Mark 12
1 And he began to speak to them by parables. A [certain] man planted a vineyard, and set a hedge about [it], and digged [a place for] the wine-vat, and built a tower, and let it out to husbandmen, and went into a far country.
" Unya misugod siya sa pagsulti kanila pinaagig mga sambingay, nga nag-ingon: " Dihay usa ka tawo nga nagtanum ug parrasan ug kini gipalibutan niyag paril, ug gipakalutan alang sa pigsanan sa parras, ug gibuhatan niyag usa ka lantawanan, ug iyang gipasaopan ngadto sa mga tawo, ug unya milangyaw siya ngadto sa laing dapit.
2 And at the season he sent to the husbandmen a servant, that he might receive from the husbandmen of the fruit of the vineyard.
Ug sa pag-abut na sa tingpopo, iyang gipaadto ang usa ka ulipon ngadto sa mga saop aron sa pagdawat ug bahin sa abut sa parrasan gikan kanila.
3 And they caught [him], and beat him and sent [him] away empty.
Apan kini siya ilang gidakop ug gibunalan, ug ilang gipapauli nga walay dala.
4 And again, he sent to them another servant: and at him they cast stones, and wounded [him] in the head, and sent [him] away shamefully handled.
Ug iya na usab silang gipaadtoag laing ulipon, ug kini siya ilang gisamaran sa ulo ug gipakaulawan.
5 And again he sent another; and him they killed, and many others; beating some, and killing some.
Ug unya iyang gipaadto ang lain pa, ug kini ilang gipatay; ug maingon man ang daghan pa, nga ang uban kanila ilang gibunalan ug ang uban ilang gipatay.
6 Having yet therefore one son, his well-beloved, he sent him also last to them, saying, They will reverence my son.
Ug dihay usa nga nahibilin, ang iyang pinalanggang anak; ug sa katapusan kini iyang gipaadto kanila, kay siya nag-ingon sa iyang kaugalingon, `Motahud sila sa akong anak.'
7 But those husbandmen said among themselves, This is the heir; come, let us kill him, and the inheritance will be ours.
Apan ang maong mga sao nasig-ingon sa usag usa, `Mao kini ang manununod, tana, patyon ta siya ug maato ang kabilin.'
8 And they took him, and killed [him], and cast [him] out of the vineyard.
Ug siya ilang gidakop ug gipatay, ug ilang gilabog sa gawas sa parrasan.
9 What therefore will the Lord of the vineyard do? he will come and destroy the husbandmen, and will give the vineyard to others.
Karon, unsa may buhaton sa tag-iya sa parrasan? Iyang adtoon ug patyon ang maong mga saop, ug ang parrasan ihatag niya ngadto sa uban.
10 And have ye not read this scripture; The stone which the builders rejected is become the head of the corner:
Wala ba kamo makabasa niining bahina sa kasulatan nga nagaingon: `Ang maong bato nga sa mga magtutukod gisalikway nahimong ulohang bato sa pamag-ang;
11 This was the Lord's doing, and it is marvelous in our eyes?
"buhat kini sa Ginoo, ug sa atong mga mata makapahibulong gayud'?"
12 And they sought to lay hold on him, but feared the people; for they knew that he had spoken the parable against them: and they left him, and departed.
Ug unya misulay sila sa pagdakop kaniya, apan nahadlok sila sa katawhan, kay nakasabut man ugod sila nga sila mao ang gitumong niya sa iyang pagsugilon sa maong sambingay; ug ilang gibiyaan siya ug nanglakaw sila.
13 And they sent to him certain of the Pharisees, and of the Herodians, to catch him in [his] words.
Ug ilang gipaadtoan siyag pipila sa mga Fariseo ug sa mga Herodianhon aron sa pagbitik kaniya pinaagi sa iyang sulti.
14 And when they had come, they say to him, Master, we know that thou art true, and carest for no man: for thou regardest not the person of men, but teachest the way of God in truth: Is it lawful to give tribute to Cesar, or not?
"Ug sila nangabut ug miingon kaniya, " Magtutudlo, nasayud kami nga ikaw maminatud-on ug wala magsapayan sa tawo; kay wala a man magtan-aw sa panagway sa mga tawo, hinonoa ginatudlo mo sa minatuod gayud ang dalan sa Dios. Uyon ba sa balaod ang pagbayad ug buhis kang Cesar, o dili ba?
15 Shall we give, or shall we not give? But he, knowing their hypocrisy, said to them, Why tempt ye me? bring me a penny, that I may see [it].
