Proverbs 11
1 A false balance [is] abomination to the LORD: but a just weight [is] his delight.
Gikasilagan ni Yahweh ang sukdanan nga dili husto, apan gikahimut-an niya ang husto nga pagsukod.
2 [When] pride cometh, then cometh shame: but with the lowly [is] wisdom.
Kung ang garbo moabot, ang kaulaw unya modangat, apan diha sa pagpaubos moabot ang kaalam.
3 The integrity of the upright shall guide them: but the perverseness of transgressors shall destroy them.
Ang dungog sa matarong mogiya kanila, apan ang baliko nga mga dalan sa mga malimbongon moguba kanila.
4 Riches profit not in the day of wrath: but righteousness delivereth from death.
Walay pulos ang bahandi sa adlaw sa kapungot, apan ang pagbuhat ug matarong maglikay kanimo gikan sa kamatayon.
5 The righteousness of the perfect shall direct his way: but the wicked shall fall by his own wickedness.
Ang matarong nga binuhatan sa tawong walay sala magtul-id sa iyang dalan, apan ang daotan mapukan tungod sa ilang pagkadaotan.
6 The righteousness of the upright shall deliver them: but transgressors shall be taken in [their own] naughtiness.
Ang matarong nga binuhatan niadtong makapahimuot sa Dios magluwas kanila, apan ang malimbongon malit-ag pinaagi sa ilang mga tinguha.
7 When a wicked man dieth, [his] expectation shall perish: and the hope of unjust [men] perisheth.
Sa dihang ang tawong daotan mamatay, ang iyang paglaom mahanaw ug ang paglaom nga anaa sa iyang kusog mawagtang.
8 The righteous is delivered out of trouble, and the wicked cometh in his stead.
Ang tawo nga magbuhat kung unsa ang matarong malikay gikan sa kagubot ug modangat hinuon kini ngadto sa daotan.
9 A hypocrite with [his] mouth destroyeth his neighbor: but through knowledge shall the just be delivered.
Ang baba sa dili diosnon makadaot sa iyang silingan, apan pinaagi sa kahibalo kadtong mobuhat kung unsa ang matarong maluwas.
10 When the righteous prosper, the city rejoiceth: and when the wicked perish, [there is] shouting.
Kung magmauswagon kadtong magbuhat ug matarong, ang siyudad magmalipayon; kung ang daotan malaglag, adunay panagsinggit sa kalipay.
11 By the blessing of the upright the city is exalted: but it is overthrown by the mouth of the wicked.
Pinaagi sa maayong mga gasa niadtong makapahimuot sa Dios, mouswag ang siyudad; pinaagi sa baba sa daotan, magun-ob ang siyudad.
12 He that is void of wisdom despiseth his neighbor: but a man of understanding holdeth his peace.
Ang tawo nga magtamay sa iyang higala walay alamag, apan ang tawo nga adunay panabot maghilom.
13 A tale-bearer revealeth secrets: but he that is of a faithful spirit concealeth the matter.
Si bisan kinsa nga nagapanglibak mopadayag sa mga tinago, apan ang tawong matinud-anon motipig sa mga butang nga gitago.
14 Where no counsel [is], the people fall: but in the multitude of counselors [there is] safety.
Kung walay maalamong padulngan, ang nasod mapukan, apan moabot ang kadaogan pinaagi sa pagpakisayod sa daghang magtatambag.
15 He that is surety for a stranger shall smart [for it]: and he that hateth suretiship is sure.
Si bisan kinsa nga magpasalig sa utang sa usa ka langyaw mag-antos gayod sa kasakit, apan ang tawo nga dili buot mohimo ug kasabotan sa ingon ana nga matang sa saad maluwas.
16 A gracious woman retaineth honor: and strong [men] retain riches.
Ang maluluy-on nga babaye makadawat ug pagpasidungog, apan ang mga tawong mangtas mga hakog sa bahandi.
