Matthew 15
1 Then came to Jesus scribes and Pharisees, who were of Jerusalem, saying,
Tedy przystąpili do Jezusa z Jeruzalemu nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie, mówiąc:
2 Why do thy disciples transgress the tradition of the elders? for they wash not their hands when they eat bread.
Czemu uczniowie twoi przestępują ustawę starszych? albowiem nie umywają rąk swych, gdy mają jeść chleb.
3 But he answered and said to them, Why do ye also transgress the commandment of God by your tradition?
A on odpowiadając, rzekł im: Czemuż i wy przestępujecie przykazanie Boże dla ustawy waszej?
4 For God commanded, saying, Honor thy father and mother: and, He that curseth father or mother, let him die the death.
Albowiem Bóg przykazał, mówiąc: Czcij ojca twego i matkę; i kto by złorzeczył ojcu albo matce, śmiercią niechaj umrze.
5 But ye say, Whoever shall say to [his] father or [his] mother, [It is] a gift, by whatever thou mightest be profited by me;
Ale wy powiadacie: Kto by rzekł ojcu albo matce: Dar, którykolwiek jest ode mnie, tobie pożyteczny będzie; a nie uczciłby ojca swego albo matki swojej, bez winy będzie.
6 And honor not his father or his mother, [he shall be free]. Thus have ye made the commandment of God of no effect by your tradition.
I wzruszyliście przykazania Boże dla ustawy waszej.
7 [Ye] hypocrites, well did Isaiah prophesy of you, saying,
Obłudnicy! dobrze o was prorokował Izajasz, mówiąc:
8 This people draw nigh to me with their mouth, and honor me with [their] lips; but their heart is far from me.
Lud ten przybliża się do mnie usty swemi, i wargami czci mię; ale serce ich daleko jest ode mnie.
9 But in vain they do worship me, teaching [for] doctrines the commandments of men.
Lecz próżno mię czczą, nauczając nauk, które są przykazania ludzkie.
10 And he called the multitude, and said to them, Hear, and understand:
A zawoławszy do siebie ludu, rzekł im: Słuchajcie, a rozumiejcie.
11 Not that which goeth into the mouth defileth a man; but that which cometh out of the mouth, this defileth a man.
Nie to, co wchodzi w usta, pokala człowieka; ale co wychodzi z ust, to pokala człowieka.
12 Then came his disciples, and said to him, Knowest thou that the Pharisees were offended after they heard this saying?
Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, rzekli mu: Wiesz, iż Faryzeuszowie, usłyszawszy tę mowę, zgorszyli się?
13 But he answered and said, Every plant, which my heavenly Father hath not planted, shall be extirpated.
A on odpowiadając rzekł: Wszelki szczep, którego nie szczepił Ojciec mój niebieski, wykorzeniony będzie.
14 Let them alone: they are blind leaders of the blind. And if the blind leadeth the blind, both will fall into the ditch.
Zaniechajcie ich; ślepi są wodzowie ślepych, a ślepy jeźliby ślepego prowadził, obadwa w dół wpadną.
15 Then answered Peter and said to him, Declare to us this parable.
A odpowiadając Piotr, rzekł mu: Wyłóż nam to podobieństwo.
16 And Jesus said, Are ye also yet without understanding?
I rzekł Jezus: Jeszczeż i wy bezrozumni jesteście?
17 Do ye not yet understand, that whatever entereth in at the mouth goeth into the belly, and is cast out into the draught?
Jeszczeż nie rozumiecie, iż wszystko, co wchodzi w usta, w brzuch idzie, i do wychodu bywa wyrzucono?
18 But those things which proceed out of the mouth come forth from the heart; and they defile the man.
Ale co z ust pochodzi, z serca wychodzi, a toć pokala człowieka.
19 For out of the heart proceed evil thoughts, murders, adulteries, fornications, thefts, false witness, blasphemies:
Albowiem z serca wychodzą złe myśli, mężobójstwa, cudzołóstwa, wszeteczeństwa, złodziejstwa, fałszywe świadectwa, bluźnierstwa.
20 These are [the things] which defile a man: but to eat with unwashen hands defileth not a man.
Toć jest, co pokala człowieka: ale jeść nieumytemi rękoma, toć nie pokala człowieka.
21 Then Jesus went thence, and departed into the territories of Tyre and Sidon.
A wyszedłszy Jezus stamtąd, ustąpił w strony Tyru i Sydonu.
