Proverbs 6
1 My son, if thou art surety for thy friend, [if] thou hast stricken thy hand with a stranger,
Con ơi, nếu con bảo lãnh bạn sơ giao, hay đưa tay cam kết với người lạ mặt.
2 Thou art snared with the words of thy mouth, thou art taken with the words of thy mouth.
Nếu con vướng mắc lời thề, bị miệng lưỡi con ràng buộc—
3 Do this now, my son, and deliver thyself, when thou art come into the hand of thy friend; go, humble thyself, and make sure thy friend.
hãy nghe lời ta khuyên và tự cứu mình, vì con đã rơi vào tay của bạn con. Hãy hạ mình xuống; đi xin họ hủy lời cam kết.
4 Give not sleep to thy eyes, nor slumber to thy eyelids.
Đừng trì hoãn; con phải đi ngay! Không được nghỉ ngơi cho đến khi xong việc.
5 Deliver thyself as a roe from the hand [of the hunter], and as a bird from the hand of the fowler.
Phải lo giải thoát lấy thân, như nai thoát tay thợ săn, như chim thoát bẫy.
6 Go to the ant, thou sluggard; consider her ways, and be wise:
Này người lười biếng, hãy quan sát sinh hoạt loài kiến. Hãy rút tỉa bài học để khôn ngoan!
7 Which having no guide, overseer, or ruler,
Tuy không có thủ lãnh, quan chức, hay người cai trị,
8 Provideth her provisions in the summer, [and] gathereth her food in the harvest.
nhưng mùa hè, chúng biết dự trữ lương thực, mùa gặt chúng biết gom góp thóc lúa.
9 How long wilt thou sleep, O sluggard? when wilt thou arise out of thy sleep?
Nhưng người lười biếng kia, còn ngủ mãi sao? Đến bao giờ mới thức giấc?
10 [Yet] a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:
Ngủ một chút, mơ màng thêm một chút, khoanh tay nghỉ một chút nữa thôi—
11 So shall thy poverty come as one that traveleth, and thy want as an armed man.
cảnh nghèo đến như kẻ trộm; bạo tàn, đột ngột như phường cướp tấn công.
12 A naughty person, a wicked man, walketh with a froward mouth.
Bọn vô lại độc ác thích điều gì? Họ không ngớt nói lời dối trá,
13 He winketh with his eyes, he speaketh with his feet, he teacheth with his fingers;
nháy mắt, khều chân hay tay ngầm ra dấu.
14 Frowardness [is] in his heart, he deviseth mischief continually; he soweth discord.
Lòng đầy gian tà, mưu toan điều ác, xui cạnh tranh, bất hòa.
15 Therefore shall his calamity come suddenly; suddenly shall he be broken without remedy.
Nhưng họ sẽ bị tai họa bất ngờ, bị diệt không phương cứu thoát.
16 These six [things] doth the LORD hate: yes, seven [are] an abomination to him:
Sáu điều Chúa Hằng Hữu ghét— hay bảy điều làm Ngài gớm ghê:
17 A proud look, a lying tongue, and hands that shed innocent blood.
Mắt kiêu căng, lưỡi gian dối, bàn tay đẫm máu vô tội,
18 A heart that deviseth wicked imaginations, feet that are swift in running to mischief,
lòng mưu toan những việc hung tàn, chân phóng nhanh đến nơi tội ác,
19 A false witness [that] speaketh lies, and him that soweth discord among brethren.
làm chứng gian khai mang hại người, xúi giục anh chị em tranh chấp.
20 My son, keep thy father's commandment, and forsake not the law of thy mother:
Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy, và đừng bỏ khuôn phép mẹ con.
21 Bind them continually upon thy heart, [and] tie them about thy neck.
Phải luôn luôn ghi lòng tạc dạ. Đeo những lời ấy vào cổ con.
22 When thou goest, it shall lead thee; when thou sleepest, it shall keep thee; and [when] thou awakest, it shall talk with thee.
Nó sẽ dẫn dắt con khi đi. Gìn giữ con lúc ngủ. Trò chuyện khi con thức dậy.
23 For the commandment [is] a lamp; and the law [is] light; and reproofs of instruction [are] the way of life:
Vì sự khuyên dạy là ngọn đèn, khuôn phép là ánh sáng; Quở trách khuyên dạy là vạch đường sống cho con.
24 To keep thee from the evil woman, from the flattery of the tongue of a strange woman.
Gìn giữ con khỏi đàn bà tội lỗi, khỏi lưỡi dụ dỗ của dâm phụ.
25 Lust not after her beauty in thy heart; neither let her take thee with her eyelids.
Lòng con đừng thèm muốn nhan sắc nó. Chớ để khóe mắt nó chinh phục con.
26 For by means of a lewd woman [a man is brought] to a piece of bread: and the adulteress will hunt for the precious life.
Mê kỹ nữ thì sẽ lâm cảnh vong gia bại sản, lấy vợ người thì mất cả hồn linh.
27 Can a man take fire in his bosom, and his clothes not be burned?
Có ai mang lửa trong lòng, mà áo quần không bốc cháy?
28 Can one go upon hot coals, and his feet not be burned?
Có ai bước trên than hồng, mà khỏi bị phỏng chân chăng?
29 So he that goeth in to his neighbor's wife; whoever toucheth her shall not be innocent.
Ai ngoại tình với vợ người cũng vậy. Người đụng đến nàng hẳn không tránh khỏi hình phạt.
30 [Men] do not despise a thief, if he stealeth to satisfy his soul when he is hungry;
Người ta có thể khoan hồng cho kẻ trộm, vì hắn phạm tội ăn cắp do đói.
31 But [if] he is found, he shall restore seven-fold; he shall give all the substance of his house.
Nhưng nếu bị bắt nó phải bồi thường gấp bảy lần, phải lấy hết tài vật trong nhà để trang trải.
32 [But] whoever committeth adultery with a woman lacketh understanding: he [that] doeth it destroyeth his own soul.
Nhưng người phạm tội ngoại tình thật ngu dại, vì tự hủy diệt chính mình.
33 A wound and dishonor shall he get; and his reproach shall not be wiped away.
Danh liệt, thân bại. Hổ thẹn nhục nhã suốt đời.
34 For jealousy [is] the rage of a man: therefore he will not spare in the day of vengeance.
Người chồng sẽ ghen tuông giận dữ, báo thù chẳng chút nương tay.
35 He will not regard any ransom; neither will he rest content, though thou givest many gifts.
Anh ta không nhận tiền chuộc lỗi, dù con nộp bao nhiêu cũng không bằng lòng.
