Psalms 78
1 Maschil of Asaph. Give ear, O my people, [to] my law: incline your ear to the words of my mouth.
Usa ka maskil ni Asaf. Pamatia ang akong pagpanudlo, O akong katawhan, patalinghogi ang mga pulong sa akong baba.
2 I will open my mouth in a parable: I will utter dark sayings of old:
Akong pagaablihan ang akong baba sa mga sambingay; ako magaawit mahitungod sa tinagong mga butang mahitungod kaniadto.
3 Which we have heard and known, and our fathers have told us.
Mao kini ang mga butang nga atong nadungog ug nakat-onan, mga butang nga gitudlo kanato sa atong mga katigulangan.
4 We will not hide [them] from their children, showing to the generation to come the praises of the LORD, and his strength, and his wonderful works that he hath done.
Dili nato kini ililong sa ilang mga kaliwatan. Isugilon ta sa sunod nga kaliwatan ang mahitungod sa dalayegong mga buhat ni Yahweh, ang iyang kusog, ug ang mga kahibulongan nga iyang gibuhat.
5 For he established a testimony in Jacob, and appointed a law in Israel, which he commanded our fathers, that they should make them known to their children:
Kay nagbuhat siya ug mga kasugoan kang Jacob ug nagbutang ug balaod sa Israel. Gimandoan niya ang atong mga katigulangan nga ila kining itudlo ngadto sa ilang mga anak.
6 That the generation to come might know [them], [even] the children [who] should be born; [who] should arise and declare [them] to their children:
Gimando niya kini aron nga ang sunod nga kaliwatan masayod sa iyang kasugoan, ang mga bata nga wala pa matawo, mao na usab ang mosulti sa ilang kaugalingong mga anak.
7 That they might set their hope in God, and not forget the works of God, but keep his commandments:
Unya mosalig (sila) sa Dios ug dili nila kalimtan ang iyang mga buhat apan tumanon ang iyang mga kasugoan.
8 And might not be as their fathers, a stubborn and rebellious generation; a generation [that] set not their heart aright, and whose spirit was not steadfast with God.
Unya dili (sila) mahisama sa ilang mga katigulangan, nga mga gahig ulo ug mga masinupakong kaliwatan, kaliwatan nga ang kasingkasing dili maayo, ug ang mga espiritu nga dili maunongon ug matinud-anon sa Dios.
9 The children of Ephraim, [being] armed, [and] carrying bows, turned back in the day of battle.
Ang mga Efraimihanon adunay mga pana, apan mibalik (sila) sa adlaw sa pagpakiggubat.
10 They kept not the covenant of God, and refused to walk in his law;
Wala nila tipigi ang ilang kasabotan tali sa Dios, ug nagdumili (sila) sa pagtuman sa iyang balaod.
11 And forgot his works, and his wonders that he had shown them.
Gikalimtan nila ang iyang mga buhat, ang kahibulongang mga butang nga iyang gipakita kanila.
12 Marvelous things did he in the sight of their fathers, in the land of Egypt, [in] the field of Zoan.
Gikalimtan nila ang katingalahang mga butang nga iyang gibuhat sa atubangan sa ilang mga katigulangan didto sa yuta sa Ehipto, sa yuta sa Zoan.
13 He divided the sea, and caused them to pass through; and he made the waters to stand as a heap.
Gitunga niya ang dagat ug gigiyahan (sila) patabok niini; gipatindog niya ang katubigan sama sa mga pader.
14 In the day-time also he led them with a cloud, and all the night with a light of fire.
Panahon sa adlaw gigiyahan niya (sila) uban ang panganod ug sa tanang gabii inubanan sa kahayag sa kalayo.
15 He cleaved the rocks in the wilderness, and gave [them] drink as [out of] the great depths.
Gipikas niya ang mga bato didto sa kamingawan, ug gihatagan niya (sila) ug tubig nga madagayaon gayod, nga igo nga makapuno sa kinahiladman sa dagat.
16 He brought streams also out of the rock, and caused waters to run down like rivers.
Naghimo siya ug mga tuboran nga nag-agas gikan sa bato ug iyang gipadagayday ang tubig sama sa kasubaan.
