Matthew 12
1 At that time Jesus went on the sabbath through the grain fields; and his disciples were hungry, and began to pluck the heads of grain, and to eat.
En amzer-se, Jezuz a dremenas dre barkeier ed un deiz sabad; e ziskibien, naon ganto, en em lakaas da ziframmañ tañvouezennoù ha d'o zebriñ.
2 But when the Pharisees saw it, they said to him, Behold, thy disciples do that which it is not lawful to do on the sabbath.
Ar farizianed, o welout kement-se, a lavaras dezhañ: Setu, da ziskibien a ra ar pezh n'eo ket aotreet ober e-pad ar sabad?
3 But he said to them, Have ye not read what David did, when he was hungry, and they that were with him;
Eñ a lavaras dezho: N'hoc'h eus ket lennet ar pezh a reas David, p'en devoa naon, eñ hag ar re a oa gantañ?
4 How he entered into the house of God, and ate the showbread, which it was not lawful for him to eat, neither for them who were with him, but only for the priests?
Penaos ez eas e ti Doue, hag e tebras baraoù a ginnig, a oa arabat dezhañ o debriñ, kennebeut d'ar re a oa gantañ, met d'ar veleien hepken?
5 Or have ye not read in the law, that on the sabbath the priests in the temple profane the sabbath, and are blameless?
Pe, n'hoc'h eus ket lennet er lezenn penaos en deizioù sabad, ar veleien a dorr ar sabad en templ, hag ez int divlam?
6 But I say to you, That in this place is one greater than the temple.
Met, me a lavar deoc'h, bez' ez eus amañ un dra bennak brasoc'h eget an templ.
7 But if ye had known what this meaneth, I will have mercy, and not sacrifice, ye would not have condemned the guiltless.
Mar goufec'h ar pezh a dalv kement-mañ: Kemer a ran plijadur en drugarez ha neket en aberzhoù, n'ho pefe ket kondaonet tud didamall.
8 For the Son of man is Lord even of the sabbath.
Rak Mab an den a zo mestr war ar sabad.
9 And when he had departed from there, he went into their synagogue:
O vezañ aet ac'hane, Jezuz a yeas er sinagogenn.
10 And, behold, there was a man who had his hand withered. And they asked him, saying, Is it lawful to heal on the sabbath? that they might accuse him.
Ha setu e oa eno un den en devoa un dorn disec'het. Goulenn a rejont ouzh Jezuz, evit e damall: Hag aotreet eo yac'haat e deizioù ar sabad?
11 And he said to them, What man shall there be among you, that shall have one sheep, and if it shall fall into a pit on the sabbath, will he not lay hold on it, and lift it out?
Eñ a respontas dezho: Pehini ac'hanoc'h, ma n'en deus nemet un dañvad, ha mar kouezh en ur poull e deiz ar sabad, ne zeufe ket d'e dennañ ha d'e sevel?
12 How much then is a man better than a sheep? Therefore it is lawful to do good on the sabbath days.
Pegement e dalv muioc'h un den eget un dañvad! Dre-se, e c'heller ober vat e deizioù ar sabad.
13 Then saith he to the man, Stretch out thy hand. And he stretched it out; and it was restored as whole, as the other.
Neuze e lavaras d'an den: Astenn da zorn. Hag ec'h astennas anezhañ, hag e teuas yac'h evel egile.
14 Then the Pharisees went out, and held a council against him, how they might destroy him.
Ar farizianed, o vezañ aet er-maez, a zalc'has raktal kuzul a-enep dezhañ, evit e lakaat da vervel.
15 But when Jesus knew it, he withdrew himself from there: and great multitudes followed him, and he healed them all;
Met Jezuz, o c'houzout kement-se, en em dennas ac'hane; kalz a dud a yeas war e lerc'h, hag eñ a yac'haas an holl re glañv.
16 And charged them that they should not make him known:
Gourc'hemenn a rae start dezho na zisklêrjent ket anezhañ,
17 That it might be fulfilled which was spoken by Isaiah the prophet, saying,
evit ma vefe peurc'hraet a pezh a oa bet lavaret gant Izaia ar profed:
18 Behold my servant, whom I have chosen; my beloved, in whom my soul is well pleased: I will put my spirit upon him, and he shall show justice to the Gentiles.
