Proverbs 24
1 Do not be envious of those who are evil, nor desire to associate with them,
Zijt niet nijdig over de boze lieden, en laat u niet gelusten, om bij hen te zijn.
2 because their hearts plot violence and their lips talk about trouble.
Want hun hart bedenkt verwoesting, en hun lippen spreken moeite.
3 Through wisdom a house is built and by understanding it is established.
Door wijsheid wordt een huis gebouwd, en door verstandigheid bevestigd;
4 By knowledge the rooms are filled with all precious and pleasant riches.
En door wetenschap worden de binnenkameren vervuld met alle kostelijk en liefelijk goed.
5 A warrior of wisdom is strong, and a man of knowledge increases his strength;
Een wijs man is sterk; en een man van wetenschap maakt de kracht vast.
6 for by wise direction you can wage your war and with many advisors there is victory.
Want door wijze raadslagen zult gij voor u den krijg voeren, en in de veelheid der raadgevers is de overwinning.
7 Wisdom is too high for a fool; in the gate he does not open his mouth.
Alle wijsheid is voor den dwaze te hoog; hij zal in de poort zijn mond niet opendoen.
8 There is one who plans to do evil— people call him a master of schemes.
Die denkt om kwaad te doen, dien zal men een meester van schandelijke verdichtselen noemen.
9 A foolish plan is sin and men despise a mocker.
De gedachte der dwaasheid is zonde; en een spotter is den mens een gruwel.
10 If you become weak with fear in the day of trouble, then your strength is small.
Vertoont gij u slap ten dage der benauwdheid, uw kracht is nauw.
11 Rescue those who are being taken away to death and hold back those who are staggering to the slaughter.
Red degenen, die ter dood gegrepen zijn; want zij wankelen ter doding, zo gij u onthoudt.
12 If you say, “Behold, we knew nothing about this,” does not the one who weighs the heart understand what you are saying? The one who guards your life, does he not know it? Will God not give to each one what he deserves?
Wanneer gij zegt: Ziet, wij weten dat niet; zal Hij, Die de harten weegt, dat niet merken? En Die uwe ziel gadeslaat, zal Hij het niet weten? Want Hij zal den mens vergelden naar zijn werk.
13 My son, eat honey because it is good, because the drippings of the honeycomb are sweet to your taste.
Eet honig, mijn zoon! want hij is goed, en honigzeem is zoet voor uw gehemelte.
14 Such is wisdom for your soul— if you find it, there will be a future and your hope will not be cut off.
Zodanig is de kennis der wijsheid voor uw ziel; als gij ze vindt, zo zal er beloning wezen, en uw verwachting zal niet afgesneden worden.
15 Do not lie in wait like the wicked person who attacks the house of the righteous person. Do not destroy his home!
Loer niet, o goddeloze! op de woning des rechtvaardigen; verwoest zijn legerplaats niet.
16 For the righteous person falls down seven times and rises again, but wicked people are brought down by calamity.
Want de rechtvaardige zal zevenmaal vallen, en opstaan; maar de goddelozen zullen in het kwaad nederstruikelen.
17 Do not celebrate when your enemy falls and let not your heart be glad when he stumbles,
Verblijd u niet, als uw vijand valt; en als hij nederstruikelt, laat uw hart zich niet verheugen;
18 or Yahweh will see and disapprove and turn away his wrath from him.
Opdat het de HEERE niet zie, en het kwaad zij in Zijn ogen en Hij Zijn toorn van hem afkere.
19 Do not worry because of evildoers, and do not envy wicked people,
Ontsteek u niet over de boosdoeners; zijt niet nijdig over de goddelozen.
20 for the evil person has no future and the lamp of wicked people will go out.
Want de kwade zal geen beloning hebben, de lamp der goddelozen zal uitgeblust worden.
21 Fear Yahweh, and fear the king, my son; do not associate with those who rebel against them,
Mijn zoon! vrees den HEERE en den koning; vermeng u niet met hen, die naar verandering staan;
22 for suddenly their disaster will come and who knows the extent of the destruction that will come from both of them?
Want hun verderf zal haastelijk ontstaan; en wie weet hun beider ondergang?
23 These also are sayings of the wise. Partiality in judging a case at law is not good.
Deze spreuken zijn ook van de wijzen. Het aangezicht in het gericht te kennen, is niet goed.
24 Whoever says to the wicked person, “You are a righteous person,” will be cursed by peoples and hated by nations.
Die tot den goddeloze zegt: Gij zijt rechtvaardig; dien zullen de volken vervloeken, de natien zullen hem gram zijn.
25 But those who discipline the wicked will have delight and gifts of goodness will come to them.
Maar voor degenen, die hem bestraffen, zal liefelijkheid zijn; en de zegen des goeds zal op hen komen.
26 The one who gives an honest answer gives a kiss on the lips.
Men zal de lippen kussen desgenen, die rechte woorden antwoordt.
27 Prepare your outdoor work, and make everything ready for yourself in the field; after that, build your house.
Beschik uw werk daarbuiten, en bereid het voor u op den akker, en bouw daarna uw huis.
28 Do not bear witness against your neighbor without cause and do not deceive with your lips.
Wees niet zonder oorzaak getuige tegen uw naaste; want zoudt gij verleiden met uw lip?
29 Do not say, “I will do to him what he has done to me; I will pay him back for what he has done.”
Zeg niet: Gelijk als hij mij gedaan heeft, zo zal ik hem doen; ik zal een ieder vergelden naar zijn werk.
30 I went by the field of a lazy man, past the vineyard of the man having no sense.
Ik ging voorbij den akker eens luiaards, en voorbij den wijngaard van een verstandeloos mens;
31 Thorns had grown up everywhere, the ground was covered with nettles, and its stone wall was broken down.
En ziet, hij was gans opgeschoten van distelen; zijn gedaante was met netelen bedekt, en zijn stenen scheidsmuur was afgebroken.
32 Then I saw and considered it; I looked and received instruction.
Als ik dat aanschouwde, nam ik het ter harte; ik zag het, en nam onderwijzing aan;
33 A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest—
Een weinig slapens, een weinig sluimerens, en weinig handvouwens, al nederliggende;
34 and poverty comes marching upon you, and your needs like an armed soldier.
Zo zal uw armoede u overkomen, als een wandelaar, en uw velerlei gebrek als een gewapend man.
