Luke 1
1 Forasmuch as many have taken in hand to set forth in order a declaration of those things which are most surely believed among us,
Hörmətli Teofil, çoxları aramızda baş vermiş hadisələrin tarixçəsini yazmağa cəhd göstərib.
2 Even as they delivered them to us, who from the beginning were eyewitnesses, and ministers of the word;
Əvvəldən bəri Kəlamı öz gözləri ilə görənlər və Ona xidmət edənlər bu hadisələri bizə nəql etdiyi kimi
3 It seemed good to me also, having had perfect understanding of all things from the very first, to write to thee in order, most excellent Theophilus,
mən də əvvəlcədən hər şeyi diqqətlə araşdırıb bunları sənə ardıcıllıqla yazmağı münasib bildim.
4 That thou mayest know the certainty of those things, in which thou hast been instructed.
Belə ki sən öyrəndiyin şeylərin doğru olduğunu biləsən.
5 There was in the days of Herod, the king of Judaea, a certain priest named Zacharias, of the course of Abijah: and his wife was of the daughters of Aaron, and her name was Elisabeth.
Yəhudeya padşahı Hirodun dövründə Aviya bölüyündən olan Zəkəriyyə adlı bir kahin var idi. Arvadı da Harun nəslindən idi, adı Elizavet idi.
6 And they were both righteous before God, walking in all the commandments and ordinances of the Lord blameless.
Onların hər ikisi Allahın gözündə saleh idi və Rəbbin qoyduğu əmr və qaydaların hamısına nöqsansız əməl edirdilər.
7 And they had no child, because Elisabeth was barren, and they both were well advanced in years.
Amma Elizavet sonsuz olduğuna görə onların övladı yox idi. Hər ikisinin yaşı çox idi.
8 And it came to pass, that while he executed the priest’s office before God in the order of his course,
Bir gün Zəkəriyyə öz bölüyünün növbəsində Allahın önündə kahinlik xidmətini icra edirdi.
9 According to the custom of the priest’s office, his lot was to burn incense when he went into the temple of the Lord.
Rəbbin məbədinə daxil olub buxur yandırmaq üçün kahinlik adətinə görə atılan püşk ona düşdü.
10 And the whole multitude of the people were praying outside at the time of incense.
Buxur yandırma zamanı bütün camaat məbəddən kənarda dua edirdi.
11 And there appeared to him an angel of the Lord standing on the right side of the altar of incense.
Bu vaxt Rəbbin bir mələyi buxur qurbangahının sağında durub Zəkəriyyəyə göründü.
12 And when Zacharias saw him, he was troubled, and fear fell upon him.
Zəkəriyyə bunu görüb təlaşa düşdü və çox qorxdu.
13 But the angel said to him, Fear not, Zacharias: for thy prayer is heard; and thy wife Elisabeth shall bear thee a son, and thou shalt call his name John.
Mələk isə ona dedi: «Qorxma, Zəkəriyyə! Sənin duan eşidildi. Arvadın Elizavet sənə bir oğul doğacaq. Sən də onun adını Yəhya qoy.
14 And thou shalt have joy and gladness; and many shall rejoice at his birth.
Sən sevinib şadlanacaqsan. Çox adam onun dünyaya gəlməsinə görə sevinəcək.
15 For he shall be great in the sight of the Lord, and shall drink neither wine nor strong drink; and he shall be filled with the Holy Spirit, even from his mother’s womb.
Çünki o, Rəbbin gözündə böyük olacaq. O, şərab və başqa kefləndirici içki içməyəcək; hələ ana bətnində olarkən Müqəddəs Ruhla dolu olacaq.
16 And many of the children of Israel shall he turn to the Lord their God.
O, İsrail övladlarının çoxunu Allahı Rəbb tərəfə döndərəcək.
17 And he shall go before him in the spirit and power of Elijah, to turn the hearts of the fathers to the children, and the disobedient to the wisdom of the just; to make ready a people prepared for the Lord.
Ataların ürəklərini övladlarına, itaətsiz adamları salehlərin düşüncə tərzinə yönəltmək və Rəbbə hazırlanmış xalqı yetişdirmək üçün İlyasın ruhu və qüdrəti ilə Rəbbin önündə gedəcək».
18 And Zacharias said to the angel, How shall I know this? for I am an old man, and my wife well advanced in years.
Zəkəriyyə mələyə dedi: «Mən bunu necə bilərəm? Axı mən çox yaşlıyam, elə arvadımın da yaşı ötüb».
