Galatians 3
1 You foolish Galatians! Whose sophistry has bewitched you--you to whom Jesus Christ has been vividly portrayed as on the Cross?
Æ, þið heimsku Galatar! Hvaða galdrameistari hefur dáleitt ykkur og lagt á ykkur þessi illu álög? Sú var tíðin að þið sáuð tilganginn með dauða Jesú Krists, jafn skýrt og ég hefði sýnt ykkur mynd af Jesú á krossinum.
2 Answer me this one question, "Is it on the ground of your obedience to the Law that you received the Spirit, or is it because, when you heard, you believed?"
Leyfið mér að spyrja ykkur einnar spurningar: Fenguð þið heilagan anda fyrir að halda lög Gyðinga? Nei, svo sannarlega ekki! Heilagur andi kom ekki yfir ykkur fyrr en þið höfðuð heyrt um Krist og tekið trú á hann.
3 Are you so foolish? Having begun by the Spirit, are you now going to reach perfection through what is external?
Eruð þið orðin rugluð eða hvað? Í fyrra sinnið mistókst ykkur að eignast andlegt líf, því að þið hélduð að leiðin til þess væri að halda lög Gyðinga. Hvernig getur ykkur þá dottið í hug að nú gætuð þið þroskast í trúnni á Krist, með því að hlýða þessum lögum?
4 Have you endured such sufferings to no purpose--if indeed it has been to no purpose?
Þið sem hafið orðið að líða svo mikið vegna fagnaðarerindisins, ætlið þið nú að varpa öllu fyrir borð? Ég trúi því ekki?
5 He who gives you His Spirit and works miracles among you--does He do so on the ground of your obedience to the Law, or is it the result of your having heard and believed:
Ég spyr aftur: Gefur Guð ykkur kraft heilags anda og lætur hann ykkur vinna máttarverk vegna hlýðni ykkar við lög Gyðinga? Nei, auðvitað ekki! Slíkt gerist hins vegar þegar þið trúið Kristi og treystið honum algjörlega.
6 even as Abraham believed God, and his faith was placed to his account as righteousness?
Slík var einnig reynsla Abrahams. Guð lýsti hann réttlátan fyrir það eitt að hann trúði loforðum Guðs.
7 Notice therefore that those who possess faith are true sons of Abraham.
Af þessu getið þið séð að hinir raunverulegu afkomendur Abrahams eru þeir sem trúa á Guð og treysta honum heilshugar.
8 And the Scripture, foreseeing that in consequence of faith God would declare the nations to be free from guilt, sent beforehand the Good News to Abraham, saying, "In you all the nations shall be blessed."
Auk þessa benti Biblían fram til þess tíma, er Guð mundi einnig frelsa heiðingjana vegna trúar þeirra. Fyrir löngu sagði Guð við Abraham: „Eins og ég hef blessað þig, svo mun ég og blessa aðra þá sem mér treysta, hverrar þjóðar sem þeir eru.“Af þessu er auðséð að allir sem treysta Kristi, fá hlutdeild í blessun Abrahams.
9 So we see that it is those who possess faith that are blessed with believing Abraham.
10 All who are depending upon their own obedience to the Law are under a curse, for it is written, "Cursed is every one who does not remain faithful to all the precepts of the Law, and practise them."
Þeir sem álíta að lög Gyðinga frelsi þá, eru undir bölvun Guðs. Biblían segir skýrt og skorinort: „Bölvaður er hver sá er brýtur lögin í lögbók minni, þótt ekki sé nema eitt ákvæði þeirra.“
11 It is evident, too, that no one can find acceptance with God simply by obeying the Law, because "the righteous shall live by faith,"
Af þessu er ljóst að aldrei mun neinn geta unnið sér hylli Guðs með því að reyna að halda lög Gyðinga, því að Guð hefur sagt að eina leiðin til að verða réttlátur í hans augum sé leið trúarinnar. Um þetta segir spámaðurinn Habakúk: „Sá sem finnur lífið, finnur það í trúnni á Guð.“
12 and the Law has nothing to do with faith. It teaches that "he who does these things shall live by doing them."
Hvílíkur reginmunur á þessum vegi trúarinnar og vegi laganna. Vegur laganna er þessi: Ef þú hlýðir lögunum í hverju einstöku atriði, þá muntu frelsast.
13 Christ has purchased our freedom from the curse of the Law by becoming accursed for us--because "Cursed is every one who is hanged upon a tree."
Nú hefur Kristur hins vegar keypt okkur laus undan dómi þessa vonlausa lagakerfis, með því að taka á sig bölvunina sem fylgdi óhlýðni okkar. Það gerði hann á krossinum og það minnir ykkur eflaust á orð Biblíunnar: „Bölvaður er hver sá sem á tré hangir.“
14 Our freedom has been thus purchased in order that in Christ Jesus the blessing belonging to Abraham may come upon the nations, so that through faith we may receive the promised Spirit.
