Matthew 15
1 Then came to Jesus scribes and Pharisees, who were of Jerusalem, saying,
| در این هنگام عده‌ای از فریسی‌ها و علمای دین از اورشلیم آمدند تا با عیسی بحث کنند. آنها پرسیدند: |
2 Why do thy disciples transgress the tradition of the elders? for they wash not their hands when they eat bread.
| «چرا شاگردان تو آداب و رسومی را که از اجداد ما به ما رسیده است، نادیده می‌گیرند و پیش از خوردن غذا، دستهایشان را نمی‌شویند؟» |
3 But he answered and said to them, Why do ye also transgress the commandment of God by your tradition?
| عیسی جواب داد: «چرا خود شما برای اینکه آداب و رسوم گذشتهٔ خود را حفظ کنید، احکام خدا را زیر پا می‌گذارید؟ |
4 For God commanded, saying, Honour thy father and mother: and, He that curseth father or mother, let him die the death.
| یکی از احکام خدا این است که”پدر و مادر خود را گرامی بدار“و نیز”هر که به پدر و مادر خود ناسزا بگوید، باید کشته شود“. |
5 But ye say, Whoever shall say to his father or his mother, It is a gift, by whatever thou mightest be profited by me;
| اما شما می‌گویید که هیچ اشکالی ندارد اگر کسی به پدر و مادر خود بگوید:”ببخشید، نمی‌توانم به شما کمک کنم، چون آنچه می‌بایست به شما بدهم، در راه خدا صدقه داده‌ام.“ |
6 And honour not his father or his mother, he shall be free. Thus have ye made the commandment of God of no effect by your tradition.
| پس شما با این قانونی که وضع کرده‌اید، به آنها می‌گویید دیگر واجب نیست پدر و مادر خود را احترام کنند. این‌چنین شما برای حفظ سنّت خود، کلام خدا را زیر پا می‌گذارید. |
7 Ye hypocrites, well did Isaiah prophesy of you, saying,
| ای ریاکاران، اشعیای نبی در وصف شما چه خوب گفته که |
8 This people draweth near to me with their mouth, and honour me with their lips; but their heart is far from me.
| ”این قوم با زبان خود مرا تکریم می‌کنند، اما دلشان از من دور است. |
9 But in vain they do worship me, teaching for doctrines the commandments of men.
| عبادت آنان باطل است زیرا رسوم بشری را به جای احکام الهی به مردم تعلیم می‌دهند.“» |
10 And he called the multitude, and said to them, Hear, and understand:
| سپس، عیسی مردم را نزد خود خواند و فرمود: «خوب گوش دهید و سعی کنید بفهمید. |
11 Not that which goeth into the mouth defileth a man; but that which cometh out of the mouth, this defileth a man.
| آنچه که به دهان فرو می‌رود، آن چیزی نیست که شخص را نجس می‌سازد، بلکه آنچه از دهان او بیرون می‌آید، همان است که او را نجس می‌سازد.» |
12 Then came his disciples, and said to him, Knowest thou that the Pharisees were offended, after they heard this saying?
| در این موقع شاگردانش نزد او آمدند و گفتند: «فریسی‌ها از گفته‌های شما ناراحت شده‌اند.» |
13 But he answered and said, Every plant, which my heavenly Father hath not planted, shall be rooted out.
| عیسی جواب داد: «هر نهالی که پدر آسمانی من نکاشته باشد، از ریشه کنده خواهد شد. |
14 Let them alone: they are blind leaders of the blind. And if the blind leadeth the blind, both shall fall into the ditch.
| پس، با آنان کاری نداشته باشید. ایشان کورهایی هستند که عصاکش کورهای دیگر شده‌اند، و اگر یکی در چاه بیفتد، دیگری را هم به دنبال خود می‌کشد.» |
15 Then answered Peter and said to him, Make known to us the meaning of this parable.
| آنگاه پطرس از عیسی خواست تا توضیح دهد که چگونه ممکن است انسان چیزی ناپاک بخورد و نجس نشود. |
16 And Jesus said, Are ye also yet without understanding?
| عیسی گفت: «آیا شما نیز هنوز درک نمی‌کنید؟! |
17 Do ye not yet understand, that whatever entereth in at the mouth goeth into the stomach, and is cast out into the draught?
| آیا متوجه نیستید که آنچه انسان می‌خورد، وارد معده‌اش شده، و بعد از بدن دفع می‌گردد؟ |
18 But those things which proceed out of the mouth come forth from the heart; and they defile the man.
| اما سخنان بد از دل بد سرچشمه می‌گیرد و گوینده را نجس می‌سازد. |
19 For out of the heart proceed evil thoughts, murders, adulteries, fornications, thefts, false witness, blasphemies:
| زیرا از درون دل است که این قبیل چیزها: فکرهای پلید، آدمکشی، زنا و روابط نامشروع، دزدی، شهادت دروغ و تهمت. |
20 These are the things which defile a man: but to eat with unwashed hands defileth not a man.
| بله، این چیزها هستند که انسان را نجس می‌سازند، نه غذا خوردن با دستهای آب نکشیده!» |
21 Then Jesus went from there, and departed into the region of Tyre and Sidon.
| آنگاه عیسی ایالت جلیل را ترک گفته، به نواحی صور و صیدون رفت. |
22 And, behold, a woman of Canaan came out of the same region, and cried to him, saying, Have mercy on me, O Lord, thou Son of David; my daughter is grievously afflicted with a demon.
