Job 38

1 Then the LORD answered Job out of the whirlwind, and said,

Kalpasanna, inawagan ni Yahweh ni Job manipud iti nadawel a bagio ket kinunana,

2 Who [is] this that darkeneth counsel by words without knowledge?

“Siasino daytoy a mangiiyeg iti kinasipnget kadagiti panggepko babaen kadagiti sasao nga awanan ti pannakaamo?

3 Gird up now thy loins like a man; for I will demand of thee, and answer thou me.

Ita, agbarikeska a kas maysa a lalaki ta agsaludsodak kenka, ket masapul a sungbatannak.

4 Where wast thou when I laid the foundations of the earth? declare, if thou hast understanding.

Sadino ti ayanmo idi inkabilko ti pundasion ti daga? Ibagam kaniak, no addaanka iti adu a pannakaawat.

5 Who hath laid the measures of it, if thou knowest? or who hath stretched the line upon it?

Siasino ti nangikkeddeng iti rukodna? Ibagam kaniak, no ammom. Siasino ti nangiyunnat iti pangrukod iti rabawna?

6 Upon what are the foundations of it fastened? or who laid its corner stone;

Ania ti nakaikabilan dagiti pundasionna? Siasino ti nangikabil iti bato a pasulina

7 When the morning stars sang together, and all the sons of God shouted for joy?

idi nagkanta dagiti bituen iti agsapa ken idi nagpukkaw gapu iti rag-o dagiti amin nga annak ti Dios?

8 Or [who] shut up the sea with doors, when it broke forth, [as if] it had issued out of the womb?

Siasino ti nangiserra kadagiti ruangan ti baybay idi nagpussuak daytoy, a kasla rimmuar daytoy iti aanakan—

9 When I made a cloud its garment, and thick darkness a swaddling band for it,

idi pinagbalinko dagiti ulep a kawesna, ken ti nakaro a sipnget a lampinna?

10 And broke up for it my decreed [place], and set bars and doors,

Dayta ket idi sinennialak ti pagpatinggaak iti baybay, ken idi inkabilko dagiti balunet ken dagiti ridawna,

11 And said, Hitherto shalt thou come, but no further: and here shall thy proud waves be stayed.

ken idi imbagak iti daytoy, 'Aginggaka laeng ditoy ngem saankan a lumabes pay; ditoy ti pangikabilak iti pagpatinggaan dagiti napalangguad a dalluyonmo.'

12 Hast thou commanded the morning since thy days; [and] caused the day-spring to know its place;

Manipud nangrugi dagiti bukodmo nga aldaw, napadasmo kadin a binilin ti agsapa tapno mangrugin, ken ti bannawag ti agsapa tapno maammoanna ti lugar a pakaibilanganna kadagiti banbanag,

13 That it might take hold of the ends of earth, that the wicked might be shaken out of it?

tapno maiggamanna dagiti igid ti daga tapno mawagwag dagiti nadangkes a tattao a rummuar iti daytoy?

14 It is turned as clay [to] the seal; and they stand as a garment.

Nagbaliw ti langa ti daga a kasla iti panagbaliw ti pitak iti sirok ti selio; amin a banbanag nga adda iti daytoy ket agbalin a nalawag a kasla kadagiti kupin ti maysa a pagan-anay.

15 And from the wicked their light is withheld, and the high arm shall be broken.

Manipud kadagiti nadangkes a tattao ket naikkat ti lawagda, natukkol ti nakangato nga imada.

16 Hast thou entered into the springs of the sea? or hast thou walked in the search of the depth?

Napanka kadin kadagiti pagtataudan ti danum iti baybay? Nagnaka kadin iti kaadaleman a paset ti baybay?

17 Have the gates of death been opened to thee? or hast thou seen the doors of the shades of death?

Naipakita kadin kenka dagiti ruangan ti patay? Nakitam kadin dagiti ruangan ti anniniwan ti patay?

18 Hast thou perceived the breadth of the earth? declare if thou knowest it all.

Naawatam kadin ti kinalawa ti daga? Ibagam kaniak no ammom amin dagitoy.

19 Where [is] the way [where] light dwelleth? and [as for] darkness, where [is] its place,

Sadino ti dalan nga agturong iti paginanaan ti lawag— maipapan iti kinasipnget, sadino ti lugarna?

20 That thou shouldest take it to its bound, and that thou shouldest know the paths [to] its house?

Maidalanmo kadi ti lawag ken ti sipnget kadagiti lugar a pagtrabahoanda? Mabirukam kadi ti dalan nga agsubli kadagiti balbalayda para kadakuada?

