Job 38
1 Then the LORD answered Job out of the whirlwind, and said,
Unya gitawag ni Yahweh si Job gikan sa mabangis nga unos ug miingon,
2 Who [is] this that darkeneth counsel by words without knowledge?
“Kinsa kining nagdala ug kangitngit sa mga plano pinaagi lamang sa mga pulong nga walay kahibalo?
3 Gird up now thy loins like a man; for I will demand of thee, and answer thou me.
Karon, itaod imong bakos ug tindog sama sa usa ka lalaki kay daghan ako ug pangutana kanimo, ug kinahanglan nga imo akong tubagon.
4 Where wast thou when I laid the foundations of the earth? declare, if thou hast understanding.
Asa ka man sa dihang gibutang ko ang mga patukoranan sa kalibotan? Sultihi ako, kung nakasabot ka man ugaling.
5 Who hath laid the measures of it, if thou knowest? or who hath stretched the line upon it?
Kinsa man ang nagbuot sa iyang kadak-on? Sultihi ako, kung nasayod ka man ugaling. Kinsa man ang nag-inat sa linya nga sukdanan niini?
6 Upon what are the foundations of it fastened? or who laid its corner stone;
Unsa man ang gibutangan sa patukoranan niini? Kinsa man ang nagbutang sa batong patukoranan
7 When the morning stars sang together, and all the sons of God shouted for joy?
sa dihang nanag-awit ang mga bituon sa kabuntagon ug ang tanang anak sa Dios nanaghugyaw sa kalipay?
8 Or [who] shut up the sea with doors, when it broke forth, [as if] it had issued out of the womb?
Kinsa man ang misira sa dagat pinaagi sa pultahan sa dihang mibuhagay kini, nga daw gikan kini sa tagoangkan—
9 When I made a cloud its garment, and thick darkness a swaddling band for it,
sa dihang gihimo ko ang panganod nga iyang bisti, ug ang bagang kangitngit nga iyang lampin?
10 And broke up for it my decreed [place], and set bars and doors,
Mao kadto ang higayon nga akong gimarkahan ang dagat sa akong utlanan, ug sa dihang gibutang ko ang mga babag ug pultahan niini,
11 And said, Hitherto shalt thou come, but no further: and here shall thy proud waves be stayed.
ug sa dihang gisultihan ko kini, 'Moabot ka niini nga kalay-on, apan dinhi lamang; dinhi ang dapit diin butangan ko ug utlanan ang garbo sa imong mga balod.'
12 Hast thou commanded the morning since thy days; [and] caused the day-spring to know its place;
Nasulayan na ba nimo, sukad nga nagsugod ang imong mga adlaw, nga mihatag ka ug mando sa kabuntagon nga magsugod, ug nahimong hinungdan sa banagbanag nga mahibalo sa iyang dapit diha sa kahan-ayan sa mga butang,
13 That it might take hold of the ends of earth, that the wicked might be shaken out of it?
aron mahuptan niini ang kinatumyan sa kalibotan ug aron ang daotang mga tawo mangurog tungod niini?
14 It is turned as clay [to] the seal; and they stand as a garment.
Nabag-o ang panagway sa kalibotan sama nga mabag-o ang lapok ilalom sa silyo; ang tanang butang niini maklaro pag-ayo sama sa pinilo nga panapton.
15 And from the wicked their light is withheld, and the high arm shall be broken.
Gikan sa daotang mga tawo gikuha ang ilang 'kahayag'; ang ilang gibayaw nga kamot nabali.
16 Hast thou entered into the springs of the sea? or hast thou walked in the search of the depth?
Nakaabot ka na ba sa mga tinubdan sa tubig sa dagat? Nakalakaw ka na ba sa kinahiladman nga bahin sa dagat?
17 Have the gates of death been opened to thee? or hast thou seen the doors of the shades of death?
Gipadayag na ba kanimo ang ganghaan sa kamatayon? Nakita na ba nimo ang ganghaan sa anino sa kamatayon?
18 Hast thou perceived the breadth of the earth? declare if thou knowest it all.
Nasabtan ba nimo ang kadak-on sa kalibotan? Sultihi ako, kung nasayod ka man ugaling niining tanan.
19 Where [is] the way [where] light dwelleth? and [as for] darkness, where [is] its place,
Asa man ang dalan sa pahulayanang dapit sa kahayag— ug sa kangitngit, asa man ang dapit niini?
20 That thou shouldest take it to its bound, and that thou shouldest know the paths [to] its house?
Magiyahan mo ba ang kahayag ug ang kangitngit sa mga dapit sa ilang trabahoan? Makaplagan mo ba ang dalan balik sa ilang mga panimalay alang kanila?