17 And they sinned yet more against him by provoking the Most High in the wilderness.
Apan nagpadayon (sila) sa pagpakasala batok kaniya, nagasupak batok sa Labing Halangdon didto sa kamingawan.
18 And they tempted God in their heart by asking food for their desire.
Gisulayan nila ang Dios sa ilang mga kasingkasing pinaagi sa pagpangayo ug pagkaon nga makatagbaw sa ilang kaugalingon.
19 Yes, they spoke against God; they said, Can God furnish a table in the wilderness?
Nagsulti (sila) batok sa Dios; miingon (sila) “Makahatag ba gayod ang Dios ug lamesa alang kanato diha sa kamingawan?
20 Behold, he smote the rock, that the waters gushed out, and the streams overflowed; can he give bread also? can he provide flesh for his people?
Tan-awa, sa dihang iyang gibunalan ang bato, miagas ang tubig ug midagayday. Apan makahatag ba usab siya ug tinapay? Magahatag ba siya ug karne alang sa iyang katawhan?”
21 Therefore the LORD heard [this], and was wroth: so a fire was kindled against Jacob, and anger also came up against Israel;
Sa dihang nadungog kini ni Yahweh, nasuko siya; busa ang iyang kalayo misunog batok kang Jacob, ug ang iyang kasuko misulong sa Israel,
22 Because they believed not in God, and trusted not in his salvation:
tungod kay wala man (sila) mituo sa Dios ug wala misalig sa iyang kaluwasan.
23 Though he had commanded the clouds from above, and opened the doors of heaven,
Apan gimandoan niya ang kalangitan ug naablihan ang mga pultahan sa langit.
24 And had rained down manna upon them to eat, and had given them of the corn of heaven.
Nagpaulan siya ug mana aron (sila) makakaon, ug gihatagan (sila) ug trigo gikan sa langit.
25 Man ate angels' food: he sent them food to the full.
Gikaon sa mga tawo ang tinapay sa mga anghel. Nagpadala siya ug pagkaon nga madagayaon gayod.
26 He caused an east wind to blow in the heaven: and by his power he brought in the south wind.
Gipahuros niya ang hangin sa sidlakan aron motayhop sa kawanangan, ug pinaagi sa iyang gahom gigiyahan niya ang hangin sa kasadpan.
27 He rained flesh also upon them as dust, and feathered fowls like as the sand of the sea:
Gipaulanan niya (sila) ug karne sama sa abog, mga langgam nga dili maihap sama sa balas sa kadagatan.
28 And he let [it] fall in the midst of their camp, around their habitations.
Nangahulog kini taliwala sa ilang kampo, palibot sa ilang mga tolda.
29 So they ate, and were well filled: for he gave them their own desire;
Busa nangaon (sila) ug nangabusog. Gihatag niya ngadto kanila ang ilang gitinguha.
30 They were not estranged from their desire: but while their meat [was] yet in their mouths,
Apan wala pa (sila) nangabusog; ang ilang kalan-on anaa pa sa ilang mga baba.
31 The wrath of God came upon them, and slew the fattest of them, and smote down the chosen [men] of Israel.
Unya gisulong (sila) sa kasuko sa Dios ug gipamatay ang labing kusgan kanila. Gipuo niya ang mga batan-ong lalaki sa Israel.
32 For all this they sinned still, and believed not for his wondrous works.
Bisan pa niini, nagpadayon (sila) sa pagpakasala ug wala mituo sa iyang kahibulongang mga buhat.
33 Therefore their days did he consume in vanity, and their years in trouble.
Busa gipamubo sa Dios ang ilang mga adlaw; ang ilang katuigan napuno sa kalisang.
34 When he slew them, then they sought him: and they returned and inquired early after God.
Sa dihang ang Dios mosakit kanila, mosugod (sila) sa pagpangita kaniya, ug unya mobalik (sila) ug mangita gayod kaniya.
35 And they remembered that God [was] their rock, and the high God their redeemer.
Mahinumdoman nila nga ang Dios mao ang ilang bato ug nga ang Labing Halangdong Dios mao ang ilang manluluwas.
