1 Corinthians 15
1 But let me recall to you, brethren, the Good News which I brought you, which you accepted, and on which you are standing,
A oznajmuję wam, bracia! Ewangieliję, którąm wam opowiedział, którąście też przyjęli i w której stoicie.
2 through which also you are obtaining salvation, if you bear in mind the words in which I proclaimed it--unless indeed your faith has been unreal from the very first.
Przez którą też zbawienia dostępujecie, jeźli pamiętacie, jakim sposobem opowiedziałem wam, chyba jeźliście próżno uwierzyli.
3 For I repeated to you the all-important fact which also I had been taught, that Christ died for our sins in accordance with the Scriptures;
Albowiem naprzód podałem wam, com też wziął, iż Chrystus umarł za grzechy nasze według Pism;
4 that He was buried; that He rose to life again on the third day in accordance with the Scriptures,
A iż był pogrzebiony, a iż zmartwychwstał dnia trzeciego według Pism.
5 and was seen by Peter, and then by the Twelve.
A iż widziany jest od Kiefasa, potem od onych dwunastu.
6 Afterwards He was seen by more than five hundred brethren at once, most of whom are still alive, although some of them have now fallen asleep.
Potem widziany jest więcej niż od pięciuset braci na raz, z których wiele ich zostaje aż dotąd, a niektórzy też zasnęli.
7 Afterwards He was seen by James, and then by all the Apostles.
Potem jest widziany od Jakóba, potem od wszystkich Apostołów.
8 And last of all, as to one of untimely birth, He appeared to me also.
A na ostatek po wszystkich ukazał się i mnie, jako poronionemu płodowi.
9 For I am the least of the Apostles, and am not fit to be called an Apostle--because I persecuted the Church of God.
Bom ja jest najmniejszy z Apostołów, którym nie jest godzien, abym był zwany Apostołem, przeto żem prześladował zbór Boży.
10 But what I am I am by the grace of God, and His grace bestowed upon me did not prove ineffectual. But I labored more strenuously than all the rest--yet it was not I, but God's grace working with me.
Lecz łaską Bożą jestem tem, czemem jest, a łaska jego przeciwko mnie daremna nie była; alem obficiej niż oni wszyscy pracował, wszakże nie ja, ale łaska Boża, która jest ze mną.
11 But whether it is I or they, this is the way we preach and the way that you came to believe.
Przetoż i ja, i oni tak każemy, i takeście uwierzyli.
12 But if Christ is preached as having risen from the dead, how is it that some of you say that there is no such thing as a resurrection of the dead?
A ponieważ się o Chrystusie każe, iż z martwych wzbudzony jest, jakoż mówią niektórzy między wami, iż zmartwychwstania nie masz?
13 If there is no such thing as a resurrection of the dead, then Christ Himself has not risen to life.
Bo jeźlić zmartwychwstania nie masz, tedyć i Chrystus nie jest wzbudzony.
14 And if Christ has not risen, it follows that what we preach is a delusion, and that your faith also is a delusion.
A jeźlić Chrystus nie jest wzbudzony, tedyć daremne kazanie nasze, daremna też wiara wasza.
15 Nay more, we are actually being discovered to be bearing false witness about God, because we have testified that God raised Christ to life, whom He did not raise, if in reality none of the dead are raised.
I bylibyśmy też znalezieni fałszywymi świadkami Bożymi, iżeśmy świadczyli o Bogu, że Chrystusa wzbudził, którego nie wzbudził, jeźliże umarli nie bywają wzbudzeni.
16 For if none of the dead are raised to life, then Christ has not risen;
Albowiem jeźliż umarli nie bywają wzbudzeni, i Chrystus nie jest wzbudzony.
17 and if Christ has not risen, your faith is a vain thing--you are still in your sins.
A jeźli Chrystus nie jest wzbudzony, daremna jest wiara wasza i jeszczeście w grzechach waszych;
18 It follows also that those who have fallen asleep in Christ have perished.
Zatem i ci poginęli, którzy zasnęli w Chrystusie.
19 If in this present life we have a hope resting on Christ, and nothing more, we are more to be pitied than all the rest of the world.
Bo jeźli tylko w tym żywocie w Chrystusie nadzieję mamy, nad wszystkich ludzi jesteśmy najnędzniejszymi.
20 But, in reality, Christ has risen from among the dead, being the first to do so of those who are asleep.
Lecz teraz Chrystus z martwych wzbudzony jest i stał się pierwiastkiem tych, którzy zasnęli.
