< Deuteronomy 15 >
1 At the end of [every] seven years thou shalt make a release.
Sa kataposan sa matag pito ka tuig, kinahanglan walaon ninyo ang mga utang.
2 And this [is] the manner of the release: Every creditor that lendeth [aught] to his neighbor shall release [it]; he shall not exact [it] of his neighbor, or of his brother; because it is called the LORD'S release.
Mao kini ang pamatasan sa pagwagtang: walaon sa tigpautang ang iyang gipautang sa iyang silingan; dili siya makapugos sa pagkuha gikan sa iyang silingan o sa iyang igsoon tungod kay gimantala na ni Yahweh ang pagwala sa utang.
3 Of a foreigner thou mayest exact [it again]: but [that] which is thine with thy brother thy hand shall release:
Gikan sa langyaw mahimo ninyo kining kuhaon; apan kung unsa man ang imoha nga anaa sa imong igsoon kinahanglan pagawagtangon sa imong kamot.`
4 Save when there shall be no poor among you; for the LORD shall greatly bless thee in the land which the LORD thy God giveth thee [for] an inheritance to possess it:
Apan, kinahanglan wala nay kabos taliwala kaninyo (kay panalanginan gayod kamo ni Yahweh sa yuta nga iyang gihatag kaninyo ingon nga inyong panag-iyahan isip panulondon),
5 Only if thou shalt carefully hearken to the voice of the LORD thy God, to observe to do all these commandments which I command thee this day.
kung kugihan lamang kamo maminaw sa tingog ni Yahweh nga inyong Dios, magtuman sa tanan niining mga kasugoan nga akong gisugo kaninyo karong adlawa.
6 For the LORD thy God shall bless thee, as he promised thee: and thou shalt lend to many nations, but thou shalt not borrow; and thou shalt reign over many nations, but they shall not reign over thee.
Kay si Yahweh nga inyong Dios mopanalangin kaninyo, sumala sa iyang gisaad kaninyo; magpautang kamo ngadto sa daghang mga nasod, apan dili kamo manghulam; magdumala kamo sa daghang mga nasod, apan dili sila magadumala kaninyo.
7 If there shall be among you a poor man of one of thy brethren within any of thy gates in thy land which the LORD the God giveth thee, thou shalt not harden thy heart, nor shut thy hand from thy poor brother:
Kung adunay kabos nga tawo taliwala kaninyo, usa sa inyong mga kaigsoonan, sa bisan asa sa inyong ganghaan sa yuta nga gihatag kaninyo ni Yahweh nga inyong Dios, kinahanglan dili ninyo pagahion ang inyong kasingkasing ni kumkumon ang inyong kamot gikan sa kabos ninyong igsoon;
8 But thou shalt open thy hand wide to him, and shalt surely lend him sufficient for his need, [in that] which he wanteth.
apan siguradoha nga ibukhad ninyo ang inyong kamot ngadto kaniya ug pahulamon gayod siya sumala sa iyang gikinahanglan.
9 Beware that there be not a thought in thy wicked heart, saying, The seventh year, the year of release, is at hand; and thy eye shall be evil against thy poor brother, and thou shalt give him naught; and he shall cry to the LORD against thee, and it shall be sin to thee.
Pag-amping nga walay daotang hunahuna sa inyong kasingkasing, nga magsulti, 'Ang ikapito nga tuig, ang tuig sa pagwagtang, haduol na,' aron nga dili kamo magdinalo ngadto sa inyong kabos nga igsoon ug walay ihatag kaniya; basin magpakitabang siya ngadto kang Yahweh mahitungod kaninyo, ug mahimo kining sala alang kaninyo.
10 Thou shalt surely give him, and thy heart shall not be grieved when thou givest to him: because that for this thing the LORD thy God shall bless thee in all thy works, and in all that thou puttest thy hand to.
Kinahanglan nga maghatag kamo ngadto kaniya, ug kinahanglan nga dili gayod magbasol ang inyong kasingkasing sa dihang maghatag kamo ngadto kaniya, tungod kay ang balos niini, si Yahweh nga inyong Dios magapanalangin kaninyo sa tanan ninyong buhat ug sa tanan nga ibutang ninyo sa inyong kamot.
11 For the poor shall never cease from the land: therefore I command thee, saying, Thou shalt open thy hand wide to thy brother, to thy poor, and to thy needy, in thy land.
Kay ang mga kabos dili moundang sa paglungtad sa yuta; busa gisugo ko kamo sa pag-ingon, 'Kinahanglan nga bukharon gayod ninyo ang inyong kamot ngadto sa inyong igsoon, ngadto sa nanginahanglan, ug ngadto sa kabos sa inyong yuta.'
