Proverbs 27
1 Do not boast about tomorrow, for you do not know what a day may bring.
Әтики күнүң тоғрилиқ махтанма, Чүнки бир күни немә болидиғиниңниму билмәйсән.
2 Let someone else praise you and not your own mouth; a stranger and not your own lips.
Сени башқилар махтисун, өз ағзиң мундақ қилмисун, Ят адәм сени махтисун, өз ләвлириң ундақ қилмисун.
3 Consider the heaviness of a stone and the weight of sand— the provocation of a fool is heavier than both.
Таш еғир, қум хелә җиң басар, Бирақ ахмақ кәлтүридиған хапичилиқ иккисидин техиму еғирдур.
4 There is the cruelty of rage and the flood of anger, but who is able to stand before jealousy?
Ғәзәп рәһимсиздур, Қәһр болса кәлкүндәк адәмни еқитип кетәр, Бирақ ким һәсәтхорлуқ алдида тақабил туралисун?
5 Better is an open rebuke than hidden love.
Ашкарә әйипләш йошурун муһәббәттин әладур.
6 Faithful are the wounds caused by a friend, but an enemy may kiss you profusely.
Достниң қолидин йегән зәхимләр садиқлиқтин болиду; Бирақ дүшмәнниң сөйүшлири һейлигәрликтур.
7 A person who has eaten to the full rejects even a honeycomb, but to the hungry person, every bitter thing is sweet.
Тоқ киши һәсәл көнигидинму бизардур, Ач кишигә һәр қандақ аччиқ нәрсиму татлиқ билинәр.
8 Like a bird that wanders from its nest is a man who strays from where he lives.
Жут маканидин айрилған киши, Угисидин айрилип жүргән қушқа охшар.
9 Perfume and incense make the heart rejoice, but the sweetness of a friend comes from his sincere counsel.
Әтир вә хушбуй көңүлни ачар, Җан көйәр достниң сәмимий мәслиһәти кишини риғбәтләндүрәр. Җан көйәр достниң сәмимий, хушхуй мәслиһәти кишини хуш қилур.
10 Do not forsake your friend and your friend's father, and do not go to your brother's house on the day of your calamity. Better is a neighbor who is nearby than a brother who is far away.
Өз достуңни, атаңниң достиниму унтума; Бешиңға күн чүшкәндә қериндишиңниң өйигә кирип йелинма; Йеқиндики дост, жирақтики қериндаштин әла.
11 Be wise, my son, and make my heart rejoice; then I will give back an answer to the one who mocks me.
И оғлум, дана бол, көңлүмни хуш қил, Шундақ қилғиниңда мени мәсқирә қилидиғанларға җавап берәләймән.
12 A prudent man sees trouble and hides himself, but the naive people go on and suffer because of it.
Зерәк киши балайиқазани алдин көрүп қачар; Саддилар алдиға берип зиян тартар.
13 Take a garment of one who has put up security for a stranger, and hold it in pledge when he puts up security for an immoral woman.
Ятқа кепил болған кишидин қәризгә тонини тутуп алғин; Ят хотунға капаләт бәргән кишидин капаләт пули ал.
14 Whoever gives his neighbor a blessing with a loud voice early in the morning, that blessing will be considered to be a curse!
Қақ сәһәрдә туруп, жуқури авазда достиға бәхит тилигәнлик, Өзини қарғаш һесаплинар.
15 A quarreling wife is like the constant dripping on a rainy day;
Ямғурлуқ күндики тохтимай чүшкән тамчә-тамчә йеғин, Вә соқушқақ хотун бир-биригә охшаштур.
16 restraining her is like restraining the wind, or trying to catch oil in your right hand.
Уни тизгәнләш боранни тосқанға, Яки яғни оң қол билән чаңгаллиғанға охшаштур.
17 Iron sharpens iron; in the same way, a man sharpens his friend.
Төмүрни төмүргә билисә өткүрләшкәндәк, Достларму бир-бирини өткүрләштүрәр.
18 The one who tends a fig tree will eat its fruit, and the one who protects his master will be honored.
Әнҗир көчитини пәрвиш қилғучи униңдин әнҗир йәйду; Ғоҗайинини асрап күткән қул иззәт тапиду.
19 Just as water reflects a person's face, so a person's heart reflects the person.
Суда адәмниң йүзи әкс әткәндәк, Инсанниң қәлбиниң қандақлиғи өз йенидики киши арқилиқ билинәр.
20 Just as Sheol and Abaddon are never satisfied, so a man's eyes are never satisfied. (Sheol h7585)
Тәһтисара вә һалакәт һәргиз тоймиғандәк, Адәмниң [ач] көзлири қанаәт тапмас. (Sheol h7585)
21 A crucible is for silver and a furnace is for gold; and a person is tested when he is praised.
Сапал қазан күмүчни, чанақ алтунни тавлар, Адәм болса махталғанда синилар.
22 Even if you crush a fool with the pestle—along with the grain— yet his foolishness will not leave him.
Ахмақни буғдай билән биргә сәндәлдә талқан қилип соқсаңму, Ахмақлиғи йәнила униңда турар.
23 Be sure you know the condition of your flocks and be concerned about your herds,
Падилириңниң әһвалини убдан билип тур, Мал-варанлириңдин яхши хәвәр ал;
24 for wealth is not forever. Does a crown endure for all generations?
Чүнки байлиқниң мәңгү капалити болмас, Таҗ-тәхтму дәвирдин-дәвиргичә турамду?
25 You should know when the hay is gone and the new growth appears, and the time when the grass from the hills is gathered in.
Қуруған чөпләр орулғандин кейин, Юмран чөпләр өсүп чиққанда, Тағ бағридинму явайи чөпләр жиғилғанда,
26 Those lambs will provide your clothing and the goats will provide the price of the field.
Шу чағда қозиларниң жуңлири қирқилип кийимиң болар; Өшкиләрни сатқан пулға бир етиз келәр,
27 There will be goats' milk for your food—the food for your household— and nourishment for your servant girls.
Һәмдә өшкиләрниң сүтлири сениң һәм аилидикилириңниң озуқлуғини, Дедәклириңниң қосиғини тәминләшкиму йетәр.
