Proverbs 25
1 These are more proverbs of Solomon, copied by the men of Hezekiah, king of Judah.
Ankaŭ ĉi tio estas sentencoj de Salomono, kiujn kolektis la viroj de Ĥizkija, reĝo de Judujo.
2 It is the glory of God to conceal a matter, but the glory of kings to search it out.
Honoro de Dio estas kaŝi aferon; Sed honoro de reĝoj estas esplori aferon.
3 Like the heavens are for height and the earth is for depth, so the heart of kings is unsearchable.
La ĉielo estas alta, la tero estas profunda, Kaj la koro de reĝoj estas neesplorebla.
4 Remove the dross from the silver and a metal worker can use the silver in his craft.
Forigu de arĝento la almiksaĵon, Kaj la puriganto ricevos vazon.
5 Even so, remove wicked people from the presence of the king and his throne will be established by doing what is right.
Forigu malvirtulon de la reĝo, Kaj lia trono fortikiĝos en justeco.
6 Do not honor yourself in the king's presence and do not stand in the place designated for great people.
Ne montru vin granda antaŭ la reĝo, Kaj sur la loko de eminentuloj ne stariĝu;
7 It is better for him to say to you, “Come up here,” than for him to humiliate you before a nobleman. What you have witnessed,
Ĉar pli bone estas, se oni diros al vi: Leviĝu ĉi tien, Ol se oni malaltigos vin antaŭ eminentulo, Kiun vidis viaj okuloj.
8 do not bring quickly to trial. For what will you do in the end when your neighbor puts you to shame?
Ne komencu tuj disputi; Ĉar kion vi faros poste, kiam via proksimulo vin hontigos?
9 Argue your case between you and your neighbor himself and do not disclose another's secret,
Faru disputon kun via proksimulo mem, Sed sekreton de aliulo ne malkaŝu;
10 or else the one who hears you will bring shame upon you and an evil report about you that cannot be silenced.
Ĉar alie aŭdanto vin riproĉos, Kaj vian babilon vi jam ne povos repreni.
11 Apples of gold in settings of silver is a word spoken in the right situation.
Vorto dirita en ĝusta tempo Estas kiel oraj pomoj sur retaĵo arĝenta.
12 A gold ring or jewelry made of fine gold is a wise rebuke to a listening ear.
Kiel ora orelringo kaj multekosta kolringo, Tiel estas saĝa admonanto por aŭskultanta orelo.
13 Like the cold of snow at harvest time is a faithful messenger for those who sent him; he brings back the life of his masters.
Kiel malvarmo de neĝo en la tempo de rikolto, Tiel estas fidela sendito por siaj sendintoj: Li revigligas la animon de sia sinjoro.
14 Clouds and wind without rain is the one who boasts about a gift he does not give.
Kiel nuboj kaj vento sen pluvo, Tiel estas homo, kiu fanfaronas per dono, kiun li ne faras.
15 With patience a ruler can be persuaded and a soft tongue can break a bone.
Per pacienco oni altiras al si potenculon, Kaj mola parolo rompas oston.
16 If you find honey, eat just enough— otherwise, having too much of it, you vomit it up.
Kiam vi trovis mielon, manĝu, kiom vi bezonas, Por ke vi ne fariĝu tro sata kaj ne elvomu ĝin.
17 Do not set your foot in your neighbor's house too often, he may become tired of you and hate you.
Detenu vian piedon de la domo de via proksimulo; Ĉar alie vi tedus lin kaj li vin malamus.
18 A man who bears false witness against his neighbor is like a club used in war, or a sword, or a sharp arrow.
Kiel martelo kaj glavo kaj akra sago Estas tiu homo, kiu parolas pri sia proksimulo malveran ateston.
19 An unfaithful man in whom you trust in a time of trouble is like a bad tooth or a foot that slips.
Kiel putra dento kaj malforta piedo Estas nefidinda espero en tago de mizero.
20 Like a person who takes off a garment in cold weather, or like vinegar poured upon carbonate of soda, is the one who sings songs to a heavy heart.
Kiel demeto de vesto en tempo de malvarmo, kiel vinagro sur natro, Tiel estas kantado de kantoj al koro suferanta.
21 If your enemy is hungry, give him food to eat, and if he is thirsty, give him water to drink,
Se via malamanto estas malsata, manĝigu al li panon; Kaj se li estas soifa, trinkigu al li akvon;
22 for you will shovel coals of fire on his head and Yahweh will reward you.
Ĉar fajrajn karbojn vi kolektos sur lia kapo, Kaj la Eternulo vin rekompencos.
23 As surely as the north wind brings rain, so a tongue that tells secrets will result in angry faces.
Norda vento kaŭzas pluvon, Kaj ĉagrenita vizaĝo kaŝatan parolon.
24 It is better to live on a corner of the roof than in a house shared with a quarreling wife.
Pli bone estas loĝi sur angulo de tegmento, Ol kun malpacema edzino en komuna domo.
25 Like cold waters to one who is thirsty, so is good news from a far country.
Kiel malvarma akvo por suferanto de soifo, Tiel estas bona sciigo el lando malproksima.
26 Like a fouled spring or a ruined fountain is a righteous person tottering before wicked people.
Virtulo, kiu falas antaŭ malvirtulo, Estas malklara fonto kaj malbonigita puto.
27 It is not good to eat too much honey; that is like searching for honor after honor.
Ne bone estas manĝi tro multe da mielo; Kaj ne glore estas serĉi sian gloron.
28 A person without self-control is like a city breached and without walls.
Homo, kiu ne povas regi sian spiriton, Estas urbo detruita, kiu ne havas muron.