Setu va servijer am eus dibabet, va c'haret-mat, ennañ va ene en deus kemeret plijadur; lakaat a rin va Spered warnañ, hag ec'h embanno ar reizhder d'ar broadoù;
19 He shall not quarrel, nor cry; neither shall any man hear his voice in the streets.
ne rioto ket, ne grio ket, ha den ne glevo e vouezh er straedoù;
20 A bruised reed shall he not break, and smoking flax shall he not quench, till he shall send forth justice to victory.
ne frigaso ket ar raosklenn dorret, ha ne vougo ket al lutigenn a zivoged c'hoazh, ken en devo lakaet ar reizhder da drec'hiñ;
21 And in his name shall the Gentiles trust.
hag ar broadoù a espero en e anv.
22 Then was brought to him one possessed with a demon, blind, and dumb: and he healed him, so that the blind and dumb both spoke and saw.
Neuze e voe degaset dezhañ un den dalc'het gant un diaoul, dall ha mut, hag e yac'haas anezhañ, en hevelep doare ma komze ha ma wele.
23 And all the people were amazed, and said, Is not this the son of David?
An holl bobl, souezhet bras, a lavare: Ha n'eo ket hemañ Mab David?
24 But when the Pharisees heard it, they said, This man doth not cast out demons, but by Beelzebub the prince of the demons.
Met ar farizianed, pa glevjont kement-se, a lavaras: Hennezh ne gas kuit an diaoulien nemet dre Veelzebul, priñs an diaoulien.
25 And Jesus knew their thoughts, and said to them, Every kingdom divided against itself is brought to desolation; and every city or house divided against itself shall not stand:
Jezuz, oc'h anavezout o soñjezonoù, a lavaras dezho: Pep rouantelezh dizunanet ganti hec'h-unan a zeuio da netra, ha pep kêr pe pep ti dizunanet gantañ e-unan ne c'hello ket padout.
26 And if Satan casteth out Satan, he is divided against himself; how then shall his kingdom stand?
Mar deu Satan da gas Satan kuit, emañ eta dizunanet gantañ e-unan; penaos e pado e rouantelezh?
27 And if I by Beelzebub cast out demons, by whom do your children cast them out? therefore they shall be your judges.
Mar kasan kuit an diaoulien dre Veelzebul, dre biv o c'has kuit ho mibien? Dre-se e vint ho parnerien.
28 But if I cast out demons by the Spirit of God, then the kingdom of God is come to you.
Met mar kasan kuit an diaoulien dre Spered Doue, eo eta gwir penaos eo rouantelezh Doue deuet betek ennoc'h.
29 Or else how can one enter into a strong man’s house, and seize his goods, except he shall first bind the strong man? and then he will plunder his house.
Pe, penaos e c'hell unan bennak mont e ti un den kreñv ha preizhañ e vadoù, nemet en defe da gentañ ereet an den kreñv-se; neuze hepken e preizho e di.
30 He that is not with me is against me; and he that gathereth not with me scattereth abroad.
An hini n'emañ ket ganin a zo a-enep din, hag an hini na zastum ket ganin a stlabez.
31 Therefore I say to you, All manner of sin and blasphemy shall be forgiven to men: but the blasphemy against the Holy Spirit shall not be forgiven to men.
Rak-se, me a lavar deoc'h, pep pec'hed ha pep gwallgomz a vo pardonet d'an dud, met ar gwallgomz a-enep ar Spered-Santel, ne vo ket pardonet dezho.
32 And whoever speaketh a word against the Son of man, it shall be forgiven him: but whoever speaketh against the Holy Spirit, it shall not be forgiven him, neither in this world, neither in the world to come. (aiōn g165)
Piv bennak a gomzo a-enep Mab an den, e vo pardonet dezhañ; met piv bennak a gomzo a-enep ar Spered-Santel, ne vo ket pardonet dezhañ, nag er c'hantved-mañ, nag er c'hantved da zont. (aiōn g165)
33 Either make the tree good, and its fruit good; or else make the tree corrupt, and its fruit corrupt: for the tree is known by its fruit.
Pe lavarit eo mat ar wezenn hag eo mat he frouezh, pe lavarit eo fall ar wezenn hag eo fall he frouezh; rak anavezout a reer ur wezenn diouzh he frouezh.
34 O generation of vipers, how can ye, being evil, speak good things? for out of the abundance of the heart the mouth speaketh.
Lignez a naered-gwiber, penaos e c'hellfec'h lavarout traoù mat, fall evel ma'z oc'h? Rak eus leunder ar galon e komz ar genoù.
35 A good man out of the good treasure of the heart bringeth forth good things: and an evil man out of the evil treasure bringeth forth evil things.