| در آنجا یک زن کنعانی نزد او آمد و التماس‌کنان گفت: «ای سَروَرِ من، ای پسر داوود، به من رحم کنید! دختر من سخت گرفتار روحی پلید شده است. روح یک لحظه او را راحت نمی‌گذارد.» |
23 But he answered her not a word. And his disciples came and besought him, saying, Send her away; for she crieth after us.
| اما عیسی هیچ جوابی به او نداد، تا اینکه شاگردان از او خواهش کرده، گفتند: «جوابی به او بده تا برود، چون با ناله‌هایش ما را خسته کرده است.» |
24 But he answered and said, I am not sent but to the lost sheep of the house of Israel.
| عیسی فرمود: «خدا مرا فرستاده تا یهودیان را کمک کنم، نه غیریهودیان را، زیرا یهودیان گوسفندان گم‌گشتهٔ خدا هستند.» |
25 Then came she and worshipped him, saying, Lord, help me.
| آنگاه آن زن جلو آمده، پیش پای عیسی به خاک افتاد و التماس کرده، گفت: «سرور من، خواهش می‌کنم به من کمک کنید.» |
26 But he answered and said, It is not good to take the children’s bread, and to cast it to dogs.
| عیسی فرمود: «درست نیست که نان را از دست فرزندان بگیریم و جلوی سگها بیندازیم.» |
27 And she said, Truth, Lord: yet the dogs eat of the crumbs which fall from their masters’ table.
| زن جواب داد: «بله، سرورم، حق با شماست؛ ولی سگها هم از خرده‌های نانی که از سفرهٔ صاحبشان می‌ریزد می‌خورند.» |
28 Then Jesus answered and said to her, O woman, great is thy faith: be it to thee even as thou wilt. And her daughter was healed from that very hour.
| عیسی به او فرمود: «ای زن، ایمان تو عظیم است. برو که آرزویت برآورده شد.» همان لحظه دختر او شفا یافت. |
29 And Jesus departed from there, and came near to the sea of Galilee; and went up on a mountain, and sat down there.
| عیسی از آنجا به راه افتاد و به کنارۀ دریای جلیل رسید. سپس از کوه بالا رفته، در آنجا نشست. |
30 And great multitudes came to him, having with them those that were lame, blind, dumb, maimed, and many others, and laid them down at Jesus’ feet; and he healed them:
| آنگاه مردم دسته‌دسته آمده، لنگان و کوران و افراد زمینگیر و لال و سایر بیماران را نزد او آوردند و او همه ایشان را شفا بخشید. |
31 So that the multitude wondered, when they saw the dumb to speak, the maimed to be whole, the lame to walk, and the blind to see: and they glorified the God of Israel.
| کسانی که در عمرشان یک کلمه حرف نزده بودند با هیجان سخن می‌گفتند؛ لنگان راه می‌رفتند؛ کسانی که زمینگیر بودند جست و خیز می‌کردند؛ و آنانی که کور بودند با شگفتی به اطراف نگاه می‌کردند! مردم حیرت کرده بودند و خدای اسرائیل را سپاس می‌گفتند. |
32 Then Jesus called his disciples to him, and said, I have compassion on the multitude, because they continue with me now three days, and have nothing to eat: and I will not send them away fasting, lest they faint in the way.
| در این هنگام، عیسی شاگردان خود را فرا خواند و به ایشان فرمود: «دلم به حال این مردم می‌سوزد، الان سه روز است که با من هستند و دیگر چیزی برایشان نمانده تا بخورند. نمی‌خواهم آنها را گرسنه به خانه‌هایشان بازگردانم، چون ممکن است در راه ضعف کنند.» |
33 And his disciples say to him, Where should we get so much bread in the wilderness, as to satisfy so great a multitude?
| شاگردانش جواب دادند: «در این بیابان از کجا می‌توانیم برای سیر کردن این همه مردم نان تهیه کنیم؟» |
34 And Jesus saith to them, How many loaves have ye? And they said, Seven, and a few little fishes.
| عیسی پرسید: «چقدر نان دارید؟» جواب دادند: «هفت نان و چند ماهی کوچک!» |
35 And he commanded the multitude to sit down on the ground.
| پس به مردم فرمود تا بر زمین بنشینند. |
36 And he took the seven loaves and the fishes, and gave thanks, and broke them, and gave to his disciples, and the disciples to the multitude.
| سپس هفت نان و چند ماهی را گرفت و خدا را شکر نمود و تکه‌تکه کرده، به شاگردانش داد. ایشان نیز نانها را به مردم دادند. |
37 And they all ate, and were filled: and they took up of the broken pieces that were left seven baskets full.
| همه خوردند و سیر شدند. سپس شاگردان هفت زنبیل پر از خرده‌های باقی مانده برداشتند. |
38 And they that had eaten were four thousand men, besides women and children.
| تعداد کسانی که خوراک خوردند، غیر از زنها و بچه‌ها، چهار هزار مرد بود. |
39 And he sent away the multitude, and got into a boat, and came into the region of Magdala.
| آنگاه عیسی مردم را مرخص کرد، ولی خودش سوار قایق شده، به ناحیهٔ مجدل رفت. |