36 Nevertheless they flattered him with their mouth, and they lied to him with their tongues.
Apan giulog-ulogan nila siya pinaagi sa ilang mga baba ug namakak kaniya sa ilang mga pulong.
37 For their heart was not right with him, neither were they steadfast in his covenant.
Kay ang ilang mga kasingkasing dili lig-ong mitutok kaniya, ug dili (sila) matinud-anon sa iyang kasabotan.
38 But he, [being] full of compassion, forgave [their] iniquity, and destroyed [them] not: yes, many a time he turned his anger away, and did not stir up all his wrath.
Apan siya, sanglit maluluy-on, nagpasaylo sa ilang kasal-anan ug wala niya (sila) laglaga. Oo, daghang mga panahon nga iyang gipugngan ang iyang kasuko ug wala pukawa ang tanan niyang kapungot.
39 For he remembered that they [were but] flesh; a wind that passeth away, and cometh not again.
Gihinumdoman niya nga gibuhat (sila) gikan sa unod, usa ka hangin nga molabay ug dili na mobalik.
40 How oft did they provoke him in the wilderness, [and] grieve him in the desert!
Sa makadaghang higayon misupak (sila) batok kaniya didto sa kamingawan ug nagpasubo kaniya didto sa umaw nga mga rehiyon!
41 Yes, they turned back and tempted God, and limited the Holy One of Israel.
Sa kanunay gisulayan nila ang Dios ug minghagit sa Balaan sa Israel.
42 They remembered not his hand, [nor] the day when he delivered them from the enemy.
Wala (sila) maghunahuna mahitungod sa iyang gahom, kung giunsa niya (sila) pagluwas gikan sa ilang kaaway
43 How he had wrought his signs in Egypt, and his wonders in the field of Zoan:
sa dihang gipakita niya ang iyang makalilisang nga mga timaan didto sa Ehipto ug ang iyang mga kahibulongan sa rehiyon sa Zoan.
44 And had turned their rivers into blood; and their floods, that they could not drink.
Gihimo niyang dugo ang mga suba sa mga Ehiptohanon aron dili (sila) makainom gikan sa ilang mga tuboran.
45 He sent divers sorts of flies among them, which devoured them; and frogs, which destroyed them.
Nagpadala siya ug labihan kadaghang langaw nga milamoy kanila ug mga baki nga milukop sa ilang yuta.
46 He gave also their increase to the caterpillar, and their labor to the locust.
Iyang gihatag ang ilang mga pananom sa mga apan-apan ug ang ilang mga hinagoan ngadto sa mga dulon.
47 He destroyed their vines with hail, and their sycamore trees with frost.
Gilaglag niya ang ilang mga kaparasan tungod sa pagpaulan ug yelo ug ang ilang mga kahoy nga sikomoro.
48 He gave up their cattle also to the hail, and their flocks to hot thunderbolts.
Gipaulanan niya ug yelo ang ilang mga baka ug gipanglitian ang ilang binuhing mga mananap.
49 He cast upon them the fierceness of his anger, wrath, and indignation, and trouble, by sending evil angels [among them].
Ang iyang hilabihang kasuko mihampak batok kanila. Gipadala niya ang kapungot, kaligutgot, ug kalisdanan sama sa mga anghel nga nagdala ug kasamok.
50 He made a way to his anger; he spared not their soul from death, but gave their life over to the pestilence;
Naghimo siya ug dalan alang sa iyang kasuko; wala niya (sila) ilikay gikan sa kamatayon apan gitugyan (sila) sa katalagman.
51 And smote all the first-born in Egypt; the chief of [their] strength in the tabernacles of Ham:
Gipamatay niya ang tanang panganay didto sa Ehipto, ang kinamagulangan sa ilang kusog didto sa mga tolda ni Ham.
52 But made his own people to go forth like sheep, and guided them in the wilderness like a flock.
Gigiyahan niya ang iyang mga katawhan pagawas sama sa karnero ug gitultolan (sila) didto sa kamingawan sama sa panon sa mananap.
53 And he led them on safely, so that they feared not: but the sea overwhelmed their enemies.
Gigiyahan niya (sila) nga luwas ug walay kahadlok, apan ang dagat mitabon sa ilang mga kaaway.
