Luke 14
1 And it came to pass, as he went into the house of one of the chief Pharisees to eat bread on the sabbath, that they watched him.
ରଗ ଜିସୁ ଜମ୍ନିବାର୍ ନାଜିଂ ତିନି କାଜିଂ ର ପାରୁସିର୍ ମୁଣିକା ଇଞ୍ଜ ହଟିଲେ, ହେୱାର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଇଟ୍କାଡ଼୍ କିଜ଼ି ମାଚାର୍ ।
2 And, behold, there was a certain man before him who had the dropsy.
ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍, ହେୱାନ୍ ମୁମ୍ଦ ରକାନ୍ କାଲ୍କୁ କେଇକୁ ପୁଲାଆତି ରଗ୍ୟା ନଚ୍ନି ମାନାୟ୍ ମାଚାନ୍ ।
3 And Jesus answering spoke to the lawyers and Pharisees, saying, Is it lawful to heal on the sabbath?
ହେବେ ଜିସୁ ମସାତି ବିଦିନି ଗୁରୁର୍ ଆରି ପାରୁସିରିଂ ଉତର୍ ହିତାନ୍, “ଜମ୍ନିବାର୍ ନାଜିଂ ଉଜ୍ କିନାକା ବିଦି କି ଆକାୟ୍?” ମାତର୍ ହେୱାର୍ ଚିମ୍ରା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍ ।
4 And they held their peace. And he took him, and healed him, and let him go;
ଆରେ, ହେୱାନ୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଆସ୍ତି ଉଜ୍ କିତାନ୍ ଆରି ପକ୍ତାନ୍ ।
5 And answered them, saying, Which of you shall have a donkey or an ox fallen into a pit, and will not immediately pull him out on the sabbath day?
ଆରେ, ହେୱାନ୍ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍, “ମି ବିତ୍ରେତାଂ ଇନେର୍ ଜାର୍ ହିମ୍ଣାଂ କି ବାଡ଼୍ଦୁ କୁଇତାକେ ଆର୍ତିସ୍ ଇନାକା ହେଦେଲିଂ ଜମ୍ନିବାର୍ ନାଜିଂ ହେ ଦାପ୍ରେ ନିକୁନ୍?”
6 And they could not answer him again to these things.
ଆରେ, ହେୱାର୍ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବେରଣ୍ତ ଇନାକା ଉତର୍ ହିଦେଂ ଆଡ୍ୱାତାର୍ ।
7 And he put forth a parable to those who were invited, when he marked how they chose out the best places; saying to them,
ଆରେ, କୁପ୍କାୟାତି ମାନାୟାର୍ ଇନେସ୍ ମୁଡ଼୍ ମୁଡ଼୍ ବାହା ବାଚି କିଜ଼ି ମାଚାର୍, ଇଦାଂ ଇଟ୍କାଡ଼୍ କିଜ଼ି ହେୱାନ୍ ହେୱାରିଂ ଇ ଉତର୍ମୁଡ଼୍ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍,
8 When thou art invited by any man to a wedding, sit not down in the best place; lest a more honourable man than thou be invited by him;
“ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇମ୍ଣି ଲକୁତାଙ୍ଗ୍ ବିବାନି ବଜିତ କୁକ୍ୟାନାଦେର୍, ହେୱେଡ଼ାଂ ମୁଡ଼୍ ବାହାତ କୁଚ୍ମାଟ୍, କାତେହିନା ମିତାଙ୍ଗ୍ ଆଦିକ୍ ଗାଜାଲକୁ ହେୱାନ୍ତାଂ କୁକ୍ୟା ଆଜ଼ି ମାନ୍ଗାନାନ୍,
9 And he that invited thee and him shall come and say to thee, Give this man place; and thou begin with shame to take the lowest place.
ଆରେ ଇନେର୍ ମିଙ୍ଗ୍ ଆରି ତାଙ୍ଗ୍ କୁକ୍ତାନ୍ଚି, ହେୱାନ୍ ୱାଜ଼ି ମିଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜାନାନ୍, ଇୱାନିଂ ବାହା ହିଆ; ଆରେ, ହେୱାଡ଼ାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଲାଜୁତାଂ ତାରେନ୍ ବାହାତ କୁଚ୍ଚେଂ ହାନାଦେର୍ ।
10 But when thou art invited, go and sit down in the lowest place; that when he that invited thee cometh, he may say to thee, Friend, go up higher: then shalt thou have honour in the presence of them that sit eating with thee.
