Luke 1
1 Seeing that many have attempted to draw up a narrative of the facts which are received with full assurance among us
Ĉar multaj jam entreprenis aranĝi historion pri la faktoj, kiuj estas konstatitaj inter ni,
2 on the authority of those who were from the beginning eye-witnesses and were devoted to the service of the divine Message,
kiel ilin transdonis al ni tiuj, kiuj de la komenco vidis mem kaj estis administrantoj de la vorto,
3 it has seemed right to me also, after careful investigation of the facts from their commencement, to write for you, most noble Theophilus, a connected account,
ŝajnis bone ankaŭ al mi, esplorinta ĉion atente de la komenco, skribi en ordo al vi, plej eminenta Teofilo,
4 that you may fully know the truth of the things which you have been taught by word of mouth.
por ke vi povu scii la certecon pri la aferoj, pri kiuj vi estas instruita.
5 There was in the time of Herod, the king of Judaea, a priest of the name of Zechariah, belonging to the class of Abijah. He had a wife who was a descendant of Aaron, and her name was Elizabeth.
En la tagoj de Herodo, reĝo de Judujo, estis pastro nomata Zeĥarja, el la deĵora grupo de Abija; kaj li havis edzinon el la filinoj de Aaron, kaj ŝia nomo estis Elizabeto.
6 They were both of them upright before God, blamelessly obeying all the Lord's precepts and ordinances.
Kaj ambaŭ estis justaj antaŭ Dio, irantaj laŭ ĉiuj ordonoj kaj instruoj de la Eternulo sen riproĉo.
7 But they had no child, because Elizabeth was barren; and both of them were far advanced in life.
Kaj ili ne havis infanon, ĉar Elizabeto estis senfrukta, kaj ili ambaŭ estis en profunda aĝo.
8 Now while he was doing priestly duty before God in the prescribed course of his class,
Kaj dum li plenumis sian pastradon antaŭ Dio en la vico de sia grupo,
9 it fell to his lot--according to the custom of the priesthood--to go into the Sanctuary of the Lord and burn the incense;
laŭ la kutimo de la pastra ofico estis lia loto eniri en la sanktejon de la Eternulo kaj incensadi.
10 and the whole multitude of the people were outside praying, at the hour of incense.
Kaj la tuta amaso de la popolo preĝis ekstere dum la horo de la incensado.
11 Then there appeared to him an angel of the Lord standing on the right side of the altar of incense;
Kaj aperis antaŭ li anĝelo de la Eternulo, staranta dekstre de la altaro de incensado.
12 and Zechariah on seeing him was agitated and terrified.
Kaj Zeĥarja maltrankviliĝis, kiam li vidis lin, kaj sur lin falis timo.
13 But the angel said to him, "Do not be afraid, Zechariah, for your petition has been heard: and your wife Elizabeth will bear you a son, and you are to call his name John.
Sed la anĝelo diris al li: Ne timu, Zeĥarja; ĉar via preĝo estas aŭdita, kaj via edzino Elizabeto naskos al vi filon, kaj vi donos al li la nomon Johano.
14 Gladness and exultant joy shall be yours, and many will rejoice over his birth.
Kaj vi havos ĝojon kaj feliĉon, kaj multaj ĝojos pro lia naskiĝo.
15 For he will be great in the sight of the Lord; no wine or fermented drink shall he ever drink; but he will be filled with the Holy Spirit from the very hour of his birth.
Ĉar li estos granda antaŭ la Sinjoro, kaj li ne trinkos vinon nek ebriigaĵon; kaj li estos plena de la Sankta Spirito jam de la ventro de sia patrino.
16 Many of the descendants of Israel will he turn to the Lord their God;
Kaj multajn el la filoj de Izrael li turnos al la Eternulo, ilia Dio.
17 and he will be His forerunner in the spirit and power of Elijah, to turn fathers' hearts to the children, and cause the rebellious to walk in the wisdom of the upright, to make a people perfectly ready for the lord."
Kaj li iros antaŭ Lia vizaĝo en la spirito kaj potenco de Elija, por turni la korojn de la patroj al la infanoj kaj la malobeemajn al la saĝeco de la justuloj, por pretigi por la Sinjoro popolon preparitan.
18 "By what proof," asked Zechariah, "shall I know this? For I am an old man, and my wife is far advanced in years."
