Proverbs 29
1 A person who has received many rebukes but who stiffens his neck will be broken in a moment beyond healing.
Człowiek, który na częste karanie zatwardza kark swój, nagle zniszczeje, i nie wskóra.
2 When righteous people increase, the people rejoice, but when a wicked person is the ruler, the people sigh.
Gdy się rozmnażają sprawiedliwi, weseli się lud; ale gdy panuje bezbożnik, wzdycha lud.
3 Whoever loves wisdom makes his father rejoice, but he who keeps company with prostitutes destroys his wealth.
Mąż, który miłuje mądrość, uwesela ojca swego; ale kto chowa nierządnicę, traci majętność.
4 The king establishes the land by justice, but the one who demands bribes tears it down.
Król sądem ziemię utwierdza; ale mąż, który dary bierze, podwraca ją.
5 A man who flatters his neighbor is spreading a net for his feet.
Człowiek, który pochlebia przyjacielowi swemu, rozciąga sieć przed nogami jego.
6 In the sin of an evil person is a trap, but the righteous person sings and rejoices.
Występek złego jest mu sidłem; ale sprawiedliwy śpiewa i weseli się.
7 The righteous person knows the rights of the poor; the wicked person does not understand such knowledge.
Sprawiedliwy wyrozumiewa sprawę nędznych; ale niezbożnik nie ma na to rozumu i umiejętności.
8 Mockers set a city on fire, but those who are wise turn away wrath.
Mężowie naśmiewcy zawodzą miasto; ale mądrzy odwracają gniew.
9 When a wise person has an argument with a fool, he rages and laughs, and there will be no rest.
Mąż mądry, wiedzieli spór z mężem głupim, choćby się gniewał, choćby się też śmiał, nie będzie miał pokoju.
10 The bloodthirsty hate the one who is blameless and seek the life of the upright.
Mężowie krwawi nienawidzą uprzejmego; ale uprzejmi staranie wiodą o duszę jego.
11 A fool reveals all his anger, but a wise man holds it back and calms himself down.
Wszystkiego ducha swego wywiera głupi, ale mądry na dalszy czas go zawściąga.
12 If a ruler pays attention to lies, all his officials will be wicked.
Pana, który rad słucha słów kłamliwych, wszyscy słudzy jego są niepobożni.
13 The poor person and the oppressor are similar, for Yahweh gives light to the eyes of them both.
Ubogi i zdzierca spotkali się; a wszakże obydwóch oczy Pan oświeca.
14 If a king judges the poor by the truth, his throne will be established forever.
Króla, który sądzi uciśnionych według prawdy, stolica jego na wieki utwierdzona będzie.
15 The rod and reproof give wisdom, but a child freed from discipline puts his mother to shame.
Rózga i karność mądrość daje; ale dziecię swawolne zawstydza matkę swoję.
16 When wicked people are in power, transgression increases, but righteous people will see the downfall of those wicked people.
Gdy się rozmnażają niezbożni, rozmnaża się i przestępstwo; ale sprawiedliwi upadek ich oglądają.
17 Discipline your son and he will give you rest; he will bring delights into your life.
Karz syna twego, a sprawić odpocznienie, i sposobi rozkosz duszy twojej.
18 Where there is no prophetic vision the people run wild, but the one who keeps the law is blessed.
Gdy proroctwo ustaje, lud bywa rozproszony; ale kto strzeże zakonu, błogosławiony jest.
19 A slave will not be corrected by words, for though he understands, there will be no response.
Sługa nie bywa słowami naprawiony; bo choć rozumie, jednak nie odpowiada.
20 See a man who is hasty in his words? There is more hope for a fool than for him.
Ujrzysz człowieka skwapliwego w sprawach swoich; ale lepsza jest nadzieja o głupim, niż o nim.
21 One who pampers his slave from youth, at the end of it there will be trouble.
Kto w rozkoszy chowa z dzieciństwa sługę swego, na ostatek będzie chciał być za syna.
22 An angry person stirs up strife and a master of rage commits many sins.
Człowiek gniewliwy wszczyna zwadę, a pierzchliwy wiele grzeszy.
23 A person's pride brings him low, but one who has a humble spirit will be given honor.
Pycha człowiecza poniża go; ale pokorny w duchu sławy dostępuje.
24 One who shares with a thief hates his own life; he hears the curse and says nothing.
Kto spółkuje ze złodziejem, ma w nienawiści duszę swoję; także też kto przeklęstwa słyszy, a nie objawia go.
25 The fear of man makes a snare, but the one who trusts in Yahweh will be protected.
Strach człowieczy stawia sobie sidło; ale kto ma nadzieję w Panu, wywyższony będzie.
26 Many are those who seek the face of the ruler, but from Yahweh is justice for a person.
Wiele tych, co szukają twarzy panów; aleć od Pana jest sąd każdego.
27 An unjust man is an abomination to righteous people, but the one whose way is upright is detestable to the wicked person.
Sprawiedliwym jest mąż niezbożny obrzydliwością; a zasię kto w uprzejmości chodzi, jest niezbożnym obrzydliwością.