ମାତର୍ ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍ କୁକ୍ୟା ଆନାଦେର୍, ହେୱେଡ଼ାଂ ହାଲ୍ଜି ତାରେନ୍ନି ବାହାତ କୁଚାଟ୍, ଇନେସ୍ ମି କୁକ୍ୟାତି ଲକୁ ୱାଜ଼ି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜାନାନ୍, ଏ ବନ୍ଦୁ, ଜପ୍ଣି ବାହାତ ୱା ଇଞ୍ଜ୍ନାନ୍, ହେୱାଡ଼ାଂ ମି ହୁକେ କୁଚ୍ଚି ମାନି ୱିଜ଼ାକାର୍ ମାନାୟାର୍ ମୁମ୍ଦ ମି ଜାଜ୍ମାଲ୍ ଆନାତ୍ ।
11 For whoever exalteth himself shall be abased; and he that humbleth himself shall be exalted.
ଇନାକିଦେଂକି ଇନେର୍ ଜାର୍ତିଂ ଗାଜା ଇଞ୍ଜି ଚଞ୍ଜିୟାଆନାନ୍, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ହାରୁ ଆନାନ୍, ଆରେ ଇନେର୍ ଜାର୍ତିଂ ହାରୁ ଆନାନ୍, ହେୱାନିଂ ଉଚ୍ କିୟାନାତ୍ ।”
12 Then said he also to him that invited him, When thou givest a dinner or a supper, call not thy friends, nor thy brethren, neither thy kinsmen, nor thy rich neighbours; lest they also bid thee again, and a recompence be made thee.
ଆରି, ଜିସୁ ନିଜେ କୁକ୍ୟାତି ଲଗାଂ ପା ଇଚାନ୍, “ୱେଡ଼ା କି ନାଣା ବଜି ହିଜ଼ି ଜାର୍ ବନ୍ଦୁ କି ଟଣ୍ଡେନ୍ କି ୱାସ୍କିନିକାର୍ କି ମାଜାନ୍ ପାଡ଼୍ହାନିକାରିଂ କୁକ୍କି କିମାଟ୍, କାତେହିନା ହେୱାର୍ ପା ୱାଜ଼ି ମିଙ୍ଗ୍ କୁକ୍କି କିଦ୍ନାର୍ ଆରି ଏପେଙ୍ଗ୍ ପ୍ରାତିପାଦ୍ ପାୟା ଆତାଦେର୍ ।
13 But when thou givest a feast, call the poor, the maimed, the lame, the blind:
ମାତର୍ ବଜି ଜାଲ୍ଦି କିତିସ୍ ଅର୍କିତ୍, ଟୁଟା, ଚଟା ଆରି କାଣାରିଂ କୁପ୍କାଟ୍;
14 And thou shalt be blessed; for they cannot recompense thee: for thou shalt be recompensed at the resurrection of the just.
ତା ଆତିସ୍ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଦନ୍ୟ ଆନାଦେର୍, ଇନେକିଦେଂକି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଆରେ ହିଦ୍ନି କାଜିଂ ହେୱାର୍ତି ଇନାକା ହିଲୁତ୍; ଆରେ, ଦାର୍ମିର୍ ଆରେ ନିଂନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଆରେ ହିଦ୍ୟାନାତ୍ ।”
15 And when one of them that sat eating with him heard these things, he said to him, Blessed is he that shall eat bread in the kingdom of God.
ହେଦାଂ ୱେନ୍ଞ୍ଜି ଜିସୁହୁକେ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ କୁଚ୍ଚି ମାନି ଲଗାଂ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍ ହେୱାନିଂ ଇଚାନ୍, ଇମ୍ଣି ଲଗୁ “ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜିତ ତିନାନ୍, ହେୱାନ୍ ଦନ୍ୟ ।”
16 Then said he to him, A certain man gave a great supper, and invited many:
ମାତର୍ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଚାନ୍, “ରକାନ୍ ମାନାୟ୍ ମ୍ଡିକା ସମୁତ ଗାଜାବଜି ହିଦେଂ ଇଚା କିଜ଼ି ବେସି ଜାଣ୍ତିଂ କୁକ୍ତାନ୍;
17 And sent his servant at supper time to say to them that were invited, Come; for all things are now ready.
ଆରେ, ତିନି ସମୁ ଏକାୱାତିଲେ, ହେୱାନ୍ କୁକ୍ତି ଲଗାଂ ଜାର୍ ଆଡ଼ିୟାତିଂ ପକ୍ଚି ଇଚାନ୍, ‘ଏପେଙ୍ଗ୍ ୱାଡୁ, ଇନାକିଦେଂ ୱିଜ଼ୁ ଜାଲ୍ଦି ଆତାତେ ।’
18 And they all with one consent began to make excuse. The first said to him, I have bought a piece of ground, and I must needs go and see it: I pray thee have me excused.
