Proverbs 25
1 These are more proverbs of Solomon, copied by the men of Hezekiah, king of Judah.
Bundan sonrakiler de Süleyman'ın özdeyişleridir. Bunları Yahuda Kralı Hizkiya'nın adamları derledi.
2 It is the glory of God to conceal a matter, but the glory of kings to search it out.
Tanrı'yı gizli tuttuğu şeyler için, Krallarıysa açığa çıkardıkları için yüceltiriz.
3 Like the heavens are for height and the earth is for depth, so the heart of kings is unsearchable.
Göğün yüksekliği, yerin derinliği gibi, Kralların aklından geçen de kestirilemez.
4 Remove the dross from the silver and a metal worker can use the silver in his craft.
Cürufu gümüşten ayırınca, Kuyumcunun işleyeceği madde kalır.
5 Even so, remove wicked people from the presence of the king and his throne will be established by doing what is right.
Kötüleri kralın huzurundan uzaklaştırırsan Kralın tahtı adaletle pekişir.
6 Do not honor yourself in the king's presence and do not stand in the place designated for great people.
Kralın önünde kendini yüceltme, Önemli kişiler arasında yer edinmeye çalışma.
7 It is better for him to say to you, “Come up here,” than for him to humiliate you before a nobleman. What you have witnessed,
Çünkü kralın seni bir soylunun önünde alaşağı etmesindense, Sana, “Yukarıya gel” demesi yeğdir.
8 do not bring quickly to trial. For what will you do in the end when your neighbor puts you to shame?
Gördüklerinle hemencecik mahkemeye başvurma; Çünkü başkası seni utandırabilir, Sonra ne yapacağını bilemezsin.
9 Argue your case between you and your neighbor himself and do not disclose another's secret,
Davanı doğrudan komşunla gör; Başkasının sırrını açıklama.
10 or else the one who hears you will bring shame upon you and an evil report about you that cannot be silenced.
Yoksa işiten seni utandırabilir Ve bu kötü ün yakanı bırakmaz.
11 Apples of gold in settings of silver is a word spoken in the right situation.
Yerinde söylenen söz, Gümüş oymalardaki altın elma gibidir.
12 A gold ring or jewelry made of fine gold is a wise rebuke to a listening ear.
Altın küpe ya da altın bir süs neyse, Dinleyen kulak için bilgenin azarlaması da öyledir.
13 Like the cold of snow at harvest time is a faithful messenger for those who sent him; he brings back the life of his masters.
Hasatta kar serinliği nasılsa, Güvenilir ulak da kendisini gönderenler için öyledir. Böyle biri efendilerinin canına can katar.
14 Clouds and wind without rain is the one who boasts about a gift he does not give.
Yağmursuz bulut ve yel nasılsa, Vermediği armağanla övünen kişi de öyledir.
15 With patience a ruler can be persuaded and a soft tongue can break a bone.
Sabırla bir hükümdar bile ikna edilir, Tatlı dil en güçlü direnci kırar.
16 If you find honey, eat just enough— otherwise, having too much of it, you vomit it up.
Bal buldun mu yeteri kadar ye, Fazla doyarsan kusarsın.
17 Do not set your foot in your neighbor's house too often, he may become tired of you and hate you.
Başkalarının evine seyrek git, Yoksa onları bezdirir, nefretini kazanırsın.
18 A man who bears false witness against his neighbor is like a club used in war, or a sword, or a sharp arrow.
Başkasına karşı yalancı tanıklık eden Topuz, kılıç ya da sivri ok gibidir.
19 An unfaithful man in whom you trust in a time of trouble is like a bad tooth or a foot that slips.
Sıkıntılı günde haine güvenmek, Çürük dişe ya da sakat ayağa güvenmek gibidir.
20 Like a person who takes off a garment in cold weather, or like vinegar poured upon carbonate of soda, is the one who sings songs to a heavy heart.
Dertli kişiye ezgi söylemek, Soğuk günde giysilerini üzerinden almaya, Ya da sodaya sirke katmaya benzer.
21 If your enemy is hungry, give him food to eat, and if he is thirsty, give him water to drink,
Düşmanın acıkmışsa doyur, Susamışsa su ver.
22 for you will shovel coals of fire on his head and Yahweh will reward you.
Bunu yapmakla onu utanca boğarsın Ve RAB seni ödüllendirir.
23 As surely as the north wind brings rain, so a tongue that tells secrets will result in angry faces.
Kuzeyden esen rüzgar nasıl yağmur getirirse, İftiracı dil de öfkeli bakışlara yol açar.
24 It is better to live on a corner of the roof than in a house shared with a quarreling wife.
Kavgacı kadınla aynı evde oturmaktansa, Damın köşesinde oturmak yeğdir.
25 Like cold waters to one who is thirsty, so is good news from a far country.
Susamış kişi için soğuk su neyse, Uzak ülkeden gelen iyi haber de öyledir.
26 Like a fouled spring or a ruined fountain is a righteous person tottering before wicked people.
Kötünün önünde pes eden doğru kişi, Suyu bulanmış pınar, kirlenmiş kuyu gibidir.
27 It is not good to eat too much honey; that is like searching for honor after honor.
Fazla bal yemek iyi değildir; Hep yüceltilmeyi beklemek de...
28 A person without self-control is like a city breached and without walls.
Kendini denetleyemeyen kişi Yıkılmış sursuz kent gibidir.
