< Proverbs 29 >
1 A person who has received many rebukes but who stiffens his neck will be broken in a moment beyond healing.
Người cứng lòng cứng cổ trước lời răn dạy sẽ suy sụp thình lình không phương chữa chạy.
2 When righteous people increase, the people rejoice, but when a wicked person is the ruler, the people sigh.
Người liêm chính cai trị, dân chúng hân hoan. Nhưng người ác nắm quyền, dân chúng lầm than.
3 Whoever loves wisdom makes his father rejoice, but he who keeps company with prostitutes destroys his wealth.
Con khôn ngoan khiến cha vui lòng, người nuôi gái điếm phá hoại gia phong.
4 The king establishes the land by justice, but the one who demands bribes tears it down.
Vua công minh, nước cường thịnh, vua tham nhũng, nước mạt vận.
5 A man who flatters his neighbor is spreading a net for his feet.
Ai nịnh bợ hàng xóm láng giềng, là giăng lưới dưới chân.
6 In the sin of an evil person is a trap, but the righteous person sings and rejoices.
Người ác bị tội mình sập bẫy, nhưng người ngay ca hát vui mừng.
7 The righteous person knows the rights of the poor; the wicked person does not understand such knowledge.
Người ngay tôn trọng quyền lợi của người nghèo khó; còn người ác chẳng biết đến quyền lợi đó.
8 Mockers set a city on fire, but those who are wise turn away wrath.
Người kiêu cường khua mép làm cả thành náo động xôn xao, người khôn ngoan làm lắng dịu cơn thịnh nộ cuồng bạo.
9 When a wise person has an argument with a fool, he rages and laughs, and there will be no rest.
Người khôn chẳng cần tranh luận với kẻ dại dột, vì nó sẽ nổi giận, hoặc cười ngạo nghễ không thôi.
10 The bloodthirsty hate the one who is blameless and seek the life of the upright.
Người trọn vẹn bị bọn khát máu ghen ghét, nhưng được người công chính quý chuộng.
11 A fool reveals all his anger, but a wise man holds it back and calms himself down.
Người dại để cơn giận mình bùng nổ, nhưng người khôn chế ngự nó.
12 If a ruler pays attention to lies, all his officials will be wicked.
Nếu vua nghe lời giả dối, dối gạt, bầy tôi người chỉ là phường gian ác.
13 The poor person and the oppressor are similar, for Yahweh gives light to the eyes of them both.
Người nghèo và người giàu đều giống nhau ở điểm này: Chúa Hằng Hữu cho ánh sáng để thấy.
14 If a king judges the poor by the truth, his throne will be established forever.
Vua nào xử công minh cho người nghèo nàn, sẽ được tồn tại với năm tháng.
15 The rod and reproof give wisdom, but a child freed from discipline puts his mother to shame.
Giáo huấn, đòn vọt rèn luyện trẻ thơ, đứa trẻ phóng túng làm nhục mẹ nó.
16 When wicked people are in power, transgression increases, but righteous people will see the downfall of those wicked people.
Số người ác càng nhiều, tội phạm càng gia tăng, nhưng người công chính sẽ chứng kiến cảnh chúng suy tàn.
17 Discipline your son and he will give you rest; he will bring delights into your life.
Muốn hưởng hạnh phước và tâm hồn được an tịnh, hãy sửa phạt con mình.
18 Where there is no prophetic vision the people run wild, but the one who keeps the law is blessed.
Nước nào không được Chúa hướng dẫn sẽ bị xáo trộn. Quốc gia nào theo luật lệ Chúa, hạnh phước trường tồn.
19 A slave will not be corrected by words, for though he understands, there will be no response.
Lời nói suông không đủ điều khiển người giúp việc, vì dù hiểu biết, chưa chắc họ đã lưu tâm.
20 See a man who is hasty in his words? There is more hope for a fool than for him.
Con có thấy người nói quá hấp tấp? Người ngu đần còn khá hơn người nói hấp tấp.
21 One who pampers his slave from youth, at the end of it there will be trouble.
Nếu nuông chiều người giúp việc từ thuở bé, lớn lên nó sẽ đòi được kể như người thừa kế.
22 An angry person stirs up strife and a master of rage commits many sins.
Người dễ giận suốt ngày gây gổ; người nóng tính lầm lỗi liên miên.
23 A person's pride brings him low, but one who has a humble spirit will be given honor.
Tính kiêu căng đưa người xuống dốc, lòng khiêm tốn đem lại vinh dự.
24 One who shares with a thief hates his own life; he hears the curse and says nothing.
Người đồng lõa với kẻ trộm, là gây hại cho bản thân. Dù đã thề trước tòa, mà ngậm miệng không tố giác,
25 The fear of man makes a snare, but the one who trusts in Yahweh will be protected.
Lo sợ người phàm là một cạm bẫy, tin cậy Chúa sẽ được an toàn.
26 Many are those who seek the face of the ruler, but from Yahweh is justice for a person.
Muốn công lý, cầu xin Chúa Hằng Hữu, đừng mong tìm ân huệ của hoàng gia.
27 An unjust man is an abomination to righteous people, but the one whose way is upright is detestable to the wicked person.
Người ngay ghét việc gian tà; người gian ghen ghét việc làm của người ngay.