"Mobayad ba kami o dili?" Apan si Jesus nga nasayud sa ilang pagminaut, miingon kanila, "Nganong inyo man akong sulayan? Dad-i akog kuwarta ng denario aron tan-awon ko."
16 And they brought [it]: and he saith to them, Whose [is] this image and superscription? And they said to him, Cesar's.
Ug ilang gidad-an siya niini. Ug kanila nangutana siya nga nag-ingon, "Kang kinsa man kining dagway ug kining nahisulat?" Sila miingon kaniya, "Kang Cesar."
17 And Jesus answering, said to them, Render to Cesar the things that are Cesar's, and to God the things that are God's. And they wondered at him.
Si Jesus miingon kanila, "Nan, bayri ninyo si Cesar sa mga butang nga iya ni Cesar, ug ang Dios sa mga butang nga iya sa Dios," Ug kaniya nahibulong sila pag-ayo.
18 Then come to him the Sadducees, who say there is no resurrection; and they asked him, saying,
Unya giadto siyag mga Saduceo, mga tawo nga nanag-ingon nga walay pagkabanhaw; ug siya gipangutana nila nga nanag-ingon,
19 Master, Moses wrote to us, If a man's brother shall die, and leave [his] wife, and leave no children, that his brother should take his wife, and raise seed to his brother.
"Magtutudlo, si Moises nagsulat alang kanato nga kon ang usa ka lalaki kamatayon sa iyang igsoong lalaki nga magabilin ug asawa nga walay anak, ang maong lalaki kinahanglan mangasawa sa balo niini ug magpaliwat ug mga anak alang sa iyang igsoon.
20 Now there were seven brothers: and the first took a wife, and dying left no seed.
Karon, dihay pito ka mga magsoong lalaki; ang kamagulangan nangasawa, ug unya namatay nga wala magbilin ug anak;
21 And the second took her, and died, neither left he any seed: and the third likewise.
ang ikaduha maoy nangasawa sa balo, ug unya namatay nga wala magbilin ug anak; ug mao usab ang gibuhat sa ikatulo;
22 And the seven had her, and left no seed: last of all the woman died also.
ug ang pito wala magbilin ug anak. Ug sa ulahi ang babaye namatay usab.
23 In the resurrection therefore, when they shall rise, whose wife shall she be of them? for the seven had her for a wife.
"Karon, sa pagkabanhaw, ni kinsa man siya maasawa? Kay silang pito nakaasawa man kaniya."
24 And Jesus answering, said to them, Do ye not therefore err, because ye know not the scriptures, neither the power of God?
"Ug kanila si Jesus mitubag nga nag-ingon, " Dili ba ang hinungdan nganong nangasayop kamo mao kini, tungod kay kamo wala makasabut sa kasulatan o sa gahum sa Dios?
25 For when they shall rise from the dead, they neither marry, nor are given in marriage; but are as the angels who are in heaven.
kay inigkabanhaw na sa mga tawo gikan sa mga patay, dili na sila magapangasawa pa o magapamana pa, kondili mahisama na sila sa mga manolunda didto sa langit.
26 And concerning the dead that they rise; have ye not read in the book of Moses, how in the bush God spoke to him, saying, I [am] the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob?
Ug mahitungod sa mga patay nga pagabanhawon, wala ba ninyo mabasa sa basahon ni Moises, sa bahin mahitungod sa kahoyng talungon, ang gisulti kaniya sa Dios nga nag-ingon, `Ako mao ang Dios ni Abraham, ug ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob'?
27 He is not the God of the dead, but the God of the living: ye therefore do greatly err.
"Siya Dios dili sa mga patay, kondili sa mga buhi. Nangasayop gayud kamo."
28 And one of the scribes came, and having heard them reasoning together, and perceiving that he had answered them well, asked him, Which is the first commandment of all?
Ug miduol ang usa sa mga escriba ug nakadungog kanila nga naglantugi, ug sa iyang pagkakita nga maayo ang pagkatubag niya kanila, siya nangutana kaniya, "Unsa man ang sugo nga una sa tanan?"
29 And Jesus answered him, The first of all the commandments [is], Hear, O Israel; The Lord our God is one Lord.
"Si Jesus mitubag nga nag-ingon, " Ang sugo nga una sa tanan mao kini: `Patalinghugi, O Israel: Ang Ginoo nga atong Dios, ang Ginoo usa ra;
30 And thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy mind, and with all thy strength: this [is] the first commandment.
ug higugmaa ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok mong kasingkasing, ug sa tibuok mong kalag, ug sa tibuok mong salabutan, ug sa tibuok mong kusog.
31 And the second [is] like, [namely] this, Thou shalt love thy neighbor as thyself: there is no other commandment greater than these.