Kaj Zeĥarja diris al la anĝelo: Per kio mi scios tion? ĉar mi estas maljunulo, kaj mia edzino havas profundan aĝon.
19 "I am Gabriel, who stand in the presence of God," answered the angel, "and I have been sent to talk with you and tell you this good news.
Kaj la anĝelo responde diris al li: Mi estas Gabriel, kiu staras antaŭ Dio; kaj mi estas sendita, por paroli al vi kaj fari al vi tiun bonan sciigon.
20 And now you will be dumb and unable to speak until the day when this has taken place; because you did not believe my words--words which will be fulfilled at their appointed time."
Kaj jen vi silentos kaj estos ne kapabla paroli, ĝis la tago, kiam tio okazos, ĉar vi ne kredis miajn vortojn, kiuj plenumiĝos siatempe.
21 Meanwhile the people were waiting for Zechariah, and were surprised that he stayed so long in the Sanctuary.
Kaj la popolo atendis Zeĥarjan, kaj miris pro lia restado en la sanktejo.
22 When, however, he came out, he was unable to speak to them; and they knew that he must have seen a vision in the Sanctuary; but he kept making signs to them and continued dumb.
Kaj kiam li elvenis, li ne povis paroli al ili; kaj ili eksciis, ke li vidis vizion en la sanktejo; kaj li faradis signojn al ili, kaj restis muta.
23 When his days of service were at an end, he went to his home;
Kaj kiam finiĝis la tagoj de lia pastrado, li foriris en sian domon.
24 and in course of time his wife Elizabeth conceived, and kept herself secluded five months.
Kaj post tiuj tagoj lia edzino Elizabeto gravediĝis, kaj kaŝis sin kvin monatojn, dirante:
25 "Thus has the Lord dealt with me," she said, "now that He has graciously taken away my reproach among men."
Tiamaniere agis la Eternulo rilate al mi en la tagoj, kiam Li favore rigardis min, por forpreni mian riproĉon inter homoj.
26 Now in the sixth month the angel Gabriel was sent from God to a town in Galilee called Nazareth,
Kaj en la sesa monato la anĝelo Gabriel estis sendita de Dio en urbon de Galileo, nomatan Nazaret,
27 to a maiden betrothed to a man of the name of Joseph, a descendant of David. The maiden's name was Mary.
al virgulino fianĉinigita kun viro, kies nomo estis Jozef, el la domo de David; kaj la nomo de la virgulino estis Maria.
28 So Gabriel went into the house and said to her, "Joy be to you, favoured one! the Lord is with you."
Kaj li venis al ŝi, kaj diris: Saluton al vi la grace favorita, la Eternulo estas kun vi.
29 She was greatly agitated at his words, and wondered what such a greeting meant.
Sed ŝi tre maltrankviliĝis ĉe tiu diro, kaj konsideris, kia povas esti tiu saluto.
30 But the angel said, "Do not be frightened, Mary, for you have found favour with God.
Kaj la anĝelo diris al ŝi: Ne timu, Maria; ĉar vi trovis gracon antaŭ Dio.
31 You will conceive in your womb and bear a son; and you are to call His name JESUS.
Kaj jen vi gravediĝos en via ventro kaj naskos filon, kaj vi nomos lin JESUO.
32 He will be great and He will be called 'Son of the Most High.' And the Lord God will give Him the throne of His forefather David;
Li estos granda, kaj estos nomata Filo de la Plejaltulo; kaj Dio, la Eternulo, donos al li la tronon de lia patro David;
33 and He will be King over the House of Jacob for the Ages, and of His Kingdom there will be no end." (aiōn g165)
kaj li reĝos super la domo de Jakob eterne, kaj lia regno ne havos finon. (aiōn g165)
34 "How can this be," Mary replied, "seeing that I have no husband?"
Kaj Maria diris al la anĝelo: Kiel estos tio, ĉar mi ne konas viron?
35 The angel answered, "The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will overshadow you; and for this reason your holy offspring will be called 'the Son of God.'
Kaj la anĝelo responde diris al ŝi: La Sankta Spirito venos sur vin, kaj la potenco de la Plejaltulo superombros vin; pro kio ankaŭ la naskotaĵo estos nomata sankta, la Filo de Dio.
36 And see, your relative Elizabeth--she also has conceived a son in her old age; and this is the sixth month with her who was called barren.