21 For seeing that death came through man, through man comes also the resurrection of the dead.
Bo ponieważ przez człowieka śmierć, przez człowieka też powstanie umarłych.
22 For just as through Adam all die, so also through Christ all will be made alive again.
Albowiem jako w Adamie wszyscy umierają, tak i w Chrystusie wszyscy ożywieni będą.
23 But this will happen to each in the right order--Christ having been the first to rise, and afterwards Christ's people rising at His return.
Ale każdy w swoim rzędzie, Chrystus jako pierwiastek, a potem ci, co są Chrystusowi w przyjście jego.
24 Later on, comes the End, when He is to surrender the Kingship to God, the Father, when He shall have overthrown all other government and all other authority and power.
A potem będzie koniec, gdy odda królestwo Bogu i Ojcu, gdy zniszczy wszelkie przełożeństwo i wszelką zwierzchność, i moc.
25 For He must continue King until He shall have put all His enemies under His feet.
Bo on musi królować, póki by nie położył wszystkich nieprzyjaciół pod nogi jego.
26 The last enemy that is to be overthrown is Death;
A ostatni nieprzyjaciel, który będzie zniszczony, jest śmierć.
27 for He will have put all things in subjection under His feet. And when He shall have declared that "All things are in subjection," it will be with the manifest exception of Him who has reduced them all to subjection to Him.
Bo wszystkie rzeczy poddał pod nogi jego. A gdy mówi, że mu wszystkie rzeczy poddane są, jawna jest, iż oprócz tego, który mu poddał wszystkie rzeczy.
28 But when the whole universe has been made subject to Him, then the Son Himself will also become subject to Him who has made the universe subject to Him, in order that GOD may be all in all.
A gdy mu wszystkie rzeczy poddane będą, tedyć też i sam Syn będzie poddany temu, który mu poddał wszystkie rzeczy, aby był Bóg wszystkim we wszystkim.
29 Otherwise what will become of those who got themselves baptized for the dead? If the dead do not rise at all, why are these baptized for them?
Bo inaczej cóż uczynią ci, którzy się chrzczą nad umarłymi, jeźliż zgoła umarli nie bywają wzbudzeni? przeczże się chrzczą nad umarłymi?
30 Why also do we Apostles expose ourselves to danger every hour?
Przecz i my niebezpieczeństwa podejmujemy każdej godziny?
31 I protest, brethren, as surely as I glory over you--which I may justly do in Christ Jesus our Lord--that I die day by day.
Na każdy dzień umieram przez chwałę naszę, którą mam w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.
32 If from merely human motives I have fought with wild beasts in Ephesus, what profit is it to me? If the dead do not rise, let us eat and drink, for tomorrow we are to die.
Jeźliżem się obyczajem ludzkim z bestyjami w Efezie potykał, cóż mam za pożytek, jeźli umarli nie bywają wzbudzeni? Jedzmy i pijmy; boć jutro pomrzemy.
33 Do not deceive yourselves: "Evil companionships corrupt good morals."
Nie błądźcież; złe rozmowy psują dobre obyczaje.
34 Wake from this drunken fit; live righteous lives, and cease to sin; for some have no knowledge of God: I speak thus in order to move you to shame.
Ocućcież się ku sprawiedliwości, a nie grzeszcie; albowiem niektórzy nie mają znajomości Bożej; ku zawstydzeniu waszemu mówię.
35 But some one will say, "How can the dead rise? And with what kind of body do they come back?"
Ale rzecze kto: Jakoż wzbudzeni bywają umarli i w jakim ciele wychodzą?
36 Foolish man! the seed you yourself sow has no life given to it unless it first dies;
O głupi! To, co ty siejesz, nie bywać ożywione, jeźliby nie umarło.
37 and as for what you sow, it is not the plant which is to be that you are sowing, but a bare grain, of wheat (it may be) or of something else, and God gives it a body as He has seen fit,
I co siejesz, nie siejesz ciała, które ma potem wyrość, ale gołe ziarno, jako się trafi, albo pszeniczne, albo jakiekolwiek inne.
38 and to each kind of seed a body of its own.
Ale Bóg daje mu ciało jako chce, a każdemu nasieniu jego własne ciało.
39 All flesh is not the same: there is human flesh, and flesh of cattle, of birds, and of fishes.
Nie każde ciało jest jednakiem ciałem; ale inszeć jest ciało ludzkie, a insze ciało bydlęce, insze rybie, a insze ptasze.
40 There are bodies which are celestial and there are bodies which are earthly, but the glory of the celestial ones is one thing, and that of the earthly ones is another.