54 And he brought them to the border of his sanctuary, [even to] this mountain, [which] his right hand had purchased.
Unya gidala niya (sila) sa utlanan sa iyang balaang yuta, niining bukira nga naangkon sa iyang tuong kamot.
55 He cast out the heathen also before them, and divided them an inheritance by line, and made the tribes of Israel to dwell in their tents.
Gipapahawa niya ang mga nasod nga nauna kanila ug gipanghatag kanila ang ilang panulundon. Gipapuyo niya ang mga banay sa Israel sa ilang mga tolda.
56 Yet they tempted and provoked the most high God, and kept not his testimonies:
Apan ilang gisulayan ug gisupak ang Labing Halangdong Dios ug wala gituman ang iyang mga kasugoan.
57 But turned back, and dealt unfaithfully like their fathers: they were turned aside like a deceitful bow.
(Sila) dili mga matinud-anon ug nagmabudhi-on sama sa ilang mga amahan; dili (sila) kasaligan sama sa baliko nga pana.
58 For they provoked him to anger with their high places, and moved him to jealousy with their graven images.
Kay gipasuko nila siya sa ilang hataas nga mga dapit ug gihagit siya aron mangabugho sa ilang mga diosdios.
59 When God heard [this], he was wroth, and greatly abhorred Israel:
Sa dihang nadungog kini sa Dios, nasuko siya ug hingpit nga gisalikway ang Israel.
60 So that he forsook the tabernacle of Shiloh, the tent [which] he placed among men;
Gibiyaan niya ang puluy-anan sa Silo, ang tolda diin siya mipuyo uban sa mga tawo.
61 And delivered his strength into captivity, and his glory into the enemy's hand.
Gitugotan niya nga ang iyang kusog makuha ug gihatag ang iyang himaya ngadto sa mga kamot sa kaaway.
62 He gave over his people also to the sword; and was wroth with his inheritance.
Gitugyan niya ang iyang katawhan ngadto sa espada, ug nasuko siya sa iyang panulundon.
63 The fire consumed their young men; and their maidens were not given to marriage.
Gilamoy sa kalayo ang ilang mga batan-ong lalaki, ug ang ilang mga kadalagahan wala nay mga awit sa kasal.
64 Their priests fell by the sword; and their widows made no lamentation.
Ang ilang mga pari nangapukan pinaagi sa espada, ug ang ilang mga balo dili makahimo sa pagbangotan.
65 Then the LORD awaked as one out of sleep, [and] like a mighty man that shouteth by reason of wine.
Unya ang Ginoo nahigmata sama sa tawo nga gikan sa pagkatulog, sama sa manggugubat nga nagsinggit tungod sa bino.
66 And he smote his enemies in the hinder part: he put them to a perpetual reproach.
Giabog niya ang iyang mga kaaway; gipakaulawan niya (sila) sa walay kataposan.
67 Moreover he refused the tabernacle of Joseph, and chose not the tribe of Ephraim:
Gisalikway niya ang tolda ni Jose, ug wala niya pilia ang banay ni Efraim.
68 But chose the tribe of Judah, the mount Zion which he loved.
Gipili niya ang banay ni Juda ug ang Bukid sa Zion nga iyang gihigugma.
69 And he built his sanctuary like high [palaces], like the earth which he hath established for ever.
Gitukod niya ang iyang pinuy-anan sama sa mga langit, sama sa kalibotan nga iyang palungtaron sa kahangtoran.
70 He chose David also his servant, and took him from the sheep-folds:
Gipili niya si David, nga iyang sulugoon, ug gikuha siya gikan sa puluy-anan sa mga karnero.
71 From following the ewes great with young he brought him to feed Jacob his people, and Israel his inheritance.
Gikuha niya siya gikan sa pagbantay sa mga babayeng karnero ug sa mga anak niini ug gidala niya siya aron mahimong magbalantay ni Jacob, nga iyang katawhan, ug sa Israel, nga iyang panulundon.
72 So he fed them according to the integrity of his heart; and guided them by the skillfulness of his hands.
Gibantayan (sila) ni David uban sa kaligdong sa iyang kasingkasing, ug gigiyahan niya (sila) sa kahanas sa iyang mga kamot.
