< Matthew 26 >
1 And it came to pass, when Jesus had finished all these sayings, he said to his disciples,
Miabot nga sa dihang natapos na ni Jesus kining tanan nga mga pulong, miingon siya sa iyang mga disipulo,
2 Ye know that after two days is the passover, and the Son of man is betrayed to be crucified.
“Nasayod kamo nga human sa duha ka adlaw moabot ang adlaw sa Pagsaylo, ug ang Anak sa Tawo igatugyan aron ilansang sa krus.”
3 Then assembled the chief priests, and the scribes, and the elders of the people, in the palace of the high priest, who was called Caiaphas,
Unya ang mga pangulong pari ug mga kadagkoan sa katawhan nagkatigom didto sa palasyo sa labawng pari, nga ginganlan ug Caifas.
4 And consulted that they might take Jesus by subtilty, and kill [him].
Naghiusa silang naglaraw sa pagdakop kang Jesus sa hilom ug sa pagpatay kaniya.
5 But they said, Not on the feast -[day], lest there be an uproar among the people.
Kay miingon sila, “Dili panahon sa pista, aron nga dili magsugod ang kagubot taliwala sa katawhan.”
6 Now when Jesus was in Bethany, in the house of Simon the leper,
Karon samtang si Jesus anaa sa Betania sa balay ni Simon nga sanglahon,
7 There came to him a woman having an alabaster-box of very precious ointment, and poured it on his head as he sat [at table].
samtang nagsandig siya sa kan-anan, ang usa ka babaye miduol kaniya nga adunay usa ka alabastro nga tibod sa mahalon nga pahumot, ug gibubo niya kini didto sa iyang ulo.
8 But when his disciples saw [it], they had indignation, saying, To what purpose [is] this waste?
Apan sa dihang nakakita niini ang iyang mga disipulo, nasuko sila ug miingon, “Unsa man ang hinungdan niining pag-usik-usik?
9 For this ointment might have been sold for much, and given to the poor.
Mahimo pa unta kining ibaligya sa dako nga kantidad ug ihatag ngadto sa mga kabos.”
10 When Jesus understood [it], he said to them, Why trouble ye the woman? for she hath wrought a good work upon me.
Apan si Jesus, nga nasayod niini, miingon kanila, “Nganong ginasamok man ninyo kining babaye? Kay gibuhat niya ang matahom nga butang alang kanako.
11 For ye have the poor always with you; but me ye have not always.
Kanunay ninyong gikauban ang mga kabos, apan dili ninyo ako makauban sa kanunay.
12 For in that she hath poured this ointment on my body, she did [it] for my burial.
Kay sa dihang gibubo niya kining pahumot sa akong lawas, gibuhat niya kini alang sa akong lubong.
13 Verily I say to you, Wherever this gospel shall be preached in the whole world, [there] shall also this, which this woman hath done, be told for a memorial of her.
Sa pagkatinuod moingon ako kaninyo, bisan asa mawali kining ebanghelyo sa tibuok kalibotan, kung unsa man ang nabuhat niini nga babaye masulti usab sa paghinumdom kaniya.”
14 Then one of the twelve, called Judas Iscariot, went to the chief priests,
Unya ang usa sa napulog duha, nga ginganlan ug Judas Iskariote, miadto sa mga pangulong pari
15 And said, What will ye give me, and I will deliver him to you? And they covenanted with him for thirty pieces of silver.
ug miingon, “Unsa man ang andam ninyong ihatag kanako aron sa pagtugyan kaniya nganha kaninyo?” Nagtimbang sila ug 30 kabuok nga plata alang kaniya.
16 And from that time he sought opportunity to betray him.
Sukad niadtong taknaa nangita siya ug kahigayonan sa pagtugyan kaniya ngadto kanila.
17 Now the first [day] of the [feast of] unleavened bread, the disciples came to Jesus, saying to him, Where wilt thou that we prepare for thee to eat the passover?
Karon sa unang adlaw sa tinapay nga walay igpapatubo ang mga disipulo miduol kang Jesus ug miingon, “Diin mo man kami buot mangandam alang sa pagkaon nimo sa Pagsaylo nga panihapon?”
18 And he said, Go into the city to such a man, and say to him, The Master saith, My time is at hand; I will keep the passover at thy house with my disciples.