12 [And] if thy brother, a Hebrew man, or a Hebrew woman, shall be sold to thee, and serve thee six years; then in the seventh year thou shalt let him go free from thee.
Kung ang inyong igsoon, usa ka Hebreohanon nga lalaki, o usa ka Hebreohanon nga babaye, nga gibaligya kaninyo ug nag-alagad kaninyo sulod sa unom ka tuig, sa ikapito ka tuig kinahanglan nga inyo na siyang hatagan ug kagawasan gikan kaninyo.
13 And when thou sendest him out free from thee, thou shalt not let him depart empty:
Sa dihang pagawson na ninyo siya gikan kaninyo, kinahanglan nga dili ninyo siya tugotan nga molakaw nga walay dala.
14 Thou shalt furnish him liberally out of thy flock, and out of thy floor, and out of thy wine-press: [of that] with which the LORD thy God hath blessed thee thou shalt give to him.
Kinahanglan madagayaon kamong mohatag kaniya gikan sa panon sa inyong karnero, gikan sa inyong giokanan, ug gikan sa pug-anan sa inyong mga ubas. Ingon nga si Yahweh nga inyong Dios nagpanalangin kaninyo, kinahanglan maghatag kamo ngadto kaniya.
15 And thou shalt remember that thou wast a bond-man in the land of Egypt, and the LORD thy God redeemed thee: therefore I command thee this thing this day.
Kinahanglan inyong hinumdoman nga naulipon kamo sa yuta sa Ehipto, ug gilukat kamo ni Yahweh nga inyong Dios; busa nagsugo ako kaninyo karong adlawa sa pagbuhat niini.
16 And it shall be, if he shall say to thee, I will not leave thee; because he loveth thee and thy house, because he is well with thee;
Mahitabo kini kung magsulti siya kaninyo, 'Dili ako mopalayo gikan kaninyo,' tungod kay nahigugma siya kaninyo ug sa inyong panimalay, ug tungod kay maayo siya kaninyo,
17 Then thou shalt take an awl, and thrust [it] through his ear into the door, and he shall be thy servant for ever. And also to thy maid-servant thou shalt do likewise.
busa mokuha ka ug pangbangag ug itusok sa iyang dalunggan nga anaa sa pultahan, ug mahimo mo siyang sulugoon sa walay kataposan. Ug pagabuhaton mo usab kini ngadto sa imong sulugoon nga babaye.
18 It shall not seem hard to thee, when thou sendest him away free from thee; for he hath been of double the worth of a hired servant [to thee], in serving thee six years: and the LORD thy God shall bless thee in all that thou doest.
Dili kini lisod alang kaninyo sa pagpalingkawas kanila gikan kaninyo, tungod kay nag-alagad siya kaninyo sulod sa unom ka tuig ug naghatag sa duha ka pilo nga kantidad sa usa ka sinuholan. Si Yahweh ang inyong Dios magapanalangin kaninyo sa tanan ninyong buhaton.
19 All the firstling males that come of thy herd and of thy flock thou shalt sanctify to the LORD thy God: thou shalt do no work with the firstling of thy bullock, nor shear the firstling of thy sheep.
Ang tanang panganay nga mga lalaki sa inyong mga baka ug sa inyong mga karnero kinahanglan igahin ninyo ngadto kang Yahweh nga inyong Dios. Wala kamoy pagabuhaton sa panganay sa inyong baka, ni gupitan ang panganay sa inyong karnero.
20 Thou shalt eat [it] before the LORD thy God year by year in the place which the LORD shall choose, thou and thy household.
Kinahanglan pagakan-on ninyo ang panganay sa atubangan ni Yahweh nga inyong Dios matag tuig didto sa dapit nga pagapilion ni Yahweh, kamo ug ang inyong panimalay.
21 And if there is [any] blemish in it, [as if it is] lame, or blind, [or hath] any ill blemish, thou shalt not sacrifice it to the LORD thy God.
Kung kini adunay ikasaway— pananglitan, kung kini kiang o buta, o adunay bisan unsang ikasaway— kinahanglan nga dili gayod ninyo kini ihalad ngadto kang Yahweh nga inyong Dios.
22 Thou shalt eat it within thy gates: the unclean and the clean [person shall eat it] alike, as the roebuck, and as the hart.
Pagakan-on ninyo kini sulod sa inyong ganghaan; ang hugaw ug ang hinlo nga mga tawo mahimong makakaon niini, ingon nga nagkaon kamo sa lagsaw o sa binaw.
23 Only thou shalt not eat its blood; thou shalt pour it upon the ground as water.
Kinahanglan nga dili ninyo pagakan-on ang dugo niini; kinahanglan paagason ninyo ang dugo niini sa yuta sama sa tubig.