< Proverbs 10 >
1 The proverbs of Solomon. A wise son maketh a glad father: but a foolish son [is] the heaviness of his mother.
Ang mga kawikaan ni Solomon. Ang isang marunong na anak ay ikinagagalak ng kaniyang ama ngunit ang isang hangal na anak ay nagdadala ng pighati sa kaniyang ina.
2 Treasures of wickedness profit nothing: but righteousness delivereth from death.
Ang mga yamang naipon sa pamamagitan ng kasamaan ay walang halaga, ngunit ang paggawa ng kung ano ang tama ay naglalayo sa kamatayan.
3 The LORD will not suffer the soul of the righteous to famish: but he casteth away the substance of the wicked.
Hindi hinahayaan ni Yahweh na magutom ang mga gumagawa ng masama, ngunit kaniyang binibigo ang mga pagnanasa ng masama.
4 He becometh poor that dealeth [with] a slack hand: but the hand of the diligent maketh rich.
Ang kamay na tamad ay nagdudulot sa isang tao para maging mahirap, ngunit ang kamay ng masipag na tao ay magtatamo ng kayamanan.
5 He that gathereth in summer [is] a wise son: [but] he that sleepeth in harvest [is] a son that causeth shame.
Ang marunong na anak ay magtitipon ng pananim sa tag-araw, ngunit kahihiyan sa kaniya para matulog habang anihan.
6 Blessings [are] upon the head of the just: but violence covereth the mouth of the wicked.
Ang mga kaloob mula sa Diyos ay nasa isipan ng mga gumagawa ng tama, ngunit ang bibig ng masama ay pinagtatakpan ang karahasan.
7 The memory of the just [is] blessed: but the name of the wicked shall perish.
Ang taong gumagawa ng tama ay natutuwa tuwing siya ay ating naiisip ang tungkol sa kaniya, ngunit ang pangalan ng masama ay mabubulok.
8 The wise in heart will receive commandments: but a prating fool shall fall.
Silang mga maunawain ay tumatanggap ng mga utos, ngunit ang isang madaldal na hangal ay mapapahamak.
9 He that walketh uprightly walketh surely: but he that perverteth his ways shall be known.
Ang siyang lumalakad sa katapatan ay lumalakad sa kaligtasan, subalit ang isa na gumagawa ng kabuktutan, siya ay malalantad.
10 He that winketh with the eye causeth sorrow: but a prating fool shall fall.
Siya na kumikindat ang mata ay nagdudulot ng kalungkutan, ngunit ang isang madaldal na hangal ay masisira.
11 The mouth of a righteous [man is] a well of life: but violence covereth the mouth of the wicked.
Ang bibig ng gumagawa ng tama ay isang bukal ng buhay, ngunit ang bibig ng masama ay nagtatago ng karahasan.
12 Hatred stirreth up strifes: but love covereth all sins.
Ang galit ay nagpapasimula ng mga kaguluhan, subalit ang pag-ibig ay matatakpan ang lahat ng pagkakasala.
13 In the lips of him that hath understanding wisdom is found: but a rod [is] for the back of him that is void of understanding.
Ang karunungan ay matatagpuan sa labi ng isang taong marunong umunawa, ngunit ang isang pamalo ay para sa likod ng isang walang pang-unawa.
14 Wise [men] lay up knowledge: but the mouth of the foolish [is] near destruction.
Ang mga taong marunong ay nag-iipon ng kaalaman, ngunit ang bibig ng isang hangal ay nagpapalapit ng kapahamakan.
15 The rich man's wealth [is] his strong city: the destruction of the poor [is] their poverty.
Ang kayamanan ng isang mayamang tao ay ang kaniyang pinatibay na lungsod, ang kasalatan ng mahirap ay kanilang pagkawasak.
16 The labor of the righteous [tendeth] to life: the fruit of the wicked to sin.
Ang kabayaran ng mga gumagawa ng tama ay patungo sa buhay; ang pakinabang ng masama ay patungo sa kasalanan.