22 And behold, a woman of Canaan came out of the same territories, and cried to him, saying, Have mercy on me, O Lord, [thou] son of David; my daughter is grievously afflicted with a demon.
A oto niewiasta Chananejska z onych granic wyszedłszy, wołała, mówiąc do niego: Zmiłuj się nade mną Panie, synu Dawidowy! córka moja ciężko bywa od dyjabła dręczona.
23 But he answered her not a word. And his disciples came and besought him, saying, Send her away; for she crieth after us.
A on jej nie odpowiedział i słowa. Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, prosili go, mówiąc: Odpraw ją, boć woła za nami.
24 But he answered and said, I am not sent but to the lost sheep of the house of Israel.
A on odpowiadając rzekł: Nie jestem posłany, tylko do owiec, które zginęły z domu Izraelskiego.
25 Then came she and worshiped him, saying, Lord, help me.
Lecz ona przystąpiwszy, pokłoniła mu się, mówiąc: Panie, ratuj mię!
26 But he answered and said, It is not meet to take the children's bread, and to cast [it] to dogs.
A on odpowiadając rzekł: Niedobra jest brać chleb dziecinny, a miotać szczeniętom.
27 And she said, Truth, Lord: yet the dogs eat of the crums which fall from their master's table.
A ona rzekła: Tak jest, Panie! a wszakże i szczenięta jedzą odrobiny, które padają z stołu panów ich.
28 Then Jesus answered and said to her, O woman, great [is] thy faith: be it to thee even as thou wilt. And her daughter was healed from that very hour.
Tedy odpowiadając Jezus rzekł jej: O niewiasto! wielka jest wiara twoja; niechaj ci się stanie, jako chcesz. I uzdrowiona jest córka jej od onejże godziny.
29 And Jesus departed from thence, and came nigh to the sea of Galilee; and ascended a mountain, and sat down there.
A Jezus poszedłszy stamtąd, przyszedł nad morze Galilejskie, a wstąpiwszy na górę, siedział tam.
30 And great multitudes came to him, having with them [those that were] lame, blind, dumb, maimed, and many others, and cast them down at Jesus' feet; and he healed them:
I przyszedł do niego wielki lud, mając z sobą chrome, ślepe, nieme, ułomne i inszych wiele, i kładli je u nóg Jezusowych, i uzdrawiał je,
31 So that the multitude wondered, when they saw the dumb to speak, the maimed to be whole, the lame to walk, and the blind to see: and they glorified the God of Israel.
Tak iż się on lud dziwował, widząc, że niemi mówią, ułomni uzdrowieni są, chromi chodzą, a ślepi widzą; i wielbili Boga Izraelskiego.
32 Then Jesus called his disciples [to him], and said, I have compassion on the multitude, because they continue with me now three days, and have nothing to eat: and I will not send them away fasting, lest they faint in the way.
Lecz Jezus zwoławszy uczniów swoich, rzekł: Żal mi tego ludu; albowiem już trzy dni przy mnie trwają, a nie mają, co by jedli, a nie chcę ich rozpuścić głodnych, by snać nie pomdleli na drodze.
33 And his disciples say to him, Whence should we have so much bread in the wilderness, as to satisfy so great a multitude?
Tedy mu rzekli uczniowie jego: Skądże byśmy wzięli tak wiele chleba na tej puszczy, abyśmy tak wielki lud nasycili?
34 And Jesus saith to them, How many loaves have ye? And they said, Seven, and a few little fishes.
I rzekł im Jezus: Wieleż macie chlebów? A oni rzekli: Siedm, i trochę rybek.
35 And he commanded the multitude to sit on the ground.
Tedy rozkazał ludowi, aby siedli na ziemi.
36 And he took the seven loaves and the fishes, and gave thanks, and broke [them], and gave to his disciples, and the disciples to the multitude.
A wziąwszy one siedm chlebów i one ryby, uczyniwszy dzięki, łamał i dał uczniom swoim, a uczniowie ludowi.
37 And they all ate and were filled: and they took up of the fragments that were left seven baskets full.
I jedli wszyscy i nasyceni są, i zebrali, co zbyło ułomków, siedm koszów pełnych.
38 And they that had eaten were four thousand men, besides women and children.
A było tych, którzy jedli, cztery tysiące mężów, oprócz niewiast i dziatek.
39 And he sent away the multitude, and took a boat, and came into the borders of Magdala.
Tedy rozpuściwszy lud, wstąpił w łódź, i przyszedł na granice Magdalańskie.