An den mat a denn traoù mat eus e deñzor mat [en e galon], hag an den fall a denn traoù fall eus e deñzor fall [en e galon].
36 But I say to you, That for every idle word that men shall speak, they shall give account for it in the day of judgment.
Me a lavar deoc'h, e deiz ar varn, an dud a rento kont eus pep ger didalvez o devo lavaret;
37 For by thy words thou shalt be justified, and by thy words thou shalt be condemned.
rak, diwar da gomzoù e vi reishaet, ha diwar da gomzoù e vi kondaonet.
38 Then certain of the scribes and of the Pharisees answered, saying, Master, we would see a sign from thee.
Neuze ur re bennak eus ar skribed hag eus ar farizianed a gemeras ar gomz hag a lavaras: Mestr, ni hor befe c'hoant da welout ur mirakl graet ganit.
39 But he answered and said to them, An evil and adulterous generation seeketh for a sign; and there shall no sign be given to it, but the sign of the prophet Jonah:
Eñ a respontas dezho: Ur rummad fall hag avoultr a c'houlenn ur mirakl; ne vo roet mirakl ebet dezhañ, nemet hini ar profed Jona.
40 For as Jonah was three days and three nights in the belly of the great fish so shall the Son of man be three days and three nights in the heart of the earth.
Rak evel ma voe Jona tri devezh ha teir nozvezh e kof ur pesk bras, evel-se e vo Mab an den tri devezh ha teir nozvezh e kalon an douar.
41 The men of Nineveh shall rise in judgment with this generation, and shall condemn it: because they repented at the preaching of Jonah; and, behold, a greater than Jonah is here.
Tud Niniv a savo e deiz ar varn gant tud ar rummad-mañ, hag a gondaono anezho, abalamour m'o deus keuz dre brezegenn Jona, ha setu ez eus amañ brasoc'h eget Jona.
42 The queen of the south shall rise up in the judgment with this generation, and shall condemn it: for she came from the ends of the earth to hear the wisdom of Solomon; and, behold, a greater than Solomon is here.
Rouanez ar C'hreisteiz a savo e deiz ar varn gant tud ar rummad-mañ, hag a gondaono anezho, abalamour ma teuas eus pellder an douar evit klevout furnez Salomon, ha setu ez eus amañ brasoc'h eget Salomon.
43 When the unclean spirit is gone out of a man, he walketh through dry places, seeking rest, and he findeth none.
Pa vez aet kuit ur spered hudur eus un den, ez a dre lec'hioù sec'h da glask diskuizh, ha ne gav ket;
44 Then he saith, I will return into my house from which I came out; and when he is come, he findeth it empty, swept, and garnished.
neuze e lavar: Distreiñ a rin da'm zi a-belec'h on deuet; pa zeu, e kav anezhañ goullo, skubet ha kempennet.
45 Then goeth he, and taketh with himself seven other spirits more wicked than himself, and they enter in and dwell there: and the last state of that man is worse than the first. Even so shall it be also to this wicked generation.
Neuze ez a, e kemer gantañ seizh spered all gwashoc'h egetañ, hag ez eont hag e chomont ennañ; ha stad diwezhañ an den-se a zeu gwashoc'h eget an hini gentañ. Evel-se e c'hoarvezo gant ar rummad fall-mañ.
46 While he was yet speaking to the people, behold, his mother and his brethren stood outside, desiring to speak with him.
Evel ma komze c'hoazh ouzh ar bobl, setu, e vamm hag e vreudeur, chomet er-maez, a glaske komz outañ.
47 Then one said to him, Behold, thy mother and thy brethren stand outside, desiring to speak with thee.
Unan bennak a lavaras dezhañ: Da vamm ha da vreudeur a zo aze er-maez, hag a glask komz ouzhit.
48 But he answered and said to him that told him, Who is my mother? and who are my brethren?
Met Jezuz a respontas d'an hini en devoa lavaret-se dezhañ: Piv eo va mamm, piv eo va breudeur?
49 And he stretched forth his hand toward his disciples, and said, Behold my mother and my brethren!
Hag, oc'h astenn e zorn war e ziskibien, e lavaras: Setu va mamm ha va breudeur.
50 For whoever shall do the will of my Father who is in heaven, the same is my brother, and sister, and mother.
Rak piv bennak a ra bolontez va Zad a zo en neñvoù, hennezh eo va breur ha va c'hoar ha va mamm.