Miingon siya, “Adtoa ang usa ka tawo didto sa siyudad ug sultihi siya, 'Ang Magtutudlo nag-ingon, “Ang akong panahon haduol na. Pagabuhaton nako ang Pagsaylo dinhi sa imong balay kauban ang akong mga disipulo.”
19 And the disciples did as Jesus had appointed them; and they made ready the passover.
Gibuhat sa mga disipulo ang gitugon ni Jesus, ug giandam nila ang pagkaon sa Pagsaylo.
20 Now when the evening was come, he sat down with the twelve.
Sa dihang miabot na ang kagabhion, milingkod siya aron mokaon kauban ang napulo ug duha ka mga disipulo.
21 And as they were eating, he said, Verily I say to you, that one of you will betray me.
Samtang nangaon sila, miingon siya, “Sa pagkatinuod moingon ako kaninyo nga ang usa kaninyo magluib kanako.”
22 And they were exceeding sorrowful, and began every one of them to say to him, Lord, is it I?
Nagmasulub-on sila, ug ang matag usa nagsugod sa pagpangutana kaniya, “Sigurado nga dili ako, Ginoo?”
23 And he answered and said, He that dippeth [his] hand with me in the dish, the same will betray me.
Mitubag siya, “Ang usa nga magtuslob sa iyang kamot uban kanako sa panaksan mao ang magbudhi kanako.
24 The Son of man goeth, as it is written concerning him: but woe to that man by whom the Son of man is betrayed! it had been good for that man, if he had not been born.
Molakaw ang Anak sa Tawo, sama sa nahisulat mahitungod kaniya. Apan alaot kanang tawhana nga pinaagi kaniya ang Anak sa Tawo budhian! Mas maayo alang nianang tawhana kung wala na lamang siya natawo.”
25 Then Judas, who betrayed him, answered and said, Master, is it I? He said to him, Thou hast said.
Si Judas, nga mao ang magbudhi kaniya miingon, “Ako ba kana, Rabbi?” Miingon siya kaniya, “Giingon mo na kini sa imong kaugalingon.”
26 And as they were eating, Jesus took bread, and blessed [it], and broke [it], and gave [it] to the disciples, and said, Take, eat; this is my body.
Samtang nangaon sila, gikuha ni Jesus ang tinapay, gipanalanginan kini, ug gipikaspikas kini. Gihatag niya kini sa mga disipulo ug miingon, “Dawata, ug kaona. Mao kini ang akong lawas.”
27 And he took the cup, and gave thanks, and gave [it] to them, saying, Drink ye all of it;
Gikuha niya ang usa ka kopa ug naghatag ug pagpasalamat, ug gihatag kini kanila ug miingon, “Inom niini, kamong tanan.
28 For this is my blood of the new testament, which is shed for many for the remission of sin.
Kay mao kini ang akong dugo sa pakigsaad nga ibubo sa kadaghanan alang sa kapasayloan sa mga sala.
29 But I say to you, I will not drink henceforth of this fruit of the vine, until that day when I drink it new with you in my Father's kingdom.
Apan moingon ako kaninyo, dili na ako makainom pag-usab niining bunga sa paras, hangtod sa adlaw dihang moinom ako niini nga bag-o uban kaninyo didto sa gingharian sa akong Amahan.”
30 And when they had sung a hymn, they went out to the mount of Olives.
Sa dihang miawit sila ug mga alawiton, miadto sila sa Bungtod sa mga Olibo.
31 Then saith Jesus to them, All ye shall be offended because of me this night: for it is written, I will smite the shepherd, and the sheep of the flock shall be scattered abroad.
Unya si Jesus miingon kanila, “Kamong tanan karong gabhiona mabungkag tungod kanako, kay nahisulat kini, 'Pagabunalan ko ang magbalantay ug ang karnero sa panon magkatibulaag.'
32 But after I am risen again, I will go before you into Galilee.
Apan human sa akong pagkabanhaw, mag-una ako kaninyo didto sa Galilea.”
33 Peter answered and said to him, Though all [men] shall be offended because of thee, [yet] will I never be offended.
Apan si Pedro miingon kaniya, “Bisan kung ang tanan mopalayo tungod kanimo, dili ako mopalayo.”