Nú getur Guð einnig blessað heiðingjana með sömu blessun og hann hét Abraham. Sömuleiðis getum við öll sem kristin erum, fengið heilagan anda með því að trúa, eins og okkur hafði verið lofað.
15 Brethren, even a covenant made by a man--to borrow an illustration from daily life--when once formally sanctioned is not liable to be set aside or added to.
Kæru vinir, við vitum að í daglegu lífi er það svo að gefi einhver skriflegt loforð og undirriti það, þá verður hann að halda það. Hann getur ekki allt í einu ákveðið að ganga á bak orða sinna.
16 (Now the promises were given to Abraham and to his seed. God did not say "and to seeds," as if speaking of many, but "and to your seed," since He spoke of only one--and this is Christ.)
Nú var það svo að Guð gaf Abraham og barni hans ákveðin loforð. Takið eftir, að ekki er sagt að loforðin væru til barna hans, eins og ef um alla syni hans hefði verið að ræða – alla Gyðinga. – Nei, hér var talað um barn – og þar er auðvitað átt við Krist.
17 I mean that the Covenant which God had already formally made is not abrogated by the Law which was given four hundred and thirty years later--so as to annul the promise.
Með þessu á ég við að loforð sem Guð gaf – ritaði og síðan staðfesti – um að við frelsumst fyrir trú, var útilokað að fella úr gildi eða breyta fjögur hundruð og þrjátíu árum síðar, þegar Guð birti lög sín.
18 For if the inheritance comes through obedience to Law, it no longer comes because of a promise. But, as a matter of fact, God has granted it to Abraham in fulfilment of a promise.
Ef hlýðni við þau lög gæti frelsað okkur, er augljóst að þar er um aðra leið að ræða til að ná vináttu Guðs, en þá sem Abraham fór, því hann trúði hiklaust loforði Guðs.
19 Why then was the Law given? It was imposed later on for the sake of defining sin, until the seed should come to whom God had made the promise; and its details were laid down by a mediator with the help of angels.
En til hvers voru þá lögin? Jú, þeim var bætt við eftir að loforðið hafði verið gefið, til að sýna mönnunum hversu sekir þeir væru þegar þeir brytu lög Guðs. Þessi lög áttu aðeins að gilda þar til Kristur kæmi, en hann er barnið sem loforð Guðs snerist um. (Á þessu tvennu er reyndar enn meiri munur: Guð lét engla færa Móse lögin sem hann síðan færði fólkinu,
20 But there cannot be a mediator where only one individual is concerned.
en þegar Guð hins vegar gaf Abraham loforð sitt, þá gerði hann það sjálfur milliliðalaust.)
21 God, however, is only one. Is the Law then opposed to the promises of God? No, indeed; for if a Law had been given which could have conferred Life, righteousness would certainly have come by the Law.
Eru þá lög Guðs í andstöðu við loforð hans? Nei, vissulega ekki! Ef við gætum frelsast með því að halda lögin, þá hefði Guð ekki þurft að opna okkur aðra leið til að losna úr klóm syndarinnar – en Biblían leggur áherslu á að allir séu fangar hennar. Eina undankomuleiðin er trúin á Jesú Krist og hún er öllum opin.
22 But Scripture has shown that all mankind are the prisoners of sin, in order that the promised blessing, which depends on faith in Jesus Christ, may be given to those who believe.
23 Before this faith came, we Jews were perpetual prisoners under the Law, living under restraints and limitations in preparation for the faith which was soon to be revealed.
Áður en Kristur kom, vorum við undir ströngu eftirliti laganna. Við vorum bókstaflega í fjötrum, þar til við eignuðumst trúna á frelsarann.
24 So that the Law has acted the part of a tutor-slave to lead us to Christ, in order that through faith we may be declared to be free from guilt.
Segja má að lögin hafi rekið okkur til Krists, sem síðan leiddi okkur með trúnni á veginn til Guðs.
25 But now that this faith has come, we are no longer under a tutor-slave.
En fyrst Kristur er kominn, þurfum við ekki lengur á þessum lögum að halda til að gæta okkar og leiðbeina okkur til hans.
26 You are all sons of God through faith in Christ Jesus;
Nú erum við börn Guðs fyrir trúna á Jesú Krist,
27 for all of you who have been baptized into Christ, have clothed yourselves with Christ.
og við sem skírð erum til að sameinast honum, höfum íklæðst honum.
28 In Him the distinctions between Jew and Gentile, slave and free man, male and female, disappear; you are all one in Christ Jesus.
Nú skiptir engu máli hvort við erum Gyðingar eða Grikkir, frjálsir menn eða þrælar, karlar eða konur. Við erum öll kristin og eitt í Kristi Jesú.
29 And if you belong to Christ, then you are indeed true descendants of Abraham, and are heirs in fulfilment of the promise.
Nú tilheyrum við Kristi og erum því sannir afkomendur Abrahams og öll þau loforð sem Guð gaf honum, tilheyra okkur.