19 And the angel answering said to him, I am Gabriel, who stand in the presence of God; and am sent to speak to thee, and to show thee these glad tidings.
Mələk ona cavab verdi: «Mən Allahın önündə dayanan Cəbrayılam və səninlə danışıb bu müjdəni sənə çatdırmaq üçün göndərilmişəm.
20 And, behold, thou shalt be dumb, and not able to speak, until the day that these things shall be performed, because thou believest not my words, which shall be fulfilled in their season.
Budur, vaxtında həyata keçəcək sözlərimə inanmadığına görə bu yerinə yetən günədək sən lal olub danışa bilməyəcəksən».
21 And the people waited for Zacharias, and marvelled that he tarried so long in the temple.
Bu vaxt camaat Zəkəriyyəni gözləyirdi və onun məbəddə ləngiməsinə heyrət edirdi.
22 And when he came out, he could not speak to them: and they perceived that he had seen a vision in the temple: for he made signs to them, and remained speechless.
O isə məbəddən çıxıb xalqla danışa bilmədi. Onlar da Zəkəriyyənin məbəddə görüntü gördüyünü başa düşdülər. Zəkəriyyə xalqa işarə edirdi və lal olaraq qaldı.
23 And it came to pass, that, as soon as the days of his ministration were accomplished, he departed to his own house.
Zəkəriyyə xidmət vaxtı qurtaranda evinə qayıtdı.
24 And after those days his wife Elisabeth conceived, and hid herself five months, saying,
Bu vaxtdan sonra arvadı Elizavet uşağa qaldı və beş ay evindən çıxmadı.
25 Thus hath the Lord dealt with me in the days when he looked on me, to take away my reproach among men.
O deyirdi: «Bunu mənim üçün Rəbb etdi. Bu vaxt O mənə nəzər salıb məni el arasında xəcalətdən qurtardı».
26 And in the sixth month the angel Gabriel was sent from God to a city of Galilee, named Nazareth,
Elizavetin hamiləliyinin altıncı ayında mələk Cəbrayıl Allah tərəfindən Qalileyadakı Nazaret adlanan şəhərə,
27 To a virgin espoused to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the virgin’s name was Mary.
Davudun nəslindən olan Yusif adlı bir kişiyə nişanlanan bakirə qızın yanına göndərildi. Həmin qızın adı Məryəm idi.
28 And the angel came to her, and said, Hail, thou that art highly favoured, the Lord is with thee: blessed art thou among women.
Mələk onun yanına gəlib dedi: «Salam, ey lütfə nail olmuş qız! Rəbb səninlədir».
29 And when she saw him, she was troubled at his saying, and considered in her mind what manner of greeting this should be.
Məryəm bu sözlərdən tam lərzəyə gəldi və ürəyində bu salamın nə demək olduğu barədə düşünməyə başladı.
30 And the angel said to her, Fear not, Mary: for thou hast found favour with God.
Mələk ona dedi: «Qorxma, Məryəm, çünki sən Allahın lütfünə nail oldun.
31 And, behold, thou shalt conceive in thy womb, and bring forth a son, and shalt call his name JESUS.
Sən hamilə olub bir Oğul doğacaqsan. Onun adını İsa qoy.
32 He shall be great, and shall be called the Son of the Highest: and the Lord God shall give to him the throne of his father David:
O, böyük olacaq və Haqq-Taalanın Oğlu adlanacaq. Rəbb Allah Ona atası Davudun taxtını verəcək.
33 And he shall reign over the house of Jacob for ever; and of his kingdom there shall be no end. (aiōn g165)
O, Yaqub nəslinin üzərində əbədi olaraq Padşah olacaq və Onun Padşahlığının sonu olmayacaq». (aiōn g165)
34 Then said Mary to the angel, How shall this be, seeing I know not a man?
Məryəm mələyə dedi: «Bu necə olacaq? Mən heç kişi üzü görməmişəm».
35 And the angel answered and said to her, The Holy Spirit shall come upon thee, and the power of the Highest shall overshadow thee: therefore also that holy thing who shall be born of thee shall be called the Son of God.
Mələk cavabında ona dedi: «Müqəddəs Ruh sənin üzərinə enəcək, Haqq-Taalanın qüdrəti üstünə kölgə salacaq. Buna görə də doğulacaq müqəddəs Övlad Allahın Oğlu adlanacaq.