34 Jesus said to him, Verily I say to thee, that this night, before the cock shall crow, thou wilt deny me thrice.
Si Jesus miingon kaniya, “Sa pagkatinuod moingon ako kanimo, niini gayong gabhiona sa dili pa motuktugaok ang manok, ilimod mo ako sa makatulo ka higayon.”
35 Peter said to him, Though I should die with thee, yet will I not deny thee. Likewise also said all the disciples.
Si Pedro miingon kaniya, “Bisan pa kung mamatay ako uban kanimo, dili ko ikaw ilimod.” Ug ang tanang mga disipulo misulti sa samang butang.
36 Then cometh Jesus with them to a place called Gethsemane, and saith to the disciples, Sit ye here, while I go yonder and pray.
Unya si Jesus miadto uban kanila sa dapit nga gitawag ug Getsemane ug miingon sa iyang mga disipulo, “Lingkod dinhi samtang moadto ako didto aron moampo.”
37 And he took with him Peter, and the two sons of Zebedee, and began to be sorrowful and very heavy.
Gidala niya si Pedro ug ang duha ka anak nga lalaki ni Zebedeo uban kaniya ug nagsugod sila sa pagkamasulub-on ug naguol.
38 Then saith he to them, My soul is exceeding sorrowful, even to death: tarry ye here, and watch with me.
Unya miingon siya kanila, “Ang akong kalag nagsubo gayod, bisan hangtod sa kamatayon. Pabilin dinhi ug pagtukaw uban kanako.”
39 And he went a little further, and fell on his face, and prayed, saying, O my Father, if it is possible, let this cup pass from me: nevertheless, not as I will, but as thou [wilt].
Miadto siya sa unahan, mihapa, ug nag-ampo. Miingon siya, “Amahan ko, kung mahimo, tugoti kining kopa nga mosaylo gikan kanako. Apan, dili ang akong pagbuot, kondili ang imong pagbuot.”
40 And he cometh to the disciples, and findeth them asleep, and saith to Peter, What, could ye not watch with me one hour?
Miadto siya sa iyang mga disipulo ug nakaplagan nga nangatulog sila, ug miingon siya kang Pedro, “Unsa, dili ba kamo makatukaw uban kanako bisan sa usa lamang ka oras?
41 Watch and pray, that ye enter not into temptation: the spirit indeed [is] willing, but the flesh [is] weak.
Pagtukaw ug pag-ampo nga dili kamo madala ngadto sa tintasyon. Andam gayod ang espiritu, apan huyang ang unod.”
42 He went away again the second time, and prayed, saying, O my Father, if this cup may not pass away from me, except I drink it, thy will be done.
Mipalayo siya sa ikaduhang higayon ug miampo, miingon siya, “Amahan ko, kung kini dili mosaylo gawas kung imnon ko kini, ang imong kabubut-on maoy matuman.”
43 And he came and found them asleep again: for their eyes were heavy.
Mibalik na usab siya ug nakaplagan nga nangatulog sila, kay nagbug-at na ang ilang mga mata.
44 And he left them, and went away again, and prayed the third time, saying the same words.
Unya gibiyaan niya sila pag-usab ug mipalayo. Nag-ampo siya sa ikatulo nga higayon ug gisulti ang sama nga mga pulong.
45 Then he cometh to his disciples, and saith to them, Sleep on now, and take [your] rest: behold, the hour is at hand, and the Son of man is betrayed into the hands of sinners.
Unya miadto si Jesus sa mga disipulo ug miingon ngadto kanila, “Natulog ba gihapon kamo ug nagpahulay? Tan-awa, ang takna ania na, ug gibudhian na ang Anak sa Tawo ngadto sa kamot sa mga makasasala.
46 Rise, let us be going: behold, he is at hand that doth betray me.
Tindog, manglakaw na kita. Tan-awa, ang usa nga maoy magbudhi kanako haduol na.”
47 And while he was yet speaking, lo, Judas, one of the twelve, came, and with him a great multitude with swords and staffs, from the chief priests and elders of the people.
Samtang nagsulti pa siya, si Judas, ang usa sa napulo ug duha, miabot. Ang dakong panon sa katawhan miabot uban kaniya gikan sa pangulong pari ug mga kadagkoan sa katawhan. Miabot sila uban ang mga espada ug mga bunal.