Kaj jen via parencino Elizabeto ankaŭ gravediĝis je filo en sia maljuneco, kaj la nuna monato estas la sesa por ŝi, kiun oni nomis senfrukta.
37 For no promise from God will be impossible of fulfilment."
Ĉar ĉe Dio nenio estas neebla.
38 "I am the Lord's maidservant," Mary replied; "may it be with me in accordance with your words!" And then the angel left her.
Kaj Maria diris: Jen la sklavino de la Eternulo; estu al mi laŭ via diro. Kaj la anĝelo foriris de ŝi.
39 Not long after this, Mary rose up and went in haste into the hill country to a town in Judah.
Kaj en tiuj tagoj Maria leviĝis kaj senprokraste vojaĝis en la montan regionon, en urbon de Judujo;
40 Here she came to the house of Zechariah and greeted Elizabeth;
kaj enirinte en la domon de Zeĥarja, ŝi salutis Elizabeton.
41 and as soon as Elizabeth heard Mary's greeting, the babe leapt within her. And Elizabeth was filled with the Holy Spirit,
Kaj kiam Elizabeto aŭdis la saluton de Maria, la infaneto eksaltis en ŝia ventro; kaj Elizabeto pleniĝis de la Sankta Spirito,
42 and uttered a loud cry of joy. "Blest among women are you," she said, "and the offspring of your body is blest!
kaj ŝi levis sian voĉon per laŭta krio, kaj diris: Benata vi estas inter virinoj, kaj benata estas la frukto de via ventro.
43 But why is this honour done me, that the mother of my Lord should come to me?
Kaj pro kio okazas al mi ĉi tio, ke la patrino de mia Sinjoro venas al mi?
44 For, the moment your greeting reached my ears, the babe within me leapt for joy.
Ĉar jen kiam la voĉo de via saluto venis en miajn orelojn, la infaneto ĝoje eksaltis en mia ventro.
45 And blessed is she who has believed, for the word spoken to her from the Lord shall be fulfilled."
Kaj feliĉa estas ŝi, kiu kredis, ĉar plenumiĝos tio, kio estas dirita al ŝi de la Eternulo.
46 Then Mary said: "My soul extols the Lord,
Kaj Maria diris: Mia animo altigas la Eternulon,
47 And my spirit triumphs in God my Saviour;
Kaj mia spirito ĝojis en Dio, mia Savanto,
48 Because He has not turned from His maidservant in her lowly position; For from this time forward all generations will account me happy,
Ĉar Li rigardis la humilecon de Sia sklavino; Ĉar jen de nun ĉiuj generacioj nomos min feliĉa.
49 Because the mighty One has done great things for me--Holy is His name!--
Ĉar la Potenculo faris al mi grandaĵojn, Kaj sankta estas Lia nomo.
50 And His compassion is, generation after generation, Upon those who fear Him.
Kaj Lia boneco estas por ĉiuj generacioj Al tiuj, kiuj Lin timas.
51 He has manifested His supreme strength. He has scattered those who were haughty in the thoughts of their hearts.
Li montris forton per Sia brako, Li dispelis fierulojn en la penso de ilia koro.
52 He has cast monarchs down from their thrones, And exalted men of low estate.
Li malaltigis potenculojn de iliaj tronoj, Kaj Li altigis humilulojn.
53 The hungry He has satisfied with choice gifts, But the rich He has sent empty-handed away.
Malsatulojn Li plenigis per bonaĵo, Kaj riĉulojn Li forsendis malplenaj.
54 His servant Israel He has helped, Remembering His compassion--
Li helpis Sian servanton Izrael, Memorante Sian korfavoron.
55 In fulfillment of His promises to our forefathers--For Abraham and his posterity for ever." (aiōn g165)
Kiel Li parolis al niaj patroj, Al Abraham kaj al lia idaro eterne. (aiōn g165)
56 So Mary stayed with Elizabeth about three months, and then returned home.
Kaj Maria loĝis ĉi ŝi tri monatojn, kaj reiris al sia domo.
57 Now when Elizabeth's full time was come, she gave birth to a son;
Kaj venis por Elizabeto la tempo, en kiu ŝi devis naski; kaj ŝi naskis filon.
58 and her neighbours and relatives heard how the Lord had had great compassion on her; and they rejoiced with her.
Kaj ŝiaj najbaroj kaj ŝiaj parencoj aŭdis, ke la Eternulo pligrandigis Sian bonecon al ŝi; kaj ili ĝojis kun ŝi.