36 And, behold, thy cousin Elisabeth, hath also conceived a son in her old age: and this is the sixth month with her, who was called barren.
Bax qohumun Elizavetin də yaşlı vaxtında bətninə oğlan uşağı düşüb. Onu sonsuz adlandırırdılar, amma o artıq altı aydır ki, hamilədir.
37 For with God nothing shall be impossible.
Çünki Allah üçün mümkün olmayan şey yoxdur».
38 And Mary said, Behold the handmaid of the Lord; be it to me according to thy word. And the angel departed from her.
Onda Məryəm dedi: «Mən Rəbbin quluyam, qoy mənə sənin dediyin kimi olsun». Mələk onu tərk edib getdi.
39 And Mary arose in those days, and went into the hill country with haste, into a city of Judah;
O vaxt Məryəm tələsik qalxıb Yəhudanın dağlıq bölgəsindəki bir şəhərə yollandı.
40 And entered into the house of Zacharias, and greeted Elisabeth.
O, Zəkəriyyənin evinə girib Elizaveti salamladı.
41 And it came to pass, that, when Elisabeth heard the greeting of Mary, the babe leaped in her womb; and Elisabeth was filled with the Holy Spirit:
Elizavet Məryəmin salamını eşidəndə bətnindəki körpə tərpəndi. Elizavet də Müqəddəs Ruhla dolub
42 And she spoke with a loud voice, and said, Blessed art thou among women, and blessed is the fruit of thy womb.
uca səslə çığırdı: «Sən qadınlar arasında xeyir-dualısan, sənin bətninin bəhrəsi də xeyir-dualıdır!
43 And why is this granted to me, that the mother of my Lord should come to me?
Bu necə oldu ki, Rəbbimin anası yanıma gəlib?
44 For, lo, as soon as the voice of thy greeting sounded in my ears, the babe leaped in my womb for joy.
Bax sənin salamının səsi qulağıma çatanda bətnimdəki körpə sevinclə tərpəndi.
45 And blessed is she that believed: that there shall be a performance of those things which were told her from the Lord.
Rəbbin ona dediyi sözlərin yerinə yetəcəyinə inanan qadın nə bəxtiyardır!»
46 And Mary said, My soul doth magnify the Lord,
Məryəm isə dedi:
47 And my spirit hath rejoiced in God my Saviour.
«Qəlbim Rəbbi ucaldır, Ruhum Xilaskarım Allaha görə şadlanır,
48 For he hath regarded the low estate of his handmaiden: for, behold, from henceforth all generations shall call me blessed.
Çünki O Öz qulunun yazıq halını gördü. Bundan sonra bütün nəsillər məni bəxtiyar sayacaq,
49 For he that is mighty hath done to me great things; and holy is his name.
Çünki Qadir Olan mənim üçün böyük işlər etdi, Onun adı müqəddəsdir!
50 And his mercy is on them that fear him from generation to generation.
Onun mərhəməti də nəsildən-nəslə Ondan qorxanlara göstərilər.
51 He hath shown strength with his arm; he hath scattered the proud in the imagination of their hearts.
O, qolu ilə qüdrətli işlər gördü, Ürəklərində qürurla düşünənləri pərən-pərən saldı.
52 He hath put down the mighty from their seats, and exalted them of low degree.
Hökmdarları taxtlarından endirdi, Məzlumları yüksəltdi.
53 He hath filled the hungry with good things; and the rich he hath sent away empty.
Acları nemətlərlə doydurdu, Varlıları isə əliboş yola saldı.
54 He hath helped his servant Israel, in remembrance of his mercy;
Rəbb qulu İsrailin imdadına çatdı, Ata-babalarımıza vəd etdiyi kimi İbrahimə və onun nəslinə əbədilik Mərhəmət göstərməyi yada saldı». (aiōn g165)
56 And Mary abode with her about three months, and returned to her own house.
Məryəm Elizavetin yanında üç aya yaxın qalıb evinə qayıtdı.
57 Now Elisabeth’s full time came that she should be delivered; and she brought forth a son.
Elizavetin doğmaq vaxtı çatdı. O, bir oğlan doğdu.
58 And her neighbours and her cousins heard that the Lord had shown great mercy upon her; and they rejoiced with her.
Onun qohum-qonşuları Rəbbin ona böyük mərhəmət göstərdiyini eşidəndə onunla birgə sevindilər.