21 Knowest thou [it], because thou wast then born? or [because] the number of thy days [is] great?
Nasayod ka gayod sa walay pagduhaduha, tungod natawo ka na kaniadto; ang gidaghanon sa imong mga adlaw dako kaayo!
22 Hast thou entered into the treasures of the snow? or hast thou seen the treasures of the hail,
Nakasulod ka na ba sa pundohanan sa niyebe, o nakita ba nimo ang pundohanan sa ice,
23 Which I have reserved against the time of trouble, against the day of battle and war?
kining mga butang nga gigahin ko sa panahon sa kagubot, alang sa mga adlaw sa pakig-away ug pakiggubat?
24 By what way is the light parted, [which] scattereth the east wind upon the earth?
Unsa man ang dalan diin ang mga kidlap sa kilat gibahinbahin, o diin man nagkatibulaag ang hangin gikan sa sidlakan ibabaw sa kalibotan?
25 Who hath divided a watercourse for the overflowing of waters, or a way for the lightning of thunder;
Kinsa man ang nagbuhat sa agianan alang sa mga baha sa ulan, o kinsa man ang naghimo ug mga agianan alang sa kusog nga dalugdog,
26 To cause it to rain on the earth, [where] no man [is]; [on] the wilderness in which [there is] no man;
aron moulan sa dapit nga walay tawo nga nagpuyo, ug sa kamingawan, diin walay usa ka tawo,
27 To satisfy the desolate and waste [ground]; and to cause the bud of the tender herb to spring forth?
aron tagboon ang panginahanglan sa mga walay tanom ug mingaw nga mga rehiyon, ug aron maghimo sa mga gagmay nga sagbot nga moturok?
28 Hath the rain a father? or who hath begotten the drops of the dew?
Aduna bay amahan ang ulan? Kinsa man ang nagmugna sa tulo sa yamog?
29 Out of whose womb came the ice? and the hoary frost of heaven, who hath gendered it?
Kang kinsa mang tagoangkan naggikan ang ice? Kinsa man ang nagpakatawo sa puti nga tun-og sa kalangitan?
30 The waters are hid as [with] a stone, and the face of the deep is frozen.
Gitagoan sa mga tubig ang ilang kaugalingon ug nahimong daw sama sa bato; ug migahi ang ibabaw sa kinahiladman.
31 Canst thou bind the sweet influences of Pleiades, or loose the bands of Orion?
Mahugtan ba nimo ang kadena sa Pleiades o usabon ang hikot sa Orion?
32 Canst thou bring forth Mazzaroth in its season? or canst thou guide Arcturus with its sons?
Magiyahan ba nimo ang mga bituon nga magpakita sa ilang hustong panahon? Magiyahan ba nimo ang Oso uban sa mga anak niini?
33 Knowest thou the ordinances of heaven? canst thou set its dominion on the earth?
Nasayod ka ba sa mga patakaran sa kalangitan? Mabutang ba nimo ang pagdumala sa kalangitan ibabaw sa kalibotan?
34 Canst thou lift thy voice to the clouds, that abundance of waters may cover thee?
Mapadungog ba nimo ang imong tingog ibabaw sa kapanganoran, aron ang kadagaya sa ulan motabon kanimo?
35 Canst thou send lightnings, that they may go, and say to thee, Here we [are]?
Makapadala ka ba ug kidlap sa kilat aron manggawas sila, nga miingon sila kanimo, 'Ania na kami'?
36 Who hath put wisdom in the inward parts? or who hath given understanding to the heart?
Kinsa bay nagbutang ug kaalam sa panganod o naghatag ug kahibalo sa yamog?
37 Who can number the clouds in wisdom? or who can stay the bottles of heaven,
Kinsa man ang makaihap sa panganod pinaagi sa iyang kahanas? Kinsa man ang makayabo sa panit nga sudlanan ug tubig sa kalangitan
38 When the dust groweth into hardness, and the clods cleave fast together?
sa dihang ang abog matapok ug ang tibugol nga yuta mogahi?
39 Wilt thou hunt the prey for the lion? or fill the appetite of the young lions,
Makapangayam ka ba ug pagkaon alang sa babayeng liyon o matagbaw ang iyang mga batan-ong anak nga liyon
40 When they couch in [their] dens, [and] abide in the covert to lie in wait?
sa dihang naghupo sila sa ilang lungib ug nagtago aron sa pag-atang sa ilang kan-onon?
41 Who provideth for the raven his food? when his young ones cry to God, they wander for want of food.
Kinsa man ang naghatag ug bihagonon sa mga uwak sa dihang ang iyang mga anak misinggit ngadto sa Dios ug ningbarag tungod sa kakulang sa pagkaon?