ମାତର୍ ୱିଜ଼ାକାର୍ ର ମାନ୍ କିଜ଼ି କେମା ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାର୍ । ପର୍ତୁମ୍ ରକାନ୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଇଚାନ୍, ଆନ୍ ଇଚୁଟିଂ ବୁମି କଡ଼୍ତାଂନ୍ନା, ନାଙ୍ଗ୍ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍ଦେଂ ଲାଗ୍ଦାନାତ୍; ଗୱାରି କିଦ୍ନାଙ୍ଗା, ଆନ୍ କେମା ପାୟା ଆତାଙ୍ଗ୍ନା ଇଞ୍ଜି ବାବି କିୟା ।”
19 And another said, I have bought five yoke of oxen, and I go to try them out: I pray thee have me excused.
ଆରେ ରକାନ୍ ଇଚାନ୍, “ଆନ୍ ପାଞ୍ଚ୍ ଆଡ଼୍ ବାଡ଼୍ଦୁଙ୍ଗ୍ କଡ଼୍ତାଂନ୍ନା, ଆରେ ଆନ୍ ହେୱାକାଂ ପରିକ୍ୟା କିଦେଙ୍ଗ୍ ହାନାଙ୍ଗା; ଗୱାରି କିଦ୍ନାଙ୍ଗା, ଆନ୍ କେମା ପାୟାଆତାଂନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ବାବି କିୟା ।”
20 And another said, I have married a wife, and therefore I cannot come.
ବିନ୍ ଲଗୁ ଇଚାନ୍, “ଆନ୍ ପୁନ୍ ବିବା ଆତାଙ୍ଗ୍ନା, ଲାଗିଂ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଆଡୁଙ୍ଗା ।”
21 So that servant came, and showed his lord these things. Then the master of the house being angry said to his servant, Go out quickly into the streets and lanes of the city, and bring in here the poor, and the maimed, and the lame, and the blind.
ଆରେ, ହେ ଆଡ଼ିଏନ୍ ୱାଜ଼ି ହେ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍ ହେ ସବୁ ୱେଚ୍ଚାନ୍ । ହେବେଣ୍ଡାଂ ଇଲ୍ ମୁଣିକା ରିସା ଆଜ଼ି ଜାର୍ ଆଡ଼ିଏନିଂ ଇଚାନ୍, “ବେଗି ଗାଡ଼୍ନି ହାକ୍ଡ଼ି ଆରି ଗଲିଗନ୍ଦିତ ହାଲ୍ଜି ଅର୍କିତ୍, ଟୁଟା, କାଣା ଆରି ଚଟାରିଂ ଇବେ ତାହିୱାଡୁ ।”
22 And the servant said, Lord, it is done as thou hast commanded, and yet there is room.
ପାଚେ ହେ, ଆଡ଼ିଏନ୍ ଇଚାନ୍, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ନି ବଲ୍ତାଂ କିୟାଆତାଙ୍ଗ୍ନା, ଆତିସ୍ପା ଆରେ ବାହା ମାନାତ୍ ।”
23 And the lord said to the servant, Go out into the highways and hedges, and compel them to come in, that my house may be filled.
ହେବେତାଂ ମାପ୍ରୁ ହେ ଆଡ଼ିଏନିଂ ଇଚାନ୍, “ରାଜାର୍ ହାଜ଼ି ଆରି ଅଙ୍ଗୁର୍ ବାଡ଼୍ ମାର୍ତ ହାଲ୍ଜି, ନା ଇଲ୍ ଇନେସ୍କି ପୁରା ଆନାତ୍, ହେଦାଂ କାଜିଂ ମାନାୟାରିଂ ୱାନିକାଜିଂ ହିୟାଟ୍ ।
24 For I say to you, That none of those men who were invited shall taste my supper.
ଲାଗିଂ ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା, ହେ କୁକ୍ୟା ଆଜ଼ି ମାନି ମାନାୟାରିଂ ପା ଇନେର୍ ନା ବଜିନି ଗୁଣ୍ ମଦୁର୍ ପାୟା ଆଉର୍ ।”
25 And there went great multitudes with him: and he turned, and said to them,
ଦିନେକ୍ ବେସିହେନି ମାନାୟାର୍ ଜିସୁ ଲାହାଙ୍ଗ୍ ହାଲ୍ଜି ମାଚାର୍, ଆରେ ହେୱାନ୍ ଲେଉଟା ଆଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍,
26 If any man cometh to me, and hateth not his father, and mother, and wife, and children, and brethren, and sisters, yea, and his own life also, he cannot be my disciple.
