Proverbs 22
1 A [good] name [is] rather to be chosen than great riches, [and] loving favor rather than silver and gold.
Ang usa ka maayong ngalan labi pang maayong pilion kay sa dagkung mga bahandi, Ug ang mahigugmaong-kalooy kay sa salapi ug bulawan.
2 The rich and poor meet together: the LORD [is] the maker of them all.
Ang adunahan ug ang kabus magakahibalag sila: Si Jehova mao ang nagbuhat kanilang tanan.
3 A prudent [man] foreseeth the evil, and hideth himself: but the simple pass on, and are punished.
Ang usa ka buotan nga tawo makakita sa dautan, ug magatago sa iyang kaugalingon; Apan ang walay-pagtagad molabay lamang ug magaantus tungod niini.
4 By humility [and] the fear of the LORD [are] riches, and honor, and life.
Ang balus sa pagkamapaubsanon ug pagkahadlok kang Jehova Mao ang pagkaadunahan, ug kadungganan, ug kinabuhi.
5 Thorns [and] snares [are] in the way of the froward: he that doth keep his soul shall be far from them.
Mga tonok ug mga lit-ag maoy anaa sa dalan sa masukihon: Kadtong magabantay sa iyang kalag mahilayo gikan kanila.
6 Train up a child in the way he should go: and when he is old, he will not depart from it.
Bansaya ang bata diha sa dalan nga iyang pagalaktan, Ug bisan kong siya matigulang na siya dili mobiya gikan niana.
7 The rich ruleth over the poor, and the borrower [is] servant to the lender.
Ang adunahan magahari ibabaw sa kabus; Ug ang manghuhulam mao ang ulipon sa magapahulam.
8 He that soweth iniquity shall reap vanity: and the rod of his anger shall fail.
Kadtong magapugas ug kasal-anan nagaani ug kalisdanan; Ug ang baras sa iyang kasuko makawang.
9 He that hath a bountiful eye shall be blessed; for he giveth of his bread to the poor.
Kadtong adunay usa ka mata nga madagayaon pagabulahanon; Kay siya nagahatag sa iyang tinapay sa kabus.
10 Cast out the scorner, and contention shall end; yes, strife and reproach shall cease.
Papahawaa ang mayubiton, ug ang pagpakigbingkil mogula; Oo, ang pagkalalis ug pagpakaulaw mohunong.
11 He that loveth pureness of heart, [for] the grace of his lips the king [shall be] his friend.
Kadtong mahagugma sa pagkaulay sa kasingkasing, Tungod sa gracia sa iyang mga q2 ngabilang hari mahimong iyan higala.
12 The eyes of the LORD preserve knowledge, and he overthroweth the words of the transgressor.
Ang mga mata ni Jehova magapanalipod kaniya nga may kahibalo; Apan siya magawagtang sa mga pulong sa tawong mabudhion
13 The slothful [man] saith, [There is] a lion without, I shall be slain in the streets.
Ang tapulan nagaingon: Adunay usa ka leon sa gawas; Ako pagapatyon diha sa kadalanan.
14 The mouth of strange women [is] a deep pit: he that is abhorred by the LORD shall fall therein.
Ang baba sa mga dumuloong babaye maoy usa ka halalum nga gahong; Siya nga gidumtan ni Jehova mahulog niana.
15 Foolishness [is] bound in the heart of a child; [but] the rod of correction shall drive it far from him.
Ang mga binuang nabugkos diha sa kasingkasing sa usa ka bata; Apan ang bunal sa pagbadlong magapalabog niana sa halayo gikan kaniya.
16 He that oppresseth the poor to increase his [riches], [and] he that giveth to the rich, [shall] surely [come] to want.
Kadtong magadaugdaug sa kabus aron sa pagdugang sa iyang ganancia, Ug kadtong magahatag sa adunahan, modangat lamang sa kawalad-on.
17 Bow down thy ear, and hear the words of the wise, and apply thy heart to my knowledge.
Ikiling ang imong igdulungog, ug pamatia ang mga pulong sa manggialamon, Ug ibutang ang imong kasingkasing sa akong kahibalo.
18 For [it is] a pleasant thing if thou keepest them within thee; they shall withal be fitted in thy lips.
Kay kini maoy butang nga makalilipay kong ikaw magatipig kanila diha kanimo, Kong sila mahiluna pagtingub diha sa imong mga ngabil.
19 That thy trust may be in the LORD, I have made known to thee this day, even to thee.
Aron ang imong pagsalig mahaanha kang Jehova, Akong gipahibalo kanimo sila niining adlawa, bisan kanimo.
20 Have not I written to thee excellent things in counsels and knowledge,
Wala ba ako makasulat kanimo ug mga maayo uyamut nga mga butang Sa mga tambag ug kahibalo,
21 That I might make thee know the certainty of the words of truth; that thou mightest answer the words of truth to them that send to thee?
Aron sa pagpahibalo kanimo sa kasayuran sa mga pulong sa kamatuoran, Aron ikaw magadala pagbalik sa mga pulong sa kamatuoran ngadto kanila nga nagasugo kanimo?
22 Rob not the poor, because he [is] poor: neither oppress the afflicted in the gate:
Ayaw pagkawati ang kabus tungod kay siya kabus; Ni magadaugdaug ka sa mga sinakit diha sa ganghaan:
23 For the LORD will plead their cause, and spoil the soul of those that spoiled them.
Kay si Jehova magalaban sa ilang katungod, Ug moagaw sa kinabuhi niadtong nangagaw kanila.
24 Make no friendship with an angry man; and with a furious man thou shalt not go:
Ayaw pagpakighigala sa usa ka tawo nga maligut-guton; Ug sa masuk-anon nga tawo dili ka makigkuyog:
25 Lest thou learn his ways, and get a snare to thy soul.
Tingali unya ikaw makakat-on sa iyang mga dalan, Ug makabaton ka sa lit-ag sa imong kalag.
26 Be not thou [one] of them that strike hands, [or] of them that are sureties for debts.
Dili ka paisip nga usa kanila nga nagapanghampak sa kamot, Kun kanila nga maoy mga pasalig tungod sa mga utang.
27 If thou hast nothing to pay, why should he take away thy bed from under thee?
Kong ikaw walay kapaingnan sa pagbayad, Nganong iyang kuhaon ang imong higdaanan nga anaa sa ilalum nimo?
28 Remove not the ancient landmark, which thy fathers have set.
Ayaw pagbalhina ang karaan nga mohon sa yuta, Nga gibutang sa imong mga amahan.
29 Seest thou a man diligent in his business? he shall stand before kings; he shall not stand before mean [men].
Nakita mo ba ang usa ka tawo nga masingkamoton sa iyang patigayon? siya magatindog sa atubangan sa mga hari; Siya dili magatindog sa atubangan sa bastos nga mga tawo.
