Proverbs 26
1 Like snow in summer or rain in harvest, so a fool does not deserve honor.
Tulad ng niyebe sa tag-araw o ulan sa panahon ng tag-ani, ang isang hangal na hindi karapat-dapat sa karangalan.
2 As the sparrow flitters and the swallow darts when they fly, so an undeserved curse does not alight.
Gaya ng isang maya na mabilis na nagpapalipat-lipat at ng layanglayang na humahagibis kapag sila ay lumilipad, gayundin hindi tatalab ang isang sumpa na hindi nararapat.
3 A whip is for the horse, a bridle is for the donkey and a rod is for the back of fools.
Ang latigo ay para sa kabayo, ang kabisada ay para sa asno, at ang pamalo ay para sa likod ng mga hangal.
4 Do not answer a fool according to his folly, or you will become like him.
Huwag sagutin ang isang hangal at sumali sa kanyang kahangalan, o magiging tulad ka niya.
5 Answer a fool and join in on his folly, so he will not become wise in his own eyes.
Sumagot sa isang hangal at sumali sa kaniyang kahangalan upang hindi siya maging marunong sa kaniyang sariling paningin.
6 Whoever sends a message by the hand of a fool cuts off his own feet and drinks violence.
Sinumang magpadala ng isang mensahe sa pamamagitan ng kamay ng isang hangal ay pinuputol ang kaniyang sariling mga paa at umiinom nang karahasan.
7 Like the legs of a paralytic which hang down is a proverb in the mouth of fools.
Ang mga binti ng isang paralitiko na nakabitin ay tulad ng isang kawikaan sa bibig ng mga hangal.
8 Like tying a stone in a sling is giving honor to a fool.
Ang pagtatali ng bato sa isang tirador ay gaya ng pagbibigay karangalan sa isang hangal.
9 Like a thorn that goes into the hand of a drunkard is a proverb in the mouth of fools.
Ang halamang tinik na hawak ng isang lasing ay tulad ng isang kawikaan sa bibig ng mga hangal.
10 Like an archer who wounds all those around him is one who hires a fool or hires anyone who passes by.
Ang isang mamamana na sumusugat ng lahat ay tulad ng isang umuupa ng isang hangal o ng kahit sinumang dumadaan.
11 As a dog returns to his own vomit, so is a fool who repeats his folly.
Gaya ng isang asong bumabalik sa kanyang sariling suka, ganoon din ang isang hangal na inuulit ang kanyang kahangalan.
12 Do you see someone who is wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.
Nakikita mo ba ang taong marunong sa kanyang sariling paningin? Higit na may pag-asa ang isang hangal kaysa sa kanya.
13 The lazy person says, “There is a lion on the road! There is a lion between the open places!”
Ang tamad na tao ay nagsasabing, “May isang leon sa kalsada! May isang leon sa pagitan ng mga lantad na lugar!
14 As the door turns on its hinges, so is the lazy person upon his bed.
Kung paanong ang isang pinto ay bumabaling sa kaniyang bisagra, ang tamad na tao naman ay sa ibabaw ng kaniyang kama.
15 The lazy person puts his hand into the dish and yet he has no strength to lift it up to his mouth.
Nilalagay ng isang tamad na tao ang kaniyang kamay sa pagkain, pero wala siyang lakas na isubo ito sa kaniyang bibig.
16 The lazy person is wiser in his own eyes than seven men who respond with good judgment.
Ang tamad na tao ay mas marunong sa kanyang paningin kaysa sa pitong lalaking may kakayahang kumilatis.
17 Like one who takes hold of the ears of a dog, is a passerby who becomes angry at a dispute that is not his own.
Tulad ng isang humahawak ng mga tainga ng isang aso ay isang taong dumadaan na nagagalit sa alitan na hindi kanya.
18 Like a madman who shoots burning arrows,
Tulad ng isang baliw na pumapana ng nagliliyab na mga palaso,
19 is the one who deceives his neighbor and says, “Was I not telling a joke?”
ay ang isang nandaraya ng kanyang kapwa at nagsasabing, “Di ba't nagbibiro lang ako?”
20 For lack of wood, the fire goes out; and where there is no gossiper quarreling ceases.
Dahil sa kakulangan ng gatong, namamatay ang apoy, at kung saan walang tsismoso, tumitigil ang pag-aaway.
21 As charcoal is to burning coals and wood is to fire, so is a quarrelsome person for kindling strife.
Tulad ng isang uling na nagbabaga at panggatong ay sa apoy, ganoon din ang isang palaaway na tao na nagpapasiklab ng alitan.
22 The words of a gossip are like delicious morsels; they go down into the inner parts of the body.
Ang mga salita ng isang tsismoso ay tulad ng masarap na mga pagkain; bumababa sila sa kaloob-loobang mga bahagi ng katawan.
23 Like the glaze overlaying an earthen vessel so are burning lips and an evil heart.
Ang pampakintab na bumabalot sa isang banga ay tulad ng nagbabagang mga labi at isang napakasamang puso.
24 One who hates others disguises his feelings with his lips and he lays up deceit within himself.
Ang isang namumuhi sa iba ay kinukubli ang kanyang damdamin sa pamamagitan ng kaniyang mga labi at nag-iimbak ng panlilinlang sa kaniyang sarili.
25 He will speak graciously, but do not believe him, for there are seven abominations in his heart.
Magiliw siyang mangungusap, pero huwag siyang paniwalaan, dahil may pitong mga pagkasuklam sa kaniyang puso.
26 Though his hatred is covered with deception, his wickedness will be exposed in the assembly.
Kahit na natatakpan ng panlilinlang ang kaniyang pagkamuhi, ang kaniyang kabuktutan ay malalantad sa kapulungan.
27 Whoever digs a pit will fall into it and the stone will roll back on the one who pushed it.
Sinumang gumagawa ng isang hukay ay mahuhulog dito at ang bato ay gugulong pabalik sa taong tumulak nito.
28 A lying tongue hates the people it crushes and a flattering mouth brings about ruin.
Ang isang nagsisinungaling na dila ay namumuhi sa mga taong dinudurog nito at ang nambobolang bibig ay nagiging dahilan ng pagkawasak.
