Job 28
1 Surely there is a vein for the silver, and a place for gold [where] they fine [it].
Sigurado gayod nga adunay minahan sa plata, ang dapit diin nila ginalunsay ang bulawan.
2 Iron is taken out of the earth, and brass [is] melted [out of] the stone.
Ginakuha ang puthaw gikan sa yuta; Pulpogon nila ang bato ug tunawon aron mogawas ang tumbaga gikan sa bato.
3 He setteth an end to darkness, and searcheth out all perfection: the stones of darkness, and the shades of death.
Ang tawo modala ug suga sa ngitngit nga dapit ug magapangita, sa kinalayoan nga kinutoban, ang mga bato sa hilit ug baga nga kangitngit.
4 The flood breaketh out from the inhabitant: [even the waters] forgotten by the foot: they are dried up, they have gone away from men.
Giablihan niya ang sigpit nga lungag layo sa puy-anan sa mga tawo, dapit nga wala matultoli ni bisan kinsang tiil. Magkumbitay siya layo gikan sa mga tawo; nagalabyog siya padulong ug pabalik.
5 [As for] the earth, out of it cometh bread: and under it is turned up as it were fire.
Alang sa yuta, gikan niini ang tinapay, apan ingon nga gibaliktad kini pinaagi sa kalayo.
6 The stones of it [are] the place of sapphires: and it hath dust of gold.
Sa mga bato niini ang dapit kung asa makita ang safiro, ug ang abog niini adunay bulawan.
7 [There is] a path which no fowl knoweth, and which the vultur's eye hath not seen:
Walay dumadagit nga langgam ang nasayod niini nga dalan, ni wala kini nakita sa mata sa banog.
8 The lion's whelps have not trodden it, nor the fierce lion passed by it.
Ang magarbohon nga mga mananap wala nilakaw niini nga dalan, ni ang bangis nga liyon wala nakaagi didto.
9 He putteth forth his hand upon the rock; he overturneth the mountains by the roots.
Gigunitan sa tawo ang gahi nga bato; gilintuwad niya ang mga bukid hangtod sa mga gamot.
10 He cutteth out rivers among the rocks; and his eye seeth every precious thing.
Nagkalot siyag kanal taliwala sa mga bato; ang iyang mga mata nakakita sa mga bililhong mga butang didto.
11 He bindeth the floods from overflowing; and [the thing that is] hid he bringeth forth to light.
Sampongan niya ang mga tubod aron nga dili kini makaagas; kung unsa ang nakatago didto dalahon niya sa kahayag.
12 But where shall wisdom be found? and where [is] the place of understanding?
Asa man makaplagan ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot?
13 Man knoweth not the price of it; neither is it found in the land of the living.
Wala nasayod ang tawo sa kantidad niini; ni makita kini sa yuta sa mga buhi.
14 The depth saith, It [is] not in me: and the sea saith, [It is] not with me.
Ang lawom nga mga tubig ilalom sa yuta moingon, 'Wala kini kanako'; ang dagat moingon, 'Wala kini uban kanako.'
15 It cannot be obtained for gold, neither shall silver be weighed [for] the price of it.
Dili kini makuha pinaagi sa bulawan; ni ang plata timbangon aron mahimong makatupong sa kantidad niini.
16 It cannot be valued with the gold of Ophir, with the precious onyx, or the sapphire.
Dili kini bililhon uban ang bulawan sa Ophir, uban ang bililhon nga onyx o safiro.
17 The gold and the crystal cannot equal it: and the exchange of it [shall not be for] jewels of fine gold.
Ang bulawan ug kristal dili makatupong sa bili niini; ni ibaylo kini alang sa mga alahas nga hinimo sa lunsay nga bulawan.
18 No mention shall be made of coral, or of pearls: for the price of wisdom [is] above rubies.
Wala pa naingon ang kabililhon sa mga coral o haspe; sa pagkatinuod, ang kantidad sa kaalam labaw pa kay sa mga rubi.
19 The topaz of Cush shall not equal it, neither shall it be valued with pure gold.
Ang topaz sa Ethiopia wala nakatandi niini; ni kini mahimong sama ka bililhon sa lunsay nga bulawan.
20 Whence then cometh wisdom? and where [is] the place of understanding?
Asa man gikan ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot?
21 Seeing it is hid from the eyes of all living, and kept close from the fowls of the air.
Ang kaalam dili makita sa mga mata sa tanang buhing butang ug dili makita sa mga langgam sa kalangitan.
22 Destruction and death say, We have heard the fame of it with our ears.
Ang Pagkaguba ug Kamatayon moingon, 'Nadungog namo ang hungihong mahitungod niini sa among mga dalunggan.'
23 God understandeth the way of it, and he knoweth its place.
Nakasabot ang Dios niini nga paagi; nakakita siya niini nga dapit.
24 For he looketh to the ends of the earth, [and] seeth under the whole heaven;
Kay siya nagtan-aw sa kinatumyan sa yuta ug nakakita ang tanan nga anaa sa ilalom sa kalangitan.
25 To make the weight for the winds; and he weigheth the waters by measure.
Kaniadto, gihimo niya ang hangin ug gibahinbahin ang katubigan pinaagi sa taksanan.
26 When he made a decree for the rain, and a way for the lightning of the thunder:
Naghimo siya ug balaod sa mga ulan ug agianan sa kilat ug dalugdog.
27 Then did he see it, and declare it; he prepared it, yea, and searched it out.
Unya nakita niya ang kaalam ug nagpasayod niini; gipahiluna niya kini, tinuod, ug gisuta niya kini.
28 And to man he said, Behold, the fear of the LORD, that [is] wisdom; and to depart from evil [is] understanding.
Miingon siya ngadto sa mga tawo, 'Tan-awa, ang kahadlok sa Ginoo—mao ang kaalam; ang pagpahilayo sa daotan mao ang panabot.”