59 And it came to pass, that on the eighth day they came to circumcise the child; and they called him Zacharias, after the name of his father.
Səkkizinci gün körpəni sünnət etməyə gəldilər. Ona atası Zəkəriyyənin adını qoymaq istədilər.
60 And his mother answered and said, Not so; but he shall be called John.
Körpənin anası isə dedi: «Yox, onun adı Yəhya olacaq».
61 And they said to her, There is none of thy kindred that is called by this name.
Ona dedilər: «Axı qohumların arasında belə adı olan bir kəs yoxdur».
62 And they made signs to his father, how he would have him called.
Körpənin atasından körpəyə nə ad qoyulmasını işarə ilə soruşdular.
63 And he asked for a writing tablet, and wrote, saying, His name is John. And they all marvelled.
O, bir yazı lövhəciyi istəyib yazdı: «Onun adı Yəhyadır». Hamı heyrətə gəldi.
64 And his mouth was opened immediately, and his tongue loosed, and he spoke, and praised God.
Həmin o anda Zəkəriyyənin dili açıldı. O, Allaha alqış etməyə başladı.
65 And fear came on all that dwelt around them: and all these sayings were noised abroad throughout all the hill country of Judaea.
Qonşuların hamısı qorxuya düşdü. Bütün bu hadisələr haqqında Yəhudeyanın dağlıq bölgəsinin hər yerində danışırdılar.
66 And all they that had heard them laid them up in their hearts, saying, What manner of child shall this be! And the hand of the Lord was with him.
Bu barədə eşidən hər bir kəs fikrə gedib deyərdi: «Bu körpə böyüyüb nə olacaq?» Çünki Rəbbin əli onun üzərində idi.
67 And his father Zacharias was filled with the Holy Spirit, and prophesied, saying,
Körpənin atası Zəkəriyyə Müqəddəs Ruhla dolub belə peyğəmbərlik etdi:
68 Blessed be the Lord God of Israel; for he hath visited and redeemed his people,
«Alqış olsun İsrailin Allahı Rəbbə! Çünki Öz xalqına nəzər salıb onları satın aldı.
69 And hath raised up an horn of salvation for us in the house of his servant David;
O, qulu Davudun nəslindən Bizə qüdrətli Xilaskar yetirdi.
Qədimdən bəri Öz müqəddəs peyğəmbərlərinin vasitəsilə bildirdiyi kimi (aiōn g165)
71 That we should be saved from our enemies, and from the hand of all that hate us;
Düşmənlərimizdən və bizə nifrət edənlərin əlindən bizi xilas etdi.
72 To perform the mercy promised to our fathers, and to remember his holy covenant;
Beləcə ata-babalarımıza mərhəmət göstərib Öz müqəddəs Əhdini xatırladı.
73 The oath which he swore to our father Abraham,
Atamız İbrahimə and içdiyi kimi Bizə elə güc verdi ki,
74 That he would grant to us, that we being delivered out of the hand of our enemies might serve him without fear,
Düşmənlərimizin əlindən qurtulub Həyatımız boyu qorxmadan Rəbbin önündə Müqəddəslik və salehliklə Ona ibadət edək.
75 In holiness and righteousness before him, all the days of our life.
76 And thou, child, shalt be called the prophet of the Highest: for thou shalt go before the face of the Lord to prepare his ways;
Ey körpə, sən Haqq-Taalanın peyğəmbəri adlanacaqsan, Çünki Rəbbin önündə gedəcəksən, Onun yolunu hazırlayacaqsan.
77 To give knowledge of salvation to his people by the remission of their sins,
Onun xalqına günahlarının bağışlanması ilə Xilas olunmaları barədə bildirəcəksən.
78 Through the tender mercy of our God; with which the dayspring from on high hath visited us,
Axı Allahımızın ürəyi mərhəmətlidir, Onun bu mərhəmətinə görə Ucalarda bizim üçün Günəş doğacaq ki,
79 To give light to them that sit in darkness and in the shadow of death, to guide our feet into the way of peace.
Zülmətdə və ölüm kölgəsində oturanların üzərinə nur saçsın, Ayaqlarımızı sülh yoluna yönəltsin».
80 And the child grew, and became strong in spirit, and was in the deserts till the day of his showing to Israel.
Körpə isə böyüyüb ruhən qüvvətlənirdi və İsrail xalqına görünən günədək çöldə qaldı.