59 And on the eighth day they came to circumcise the child, and were going to call him Zechariah, after his father.
Kaj en la oka tago oni venis, por cirkumcidi la infaneton; kaj ili eknomis lin Zeĥarja, laŭ la nomo de lia patro.
60 His mother, however, said, "No, he is to be called John."
Kaj lia patrino responde diris: Tute ne; sed li estos nomata Johano.
61 "There is not one of your family," they said, "who has that name."
Kaj ili diris al ŝi: El via parencaro estas neniu, kiu estas nomata per tiu nomo.
62 They asked his father by signs what he wished him to be called.
Kaj ili faris signojn al lia patro pri tio, kiel li volas, ke li estu nomata.
63 So he asked for a writing-tablet, and wrote, "His name is John." And they all wondered.
Kaj li petis tabuleton, kaj skribis jene: Lia nomo estas Johano. Kaj ĉiuj miris.
64 Instantly his mouth and his tongue were set free, and he began to speak and bless God.
Kaj tuj lia buŝo malfermiĝis, kaj lia lango liberiĝis; kaj li parolis, glorante Dion.
65 And all who lived round about them were filled with awe, and throughout the hill country of Judaea reports of all these things were spread abroad.
Kaj timo venis sur ĉiujn, kiuj loĝis ĉirkaŭ ili, kaj tra la tuta monta regiono de Judujo disvastiĝis rakonto pri ĉio tio.
66 All who heard the story treasured it in their memories. "What then will this child be?" they said. For the lord's hand was indeed with him.
Kaj ĉiuj aŭdantoj konservis tion en sia koro, dirante: Kia do estos ĉi tiu knabeto? Ĉar la mano de la Eternulo estis kun li.
67 And Zechariah his father was filled with the Holy Spirit, and spoke in a rapture of praise.
Kaj lia patro Zeĥarja pleniĝis de la Sankta Spirito, kaj profetis, dirante:
68 "Blessed be the Lord, the God of Israel," he said, "Because He has not forgotten His people but has effected redemption for them,
Benata estu la Eternulo, la Dio de Izrael, Ĉar Li vizitis Sian popolon kaj faris por ili elaĉeton,
69 And has raised up a mighty Deliverer for us In the house of David His servant--
Kaj levis kornon de savo por ni En la domo de Sia servanto David,
Kiel Li parolis per la buŝo de Siaj sanktaj profetoj, de post la komenco de la mondo, (aiōn g165)
71 To deliver us from our foes and from the power of all who hate us.
Savadon el niaj malamikoj kaj el la mano de ĉiuj niaj malamantoj;
72 He dealt pitifully with our forefathers, And remembered His holy covenant,
Por montri Sian bonecon ĉe niaj patroj, Kaj por memori Sian sanktan interligon;
73 The oath which He swore to Abraham our forefather,
La ĵuron, kiun Li ĵuris al nia patro Abraham;
74 To grant us to be rescued from the power of our foes And so render worship to Him free from fear,
Ke Li donos al ni, ke, liberigite el la mano de niaj malamikoj, Ni servu Lin sentime,
75 In piety and uprightness before Him all our days.
En sankteco kaj justeco antaŭ Li ĉiujn niajn tagojn.
76 And you moreover, O child, shall be called Prophet of the Most High; For you shall go on in front before the Lord to prepare the way for Him,
Kaj vi, infano, estos nomata profeto de la Plejaltulo, Ĉar vi iros antaŭ la vizaĝo de la Sinjoro, por pretigi liajn vojojn,
77 To give to His People a knowledge of salvation In the forgiveness of their sins,
Por doni al lia popolo scion de savo En la pardonado de iliaj pekoj,
78 Through the tender compassion of our God, Through which the daybreak from on high will come to us,
Pro la kompata koro de nia Dio, Per kiu nin vizitis la sunleviĝo de supre,
79 Dawning on those who now dwell in the darkness and shadow of death--To direct our feet into the path of peace."
Por lumi sur tiujn, kiuj sidas en mallumo kaj en la ombro de morto, Por gvidi niajn piedojn en la vojojn de paco.
80 And the child grew and became strong in character, and lived in the Desert till the time came for him to appear publicly to Israel.
Kaj kreskis la infano kaj fortiĝis en spirito, kaj estis en la dezertoj ĝis la tago de sia ekmontriĝo al Izrael.