I są ciała niebieskie i ciała ziemskie; lecz insza jest chwała ciał niebieskich, a insza ludzkich;
41 There is one glory of the sun, another of the moon, and another of the stars; for star differs from star in glory.
Insza chwała słońca, a insza chwała księżyca, i insza chwała gwiazd; albowiem gwiazda od gwiazdy różna jest w jasności.
42 It is the same with the resurrection of the dead. The body is sown in a state of decay, it is raised free from decay;
Takci będzie i powstanie umarłych. Bywa wsiane ziarno w skazitelności, a będzie wzbudzone w nieskazitelności.
43 it is sown in dishonor, it is raised in glory; it is sown in weakness, it is raised in power;
Bywa wsiane w niesławie, a będzie wzbudzone w sławie; bywa wsiane w słabości, a będzie wzbudzone w mocy; bywa wsiane ciało cielesne, a będzie wzbudzone ciało duchowne.
44 an animal body is sown, a spiritual body is raised. As surely as there is an animal body, so there is also a spiritual body.
Jest ciało cielesne, jest też ciało duchowne.
45 In the same way also it is written, "The first man Adam became a living animal"; the last Adam is a life-giving Spirit.
Takci też napisane: Stał się pierwszy człowiek Adam w duszę żywą, ale pośledni Adam w ducha ożywiającego.
46 Nevertheless, it is not what is spiritual that came first, but what is animal; what is spiritual came afterwards.
Wszakże nie jest pierwsze duchowne, ale cielesne, potem duchowne.
47 The first man is a man of earth, earthy; the second man is from Heaven.
Pierwszy człowiek z ziemi ziemski; wtóry człowiek sam Pan z nieba.
48 What the earthy one is, that also are those who are earthy; and what the heavenly One is, that also are those who are heavenly.
Jaki jest ten ziemski, tacy też i ziemscy; a jaki jest niebieski, tacy też będą niebiescy.
49 And as we have borne a resemblance to the earthy one, let us see to it that we also bear a resemblance to the heavenly One.
A jakośmy nosili wyobrażenie ziemskiego, tak też będziemy nosili wyobrażenie niebieskiego.
50 But this I tell you, brethren: our mortal bodies cannot inherit the Kingdom of God, nor will what is perishable inherit what is imperishable.
To jednak powiadam, bracia! iż ciało i krew królestwa Bożego odziedziczyć nie mogą; ani skazitelność nie odziedziczy nieskazitelności.
51 I tell you a truth hitherto kept secret: we shall not all sleep, but we shall all be changed,
Oto ja tajemnicę wam powiadam; nie wszyscyć zaśniemy, ale wszyscy przemienieni będziemy, bardzo prędko w okamgnieniu, na trąbę ostateczną.
52 in a moment, in the twinkling of an eye, at the sounding of the last trumpet; for the trumpet will sound, and the dead will be raised incapable of decay, and we shall be changed.
Albowiem zatrąbi, a umarli wzbudzeni będą nieskazitelni, a my będziemy przemienieni.
53 For so it must be: this perishable nature must clothe itself with what is imperishable, and this mortality must clothe itself with immortality.
Boć musi to, co jest skazitelnego, przyoblec nieskazitelność, i co jest śmiertelnego, przyoblec nieśmiertelność.
54 But when this perishable nature has put on what is imperishable, and this mortality has put on immortality, then will the words of Scripture be fulfilled, "Death has been swallowed up in victory."
A gdy to, co jest skazitelnego, przyoblecze nieskazitelność, i to, co jest śmiertelnego, przyoblecze nieśmiertelność, tedy się wypełni ono słowo, które napisane: Połkniona jest śmierć w zwycięstwie.
Gdzież jest, o śmierci! bodziec twój? Gdzież jest, piekło! zwycięstwo twoje? (Hadēs g86)
56 Now sin is the sting of death, and sin derives its power from the Law;
Lecz bodziec śmierci jest grzech, a moc grzechu jest zakon.
57 but God be thanked who gives us the victory through our Lord Jesus Christ!
Ale niech będą Bogu dzięki, który nam dał zwycięstwo przez Pana naszego Jezusa Chrystusa.
58 Therefore, my dear brethren, be firm, unmovable, busily occupied at all times in the Lord's work, knowing that your toil is not fruitless in the Lord.
A tak, bracia moi mili! bądźcie mocni, nieporuszeni, obfitujący w uczynku Pańskim zawsze, wiedząc, iż praca wasza nie jest nadaremna w Panu.