48 Now he that betrayed him, gave them a sign, saying, Whomsoever I shall kiss, that same is he; hold him fast.
Karon ang tawo nga maoy mobudhi kang Jesus naghatag kanila ug ilhanan, nga nag-ingon, “Kung si kinsa ang akong halokan, siya na kana. Dakpa siya.”
49 And forthwith he came to Jesus, and said, Hail Master; and kissed him.
Dihadiha miduol siya kang Jesus ug miingon, “Kumusta, Rabbi!” Ug gihalokan niya siya.
50 And Jesus said to him, Friend, Why art thou come? Then they came, and laid hands on Jesus, and took him.
Si Jesus miingon kaniya, “Higala, buhata ang imong gianhi dinhi nga buhaton.” Unya miduol sila, gigunitan si Jesus, ug gidakop siya.
51 And behold, one of them, who were with Jesus, stretched out [his] hand, and drew his sword, and struck a servant of the high priest, and smote off his ear.
Tan-awa, ang usa niadtong kauban ni Jesus mituy-od sa iyang kamot, mihulbot sa iyang espada, ug mitigbas sa sulugoon sa labawng pari, ug naputol ang iyang dalunggan.
52 Then said Jesus to him, Put up again thy sword into its place: for all they that take the sword, shall perish by the sword.
Unya miingon si Jesus kaniya, “Ibalik ang imong espada sa iyang butanganan, kay ang tanan niadtong naghulbot sa espada mahanaw pinaagi sa espada.
53 Thinkest thou that I cannot now pray to my Father, and he will presently give me more than twelve legions of angels?
Naghunahuna ka ba nga dili ako makatawag sa akong Amahan, ug mopadala siya kanako ug labaw pa sa napulo ug duha ka panon sa mga anghel?
54 But how then shall the scriptures be fulfilled, that thus it must be?
Apan unsaon unya pagkatuman sa kasulatan, kinahanglan nga mahitabo gayod kini?”
55 In that same hour said Jesus to the multitudes, Are ye come out as against a thief with swords and staffs to take me? I sat daily with you teaching in the temple, and ye laid no hold on me.
Niadtong taknaa miingon si Jesus ngadto sa panon sa katawhan, “Migawas ba kamo uban sa mga espada ug mga bunal aron sa pagdakop kanako sama sa usa ka tulisan? Naglingkod ako matag adlaw didto sa templo ug nagtudlo, ug wala ninyo ako dakpa.
56 But all this was done, that the scriptures of the prophets might be fulfilled. Then all the disciples forsook him, and fled.
Apan kining tanan mahitabo aron nga ang mga sinulat sa mga propeta matuman.” Unya ang tanang mga disipulo mibiya kaniya ug mipalayo.
57 And they that had laid hold on Jesus, led [him] away to Caiaphas the high priest, where the scribes and the elders were assembled.
Kadtong nagdakop kang Jesus nangulo kaniya palayo didto kang Caifas ang labawng pari, diin ang mga eskriba ug ang mga kadagkoan naghiusa pagtigom.
58 But Peter followed him at a distance, to the high priest's palace, and went in, and sat with the servants to see the end.
Apan si Pedro nagsunod kaniya sa halayo lamang didto sa hawanan sa labawng pari. Miadto siya sa sulod ug milingkod uban sa mga guwardiya aron makita ang mahitabo.
59 Now the chief priests and elders, and all the council, sought false testimony against Jesus, to put him to death;
Karon ang mga pangulong pari ug ang tibuok Konseho nangita ug mga bakak nga pagpamatuod batok kang Jesus, aron nga mabutang nila siya sa kamatayon.
60 But found none: and, though many false witnesses came, [yet] found they none. At the last came two false witnesses,
Apan wala gayod silay nakaplagan nga bisan unsa, bisan tuod daghang mga mini nga mga tigpamatuod ang miadto sa atubangan. Apan sa kadugayan adunay duha nga miadto sa atubangan
61 And said, This [man] said, I am able to destroy the temple of God, and to build it in three days.
ug miingon, “Kining tawhana miingon, 'Makahimo ako sa pagguba sa templo sa Dios ug tukoron kini pag-usab sulod sa tulo ka adlaw.'”