17 He [is in] the way of life that keepeth instruction: but he that refuseth reproof erreth.
Doon ay may isang daan sa buhay para sa isang sumusunod sa disiplina, ngunit ang tumatanggi sa pagpuna ay inaagos sa pagkaligaw.
18 He that hideth hatred [with] lying lips, and he that uttereth a slander, [is] a fool.
Ang sinumang magtago ng pagkagalit ay may mga sinungaling na labi, at sinumang magkalat ng paninirang puri ay isang hangal.
19 In the multitude of words there wanteth not sin: but he that restraineth his lips [is] wise.
Kung maraming salita, pagkakasala ay hindi nagkukulang, ngunit ang siyang nag-iingat sa kaniyang sasabihin ay isang matalino
20 The tongue of the just [is as] choice silver: the heart of the wicked [is] little worth.
Ang dila na siyang gumagawa nang matuwid ay purong pilak; ito ay may maliit na halaga sa puso ng masama.
21 The lips of the righteous feed many: but fools die for want of wisdom.
Ang mga labi ng isa na gumagawa ng tama ay nagpapalusog ng marami, ngunit ang mga mangmang ay mamamatay dahil sa kakulangan ng kanilang pang-unawa.
22 The blessing of the LORD, it maketh rich, and he addeth no sorrow with it.
Ang mga mabuting kaloob ni Yahweh ay nagdadala ng kayamanan at hindi ito nagdagdag ng sakit.
23 [It is] as sport to a fool to do mischief: but a man of understanding hath wisdom.
Ang kasamaan ay laro ng isang hangal, ngunit ang karunungan ay isang kasiyahan para sa isang tao ng may pang-unawa.
24 The fear of the wicked, it shall come upon him: but the desire of the righteous shall be granted.
Ang takot ng masama ay sasaklawan siya, ngunit ang pagnanais ng isang matuwid ay ibibigay.
25 As the whirlwind passeth, so [is] the wicked no [more]: but the righteous [is] an everlasting foundation.
Ang masama ay tulad ng isang bagyo na dumadaan, at sila ay wala na, ngunit silang gumagawa ng tama ay isang pundasyon na magtatagal kailanman.
26 As vinegar to the teeth, and as smoke to the eyes, so [is] the sluggard to them that send him.
Tulad ng suka sa ngipin at usok sa mata, ganoon din ang batugan na nagpadala sa kaniya.
27 The fear of the LORD prolongeth days: but the years of the wicked shall be shortened.
Ang takot kay Yahweh nagpapahaba ng buhay, ngunit ang mga taon ng masama ay mapapaiksi.
28 The hope of the righteous [shall be] gladness: but the expectation of the wicked shall perish.
Ang pag-asa ng mga gumagawa ng tama ay kanilang kagalakan, ngunit ang mga taon ng mga masama ay mapapaiksi.
29 The way of the LORD [is] strength to the upright: but destruction [shall be] to the workers of iniquity.
Ang paraan ni Yahweh ay nag-iingat sa kanila na may katapatan, ngunit ito ay pagkawasak para sa masama.
30 The righteous shall never be removed: but the wicked shall not inhabit the earth.
Silang mga gumagawa ng tama ay hindi kailanman maibabagsak, ngunit ang masama ay hindi mananatili sa lupain.
31 The mouth of the just bringeth forth wisdom: but the froward tongue shall be cut out.
Mula sa bibig ng mga gumagawa ng tama ay dumarating ang bunga ng karunungan, ngunit ang masamang dila ay mapuputol.
32 The lips of the righteous know what is acceptable: but the mouth of the wicked [speaketh] frowardness.
Alam ng mga labing gumagawa nang tama kung ano ang katanggap-tanggap, ngunit ang bibig ng masama ay alam kung ano ang masama