17 The merciful man doeth good to his own soul: but [he that is] cruel troubleth his own flesh.
Ang tawong maluluy-on makapahimulos sa iyang kaugalingon, apan ang tawong bangis magpasakit sa iyang kaugalingon.
18 The wicked worketh a deceitful work: but to him that soweth righteousness [shall be] a sure reward.
Ang tawong daotan manglimbong aron lang makuha ang iyang suhol, apan ang tawong magpugas kung unsa ang matarong moani sa bayad sa kamatuoran.
19 As righteousness [tendeth] to life: so he that pursueth evil [pursueth it] to his own death.
Ang tawong matinud-anon nga mobuhat kung unsa ang matarong mabuhi, apan mamatay ang tawo nga mosunod sa daotan.
20 They that are of a froward heart [are] abomination to the LORD: but [such as are] upright in [their] way [are] his delight.
Gikasilagan ni Yahweh kadtong mga kasingkasing nga dili matarong, apan gikahimut-an niya kadtong mga dalan sa mga walay sala.
21 [Though] hand [join] in hand, the wicked shall not be unpunished: but the seed of the righteous shall be delivered.
Siguradoha kini—ang mga tawong daotan dili pasagdan nga dili masilotan, apan ang mga kaliwat niadtong mobuhat kung unsa ang matarong maluwas.
22 [As] a jewel of gold in a swine's snout, [so is] a fair woman who is without discretion.
Sama sa singsing nga bulawan nga anaa sa ilong sa baboy mao man ang maanyag nga babaye nga walay maayong paghukom.
23 The desire of the righteous [is] only good: [but] the expectation of the wicked [is] wrath.
Ang mga tinguha niadtong mobuhat kung unsa ang matarong mosangpot sa kaayohan, apan ang mga tawong daotan molaom lang sa kapungot.
24 There is that scattereth, and yet increaseth; and [there is] that withholdeth more than is meet, but [it tendeth] to poverty.
Adunay tawo nga magpugas ug binhi—makatigom siya ug mas daghan pa; ang uban nga wala magpugas—modangat kaniya ang kakabos.
25 The liberal soul shall be made fat: and he that watereth shall be watered also himself.
Ang tawong manggihatagon mouswag ug ang tawong mohatag ug tubig ngadto sa uban makabaton ug tubig sa iyang kaugalingon.
26 He that withholdeth corn, the people shall curse him: but blessing [shall be] upon the head of him that selleth [it].
Tunglohon sa mga tawo ang tawong mobalibad sa pagbaligya ug trigo, apan ang maayong mga gasa magpurongpurong sa ulo niadtong magbaligya niini.
27 He that diligently seeketh good procureth favor: but he that seeketh mischief, it shall come to him.
Ang tawo nga kugihan mangita sa maayo nagapangita usab ug pabor, apan ang tawo nga mangita sa daotan makakaplag niini.
28 He that trusteth in his riches shall fall: but the righteous shall flourish as a branch.
Kadtong misalig sa ilang kaadunahan mapukan, apan sama sa dahon, molabong kadtong mobuhat kung unsa ang matarong.
29 He that troubleth his own house shall inherit the wind: and the fool [shall be] servant to the wise of heart.
Ang tawo nga magdala ug kagubot sa iyang kaugalingong panimalay makapanunod ug hangin ug ang buangbuang mahimong ulipon sa maalamon ug kasingkasing.
30 The fruit of the righteous [is] a tree of life; and he that winneth souls [is] wise.
Kadtong mobuhat kung unsa ang matarong mahimong sama sa kahoy sa kinabuhi, apan ang kasamok molaglag ug mga kinabuhi.
31 Behold, the righteous shall be recompensed upon the earth: much more the wicked and the sinner.
Kung kadtong mga mobuhat ug matarong makadawat kung unsa ang angay kanila, unsa pa kaha ang daotan ug ang makasasala!