62 And the high priest arose, and said to him, Answerest thou nothing, what [is it which] these testify against thee?
Ang labawng pari mitindog ug miingon kaniya, “Wala ka bay itubag? Unsa man kining ginapamatud-an nila batok kanimo?”
63 But Jesus held his peace. And the high priest answered and said to him, I adjure thee by the living God, that thou tell us whether thou art the Christ the Son of God.
Apan naghilom lamang si Jesus. Ang labawng pari miingon kaniya, “Gimandoan ko ikaw pinaagi sa buhi nga Dios, sultihi kami kung ikaw ba ang Cristo, ang Anak sa Dios.”
64 Jesus saith to him, Thou hast said: nevertheless I say to you, Hereafter shall ye see the Son of man sitting on the right hand of power, and coming in the clouds of heaven.
Mitubag si Jesus, “Giingon mo na kini sa imong kaugalingon. Apan sultihan ko ikaw, sukad karon makakita na kamo sa Anak sa Tawo nga molingkod sa tuong kamot sa Gahom, ug moanhi ibabaw sa mga panganod sa langit.”
65 Then the high priest rent his clothes, saying, He hath spoken blasphemy; what further need have we of witnesses? behold, now ye have heard his blasphemy.
Unya ang labawng pari migisi sa iyang mga bisti ug miingon, “Nagsulti siya ug pagpasipala! Nganong nanginahanglan pa man kita ug mga saksi? Tan-awa, nadungog na ninyo karon ang pagpasipala.
66 What think ye? They answered and said, He is guilty of death.
Unsa man ang inyong hunahuna?” Mitubag sila ug miingon, “Angay siya sa kamatayon.”
67 Then they spit in his face, and buffetted him; and others smote [him] with the palms of their hands,
Unya giluwaan nila ang iyang dagway ug gikulata siya, ug gihapak siya sa palad sa ilang mga kamot,
68 Saying, Prophesy to us, thou Christ, Who is he that smote thee?
ug miingon, “Tagnaa kami, ikaw nga Cristo. Kinsa man kadtong mihapak kanimo?”
69 Now Peter sat without in the palace: and a damsel came to him, saying, Thou also wast with Jesus of Galilee.
Karon si Pedro naglingkod sa gawas sa hawanan, ug ang usa ka sulugoon nga babaye miduol kaniya ug miingon, “Kauban ka usab ni Jesus nga taga-Galilea.”
70 But he denied before [them] all, saying, I know not what thou sayest.
Apan gilimod niya kini sa atubangan nilang tanan, nga nag-ingon, “Wala ako masayod kung unsa ang inyong gipanulti.”
71 And when he had gone out into the porch, another [maid] saw him, and said to them that were there, This [man] was also with Jesus of Nazareth.
Sa dihang migawas siya ngadto sa ganghaan, ang laing sulugoon nga babaye nakakita kaniya ug miingon niadtong anaa didto, “Kining tawhana kauban usab ni Jesus nga taga-Nazaret.”
72 And again he denied with an oath, I do not know the man.
Ug milimod na usab siya uban sa panumpa, “Wala ako makaila nianang tawhana.”
73 And after a while came to [him] they that stood by, and said to Peter, Surely thou also art [one] of them; for thy speech betrayeth thee.
Pagkataodtaod kadtong mga nanagtindog miduol ug miingon kang Pedro, “Sigurado nga ikaw usab usa kanila, kay ang imong paagi sa pagsulti maoy nagpaila kanimo.”
74 Then began he to curse and to swear, [saying], I know not the man. And immediately the cock crowed.
Unya nagsugod na siya sa pagpanunglo ug nanumpa, “Wala ako makaila nianang tawhana,” ug dihadiha mituktugaok ang manok.
75 And Peter remembered the word of Jesus, who said to him, Before the cock shall crow, thou wilt deny me thrice. And he went out, and wept bitterly.
Nahinumdoman ni Pedro ang mga pulong nga giingon ni Jesus, “Sa dili pa motuktogaok ang manok ilimod mo ako sa makatulong higayon.” Ug miadto siya sa gawas ug mihilak sa hilabihan gayod.