21 Knowest thou [it], because thou wast then born? or [because] the number of thy days [is] great?

Awan dua-dua nga ammom, gapu ta naiyanakka idin; adu unayen ti bilang dagiti aldawmo!

22 Hast thou entered into the treasures of the snow? or hast thou seen the treasures of the hail,

Nastrekmo kadin dagiti pagidulinan ti niebe wenno nakitam kadin dagiti pagidulinan ti uraro,

23 Which I have reserved against the time of trouble, against the day of battle and war?

dagitoy a banbanag nga induldulinko para iti tiempo ti riribuk, para kadagiti aldaw ti ranget ken gubat?

24 By what way is the light parted, [which] scattereth the east wind upon the earth?

Ania ti dalan a pakawarasan ti kimat wenno sadino ti nakaipul-oyan ti angin a manipud iti daya iti rabaw ti daga?

25 Who hath divided a watercourse for the overflowing of waters, or a way for the lightning of thunder;

Siasino ti nangaramid kadagiti pagayusan dagiti layus ti tudo wenno siasino ti nangaramid kadagiti pagnaan ti kanabruong ti gurruod,

26 To cause it to rain on the earth, [where] no man [is]; [on] the wilderness in which [there is] no man;

a mangpatudo kadagiti daga nga awan matagtagitaona, ken iti let-ang, nga awan ti uray maysa nga agbibiag,

27 To satisfy the desolate and waste [ground]; and to cause the bud of the tender herb to spring forth?

tapno masabet dagiti kasapulan ti natikag ken nabay-bay-an a paset ti daga, ken tapno maparusing dagiti naganus a ruot?

28 Hath the rain a father? or who hath begotten the drops of the dew?

Adda kadi ama ti tudo? Siasino ti nangpataud kadagiti tedted ti linnaaw?

29 Out of whose womb came the ice? and the hoary frost of heaven, who hath gendered it?

Siasino ti akin aanakan ti nagtaudan ti yelo? Asino ti nangipasngay iti niebe manipud iti tangatang?

30 The waters are hid as [with] a stone, and the face of the deep is frozen.

Aglemmeng ti danum ket agbalin a kasla bato; timmangken ti rabaw ti adalem a danum.

31 Canst thou bind the sweet influences of Pleiades, or loose the bands of Orion?

Mareppetmo kadi kadagiti kawar dagiti “Pleiades,” wenno mawarwarmo kadi dagiti galut ti “Orion”?

32 Canst thou bring forth Mazzaroth in its season? or canst thou guide Arcturus with its sons?

Maiturongmo kadi dagiti banbanag iti tangatang nga agparang iti umno a panawenda? Maidalanmo kadi dagiti oso ken dagiti annakna?

33 Knowest thou the ordinances of heaven? canst thou set its dominion on the earth?

Ammom kadi dagiti alagaden ti tangatang? Maisaadmo kadi ti linteg ti tangatang iti rabaw ti daga?

34 Canst thou lift thy voice to the clouds, that abundance of waters may cover thee?

Mapapigsaam kadi ti timekmo aggingga kadagiti ulep, tapno malapunosnaka ti bumayakabak a tudo?

35 Canst thou send lightnings, that they may go, and say to thee, Here we [are]?

Maparuarmo kadi dagiti kimat, nga ibagada kenka, 'Adtoy kami'?

36 Who hath put wisdom in the inward parts? or who hath given understanding to the heart?

Siasino ti nangikabil iti kinasirib kadagiti ulep wenno nangted iti pannakaawat iti angep?

37 Who can number the clouds in wisdom? or who can stay the bottles of heaven,

Siasino ti makabilang kadagiti ulep babaen iti laingna? Siasino ti makaibuyat iti lalat a pagkargaan ti danum iti tangatang

38 When the dust groweth into hardness, and the clods cleave fast together?

inton agtutukel dagiti tapok ken agdidikket dagiti bingkol?

39 Wilt thou hunt the prey for the lion? or fill the appetite of the young lions,

Makaanupka kadi iti ayup a para iti kabaian a leon wenno mabussogmo kadi dagiti urbonna

40 When they couch in [their] dens, [and] abide in the covert to lie in wait?

inton kumkumlebda kadagiti rukibda ken aglemlemmengda iti kasamekan nga agur-uray?

41 Who provideth for the raven his food? when his young ones cry to God, they wander for want of food.

Siasino ti mangipapaay kadagiti ayup para kadagiti uwak no umasug dagiti annakda iti Dios ken agdiwerdiwerda gapu iti kinaawan ti taraonda?