“ଇନେର୍ ଜଦି ନା କଚଣ୍ ୱାଜ଼ି ଜାର୍ ଆବା, ଆୟା, ଡକ୍ରି, ହିମ୍ଣା, ଟଣ୍ଡେନ୍ ଆରି ତଣ୍ଦେକାଂ, ଇ ଲାକେ ଜାର୍ ଜିବୁନ୍ତିଂ ପା ଆଦିକ୍ ୱାରି କିୱିତିସ୍, ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍ ନା ଚେଲା ଆଦେଂ ଆଡୁନ୍ ।
27 And whoever doth not bear his cross, and come after me, cannot be my disciple.
ଇନେର୍ ଜାର୍ତି କ୍ରୁସ୍ ପିଣ୍ଡ୍ଜି ନା ଡେଇଁ ୱାୱାତାନ୍ଚି, ହେୱାନ୍ ନା ଚେଲା ଆଦେଂ ଆଡୁନ୍ ।
28 For which of you, intending to build a tower, sitteth not down first, and counteth the cost, whether he hath sufficient to finish it?
ଇନାକିଦେଂକି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍ ମାଚା ରସ୍ତେଂ ଇଚା କିଜ଼ି ହେଦାଂ ୱିସ୍ପିସ୍ କିନାକା ଡାବୁଙ୍ଗ୍ ସାକ୍ତି ମାନାତ୍ କି ଆକାୟ୍, ଇଦାଂ ପର୍ତୁମ୍ କୁଚ୍ଚି କର୍ଚ ଇସାବ୍ ହୁଡ଼ୁଦେର୍?
29 Lest perhaps, after he hath laid the foundation, and is not able to finish it, all that behold it begin to mock him,
ହେ ଦିନ୍ତ ହେୱାନ୍ କୁନାଦି କୁଚି କିଜ଼ି ୱିସ୍ତେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ୱିତିସ୍, ଏଚେଜାଣ୍ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍ନାର୍ ୱିଜ଼ାର୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଗ୍ଡାଇଦେଂ ଲାଗାନାର୍,
30 Saying, This man began to build, and was not able to finish.
ଇ ମାନାୟ୍ ରଚ୍ଚେଂ ଆରାମ୍ କିଜ଼ି ୱିସ୍ତେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ୱାତାନ୍ ।”
31 Or what king, going to make war against another king, sitteth not down first, and consulteth whether he is able with ten thousand to meet him that cometh against him with twenty thousand?
“ମାତର୍ ଇମ୍ଣି ରାଜା ଦସହାଜାର୍ ମେଲ୍ୟାରିଂ ଅଜ଼ି ବିନେ ରକାନ୍ ରାଜା ଲାହାଙ୍ଗ୍ ଜୁଜ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ହାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ, କଡ଼େ ହାଜାର୍ ମେଲ୍ୟାର୍ ଆସ୍ତି ବିରୁଦ୍ତ ୱାଜ଼ିମାନି ରାଜା ଲାହାଙ୍ଗ୍ ଦସ୍ ହାଜାର୍ ମେଲ୍ୟାର୍ ଅଜ଼ି ଜୁଜ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ଆଡ଼୍ନାଦେରା କି ଆକାୟ୍, ହେଦାଂ ପର୍ତୁମ୍ କୁଚ୍ଚି ବିଚାର୍ କିଉର୍?
32 Or else, while the other is yet a great way off, he sendeth a delegation, and desireth conditions of peace.
ଜଦି ଆଡୁନ୍, ଲାଗିଂ ବିନେନି ରାଜା ଦେହା ମାନୁ ମାନୁ ହେୱାନ୍ ଦୁତ୍ ପକ୍ଚି ହାନ୍ଦି ପାର୍ତାନା କିନାନ୍ ।
33 So likewise, whoever he is of you that forsaketh not all that he hath, he cannot be my disciple.
ହେ ଲାକେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍ ଜାର୍ତି ୱିଜ଼ୁ ପିହ୍ୱିତିସ୍, ହେୱାନ୍ ନା ଚେଲା ଆଦେଂ ଆଡୁନ୍ ।”
34 Salt is good: but if the salt hath lost its savour, how shall it be seasoned?
“ହର୍ତ ହାର୍; ମାତର୍ ହର୍ ପା ଜଦି ହୱାଦ୍ ଆଉତ୍, ବାଟିଙ୍ଗ୍ ହେଦାଂ ଇମେ କାର୍ୟା ଆନାତ୍?
35 It is neither fit for the land, nor yet for the dunghill; but men cast it out. He that hath ears to hear, let him hear.
ହେଦାଂ ମେଦ୍ନିତ କି ଗାତ୍ଗାଦା କାଜିଂ ସମାନ୍ ଆକାୟ୍; ଲକୁ ହେଦାଂ ବାର୍ତ ତୁସି ହିନାର୍ । ଇନେର୍ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ କିତୁଲ୍ ମାନାତ୍, ହେୱାନ୍ ୱେନେନ୍ ।”
