej, będzieć wszystko tak jasne, że cię jako świeca blaskiem oświeci.
37 When He had thus spoken, a Pharisee invited Him to breakfast at his house; so He entered and took His place at table.
A gdy to mówił, prosił go niektóry Faryzeusz, aby jadł obiad u niego; wszedłszy tedy, usiadł za stołem.
38 Now the Pharisee saw to his surprise that He did not wash His hands before breakfasting.
A widząc to Faryzeusz, dziwował się, że się nie umył przed obiadem.
39 The Master however said to him, "Here we see how you Pharisees clean the outside of the cup or plate, while your secret hearts are full of greed and selfishness.
I rzekł Pan do niego: Teraz wy, Faryzeuszowie! to, co jest zewnątrz kubka i misy, ochędażacie, ale to, co jest wewnątrz w was, pełne jest drapiestwa i złości.
40 Foolish men! Did not He who made the outside make the inside also?
Szaleni! izaż ten, który uczynił to, co jest zewnątrz, nie uczynił też tego, co jest wewnątrz?
41 But as to what is within, give alms, and instantly all is clean in you.
Wszakże i z tego, co jest wewnątrz, dawajcie jałmużnę, a oto wszystkie rzeczy będą wam czyste.
42 "But alas for you Pharisees! for you pay tithes on your mint and rue and every kind of garden vegetable, and are indifferent to justice and the love of God. These are the things you ought to have attended to, while not neglecting the others.
Ale biada wam, Faryzeuszowie! że dajecie dziesięcinę z mięty, i z ruty, i z każdego ziela, lecz opuszczacie sąd i miłość Bożą: teć rzeczy trzeba czynić, a onych nie opuszczać.
43 Alas for you Pharisees! for you love the best seats in the synagogues, and you like to be bowed to in places of public resort.
Biada wam Faryzeuszowie! że miłujecie pierwsze miejsca w bóżnicach i pozdrawiania na rynkach.
44 Alas for you! for you are like the tombs which lie hidden, and the people who walk over them are not aware of their existence."
Biada wam, nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie obłudni! bo jesteście jako groby, których nie widać, a ludzie, którzy chodzą po nich, nie wiedzą o nich.
45 Hereupon one of the expounders of the Law exclaimed, "Rabbi, in saying such things you reproach us also."
A odpowiadając niektóry z zakonników, rzekł mu: Nauczycielu! to mówiąc i nas hańbisz.
46 "Alas too for you expounders of the Law!" replied Jesus, "for you load men with cumbrous burdens which you yourselves will not touch with one of your fingers.
A on rzekł: I wam zakonnikom biada! albowiem obciążacie ludzi brzemiony nieznośnemi, a sami się i jednym palcem swoim tych brzemion nie dotykacie.
47 Alas for you! for you repair the tombs of the Prophets, whom your forefathers killed.
Biada wam! że budujecie groby proroków, a ojcowie wasi pozabijali je.
48 It follows that you bear testimony to the actions of your forefathers and that you fully approve thereof. They slew, you build.
Zaiste świadczycie, iż się kochacie w uczynkach ojców waszych; albowiem oni je pozabijali, a wy budujecie groby ich.
49 "For this reason also the Wisdom of God has said, 'I will send Prophets and Apostles to them, of whom they will kill some and persecute others,'
Dlategoż też mądrość Boża rzekła: Poślę do nich proroki i Apostoły, a z nich niektóre zabijać i prześladować będą;
50 so that the blood of all the Prophets, that is being shed from the creation of the world onwards, may be required from the present generation.
Aby szukano od tego rodzaju krwi wszystkich proroków, która wylana jest od założenia świata,
51 Yes, I tell you that, from the blood of Abel down to the blood of Zechariah who perished between the altar and the House, it shall all be required from the present generation.
Od krwi Abla aż do krwi Zacharyjasza, który zginął między ołtarzem, i kościołem; zaiste powiadam wam, będą jej szukać od rodzaju tego.
52 "Alas for you expounders of the Law! for you have taken away the key of knowledge: you yourselves have not entered, and those who wanted to enter you have hindered."
Biada wam zakonnikom! boście wzięli klucz umiejętności; samiście nie weszli, a tym, którzy wnijść chcieli, zabranialiście.
53 After He had left the house, the Scribes and Pharisees commenced a vehement attempt to entangle Him and make Him give off-hand answers on numerous points,
A gdy im to mówił, poczęli nań nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie bardzo nacierać, i przyczynę mu dawać do mówienia o wielu rzeczach;
54 lying in wait to catch some unguarded expression from His lips.
Czyhając nań i szukając, aby co uchwycili z ust jego, żeby go oskarżyli.