"Ang ikaduha mao kini: `Higugmaa ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.' Wala nay laing sugo nga labi pang daku niini kanila."
32 And the scribe said to him, Well, Master, thou hast said the truth: for there is one God; and there is no other but he.
"Ug ang escriba miingon kaniya, " Husto kana, Magtutudlo; tinuod ang imong giingon nga ang Dios usa ra, ug nga wala nay lain gawas kaniya;
33 And to love him with all the heart, and with all the understanding, and with all the soul, and with all the strength, and to love [his] neighbor as himself, is more than all whole burnt-offerings and sacrifices.
ug ang paghigugma kaniya sa tibuok nga kasingkasing, ug sa tibuok nga salabutan, ug sa tibuok nga kusog, ug ang paghigugma sa silingan sama sa kaugalingon, kini labaw pa kaayo kay sa tanang tibuok nga mga halad-sinunog ug mga halad-inihaw.
34 And when Jesus saw that he answered discreetly, he said to him, Thou art not far from the kingdom of God. And no man after that durst ask him any question.
Ug si Jesus, sa pagkakita niya kaniya nga mitubag nga maalamon, miingon kaniya, "Ikaw dili halayo sa gingharian sa Dios." Ug sukad niadto wala nay nangahas pa sa paghimog mga pagpangutana kaniya.
35 And Jesus answered and said, while he taught in the temple, How say the scribes that Christ is the son of David?
" Ug sa nagpanudlo si Jesus sa sulod sa templo, siya miingon, " Unsaon ba sa mga escriba sa pagpakaingon nga si Cristo anak ni David?
36 For David himself said by the Holy Spirit, The LORD said to my Lord, Sit thou on my right hand, till I make thy enemies thy footstool.
Si David na gayud, dinasig sa Espiritu Santo, mao ang nag-ingon: `Ang Ginoo miingon sa akong Ginoo: Lumingkod ka sa akong too, hangtud igabutang ko ang imong mga kaaway diha sa ilalum sa imong imong mga tiil.'
37 David therefore himself calleth him Lord, and whence is he [then] his son? and the common people heard him gladly.
"Si David na gayud mao ang nagtawag kaniya nga Ginoo; busa, unsaon man niya pagkahimong anak ni David?" Ug ang dakung panon sa katawhan nalipay sa pagpatalinghug kaniya.
38 And he said to them in his doctrine, Beware of the scribes, who love to go in long clothing, and [love] salutations in the market-places,
"Ug sa iyang pagpanudlo siya miingon, " Likayi baya ninyo ang mga escriba nga mahigugmaon sa paglakawlakaw nga managsul-ob ug hatag-as nga mga bisti, ug sa mga pagyukbo kanila sa katahuran diha sa mga tiyanggihan,
39 And the chief seats in the synagogues, and the uppermost rooms at feasts:
ug sa labing mga maayong lingkoranan sulod sa mga sinagoga ug sa mga halangdong lingkoranan diha sa mga kombira,
40 Who devour widows' houses, and for a pretense make long prayers: these shall receive greater damnation.
"sila nga nagasubad sa katigayonan sa mga babayeng balo, ug aron sa pagtabontabon niini nagahimo sila sa hatag-as nga mga pangadye. Mahiaguman ra nila ang labi pa ka mabug-at nga hukom sa silot."
41 And Jesus sat over against the treasury, and beheld how the people cast money into the treasury: and many that were rich cast in much.
Unya si Jesus milingkod atbang sa panudlanan ug mga halad, ug iyang gipaniiran ang panon sa mga tawo nga nanghulog ug kuwarta ngadto sa panudlanan. Ug daghan ang mga dato nga nanghulog ug daghang salapi.
42 And there came a certain poor widow, and she threw in two mites, which make a farthing.
Ug dihay usa ka kabus nga babayeng balo nga miabut ug mihulog ug duha ka diyot, nga mibilig usa ka daku.
43 And he called his disciples, and saith to them, Verily I say to you, that this poor widow hath cast in more, than all they who have cast into the treasury.
"Ug gitawag ni Jesus ang iyang mga tinun-an sa pagduol kaniya, ug miingon siya kanila, " Sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo nga kining kabus nga babayeng balo nakahulog ug labaw pa kay sa tanan kanila nga nanagpanghulog ngadto sa panudlanan.
44 For all [they] cast in of their abundance: but she of her want cast in all that she had, [even] all her living.
"Kay silang tanan miamot gikan sa ilang naghingapin nga kahamugaway; apan kini siya, gikan sa iyang kapit-os mihatag sa tanan nga diha kaniya, sa tanan nga iyang kabuhian."
